Prabuddha Jivan 1963 Year 24 Ank 17 to 24 and Year 25 Ank 01 to 16

SR No.: 525948
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1963
Total Pages: 250
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 32 MB

Page 229

RECD. No. B-4266 વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪
બુદ્ધ જીવન
પ્રબુદ્ધ જૈનનુંનવસંસ્કરણ
વર્ષ ૨૫: અંક ૧૫
*
મુંબઈ, ડિસેમ્બર ૧, ૧૯૬૩, સવિવાર આમિકા માટે શિલિંગ ૮
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું પાક્ષિક મુખપત્ર
છૂટક નકલ: ૨૦ નયા પૈસા
તંત્રીઃ પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા
થી ર: એક નોન કૅન્ફોર્મિ સ્ટ [ ૧૯૬૨ના મે માસની છઠ્ઠી તારીખ–અમેરિકાના સુપ્રસિદ્ધ વિચરનાર કોઈ પણ સ્વૈરવિહારીને પ્રસ્તુત શબ્દથી ઓળખાવ તત્વવિવેચક સ્વ. હેન્રી ડેવીડ રોની મૃત્યુતિથિ–ના રોજ ન્યૂયોર્ક ઉચિત નથી. જો એમ કરીએ તે પિતાના ભૌતિક ભેગવિલાસ યુનિવર્સિટીમાં આવેલા “The Hall of Fame for Great ખાતર મનમાં ફાવે તેમ વર્તનાર કોઈ પણ સ્વચ્છંદી વ્યકિતને પણ Americans' ‘મહાન અમેરિકન માટેના કીતિમંદિર –માં “નૉનૉંફૅમિસ્ટ' કહેવી પડે. “નૌનકર્ફોમિસ્ટ” શબ્દ દ્વારા એવી થરોની આરસપ્રતિમાના અનાવરણ પ્રસંગે યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ વ્યકિત સૂચિત છે કે જે ઈશ્વરને અથવા તે સર્વસાધારણ એવા ખાતેના ભારતના એલચી શ્રી બી. કે. નહેરુ (શ્રી બ્રિજકિશોર નહેરુ)એ પરમ ચૈતન્યને–આત્મતત્વને–સ્વીકારે છે, જેનું જીવન સત્યપરાયણ આપેલા વ્યાખ્યાનના અનુવાદ અંગે થોડુંક પ્રાથમિક વિવેચન હોય છે, જેની રહેણીકરણી ચોક્કસ આદર્શને અનુસરે છે અને આવશ્યક છે.
એમ છતાં પ્રચલિત સામાજિક કે રાજકીય રહેણીકરણીના ચોગઠામાં આ વ્યાખ્યાન મારી પાસે લગભગ એક વર્ષથી પડયું હતું.
જકડાવાની જે ચોખ્ખી ના કહે છે. જે, જ્યારે પોતાને અંતરને તે વ્યાખ્યાન મારા વાંચવામાં આવ્યું ત્યારથી હું તે વિશે મુગ્ધ બનેલો
અવાજ અને પ્રતિષ્ઠિત સમાજકારણ તેમ જ રાજકારણના આદેશ અને પ્રબુદ્ધ જીવનના વાચકો માટે તેને અનુવાદ કરવાની મનમાં
યા અનુશાસન વચ્ચે અથડામણ ઊભી થતાં, અંતરના અવાજને ઈચ્છા ફરેલી. પરંતુ મૂળ અંગ્રેજી વ્યાખ્યાન અર્થસઘન–ટૂંકાણમાં
અનુસરવાનું પસંદ કરે છે અને એમ કરવા જતાં સમાજ કે રાજ્ય ઘણું સમાવ–ોઈને તેને અનુવાદ કરવાનું કામ મારા માટે
તરફથી આવતી ગમે તેવી યાતનાઓને પ્રસન્ન ચિત્તે અને નિર્વે ૨ ઘાણું કઠણ લાગ્યું અને તેથી આ માટે હું કોઈ યોગ્ય વ્યકિતની
ભાવે સહી લે છે–આવી જે વ્યકિત હોય તેને જ આપણે “નૉનશોધમાં રહ્યો. પણ આજ સુધીમાં એવો કોઈ યોગ ન થયું અને આખરે
કૈફૅમિસ્ટ તરીકે બિરદાવી શકીએ. આવી વ્યકિતઓ જ સમાજમાં એ કપરું કામ મેં જ હાથમાં લીધું. પ્રસ્તુત અનુવાદને સુવાચ્ય , ' બનાવવા માટે મેં શકય તેટલે પ્રયત્ન કર્યો છે. આમ છતાં પણ .
ક્રાંતિ સર્જે છે અને જીવનપદ્ધતિના રહેણીકરણીના નવા ચીલા.. પરિણામની સફળતા વિષે હં સાશંક છું.
પાડે છે અને સ્થગિત બનેલા સમાજને પ્રગતિના-નવજીવનનાઆ ભાષણનું મથાળું ‘Thoreau: the Nonconformist' પંથે દોરે છે. આવી વ્યકિતને અંતરને અવાજ એ કોઈ બુદ્ધિને એ મુજબનું છે. . આમાં “નનકેંગ્લેંમિસ્ટિ' એ શબ્દને , સામાન્ય તર્ક કે તરંગ નથી હોતું. તે પાછળ સમાજ માટે ઈષ્ટ ગુજરાતી પર્યાય શોધવા-ધડવા–નકકી કરવા-મેં ઘણી મથામણ
અને આવશ્યક એવા પરિવર્તનનું–નવા વળાંકનું-દર્શન અથવા કરી. “કંઠી મુકત' એવો શબ્દસમાસ એક મિત્રે સૂચવ્યું,
તે સૂચન હોય છે. આજે આવી વ્યકિત એકલી ચાલે છે! આવતી • પણ અંગ્રેજી શબ્દનો અર્થ ગૌરવને ધ્યાનમાં લેતાં એ શબ્દ હળવા કાલે સમાજ તેણે પાડેલા નવા ચીલાને અનુસરે છે. લાગ્યો અને મનમાં બરોબર બેઠો નહિ. ચાલુ રીતરસમ, રૂઢિ કે આ “નૉનકોન્ફોમિસ્ટ” પરંપરાપ્રાપ્ત દરેક પ્રણાલિને અનાદર માન્યતા પ્રચલિત અને બહુજન સ્વીકૃત છે એ કારણે, જેને તે કરે છે અથવા તે પ્રતિષ્ઠિત હકુમતને હંમેશાં ઈન્કાર જ કરે છે રીતરસમ, રૂઢિ અથવા તે માન્યતા સ્વીકાર્ય નથી અને એ જ રીતે એમ નથી. તેની પાસે દરેક પ્રણાલિના ઔચિત્ય—અનાચિત્ય-અંગે કોઈ ધાર્મિક કે રાજકીય સત્તા, તે પિતા ઉપર લદાયેલી છે એ કારણે, નિર્ણય કરવાને ચોક્કસ સ્વતંત્ર-અન્ત: પ્રતિષ્ઠિત, માપદંડ હોય છે. જેને માન્ય નથી તેને “નાસ્તિક’ શબ્દથી ઓળખાવવો હોય તો તે માપે માપતાં જે ઉચિત લાગે તે તેના માટે સ્વીકાર્ય–અનુસરવા ઓળખાવી શકાય. પણ “નાસ્તિક’ શબ્દ ઈશ્વર વિષે અનાસ્થા યોગ્ય–બને છે; જે અનુચિત લાગે તે તેના માટે અસ્વીકાર્ય–ને અનુસૂચવતો હોઈને “નૉનૉંગ્લેંમિસ્ટ’ શબ્દના પર્યાય તરીકે સંતોષ સરવા યોગ્ય બને છે. એવી જ રીતે જે કોઈ હકુમતથી પોતે શાસિત આપતા નથી. ગુજરાતી પર્યાય તરીકે ‘પરંપરાનિરપેક્ષ' શબ્દ સૂઝે હોય છે તે હકુમત જ્યાં સુધી ન્યાયનીતિના માર્ગે ચાલતી હોય છે, પણ નૉનૉંફૅમિસ્ટ શબ્દને સમગ્ર અર્થ તે દ્વારા સૂચવાય છે ત્યાં સુધી તેને તે પૂરો સહકાર આપે છે; જયારે પણ તે હકુમન કે કેમ તે વિષે પણ મન શંકા અનુભવે છે. સ્વાયત્ત શાસન અથવા ન્યાય નીતિના માર્ગથી અન્યથા ચાલતી હોવાની તેને પ્રતીતિ થાય છે. તો , આત્મશાસન અથવા તો સ્વશાસિત–આવા શબ્દમાસે ત્યારથી તે સામે તેને અસહકાર શરૂ થાય છે અને આવા અસહધ્યાન ઉપર આવે છે, પણ નર્બોફૅમિસ્ટ શબ્દમાં જે નકારભાવ કાર તે હકુમતના અઘટિત એવા કાનૂનભંગ દ્વારા અથવા તે અથવા તે નિષેધભાવ ઉપર ભાર રહેલો છે તે આ શબ્દ- અહિંસક એવા કોઈ પ્રતિકાર દ્વારા અમલી બને છે. મહાત્મા ગાંધીનું સમારમાં વ્યકત થતા નથી. આમ આ અંગ્રેજી શબ્દને સંતોષકારક ચરિત્ર કે જે આપણી સામે મોજુદ છે અને જે આપણાંમાંના અનેક ગુજરાતી પર્યાય નિશ્ચિત થઈ શક્યો નથી. ભાષાશાસ્ત્રીઓ કોઈ માટે પ્રત્યક્ષ અનુભવને વિષય છે તેમાં આવા એક મહાન “નાનયોગ્ય પર્યાય સુઝાડશે તે હું આભારી થઈશ.
કોન્ફોમિસ્ટ'નું-અંતરના આદેશને પ્રાધાન્ય આપીને વિચરવાને સમાજનાં તથા સંપ્રદાયનાં બધાં બંધને ફેંકી દઈને મનસ્વીપણે સદૈવ આગ્રહ રાખતી એવી વ્યકિતનું—આપણને પ્રેરણાદાયી દર્શન
છે