________________
REGD. No. B-4266 - વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪
|
= પદ્ધ જીવન
પ્રબુદ્ધ જૈન’નું નવસંસ્કરણ વર્ષ ૨૪: અંક ૧૨
મુંબઈ, ઓકટોબર ૧૬, ૧૯૬૨, મંગળવાર
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું પાક્ષિક મુખપત્ર આફ્રિકા માટે શિલિંગ ૮
છૂટક નકલ: ૨૦ નયા પૈસા તંત્રીઃ પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા
સર્પદંશ અને મંત્રશકિત વિષે પૂજ્ય કેદારનાથજી સાથેની ચર્ચાવિચાર!
(શ્રી કેદારનાથજી એક સતત ચિંતનશીલ સંતપુરુષ છે. સ્વ. કિશોરલાલ ઘ. મશરૂવાળા તેમના વિશે ગુરુભાવ દાખવતા-આ પ્રકારની તેમની ખ્યાતિથી અનેક ભાઈ બહેને વર્ષોથી તેમના પ્રત્યે આકર્ષાતાં રહ્યાં છે અને અંગત સમસ્યાઓનું સમાધાન શોધતાં રહ્યાં છે. “વિવેક અને સાધના” એ તેમની મૌલિક વિચારસરણી રજૂ કરતું અને અનેકને માર્ગદર્શન–જીવનદર્શન—આપનું બહુ જાણીતું પુસ્તક છે. આ પુસ્તક વાંચતાં, શુદ્ધ બૌદ્ધિક ભૂમિકા ઉપર તેમના સમગ્ર ચિંતનનું નિર્માણ થયેલું છે– આવી છાપ સામાન્ય વાંચકા ચિત્ત ઉપર ઉઠે છે. તેમના વિશે બીજી એક એવી માન્યતા પ્રવર્તે છે કે, સર્પ કરડયો હોય એવા કોઈ પણ માનવીને તેઓ મંત્રશકિત વડે દંશમુકત–વિષમુકત–કરી શકે છે. વિજ્ઞાનના યુગમાં જલદીથી સ્વીકાર્ય ન બને એવી તેમના વિશેની આ માન્યતાએ તેમની નજીકના અમુક મિત્રામાં ખૂબ ચર્ચા ઊભી કરી અને આ બાબતનું કેદારનાથજી પાસેથી સમાધાન મેળવવા તેમણે પ્રયત્ન કર્યા. તેમની સાથેની ચર્ચાવિચારણામાં માતુશ્રી મીઠીબાઈ કૅલેજના આચાર્ય શ્રી અમૃતલાલ ભ. યાજ્ઞિકે મુખ્ય ભાગ લીધો હતો. તેમણે આ ચર્ચાવિચારાને શબ્દબદ્ધ કરીને તથા શ્રી. કેદારનાથજી પાસે અનુમતે કરાવીને તા. ૬-૧૦-૬૨ ના ‘જન સંદેશ’માં પ્રગટ કરેલ છે. “પબુદ્ધ જીવન' ના વાચકોને ચિતન-મનનમાં ઉપયોગી થશે એમ સમજીને ‘જનસંદેશ'માંને એ લેખ નીચે સાભાર ઉધૂત કરવામાં આવે છે. તંત્રી)
એકવાર મંત્રશકિત ઈત્યાદિની વાતચીત કરતાં શ્રી કાંતિ- આપ કેમ મુકત ન કરો ? આપ આ મંત્ર જાણે છે તેમ શા માટે ભાઈ મોદી પાસેથી જાણ્યું કે, શ્રી કેદારનાથજી સર્પ દંશના જાહેર ન કરવું ? અને આપ આ મંત્ર બીજાને શા માટે ન શીખવે? ઝેરને ઉતારવાની મંત્રશકિત ધરાવે છે. કોણ જાણે કેમ પણ આ મારા પ્રશ્ન શ્રી નાથજીએ ખૂબ ગંભીરતાથી સાંભળ્યા પ્રકારની શકિતને હું એક પ્રકારને વહેમ માનતો આવ્યો હોવાથી
અને પછી કહ્યું : “હવે તમારે બીજું કશું પૂછ્યું છે?” મેં કહ્યું : શ્રી. કેદારનાથજી મંત્રતંત્રમાં માને એ વસ્તુ જ મને ગળે ઊતરતી
“ના, મારે જે કાંઈ પૂછવાનું છે તે મારા આ બે પ્રશ્નમાં આવી નહોતી. કિશોરલાલ મશરૂવાલાએ શ્રી. કેદારનાથજીના માર્ગદર્શન જાય છે. પણ મારે વધુ સ્પષ્ટતાપૂર્વક મારું દ્રષ્ટિબિંદુ ૨જ કરવું જોઈએ. દ્વારા જ પોતાની વિચારધારાને વિવેકબુદ્ધિની કસોટીમાંથી પસાર જે વસ્તુ વિવેકબુદ્ધિને ગળે ન ઊતરે તેમાં મને વિશ્વાસ બેસતા કરીને પરિશુદ્ધ કરી હતી; શ્રી. નાથજીની જીવનદ્રષ્ટિને ઝોક વિવેક- નથી. એટલે મારા પ્રશ્નની પાછળ થોડી અશ્રદ્ધાવૃત્તિ રહી છે એ બુદ્ધિને નિર્મળ કરી જીવનશુદ્ધિ પ્રાપ્ત કરવા તરફ રહ્યો છે. આવા
મારે કબૂલ કરવું જોઈએ. હું જ્યારે પહેલાં એટલે કે, ૧૯૪૦ ના વ્યકિતત્વવાળા શ્રી. નાથજી મંત્રતંત્રમાં શી રીતે માને એ જોવા- અરસામાં માટુંગામાં રહેતો ત્યારનો એક પ્રસંગ-એક અનુભવ રજૂ વિચારવા હું ખૂબ ઉત્સુક બન્યો હતો. શ્રી નાથજી સાથે કરું છું. મારા એક શિક્ષિાત મિત્ર હતાં. તે મને કહેતા ‘મારી પત્નીના આ અંગે વાતચીત કરવા માટે મુલાકાત વૈજી આપવાની મેં થી શરીરમાં અંબા માતાજી પ્રવેશ કરે છે.' મને એમાં શ્રદ્ધા ન હોવાથી કાંતિભાઈને વિનંતિ કરી ને તે અનુસાર જહુ ઉપર એક શાંત સ્થળે મે ટાળમાં કહ્યું : “માતાજી આવે ત્યારે એમના દર્શન કરીને હું અમારી મુલાકાત ગોઠવવામાં આવી. તે વખતે શ્રી. કાંતિભાઈ તથા પણે પવિત્ર બનું એમ ઈચ્છું છું, મને કહેજો ને?” એ વિશ્વાસ શ્રી. રતુભાઈ કોઠારી પણ હાજર હતા. : -
મિત્રે મારા ટોળને ન સમજતાં ગંભીર રીતે મને એવે વખતે બોલામેં શ્રી. નાથજીને કહ્યું : “આપ સર્પદંશના ઝેરને ઉતારવાને વવાનું વચન આપ્યું. એ દંપતી મારે ત્યાં અવારનવાર આવતાં મંત્ર જાણે છે અને આપે ઘણા લોકોને સર્પદંશનું ઝેર મંત્રથી અને અમારો સંબંધ મીઠો હતે. એકાદ મહિના પછી એક દિવસે ઉતાર્યું છે એમ મેં શ્રી કાંતિભાઈ પાસેથી જાણ્યું છે તે અંગે મારે રાત્રે આઠ-સાડાઆઠ વાગે એ મિત્ર આવ્યા, અને માતાજી આપને પ્રશ્ન પૂછવો છે.”.
પધાર્યા હોવાથી દર્શનનો લાભ તમને પણ મળે તે માટે તમને - શ્રી. નાથજીએ ગંભીરતાપૂર્વક કહ્યું : “તમારે પૂછવું હોય તે તેડવા આવ્યો છું એમ કહ્યું. હું ગયો. તેમનાં પત્નીનું મુખ જુદું જ પૂછી શકો છો.”
લાગ્યું. બધાં લોકો ‘જે અંબે, જે અંબે' કરતાં હતાં. “માતાજી' ભૌતિક ઝેર મંત્રશકિતથી કઈ રીતે દૂર થાય? '
નૃત્ય કરતાં હોય તે રીતે બધાને કંકુના ચાંદલા કરતાં હતાં. હું મેં કહ્યું: “સાપ જેને કરડે તેના શરીરમાં સાપનું ઝેર દાખલ એમને પગે લાગ્યો. મને ચાંદલો કર્યો. પછી માતાજીએ મને કહ્યું: થાય એ ભૌતિક વસ્તુ છે, સ્થૂળ વસ્તુ છે. મંત્રશકિત એ શબ્દ- ‘તમારે કાંઈ પૂછવું છે?' મેં કહ્યું, ‘હા’. માતાજીએ પ્રશ્ન શકિત છે. એવા શબ્દોનું ઉચ્ચારણ કરવાથી સર્પદંશનું ઝેર એ શરીર- પૂછવાની અનુમતિ આપી એટલે મેં પૂછયું : “કાલિદાસ, ભવમાંથી કઈ રીતે બહાર નીકળે ? ટૂંકામાં, શરીરમાં પ્રવેશેલું ભૌતિક ભૂતિ અને ભાસ કયારે જન્મ્યા હતા તે આપ કહેશે?” માતાજીએ ઝેર મંત્રશકિતથી કઈ રીતે દૂર થાય ? અને બીજો પ્રશ્ન: જો મંત્ર- ગુસ્સે થઈ કહ્યું: “તમે મશ્કરી કરી રહ્યા છે, આવા તે પ્રશ્ન હોય?” શકિતથી સર્પનું ઝેર કાઢી શકાતું હોય તો તેનો ઉપયોગ આપ માનવ મેં કહ્યું : “આપ વિશ્વજનની છે, ત્રિકાળજ્ઞાની છે તે જો આપ કલ્યાણાર્થે કેમ ન ક્યો? જે કોઈ સર્પદંશના રથી પીડાતું હોય તેને આને જવાબ આપે તે અમારા ઘણા વિદ્રાની મહેનત બચી જાય.’