Prabuddha Jivan 1962 Year 23 Ank 17 to 24 and Year 24 Ank 01 to 16

SR No.: 525947
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1962
Total Pages: 252
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 21

૧૮૭.
તા. ૧૬-૧-દર
પ્રબુદ્ધ જીવન જ્યોતિષમાં અંધશ્રદ્ધા
૨૨-૨૪ વર્ષની બે ત્રણ બાળકોની માતા હોય એવી કોઈ પણ
સ્ત્રીની જન્મોત્રી લ્યો. તે એકસો જ્યોતિષિને બતાવો અને “આગામી ફેબ્રુઆરી માસના પહેલા અઠવાડિયામાં એકઠા થતા એમને પૂછે કે આ છોકરીના લગ્ન હજી થયા નથી. એને લગ્નઆઠ ગ્રહોની મારી ઉપર કશી અસર પડવાની નથી. આની માઠી અસર યોગ કેવો છે? દરેક જયોતિષી પોતપોતાની રીતે લગ્ન યોગની વિષે જતિષીઓ જે આગાહીઓ કરી રહ્યા છે તેથી જરા પણ ગભરાઓ નુ ભવિષ્ય વાણી કહેશે. પણ એક પણ જ્યોતિષી એમ નહીં કહી શકે નહિ, ગ્રહ આપણા ભાગ્યને બગાડી કે સુધારી શકતા નથી. આપણા . . . કે આ સ્ત્રી તે પરણી ગઈ છે અને તે બે ત્રણ બાળકોની માતા છે. ભાગ્યના આપણે પિતે જ વિધાતા છીએ.” જવાહરલાલ નહેરૂ જેવું આ બાબતમાં તેવું દરેક બાબતમાં સમજવું. . આપણા દેશમાં મોટા ભાગના માણસે જ્યોતિષશાસ્ત્ર અને
ઘણા જતિપીએ રાશિ ઉપરથી ભવિષ્યફળ કહે છે. તેના ફળ ઉપર ઘણી શ્રદ્ધા રાખે છે, વળી જયોતિષીઓ તેને એમ સમજાવે છે કે એક યા બીજી શાંતિ કરવાથી તેના દુ:ખમાં ઘટાડો અને
ઘણાં વર્તમાનપત્રો પણ રાશિઓનાં ફળ પોતાના પત્રમાં છાપે છે.
પરંતુ રામ અને રાવણની રાશિ એક જ હતી. કંસ અને કૃષ્ણની સુખમાં વધારો થશે.
રાશિ એક જ હતી. છતાં એમના અંજામ જુદા કેમ આવ્યા તે 'ગ્રહો ઉપરની શ્રદ્ધા અને જ્યોતિષીઓની અવળી દોરવણીથી
આપણે વિચારવાનું છે. આજે હિન્દુસ્તાનમાં પૂજા અને મંત્રીની પાછળ બેસુમાર વખત
' જયોતિષ શાસ્ત્રનાં ગણિતના હિસાબે ૧૦૦ ટકા સાચા છે અને નાણાંને ભાગ અપાઈ રહ્યો છે. જયારે ખરી વસ્તુસ્થિતિ તદન
પણ તેના રૂખ શાસ્ત્ર સંબંધી જે કાંઈ કહેવામાં આવે છે તે ૧૦૦ જુદી જ છે. આપણે આમાં જરા ઊંડા ઉતરીએ.
ટકા ખેરું છે. આપણાં શાસ્ત્રો મુજબ નવ ગ્રહો એ દેવતા છે. મહાન
" શ્રી અરવિંદના એક સાધક શ્રી ગીરધરલાલભાઈ હાલ પોંડીચેરી અને અનંત શકિત ધરાવનારા એ દે છે. આપણા શાસ્ત્રકારોએ નવ ગ્રહોની શોધ કીધી છે. પરંતુ વિજ્ઞાને ત્યાર પછી બીજા
ખાતે રહે છે. તેમણે શ્રી અરવિન્દને પૂછ્યું: “આપ રજા આપે તો કેટલાક ગ્રહ શોધી કાઢયા છે જેવા કે યુરેનસ, મ્યુન, લુટો
આપના ઉપર આપના ગ્રહોની. શું અસર છે તે હું આપને વિગેરે.
કહું.” શ્રી અરવિંદે કહ્યું : “ગીરધર, આ પ્રશ્ન નું ઉથલાવીને પૂછે . આપણાં શાસ્ત્રો મુજબ પૃથ્વી સપાટ છે અને સૂર્ય સમેત
તે હજી તેની કંઈક કિંમત ગણાય. ગ્રહ ઉપર મારી શું અસર છે એમ નવ ગ્રહો પૃથ્વીની આસપાસ ફર્યા કરે છે, પરંતુ આધુનિક વિજ્ઞાને
તું પૂછે તો હું તેને જવાબ આપું.” શ્રી અરવિંદની કહેવાની મતલબ એ સાબિત કરી બતાવ્યું છે કે પૃથ્વી સપાટ નથી પણ ગોળ છે. પૃથ્વી એ હતી કે માણસ ધારે તો ગ્રહ ઉપર કાંઇક અસર પાડી શકે, સમેત બધા ગૃહો સૂર્ય કુટુંબનાં બાળકો છે અને તે બધા સૂર્યની . પણ ગ્રહો માણસ ઉપર કંઈ અસર પાડી શકે નહિ. આસપાસ ફર્યા કરે છે.
આજ સુધી ચંદ્ર આપણું નસીબ ચલાવતો હતો, પરંતુ હવે ' હવે આ ગ્રહો શેના બનેલા છે તે આપણે જોઈએ. વિજ્ઞાનની ચંદ્રનું નસીબ માણસના હાથમાં આવી ગયું છે. નજીકના ભવિષ્યમાં શોધ મુજબ બધા ગ્રહો પૃથ્વી જેવી જડ વસ્તુઓના બનેલા ગોળા
| માણસ ચંદ્ર ઉપર સવારી કરશે એ વાત તદૃન ચક્કસ છે. છે. કેટલાક પૃથ્વીથી મોટા છે અને કેટલાક પૃથ્વીથી નાના છે. કોઇ
બીજાનું ભવિષ્ય કહેનારા અને ભાખનારા કોઈ પણ ગ્રહ ઉપર હવા છે, કોઈ ઉપર વનસ્પતિ અને જીવસૃષ્ટિ છે અને કોઈ ગ્રહ સળગતા જવાળામુખીના ગેળા જેવા છે. આમ
જયોતિષીઓએ પોતાના બાળકોનું આખું ભવિષ્ય તેમના જન્મ આ ગ્રહ બીજાં ગમે તે હોય પણ તેમાં જીવ નથી, આત્મા નથી.
વખતે ભાખ્યું હોય અને તે સાચું પડયું હોય એવો એક પણ તેઓ જડ છે, દેવતાઓ નથી એ ચોક્કસ છે.'
દાખલો હજી સુધી નોંધાયો નથી. આ ઉપરથી સાબીત થાય જે વસ્તુમાં જીવ કે. આત્મા હોય તે જ સ્વતંત્ર રીતે હરી
છે કે જયોતિષિઓના ભવિષ્ય કથન એ પેટ ભરવાના ધંધા સિવાય ફરી શકે અને તે જ બીજાનું ભલું કરી શકે અને નુકસાન
બીજું કાંઈ જ નથી. પણ કરી શકે. જીવ વગરની જંડ વસ્તુ આવું કંઈ જ કરી શકે નહીં. * કેટલાક મિત્રો મને કહે છે કે યુરોપ અને અમેરિકાના માણસે
આ ગ્રહ સૂર્યની આસપાસ પિતાના પરિધમાં ર્યા કરે છે. પણ જયોતિષ અને તેની રૂખમાં માને છે. આ મિત્રને મારે એટલું જ પરંતુ પોતાની મરજી મુજબ ફરવાની શકિત તેમનામાં નથી. તેઓ કહેવાનું છે કે યુરોપ અને અમેરિકામાં કોઈ મુરખાઓ ઉતાવળા કે ધીમા જઈ શકતા નથી. તેઓ ઈચ્છે તે પણ થોડો ધારી લેવાની જરૂર નથી. આ વિસામે લઈ શકતા નથી. તેઓ સ્વતંત્ર નથી, પરતંત્ર છે.
કેટલાક માણસે કહે છે કે જયોતિષીઓ ભવિષ્ય વિષે ખરું ' હિમાલય પર્વત અને કીડીને દાખલો . કીડી નાની છતાં
કહી શકે નહિ. પરંતુ ભૂતકાળ બરોબર કહી શકે છે. આ વાત પણ તેમાં જીવ છે અને તેથી તે પોતાની મરજી મુજબ હરીફરી શકે છે. તે હિમાલયના માથા ઉપર પગ મૂકી શકે છે, પણ હિમાલય કીડીના
તદ્દન ખોટી છે. કોઈ પણ જોતિષી ભૂતકાળ વિષે પણ કંઈ કહી માથા ઉપર પગ મૂકી શકતો નથી. કારણ કે તે જડ છે.
શકે નહિ, સિવાય કે એણે તે અગાઉથી જાણી લીધું હોય. આપની | એક ઘડિયાળ લ્યો. વરસોના વરસે સુધી તે નિયમિત ચાલે ઓળખાણનાં ગમે તે સારા જયોતિશિષને મારે ત્યાં તેડી આવે. હું છે. માણસ જાતિની તે ઉત્તમ સેવા બજાવે છે. પણ તે જડ છે. તેને મારા ટેબલ પર રૂા. ૧૦૦૦ની નોટ મુકીશ. અને ભૂતકાળના કોઈ એમ ખબર નથી કે હું સેવા બજાવું છું. મારું નામ ઘડિયાળ છે
પણ ચાર પ્રશ્નો તેને પૂછીશ. એ ચાર પ્રશ્નોના ખરા જવાબ તેની પણ એને ખબર નથી.
આપી તે રૂા. ૧૦૦) લઈ જઈ શકે છે. પણ મારી ખાત્રી છે કે કોઈ આવી જ રીતે ગ્રહો બધા જડ છે. તેમાં જીવ નથી. શનીના
પણ જયોતિષિ આ રૂપિયા લઈ જઈ શકશે નહિ. ગ્રહને આપણે વખોડીએ છીએ, પણ એ બિચારાને તેની કાંઈ જ ખબર નથી. અરે, એનું નામ શની છે તેની પણ એને ખબર નથી.
' જોતિષશાસ્ત્ર અને તેની રૂખમાં ઊંડી શ્રદ્ધા ધરાવનાર આવા આ નિર્દોષ ગ્રહો અમુક માણસ સાથે મૈત્રી કરી એમને
ભાઇઓની લાગણી આ લેખથી દુભાશે તે માટે હું દિલગીર છું અને સુખી કરે અને અમુક સાથે દુશ્મનાવટ કરી તેમને દુ:ખી કરે તેમની ક્ષમા માગું છું, સાથે તેમને વિનતિ પણ કરું છું કે સત્ય શું છે એવું કદી બને જ નહીં. આવી કોઈ શકિત આ ગ્રહોમાં છે જ નહીં. તે જાણવા તેઓ પ્રયત્ન કરે. આ ગુરુત્વાકર્ષણના ગુણ થકી ગ્રહ બધા પિતાના પરીઘમાં
ગગુભાઈ પુનશી. ફરી રહ્યા છે. પરંતુ કોઈ માણસનું ભલું યા બુરુ કરવાની શકિત તંત્રીધ: આ લેખમાં લેખકની પોતાની દ્રષ્ટિ રજૂ કરવામાં તેમનામાં નથી.'
આવી છે. તેમાં કેટલાંક વિધાન એવાં છે કે જે સાથે સંમત થવું - ગ્રહો અને જન્મેત્રીઓ જોઈને જ્યોતિષીઓ જે કાંઈ કહે કેટલાકને મુશ્કેલ લાગે. આ સંબંધમાં મારી દષ્ટિ તેમ જ વલણ છે તે બધું પિતાની હુંશિયારી, તર્કબુદ્ધિ અને વેપાર કળા વડે કહે
- તા. ૧૫-૧૨-૬૧ ના પ્રબુદ્ધ જીવનમાં પ્રગટ થયેલ ‘આગાહીઓની છે. વળી તે જે કાંઈ કહે છે તે ઘણે ભાગે દ્વિઅર્થી હોય છે, એટલે
પોકળતા–અવિશ્વસનીયતા’ એ મથાળાના મારા લેખમાં વિસ્તારથી આમાંથી અમુક સાચું પડે એ સ્વાભાવિક છે. પણ ખરી રીતે એ રજૂ કરવામાં આવેલ છે, જેને વધારે સ્પષ્ટ કરવાની જરૂર નથી. પેટ ભરવાના ધંધા સિવાય બીજું કાંઈ જ નથી.
પરમાનંદ