Prabuddha Jivan 1963 Year 24 Ank 17 to 24 and Year 25 Ank 01 to 16

SR No.: 525948
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1963
Total Pages: 250
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 32 MB

Page 111

તા. ૧-૬-૬૩ પ્રબુદ્ધ જીવન
૨૭ છે કે, આ તમારું પર્યટન કેવળ આનંદલક્ષી પરિભ્રમણ નથી, પણ ફરી રહ્યાં હતાં. આ જાણે કે કોઈ મહાકાવ્યનું પુન: પઠન કરી જતા એક પ્રકારની શાનયાત્રા છે, અને આ માટે તમે ભાઈ બહેનને હોઈએ અથવા તે કોઈ હૃદયંગમ ચિત્રપટનું પુન: નિરીક્ષણ કરતા હું અનેક ધન્યવાદ આપું છું અને ક્યારે પણ મન થાય ત્યારે આવી હોઈએ એવો અમારા માટે મધુર અનુભવ હતો. બસમાં અમારી રીતે તો બધાં અહિ આવજો અને અનુકૂળતા મુજબ એક બે દિવસ મંડળી લગભગ બે વિભાગમાં વહેંચાઈ ગઈ હતી. એક વિભાગમાં રહેજો. આવું મારૂં તમને બધાને નિમંત્રણ છે. આ સંસ્થા તમારી છે; વ્યવસ્થિત રીતે અન્નકડી શરૂ થઈ ચૂકી હતી. બીજા વિભાગમાં ગાનતાન. અહિ તમારા માટે બધી સગવડ થઈ શકશે. ફરીવાર આવો ત્યારે ચાલતું હતું. અન્તકડી રમતાં ભાઈ બહેનો બે પક્ષમાં વહેંચાઈ ગયેલાં.
ડી વધારે નવરાશ લઈને આવજો. તમારી સાથે બીજી બાબતે એક પક્ષની આગેવાની એક ભાઈએ લીધેલી; બીજા પક્ષની આગેસાથે તમારાં બાળકોના પ્રશ્ન પણ આપણે ચચીશું અને એ રીતે
વાની એક બહેને લીધી હતી. આ બન્ને પાસે કવિતાને, ભજન આપણે એકબીજાના કાર્યમાં મદદરૂપ થઈશું.
અને ગીતાને અખૂટ ભંડાર હતે. કોઈ હારે નહિ, કોઈ થાકે નહિ.
અનવરત ધારાએ આ અcકડી, અમે ભંવડી સાત વાગ્યા લગભગ આ રીતે સુન્દર ભજન અને ત્યાર બાદ અર્થપ્રદાનવિધિ
પહોંરયા ત્યાં સુધી, ચાલ્યા જ કરી. બીજા વિભાગના ગાનતાનમાં અને તારાબહેનનું અન્તિમ ભાવભર્યું વકતવ્ય-આ બધાંથી અમારા ભરતી ઓટ આવતી હતી. ભરતી આવે ત્યારે અન્તકડીવાળા વિભાઆનંદની અમારી વૃપ્તિની-કોઈ સીમા ન રહી. આ પછી એક ગની જાણે કે તેમને ઈર્ષ્યા ન આવતી હોય એમ, એ વિભાગવાળા દોઢ કલાક આરામ લીધા પછી ચા પીધી, તૈયાર થયાં અને સાંજના ભારે શોરબકોર મચાવતા અને બસને ગજવી મુકતા અને અંતકડીને ચાર વાગ્યા લગભગ અમારી બસમાં આરૂઢ થઈને અમે મુંબઈ સ્થિગિત કરી દેતા. ઓટ આવે ત્યારે થોડો સમય એકદમ શાન્ત
જવા ઉપડયા. થોડી વારમાં દહેણું આવ્યું. સ્ટેશન બાજુએ થઈને બની જતાં અને શુન્યતા દાખવતા-આમ આનંદ કલ્લોલ કરતાં રેલ્વે લાઈનના પાટા ઓળંગીને રાજમાર્ગ ઉપર અમે આગળ વધવા અમે ભવંડી ' પહોંચ્યા. સૂર્ય હવે તે આથમવાની તૈયારી લાગ્યા. બસના ડ્રાઈવરે આ વખતે તે બસ પૂર ઝડપમાં મારી મૂકી. કરી રહ્યો હતો અને દિવસનાં અજવાળાં સંકેલાવા લાગ્યાં અને નદીનાળાં, ટેકરાટેકરી, અને નાનાં મોટાં જંગલે હતાં. ચંદ્ર પણ પૂર્વાકાશમાં ઉદય પામી ચૂકયો હતો. વચ્ચે, જાણે કે અમે ઉડ્ડયન કરી રહ્યા હોઈએ એવી રીતે, ભવંડીનાં ઉપાહારગૃહમાં બધાંએ ચાનાસ્તો કર્યો. પર્યટનમાં માઈલ ઉપર માઈલના સીમાચિહને અમે વટાવતાં ચાલ્યાં. આજે ગાળે ગાળે નાસ્તા તો જોઈએ જ, પર્યટનનું સ્વરૂપ જ આવું છે. ત્રણ તે ધૂળેટીને દિવસ હતો. કોઈ પણ ગામડું આવે કે લોકોનું ટોળું ક્લાક બસમાં બેઠેલાં તેને થાક આ રીતે ઉતાર્યો અને શરીર હળવાં હોળી ખેલતું દેખાય. કેટલેક ઠેકાણે લોકોના ટોળાં અમારા માર્ગને , કર્યા. અને તાજામાજા થઈને પાછા બસમાં બેઠાં. જોતજોતામાં થાણા " અવરોધ કરતા ઊભા રહેતાં. ડાઈવર બસ ધીમી પાડવાનો ડોળ આવ્યું. ઘાટકોપરથી સાથીઓ એક પછી એક છટા પડવા લાગ્યા. કરે અને લોકો કાંઈ માંગણી કરવા જાય કે, અમારી ઉપર રંગ રાત્રે નવ સાડા નવ વાગ્યે સૌ સૌના નિવાસસ્થાને પહોંચી ગયા. ઉડાવવાનો વિચાર કરે એટલામાં ડ્રાઈવર બસ મારી મૂકે અને તેઓ આ રીતે અમારું આ કોસબાડ પર્યટન પૂરું થયું. માર્ચ માસની અવાક થઈને જોઈ રહે અને અમે આગળ ચાલી જઈએ. ૯ મી તારીખે શરૂ થયેલી જ્ઞાનયાત્રા બીજે દિવસે રાત્રીના સમાપ્ત
વસ્તુત: પાછા ફરતાં ગરમી લાગવાને કોઈ સંભવ જ નહોતું. થઈ, જેનાં મધુર સ્મરણો આજે પણ ચિત્તને આનંદપુલિકતે કરે છે. કારણ કે નમતા પહોરે અમે નીકળ્યા હતા. આવ્યા એ જ રસ્તે પાછા સમાપ્ત
પરમાનંદ સે ટચના સેના જેવા ભારતના અર્થ સચિવ મોરારજીભાઈ (તા. ૭-૪-૧૯૬૩ ના ટાઈમ્સ ઑફ ઈન્ડિયામાં શ્રી ડી. એફ. કાકાએ લખેલા ભારતના અર્થસચિવ શ્રી મેરારજીભાઈને લાક્ષણિક પરિચય, પ્રસિદ્ધ થયો હતો. તેને “પ્રબુદ્ધ જીવન’ ના વાચકો માટે એક મિત્રે અનુવાદ કરી આપ્યો, જે નીચે રજૂ કરવામાં આવે છે.—મંત્રી) ' મેરારજીભાઈ વિષે તે મને પુસ્તક લખવાનું મન થાય. લાગે છે કે આ માણસને માથે ભગવાનને હાથ છે. જરૂર ઉપરથી સાવ સરળ દેખાતી વ્યકિતને વધુ ઉંડાણથી જોવા માંડે એટલે પડે ત્યારે એ તેમની રક્ષા કરે છે. ભાવી વિશે વધુ પડતી
ખાતરી રાખીને વધુ પડતી ઝડપે આગળ વધતાં પણ એ એમને તે વધુ ને વધુ જટિલ જણાય છે. ભારતના નાણામંત્રી મોરારજી
અટકાવે છે. સત્તાના ઉચ્ચ શિખર પર હતા ત્યારે એમણે વિધાનઆ દેસાઈ વિશેનું લેકોનું મુલ્યાંકન સમયને સંજોગ અનુસાર અનેક '
રસભાની વલસાડની બેઠક ગુમાવી હતી. અમદાવાદના બનાવ પછી વાર પલટાયું છે. એમને વિષે કોઈ પણ સમયે નમૂનાને લેકમત જ્યારે ચારે બાજુ અંધારું દેખાતું હતું ત્યારે શ્રી નહેરુએ તેમને " (લપ પેલ) લેવામાં આવે તો તે સાચે ન પડે, કારણ કે, એમની દિલ્હી બોલાવ્યા હતા. ' બાબતમાં ઘણી વાર ધાર્યા કરતાં જુદું જ પરિણામ આવે છે. જે
કેન્દ્રની કૅબિનેટમાં ઘણાં વર્ષ રહ્યા પછી ગઈ સાલે રાજકીય - મહાગુજરાતના પ્રશ્ન, પરત્વે એમણે અમદાવાદમાં ઉપવાસ
મોવડીમંડળમાં એમની “ ક્રમ કયાં આવે તે નક્કી કરવાને પ્રસંગ કર્યા તે પછી ઘણા રાજકીય નિરીક્ષકોએ એમ ધાર્યું હતું કે, હવે
આવ્યું. ભારતે નહે, સિવાય બીજો કોઈ વડા પ્રધાન હજી જાય ભારતના રાજકીય તખતા પર તેમની ભૂમિ પૂરી થઈ છે. તે પછી
ન હતો, પણ નહે ની માંદગી વખતે લોકોએ “નહેરુ પછી કોણ?” તેઓ મુંબઈ આવ્યા ત્યારે તેમને અમદાવાદ કરતાં યે વધુ સખત એ પ્રશ્ન પૂછવા માંડયો. પહેલાં તે લોકો આ પ્રશ્નના જવાબ વિરોધ થશે. વિભાષી મુંબઈ રાજ્યના મુખ્ય પ્રધાનપદની ચૂંટણી
* મેળવવા નહેરુ સામે જ જોતા હતા, પણ નહેરુ અચકાતા હતા, કદાચ બિનહરીક થવી જોઈએ એવી એમની ઈરછાની કોઈ દરકાર ન • એમને એમ લાગ્યું હશે કે કેઈક વ્યકિત પ્રત્યે પસંદગી બતાવવાથી કરી. આથી તેઓ એ તખ્તા પરથી નમ્રપણે વિદાય થયા અને લોકોને પસંદગીને અધિકાર ઝુંટવી લેવા જેવું થાય. વળી બીજા એમ લાગ્યું કે હવે તેમને માટે આશ્રામવાસ સિવાય બીજો કોઈ પણ અનેક ઊલટસૂલટા રાજકીય પ્રવાહો કામ કરતા હતા. આ રસ્તો રહ્યો નથી.
બધાને પરિણામે, જે મોરારજીભાઈ સ્વાભાવિક અનુગામી જેવા કે પણ થોડા સમયમાં તે વડા પ્રધાને તેમને કેન્દ્ર સરકારના જણાતા હતા તેઓ દેશમાં નવી નેતાગીરી ઊભી કરવા ઈચ્છતાં પ્રધાનમંડળમાં જોડાવા દિલ્હી બોલાવ્યા. માથે પરાળનું છાપ તત્ત્વોના આક્રમણનું નિશાન બન્યા. શ્રી કૃષ્ણમેનન આ જૂથનું બાહ્ય | ને આસપાસ આશ્રમની શાંતિ એવી સ્થિતિ થવાને બદલે રાષ્ટ્રપતિ પ્રતીકે હતા. ભવનના સીમાડા પર–૧, વિલિંગ્ડન, ક્રેસન્ટ–એમનું નવું સરનામું
" પંડિત ગોવિંદવલ્લભ પંતના અવસાન પછી નાયબ નેતા ચૂંટવાના બન્યું. વેપાર–ઉદ્યોગ ખાતાની શાંતિમય ન કહેવાય તેવી કચેરી
હતા ત્યારે આ મુદો ચેકકસપણે ઊભે થયો. વડા પ્રધાને સ્પષ્ટતાથી એમની ઑફિસ બની.
એ નિર્દેશ કર્યો કે સૌથી જૂના કૅબિનેટ પ્રધાન નરીકે મોરારજીભાઈ " મંદડા કેસ વિષે ન્યાયમૂર્તિ ચાગલાને. અહેવાલ બહાર પડતાં મારી ગેરહાજરીમાં મારી વતી કામ કરશે. તે દરમિયાન સંસદના બને છે | - ટી. ટી. ક્રિશ્નમાચારીએ નાણાખાતામાંથી વિદાય લીધી અને મોરારજીભાઈને મહત્ત્વનું અને અતિ નાજુક એવું નાણાખાતું સોંપાયું.
| ગૃહમાંથી એક એક એવા નાયબ નેતા ચૂંટવામાં આવ્યા. જેમના ' | વડા પ્રધાનને એમનામાં જે શ્રદ્ધા હતી તેને એ પરી હતી. મનમાં આ તિનમૂર્તિ માર્ગ (જયાં નહેરૂનું નિવાસસ્થાન છે તે રસ્તાનું - આમ ફિનિકસ પંખીની જેમ પોતાની જ ભસ્મમાંથી ફરી નામ) ની ગાદી મેળવવાને ઈરાદો હોઈ શકે જ નહિ. : " | જીવત થવાની અદ્દભૂત આવડત મોરારજીભાઈ ધરાવે છે. મને આ આખા વિવાદ દરમિયાન મોરારજીભાઈ ઈરાદાપૂર્વક અલગ