________________
REGD. No. B-4266 વાર્ષિક લવાજમ રૂ૪
પ્રબુદ્ધ જૈન'નું નવસંસ્કરણ
વર્ષ ૨૫: અંક ૧૨
પ્રબુદ્ધ જીવન
મુંબઈ, કબર ૧૬, ૧૯૬૩, બુધવાર આફ્રિકા માટે શિલિંગ ૮
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું પાક્ષિક મુખપત્ર
છૂટક નકલ: ૨૦ નયા પૈસા
તંત્રીઃ પરમાનદ કુંવરજી કાપડિયા
પ્રકીર્ણ નોંધ : પ્રબુદ્ધજીવન'ના વાચકોને નવા વર્ષની શુભેચ્છા !
રાજ યોજનાને જન્મ થયો, એમ છતાં કેંગ્રેસમાં હજુ કશું થાળે પ્રબુદ્ધ જીવનનો આ અંક આપના હાથમાં આવશે ત્યારે વિક્રમ પડયું નથી. બધું ડામાડોળ દેખાય છે. કેઈ ચોકકસ નકશે ઉપસતો સંવત ૨૦૧૯ નું વર્ષ પૂરું થયું હશે અને ઘણું ખરું વિક્રમ સંવત દેખાતો નથી. આમ તરફ વ્યાપેલી અશાંતિ અને બેચેની વચ્ચે એક ૨૦૨૦ ને પ્રારંભ થઈ ચૂકયો હશે. આ નવું વર્ષ આપ સર્વને વર્ષ પૂ થાય છે અને બીજા વર્ષના પ્રારંભ થાય છે. આ પરિસ્થિતિમાં સર્વ પ્રકારે ગુખદાયી નીવડો અને આપને ભૌતિક તેમ જ આધ્યા- આપણાં વિચાર, વાણી અને વર્તન એવાં હોવાં ઘટે કે, જેથી અશનિત ત્મિક ઉત્કર્ષ સાધનારૂં બને એવી આપ સર્વને અત્તરની શુભેચ્છા ઘટે અને શાતિને સમર્થન મળે, સંકીર્ણતા ઘટે અને ઉદારતા અને પ્રાર્થના છે.
* વધે, આ મારો દેશ અને આ સારો દેશ—એવી ભેદબુદ્ધિ નાબુદ ગયા વર્ષના પ્રારંભમાં જ ચીને ભારતની ઉત્તર સરહદ ઉપર થાય અને એક વિશ્વના આપણે સૌ નાગરિક છીએ એવી વિશ્વહુમલો કર્યો હતો અને ભારત માટે એક અપકલ્પી અસાધારણ યુદ્ધ કટોકટો બંધુત્વની ભાવનાથી આપણું સમગ્ર આચરણ પ્રભાવિત બને! ઊભી કરી હતી. ત્યારબાદ એક મહિનાની અંદર જ એ યુદ્ધ પરિ- આપણા દિલમાં નીચે આપેલી વિશ્વમૈત્રીની ભાવનાનું સતત રિસ્થતિ તો સ્થગિત બની ગઈ હતી. આમ છતાં પણ ભારતના શિરે
રટણ રહે:યુદ્ધ તોળાઈ જ રહ્યું હોય એવી કટોકટીની પરિસ્થિતિ તો હજુ
शिवमस्तु सर्वजगतः परहितनिरता भवन्तु भूतगणा : । ચાલુ જ રહી છે અને પાકિસ્તાન ચીન સાથે મૈત્રી કરારો કરીને
તોષT: કાજુ નાશ, સર્વત્ર સુધીમવસ્તુ જોવ7: Tઆપણી મુંઝવણમાં વધારો કરી રહેલ છે. આવા યુદ્ધલક્ષી યો
દેડકાની મોટા પાયા ઉપર ચાલી રહેલી કતલ: ગેને પહોંચી વળવા માટે લશ્કરી તૈયારી પાછળ ભારતને પાર વિનાને
આપણે કયાં જઈ રહ્યાં છીએ? ખર્ચ કરવો પડે છે અને શસ્ત્ર સહાય માટે પશ્ચિમના દેશો તરફ નજર આઠમી ઓક્ટોબરના ‘ટાઈમ્સ ઓફ ઈન્ડિયા’માં નીચે મુજબના નાખતાં રહેવું પડે છે. આના પરિણામે ભારતનો આર્થિક તેમ જ ઔદ્યો- સમાચાર વાંચવા મળે છે – ગિક વિકાસ અનેક રીતે અવરૂદ્ધ થયો છે. આવી વિષમ પરિ- “દેડકાના પગની નિકાસ પરદેશી હૂંડિયામણ કમાવાનું એટલું સ્થિતિને કંયારે અન્ન આવશે તેની ખબર પડતી નથી.
મહત્ત્વનું સાધન માલુમ પડયું છે કે ભારત સરકાર દેડકાના ઉછેરને બીજી બાજુએ આન્તરરાષ્ટ્રીય પરિસ્થિતિમાં ભારે મહત્ત્વનું સુધારવા તેમ જ વધારે વેગ આપવા માટે પગલાં ભરવાનું વિચારી પરિવર્તન થયું છે. પશ્ચિમના બે જૂથ અમેરિકા અને સોવિયેટ રશીઆ રહેલ છે. એમ જણાવવામાં આવે છે કે મહારાષ્ટ્ર અને કેરલમાં વચ્ચે ચાલતું શીતયુદ્ધ ઠીક ઠીક હળવું બન્યું છે. અણુશસ્ત્ર પ્રયોગ દેડકાઓ માટેની પરદેશની માંગ ખૂબ વધી રહી છે. દેડાના પગને બંધ કરવાના બે જુથ વચ્ચે થયેલા કૅલકરારે વિશ્વશાંતિની યુનાઈટેડ સ્ટેટ, સ, ગ્રેટ બ્રિટન અને ફ્રાન્સમાં એક અતિ સ્વાદિષ્ટ ચીજ દિશાએ એક નવી આશા ઊભી કરી છે. ક્યુબા પ્રકરણમાં રશીઆએ તરીકે લેખવામાં આવે છે. જૂન અને જુલાઈ એ બે મહિના દેડકાકરેલી સમયસરની પીછેહઠના પગલા બાદ રશીઆ અને યુના- ઓના ગર્ભાધાનના મહિના લેખાય છે. તેથી એ બે મહિના દરમિયાન ઈટેડ સ્ટેટસ વચ્ચેના સંબંધો દિનપ્રતિદિન સુધરતા રહ્યા છે. દેડકા પકડવાની અટકાયત કરનારા સરકારે નિયમ ઘડયા છે. વળી બીજી બાજુએ ચીન અને રશીઆ વચ્ચે ઘર્ષણ વધતું જાય છે અને દેડકાના ઉછેરને સુધારવા માટે પરદેશના કોઈ નિષ્ણાતને રોક્વાનું આ બે સામ્યવાદી દેશે વચ્ચે એક મોટી ફાટ પડી છે. પરિણામે પણ વિચારાઈ રહ્યું છે.” દુનિયાના આગળ વધેલા દેશોથી ચીને ધીમે ધીમે અલગ પડતું જાય - આના અનુસંધાનમાં, આ સમાચાર વાંચવામાં આવ્યા તેના બે છે અને તેનું પરિણામ તેની આક્રમક તાકાતને તેની વિસ્તારલક્ષી દિવસ પહેલાં જ, મુંબઈની મ્યુનિસિપલ કૅર્પોરેશનના એક સભ્ય મહત્ત્વાકાંક્ષાને - ઉત્તરોત્તર નિયંત્રિત કરવામાં આવ્યું છે. આ રીતે સાથેની વાતચીતમાં તેમણે પણ જણાવ્યું હતું કે, “આજકાલ મુંબવિચારતાં ભારત ઉપર ચીનના લશ્કરી હુમલાને હાલ તુરત કોઈ ઈની આજુબાજુ ચોતરફ ઢગલાબંધ દેડકાંઓ પકડી પકડીને કોથસંભવ દેખાતો નથી.
બામાં ભરીને મુંબઈ તરફ રવાના કરવામાં આવે છે, મુંબઈમાં દેડકા દુનિયામાં અન્યત્ર નાનાં મોટાં ઘર્ષણ ચાલી રહ્યાં છે. આફ્રિ- મારવાની ખાસ વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે અને તેના પગની કાના દેશે એક પછી એક સ્વતંત્ર બની રહ્યા છે. એશિયાના અગ્નિ પરદેશમાં ઘણી મોટી માંગ હોવાથી તેની મોટા પાયા ઉપર નિકાસ કોણમાં મલયેશિયાનો જન્મ થયો છે, પણ ત્યાં કે અન્યત્ર પાણી કરવામાં આવે છે અને તેનું માંસ મુંબઈની હોટેલમાં મરઘીના ડહોળાયેલાં છે, હજુ સુધી કોઈ ઠેકાણે સ્થિરતા આવી નથી. ભારતમાં માંસ સાથે સેળભેળ કરીને માંસાહારી લોકોને પીરસવામાં આવે છે.” * પણ જ્યાં ત્યાં અશાતિનાં, અસંતોષનાં, અસ્વથ્યનાં પ્રકરણ : આપણા ધર્મશાસ્ત્રકારોએ આપણને શીખવ્યું હતું કે, આ ઊભાં થયા કરે છે. કેંગ્રેસમાં પાયાનું પરિવર્તન કરવાના હેતુથી કામ- જગતમાં સર્વ જીવોને સાથે રહેવા વસવાને અધિકાર છે. તેથી.