Prabuddha Jivan 1962 Year 23 Ank 17 to 24 and Year 24 Ank 01 to 16

SR No.: 525947
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1962
Total Pages: 252
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 73

તા. ૧-૪-૬૨
પ્રભુપ્ત જીવન
સઘ સમાચાર
જાણીતા ચિન્તક લેખક માંડલનિવાસી શ્રી રતિલાલ મફાભાઇ શાહનું સ ંધે કરેલું સન્માન
તા. ૨૩-૩-૬૨ શુક્રવારના રોજ માંડલ નિવાસી શ્રી. રતિલાલ મફાભાઈ શાહનું સંઘના કાર્યાલયમાં એક સન્માન સંમેલન ગાઠવવામાં આવ્યું હતું. શ્રી. રતિલાલ મફાભાઈ શાહના લેખા પ્રબુદ્ધ જીવનમાં વર્ષોથી અવારનવાર પ્રગટ થતા હોઇને પ્રબુદ્ધ જીવનના વાચકોને તેમનું નામ સુપરિચિત છે. તેઓ દેશના એક અગેાચર જેવા ખુણે આવેલા માંડલ જેવા નાના ગામમાં વર્ષોથી -એક શિક્ષકના વ્યવસાય કરે છે. આજે તેમને લગભગ ૬૦ વર્ષ પૂરાં થવા આવ્યાં છે અને જીવનભરના ચાલુ શૈક્ષણિક વ્યવસાયથી છુટા થવાની તેઓ અણી ઉપર છે. શૈક્ષણિક વ્યવસાય ઉપરાંત માંડલના જૈન જૈનેતર સમાજ સાથે તેઓ ગાઢ સંબંધ ધરાવે છે અને ત્યાંની અનેક સામાજિક પ્રવૃતિઓના તેઓ એક સૂત્રધાર સમા છે. આ ઉપરાંત તેઓ જૈન ધર્મના સારા અભ્યાસી છે, તાત્વિક વિષયોના ચિન્તક-વિવેચક છે અને સારા જાણીતા લેખક છે. તેઓ સ્વતંત્ર વિચારક છે અને જેવું તે વિચારે છે તેવું તેઓ બાલે છે તથા લખે છે અને તે મુજબ વર્તે છે. આ કારણે સ્થિતિચુસ્ત સમાજ સાથે તેમને અનેક વાર સંઘર્ષમાં આવવું પડયું છે અને તેમને સારા પ્રમાણમાં સહેવું પડયું છે. ગરીબીને વરેલું તેમનું જીવન છે અને ગાંધીવિચારણાને વરેલું તેમનું માનસ છે. તેમના પિતાશ્રી જેમનું આજથી આઠ વર્ષ પહેર્લા અવસાન થયું છે તેએ એક ભારે નિડર સુધારક હતા. તે સુધારક પિતાનો તેમને વારસા મળ્યા છે. પણ જયારે તેમના પિતાશ્રીની સામે બોલવાની ભાગ્યે જ કોઈ હીંમત કરી શકે એવા સચ્ચાઈ ઉપર આધારિત—ગરમ તેમના મીજાજ રહેતા, જયારે રતિભાઈને સ્વભાવ શાન્ત, વિનમ્ર અને અત્યન્ત સહિષ્ણુ છે. આને લીધે તેમને વિચારનિષ્ઠા—સત્યનિષ્ઠા—ખાતર આજ સુધી સારા પ્રમાણમાં સહેલું પડયું છે. આજથી દશ વર્ષ પહેલાં તેમનાં પત્ની સૌ. અમથીબહેનનું અવસાન થયું ત્યારે તેમનામાં રહેલી ઉદાત્ત ગુણવત્તાથી અને પતિસમર્પણથી આકર્ષાઈને એ દિવસેાના ‘પ્રબુદ્ધ જૈનમાં તેમના અંગે એક પરિચય નોંધ આપવામાં આવી હતી. એ અવલંબન ગુમાવતાં તેમની જીવન તપશ્ચર્યા વધારે આકરી બની છે. વિદ્યાર્થીઓના તે અતિ માનીતા ‘ગુરુદેવ’છે અને ગ્રામવાસીઓના તેઓ (guide, friend and philosopher) માર્ગદર્શક, મિત્ર અને તત્ત્વજ્ઞ છે.
એક અણધાર્યું નિમિત્ત ઉભું થવાથી તેમનું મુંબઈ ઘણા લાંબા વખતે આવવાનું થયું. પૂના જૈન વિદ્યાપીઠ તરફથી ભગવાન મહાવીરના જીવનચરિત્ર ઉપર એક ઈનામી નિબંધસ્પર્ધા યોજવામાં આવી હતી. આ સ્પર્ધામાં આશરે ૨૫૦ ભાઈ બહેનોએ ભાગ લીધા હતો. તેમાં શ્રી. રતિભાઈએ મેકલેલા નિબંધ સર્વશ્રેષ્ઠ તરીકે જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા. સૌથી પ્રથમ આવનાર ત્રણનિબંધલેખકોને ગુણવત્તાના ક્રમ અનુસાર રૂ. ૨૫૦, ૧૫૦, અને ૧૦૦ના પારિતોષિક આપવા માટે મુંબઈ ખાતે તા. ૧૮-૩-૬૨ નાચેજ રોકસી થીએટરમાં સર મણિલાલ બાલાભાઈ નાણાવટીના પ્રમુખસ્થાને એક જાહેર સમારભ ગેાઠવવામાં આવ્યો હતો. આ નિમિત્ત શ્રી. રતિલાલ મફાભાઈ શાહને મુંબઈ ખેંચી લાવ્યું હતું. આ રીતે તેમના મુંબઈ ખાતે થયેલા આગમનના લાભ લઇને ઉપર મુજબનું સન્માન સંમેલન શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ તરફથી ગાઠવવામાં આવ્યું હતું. આ સંમેલનમાં સંઘના મંત્રી શ્રી. પરમાનંદ કુંવરજી
[],
૨૩૯
કાપડિયા તરફથી શ્રી. રતિભાઈને આવકારવામાં આવ્યા હતા અને ઉપસ્થિત ભાઈ બહેનને તેમને વિગતથી પરિચય આપવામાં આવ્યો હતા. શ્રી. ચિંતભાઈના ગામના વતની અને રતિભાઈના વર્ષા જાના સ્નેહી—સંબંધી શ્રી. સારાભાઈ એન. શાહે રતિભાઈ અંગે અપાયલા પરિચયમાં જરૂરી પુરવણી કરી હતી. ત્યાર બાદ શ્રી. રતિભાઈએ લગભગ પોણો કલાક સુધી કરેલ પ્રવચન દરમિયાન આજ સુધીની શૈક્ષણિક તેમજ સાહિત્યવિષયક પ્રવૃત્તિઓના તેમજ પોતાના વિચારો ઉપર' મકકમ ઉભા રહેવાના કારણે ભાગવવા પડેલા ઉપસર્ગાના તેમણે ખ્યાલ આપ્યો હતો. આ પ્રવચન એક નાની સરખી આત્મકથા જેવું બની ગયું હતું અને તેથી સાંભળનારા સૌ કોઇ અત્યન્ત પ્રભાવિત બન્યા હતા. આ પ્રવચન પૂરૂં થયા બાદ શ્રી પરમાનંદભાઈ તરફથી તાજેતરમાં પ્રબુદ્ધ જીવનમાં જેમ શ્રી.દુલેરાય માટલિયાની જીવનસાધના ક્રમશ: પ્રગટ થાય છે તે મુજબ શ્રી. રતિભાઈએ સભામાં જે કાંઈ કહ્યું તેને ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ માટે અવકાશે શબ્દબદ્ધ કરી મોકલવા વિનંતિ કરવામાં આવી. શ્રી. પરમાનંદભાઈની આ, વિનંતિ બાદ પ્રમુખસ્થાનેથી શ્રી. લીલાવતીબહેને ઉચિત શબ્દોમાં સંઘના તે દિવસના મહેમાનને આદર કર્યો અને પુષ્પહારથી તેમનું સન્માન કર્યું હતું અને ત્યાર બાદ સભા વિસર્જન કરવામાં આવી હતી. આશા રાખીએ કે તેમણે આશા આપી છે તે મુજબ તેઓ આત્મકથાના આકાર જેવું લખાણ જરૂર મોકલી આપશે કે જેથી એક દૂરના ખુણે એક કેવું અણમોલ માનવીરત્ન વસે છે અને જીવનની ક્ષણે ક્ષણ જ્ઞાન—ઉપાસના અને માનવીસેવાને સમપી ને કેવી સફળચરિતાર્થ-કરે છે તેને પ્રબુધ્ધ જીવનના વાચકોને ખ્યાલ આવે.
સંધ . આયાજિત નાકાવિહાર
તા. ૨૧-૩-૬૨ બુધવાર રાત્રીના ૮ થી ૧૧ સુધી ‘શાભના સ્ટીમરમાં શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનાસભ્યો અને તેમનાં કુટુંબીજને એ અત્યન્ત સુખદ અને આલ્હાદક નૌકાવિહારનો લાભ લીધો હતો. ફાગણ સુદ પુનમની રાત હતી. આકાશ એકદમ સ્વચ્છ હતું. પૂર્વાકાશમાં પૂર્ણચંદ્રના ઉદય થઇ ચૂકયો હતો. સમુદ્ર તદ્ન શાન્ત હતા, પાણી સ્થિ હતાં. ચંદ્ર જયોત્સ્ના વડે સમુદ્રપટે અપૂર્વ ધવલતાતેજસ્વીતા ધારણ કરી હતી. પવન મંદ મંદ વાતો હતો. વાતાવરણમાં સર્વત્ર પ્રસન્નતા વ્યાપેલી હતી. આ નૌકાવિહારમાં ૩૦૦ ઉપર ભાઈ બહેન તથા બાળકો જોડાયાં હતાં. સ્ટીમરમાં ધ્વનિ . વર્ધક યંત્રાની ગાઠવણ કરવામાં આવી હતી. બાળકોના કલ્લોલ પાર વિનાના હતા. સમુદ્રને પરિચય આપણા ચાલુ જીવનમાં વિરલ હોઇને આ સમુદ્ર વિહારમાં જોડાયલાં ભાઈ બહેનોની મુખાકૃતિ ઉપર કુતૂહલ અને આનંદની રેખાઓ અંકિત થયેલી નજરે પડતી હતી. એપેલા બંદરથી આઠ વાગ્યે સ્ટીમર ચાલુ થઇ હતી. સંધના સભ્ય કુટુંબ માટે આ એકસામુદાયિક મિલનનો અવસર હતો. ગાનતાન અને વિનોદનું વાતાવરણ સ્ટીમરના ચાલુ થવા સાથે નિર્માણ થયું હતું. સેન્ડવીચીઝ અને આઈસ્ક્રીમના અલ્પાહાર વહેંચવામાં આવ્યો હતો. સતત ત્રણ કલાકનું મેટું ચકકર મારીને ૧૧ વાગ્યે એપેલે બંદર ગેટ - વેય આફ ઈન્ડિયાના કિનારે ‘શાભના’આવીને ઊભી રહી હતી. અને ત્રણ કલાક જાણેકે કોઈ જુદી દુનિયામાં ફરી આવ્યા હોય, ઊડી આવ્યા હોય, એવી મધુર અનુભૂતિનો આસ્વાદ કરીને સૌ ભાઈબહેનો તથા બાળકો પોતપોતાના નિવાસસ્થાન તરફ જવા વિદાય થયાં હતાં.
મંત્રીઓ, મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ