Prabuddha Jivan 1964 Year 25 Ank 17 to 24 and Year 26 Ank 01 to 16

SR No.: 525949
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1964
Total Pages: 276
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 36 MB

Page 242

, ૧૫૮
',
* પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧-૧૨-૬૪
,
E
ભારતની પ્રજાને એના ઉજજવળ વારસાનું ભાન કરાવ્યું અને સ્ટાલિન પછીના રશિયામાં હવે પ્રતિસ્પર્ધીને દૂર કરતી વખતે કાયમને ધર્માતરની પ્રવૃત્તિઓ અટકી પડી.
માટે દુનિયામાંથી દૂર કરવાનું જરૂરી રહ્યું નથી. દૃશ્રોવે પોતે પણ છે. આજે શી પરિસ્થિતિ છે?
સત્તા પર આવતાં કોઈના જાન લીધા નહોતા. - " વિશાળ દષ્ટિવાળા વિચારશીલ હિંદુને એકાંતિક ખ્રિસ્તી સિદ્ધાંત
- દૃશોવના સત્તાત્યાગનું કારણ નાદુરસ્ત તબિયત જાહેર થયું . ', ' હેજે અસર કરે એમ નથી.
છે, પણ તે સાચું કારણ નથી. અત્યાર સુધીમાં બહાર આવેલી વિગતો ભારતમાંથી બ્રિટિશ શાસને વિદાય લીધી છે અને મિશનરીઓને
પરથી એમ જણાય છે કે ચીન પરત્વેનું કુથોવનું વલણ સોવિયેત હવે રાજ્ય તરફથી કોઈ સહકાર મળે એમ નથી. ખ્રિસ્તી મિશન અત્યાર સુધી સમાજના ચકકસ વર્ગને રાહત
આગેવાનોને બહુ પસંદ નહોતું. ચીન સાથે સંઘર્ષ કુશવે જેટલી , આપતા હતા. પણ હવે આને પણ અવકાશ નથી. કલ્યાણરાજયની
હદે આગળ વધવા દીધો તે તેમને પસંદ નહિ હોય એમ લાગે છે, પ્રવૃત્તિઓ સમાજના અસહાય વર્ગોને આવરી લેતી જશે એમ
રશિયાની ક્રાંતિ પછી જ્યાં જ્યાં સામ્યવાદીઓ સત્તા પર આવ્યા છે મિશનની આ પ્રવૃત્તિઓને પણ કોઈ પ્રભાવ નહીં રહે.
ત્યાં ત્યાં તેમણે રશિયાનું વર્ચસ અને માર્ગદર્શન સ્વીકાર્યું છે. પણ તાજેતરમાં વેટિકને ખ્રિસ્તી ધર્મની કેટલીક એકાંતિકતાને
ચીનની વાત જુદી રહી છે. ચીન ઘણો મોટો દેશ છે, તેની વસ્તી
રશિયા કરતાં લગભગ ચારગણી છે. ચીનના નેતા - ' દૂર કરવાને અને બીજા ધર્મો સાથે કોઈક પ્રકારનો વિનિમય
ચાઉ–માઓ
વગેરે રશિયાના વર્તમાન નેતાઓ કરતાં ઊતરતા તે નહિ, પણ કદાચ કરવાને અભિગમ દર્શાવ્યું છે. ખ્રિસ્તિ સંપ્રદાયો પણ મૂળભૂત ધર્મો
ચડિયાતા છે. ચીન સામ્યવાદી બન્યા પછી સામ્યવાદી જગતના " સાથે સમાન સમજૂતી સાધવાની તત્પરતા દાખવે છે. ખ્રિસ્તી મિશને જે નિ:સ્વાર્થતાથી અને સમર્પણભાવથી ગરીબ
નેતૃત્વ માટે રશિયા અને ચીન વચ્ચે જાણે કે હરીફાઈ ચાલી રહી છે. અને નિરાધારોની સેવા કરે છે એ કક્ષાએ આપણે નં પહોંચી
સામાન્યત: સામ્યવાદીઓની વિચારસરણી આંતરરાષ્ટ્રીય હોય છે.' શકયા હોઈએ તો એમની પાસે ફરિયાદ કરવાને આપણને કોઈ
છતાં, બધા સામ્યવાદી દેશે અને તેના રાજકર્તાએ પોતાના રાષ્ટ્રીય અધિકાર છે ખરો?
તથા આર્થિક હિત વગેરેની અવગણના કરી શકતા નથી. વળી, ( ખ્રિસ્તી મિશનોને ધાર્મિક પડકાર હિંદુ ધર્મો ધર્મને જાગૃત
ચીન અને રશિયાન હિતે પણ એક નથી. ચીનની સરહદ પરનું ' , કરીને ઝીલ્યો છે.
મંગેલિયા જે તિબેટ પેઠે પહેલાં ચીનના સામ્રાજ્યનું અંગ ગણાતું સ્વતંત્રતા પછી હિંદુ ધર્મને પુનરુદય થયું છે અને આથી તે તથા સાઈબીરિયા હાલ જો કે રશિયાના તાબે છે, એમ છતાં તે " ખ્રિસ્તી ધર્મ ભારતમાં કોઈ પ્રકારે આગળ ફેલાય એવું લાગતું નથી. બંને દેશે પોતાના છે એમ ચીન માને છે. કુોવ સત્તા પર
તે આપણે જો આપણી ધર્મભાવનાને વધુ બળવાન બનાવવાને આવ્યા પછી એટલે ૧૯૫૩ પછી રશિયાએ શાંતિમય સહઅસ્તિત્વની પડકાર ઝીલી શકીએ નહીં તો બીજા ધર્મોને કોઈને ધાર્મિક પ્રેરણા નીતિ સ્વીકારી છે, જેને પરિણામે પશ્ચિમ અને ખાસ કરીને અમેરિકા આપતા કેમ રોકી શકીએ?
સાથે રશિયાના સારા સંબંધો કેળવાતા રહ્યા છે. આ ચીનને પસંદ - આ દેશમાં ઈશ્વરને નિમ્ન કરવા માગતો સામ્યવાદ જો
નહોતું. આ ઉપરાંત આફ્રિકા અને અગ્નિ એશિયાના દેશો પર : - ફાલીફ લી શકે છે તો જે ભલે પિતાની રીતે પણ ઈશ્વરનો
ચીનનું વર્ચસ વધતું ગયું તે રશિયાને સ્વીકાર્યું નહોતું. રશિયા પશ્ચિમ સંદેશે જ લાવવા માંગે છે તેનો આપણે શા માટે વિરોધ અને અમેરિકા સાથે આટલું નજીક આવે તે ચીનને પરવડે નહિ. કરવો જોઈએ?
પશ્ચિમી દેશોમાંથી પણ અમેરિકાને બાદ કરતાં બીજા દેશો ' દરેક ધર્મનું મૂળ એક જ છે. ઈશ્વરમાંની શ્રદ્ધા. એક રીતે
ચીન તરફ વધુ ઢળતા રહ્યા છે. ઇંગ્લેન્ડ તે ચીન સાથે મોટા વેપારી આપણે ઈશ્વરમાં માનતા અને ઈશ્વરમાં ન માનતા એવા બે વર્ગો
ખેડી રહ્યું છે. ફ્રાંસની નીતિ પણ અમેરિકાવિરોધી અને ચનતરફીવચ્ચેના મહાન સંઘર્ષના કાળે જીવી રહ્યા છીએ.
ચીનનું વર્ચસ વધે એવી જ રહી છે. તે કેમ્બોડિયા, લાઓસ અને ભવિષ્ય જે ઈશ્વરમાં માને છે તેમનું છે. પછી ભલે એમને કે
વિયેટ નામને તટસ્થ રાખવા માગતું હોય એમ લાગે છે. રશિયા | ઈશ્વર પ્રત્યેને ભાવ ગીતામાંથી પ્રગટતો હોય, બાઈબલમાંથી મળતો
જેમ અમેરિકાની નજીક આવતું ગયું, તેમ બ્રિટન, ફ્રાંસ અને જર્મની હોય, કુરાનમાંથી આવતું હોય કે ગાથાઓમાંથી જન્મતો હોય!'
કેટલેક દરજજે ચીનની નજીક જતાં ગયાં છે. કનૈયાલાલ મા. મુનશી
રશિયા ગમે તેટલું ઈચ્છતું હોય તો પણ સામ્યવાદી જગતમાં રાષ્ટ્રીય તેમજ આંતરરાષ્ટ્રીય રાજકારણ કાયમી ભંગાણ પડે તે ખુદ તેને કે કોઈ પણ સામ્યવાદી દેશને પરવડે , * શ્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહનું વ્યાખ્યાન
તેમ નથી. ચીનના આક્રમણ સામે રશિયાએ ભારતને મદદ કરી,
પણ અમેરિકા ચીન પર હુમલો કરે તો રશિયાએ ચીનને મદદ કરવી * (તા. ૨૧-૧૧-૬૪ના રોજ શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના
જ પડે. ચીન સાથેને રશિયાને સંઘર્ષ ફ્રોવ જેટલી હદે લઈ ગયા આશય નીચે “મનેહર’માં શ્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહે ઉપરના
તેટલી હદે તે નહોતે લઈ જવો જોઈતો એમ રશિયાના અન્ય સામ્ય: ', વિષય ઉપર વ્યાખ્યાન આપ્યું હતું. તેની સંક્ષિપ્ત નોંધ નીચે
વાદી નેતાઓને કદાચ લાગ્યું હોય. એમ છતાં ક્રોવના ગયા પછી આપવામાં આવે છે. તંત્રી.)
પણ, રશિયાના નવા નેતાઓએ ચીનને પંપાળવાની નીતિ અપનાવી * આંતરરાષ્ટ્રીય ક્ષેત્રે છેલ્લા થોડા સમયમાં ત્રણ ખૂબ મહત્વના નથી એમ દેખાઈ રહ્યું છે. હવે ચીન સાથેને રશિયાનો સંઘર્ષ વધતો બનાવો બની ગયા છે: રશિયામાં વડા પ્રધાન શ્રોવનો સત્તાત્યાગ, અટકશે. કદાચ બંને દેશે નજીક આવવાને પણ પ્રયાસ કરે. એમાં અમેરિકામાં પ્રમુખ તરીકે જહેંન્સનની ચૂંટણી અને ઈંગ્લેન્ડમાં ચીનનો અણુબોમ મહત્વનો ભાગ ભજવે છે. આસુસત્તાઓનું મજૂર પક્ષનું સત્તા પર આવવું.
આંતરરાષ્ટ્રીય ક્ષેત્રમાં તથા નજીકના નાના દેશો પર વર્ચસ રહે છે. શોવને સત્તાત્યાગ ઘણા અચાનક અને અણધાર્યો થયો છે. - ચીન પાંચ-દશ વર્ષે અણુશસ્ત્રોને મોટો જથ્થો જમા કરે એ શકય ' તેના સત્તાત્યાગની કોઈને ગંધ નહોતી. તેના સત્તાત્યાગનું કારણ છે. પરિણામે આવી મહાસત્તા ચીન સાથે સંઘર્ષ વધવા દે , સોવિયેત રાજકારણના અભ્યાસીઓ આજે પણ નિશ્ચિતપણે કહી રશિયાને પરવડે તેમ નથી.
* શકતા નથી. સામાન્ય રીતે સામ્યવાદી કે રસરમુખત્યારી દેશમાં કોઈ પણ દેશનું કૃષિ-ઉત્પાદન તેના બેરોમીટર સમું ગણાય ! આ સત્તાને ફેરફાર થાય ત્યારે જે પ્રતિપક્ષીને સત્તાસ્થાનેથી છે. પોતાના દશ વર્ષના સત્તાકાળ દરમિયાન કુશ્ચોવે આવું કૃષિ- . દૂર કરવો હોય, તેને દુનિયામાંથી પણ દૂર કરવામાં આવતું, પણ ઉત્પાદન અને વપરાશી માલના ઉત્પાદન વધારવાના પ્રયાસો કર્યા