________________
૨૪૪
પ્ર
મુ દ્ધ
જી વન
તા. ૧૬-૪-૬૦
છે. અને વ્યકિત ભારે વિનીત તથા ઉદાત્ત કોટિની છે. તેમનું ' તેવી કાયરની ક્રૂરતાનું કરવામાં આવતું પ્રદર્શન. સિંહ માટે પાડે
આ વિશિષ્ટ પધારોહણું ગુજરાતી મરાઠીઓને પરસ્પર સ્નેહભાવે બાંધવાની પ્રથા બંધ કરતાં મુંબઈ સરકારે પિતાની યાદીમાં આવું 'સાંકળવામાં અનેક રીતે મદદરૂપ બને એવી આપણ સવની ડહાપણ ડાળવાની. અને અકકલ વિનાનાં વિધાન કરવાની કોઇ અન્તરની ઇચ્છા અને પરમાત્માને પ્રાર્થના હે ! . . જરૂર નહોતી. આવા નિવેદનથી જે કાંઇ સારૂ કર્યું તેની શોભા મીયાં પડયા પણ ટંગડી ઊંચી !”
મુંબઇ સરકારે ઘટાડી છે
ટેલિફ્રેિનના દરમાં બીનજરૂરી અસાધારણ વધારે - મુંબઈ સરકાર તરફથી દર અઠવાડીઆની આખરમાં ગીર
( ભારત સરકારે દિલ્હી, મુંબઇ, કલકત્તા વગેરે મોટાં શહેરમાં પ્રદેશમાં સિંહદર્શન માટે લઈ જવામાં આવતા પ્રવાસીઓને નિયત
ટેલિફેનના ભાડા તથા દરમાં જે વધારે કર્યો છે. તેણે સામાન્ય - * સમયે નિયત ઠેકાણે સિં હ જોવા મળે એ હેતુથી તે સમયે અને
સ્થિતિના માણસો માટે ટેલીફેનની સગવડ ભોગવવાનું અતિ મુશ્કેલ તે સ્થળે સિહોને આકર્ષવા માટે એક પડે બાંધવામાં આવતા
બનાવી દીધું છે. સરકાર જેમ કરવેરા વધારતી વખતે હંમેશા ' હતા. આના વિરોધમાં પશુદયા પ્રેમી જનતા તરફથી એક ઉગ્ર
જેને મજશોખની ચીજો-luxury goods-ગણવામાં આવે આજોલન શરૂ કરવામાં આવેલું તેના પરિણામે, જણાવતાં આનંદ છે તેને યાદ કરે છે અને તે ઉપરનો કર વધારે છે અથવા થાય છે કે, મુંબઈ સરકાર તરફથી આ રીતે પાડો બાંધવાની પ્રથા
તે તે ઉપર ન કરી નાખે છે. તેવી જ દૃષ્ટિથી ભારત સરકાર બંધ કરવામાં આવી છે. આ રીતે જાહેર જનતામાં જાગેલા ઉહા
ટેલીફોનને વિચાર કરતી લાગે છે. ટેલિફોનના દર તથા ભાડામાં હિને ધ્યાનમાં લઈને સમયસર આ જંગલી પદ્ધતિ બંધ કરવા
એપ્રીલ માસથી આ મુજબ વધારો કર્યો છે : સ્થાનિક કૅલના બદલ મુંબઈ સરકાને ધન્યવાદ ઘટે છે. પણ એ સંબંધમાં જે
દર દેઢા-કરવામાં આવ્યા છે અને ટેલીફેનનું વાર્ષિક ભાડું સરકારી યાદી બહાર પાડવામાં આવી છે તે યાદી ભીયાં પડ્યા
રૂા. ૧૪૪ હતું તે વધારીને રૂા. ૨૪૦ કરવામાં આવ્યું છે. આની પણ ટંગડી ઊંચી' એ કહેવતને યાદ કરાવે તેવી છે. આ તા.
સામે રાહત તરીકે ત્રણ મહિને ૨૦૦ કેલ મફત કરવા દેવામાં . ૧૭–૩-૬૦ ના રોજ બહાર પાડવામાં આવેલી સરકારી યાદી નીચે છે
આવશે, પરંતુ વાસ્તવિક વ્યવહારમાં તે ખાટાં વધુ પડતા કેલનાં મુજબ છે:
બીલેમાં આ રાહત ધોવાઇ જશે. અત્યારે ભાડાની અને કેલની ગીરના સિંહે જોવા માટેની સહેલાણીઓ અંગેની જના રકમ દર મહીને વસુલ કરવામાં આવે છે તેને બદલે સાધારણપરવે સિંહોને આકર્ષવા માટે ખાડામાં બાંધવામાં આવવા સામે રીતે વાર્ષિક ભાડું, અગાઉથી વસુલ કરી લેવામાં આવશે પણ લોકલાગણી દુઃખાયાનું જણાયું છે. આ પદ્ધતિ તદન નવી નથી, જેને માસિક ભાડું આપવું હશે તેને દર મહીનાના રૂા. ૨૦ ને વરસોથી આમ થતું આવેલું છે ને સિંહને ખોરાક જાનવર બદલે રૂ ૨૨ આપ પડશે. કેલનું બીલ દર મહીનાને બદલે હોવાને કુદરતી ક્રમ છે. આ કારણે આ સામે વાંધો ઉઠશે એવું દર ત્રણ મહીન વસુલ કરવામાં આવશે. ઇટોલેશન ફી . ૧૦ને ધારવામાં આવ્યું ન હતું. આમ છતાંય જુનાગઢ , ખાતેના જંગ- બદલે રૂા. ૪૦ લેવામાં આવશે.' લોને લગતા અધિકારીને આવી રીતે પાડા નહિ બાંધવાની અને આ સંબંધમાં વિશેષ શેચનીય સ્થિતિ એ છે કે તારહાલની પદ્ધતિમાં ફેરફાર કરવાની સૂચનાઓ અપાઈ ગઈ છે. ટપાલના દર વધારવાના હોય તે કરવેરા રૂપે બજેટ દ્વારા વધે છે - “આમ છતાં ય એવું દર્શાવવામાં આવે છે કે બીનઉપયોગના જે પાર્લામેન્ટ મંજૂર કરે ત્યાર બાદ અમલી બની શકે છે, પણ પાડાઓની સિંહના ખોરાક માટે જોગવાઇ કરવાથી દુધાળાં ઢોરનાં ટેલિફોનના દર સરકાર સ્વેચ્છા મુજબ વધારી શકે છે અને એને જીવન બચાવી શકાય છે. મેં એને નાશ ભુખમરાથી અથવા તો કતલ બેજ ઉઠાવનાર તે સંબંધમાં એક પ્રકારની લાચાર દશા ભેગવે કરીને ગામડીયાઓ કરે છે. આથી આમ થાય તેને બદલે બીનઉપયોગી છે. તાર ટપાલખાતું વર્ષોથા ટેલિફેન ક્ષેત્રે સારી કમાણી કરે છે અને જાનવરોને ખરીદી લઈને સિંહને આકર્ષવાના કાર્યમાં લેવામાં આવે તેથી ટેલિફેનને તાર ટપાલ ખાતાંની કામધેનું કહેવામાં આવે છે. છે. ગામડાનાં લેકેનાં ઢેરે પર હુમલા કરવાને લીધે લેકે સિંહોને આ સંબંધમાં તા. ૨૭-૩-૬૦ ના જન્મભૂમિ-પ્રવાસમાં ઝેર આપે છે. એટલા માટે સિંહના જીવન સાચવી રાખવામાં વધાથ જણાવવામાં આવ્યું છે કે “તાર ટપાલ જેમ વૈભવ નથી આ પદ્ધતિએ મદદ કરી છે. ગોળીઓ છોડીને કે મારી નાખી તેમ ટેલિફે પણ વૈભવ નથી, પણ આવશ્યક સગવડ છે અને શકે તેવી તકે સિંહે તેમને આપતા નથી. બીજા ઘણાં ગામમાં પશ્ચિમના દેશમાં ગરીબમાં ગરીબ માણસ પણ તેને લાભ લે છે. સિંહના હુમલે થવાને બદલે ચેકકસ વિસ્તાર પુરતા હુમલા થાય અને ( એ નીતિને અનુસરીને તે દેશોમાં તેના દર બહુ જ હલાવા, તે સંબંધમાં પણ આ પદ્ધતિ મદદગાર થઈ છે.
રાખવામાં આવે છે.) આપણુ દેશમાં તેની સેવા અત્યન્ત મર્યાદિત . ' “કુદરતી મિજાજમાં સિંહોને જેવાને વિશ્વભરમાં કયારેક વર્ગને મળી છે અને હવે તેને વિસ્તૃત કરવાના બહાના નીચે મળતે આ અનુભવ મેળવવાની માંગણી પ્રવાસી યોજનાને અમલ એ વર્ગનું શોષણ થાય છે. વધુ ટેલિફૅન આપીને વધુ આવક થયું ત્યારથી થવા માંડી હતી. યોજના હેઠળ બે વાર સહેલાણી- કરવાને બદલે ભાવવધારે કરીને જીવનની જરૂરિયાતની માંધાએને અત્યાર સુધીમાં ગિરના સિહ જોવા લઇ જવાયા છે. જેમણે રતમાં વધારો કરવામાં આવે છે. ટેલીફેન ધરાવનારા બધા માણસો કુદરતી વાતાવરણમાં આવતા.સિ હેને જોયા છે તેમણે આ પેજનાના લક્ષાધિપતિ છે અથવા તે વૈભવ તરીક ધરાવે છે એ ખ્યાલ ભારોભાર વખાણ કર્યા છે.”
સત્તાવાળાઓને હેય તે કાઢી નાખવો જોઈએ. તેઓ લોકલાગણી આવી વાહિયાત સરકારી યાદી આજ સુધીમાં કદી જોવામાં અને લોકોની જરૂરિયાતોથી કેટલા અળગા થઈ ગયા છે તેને આ આવી નથી. અઠવાડિયે એક દિવસ એક પાડો બાંધવાથી અને દાખલે છે. ટેલિફેન જાહેર સેવા છે, પરંતુ એમાં સેવાની નહિ, એ રીતે ગીરમાં વસતા અમુક સિંહો માટે ભયંની જોગવાઇ સત્તા અને શેષણની દષ્ટિ રહી છે. સેવા અને સગવડ આપવાની કરવાથી સિંહોની રંજાડ ઘટી છે અને દુધાળાં ઢેરો બચાવી વાત હેત તે આવો અવિચારી વધારે ન થાત અને ત્રિમાસિક
શકાય છે-આવું વિધાન કેવળ હાસ્યાસ્પદ લાગે છે. ભેંસ કે કોલ ફી અને વાર્ષિક ભાડું સામટાં વસૂલ લેવાની વૃત્તિ ન જાગત. * પાડાને બીજી ગમે તે રીતે નાશ થતો હોય તે બાબત અહિં બહેત્તર છે કે વસૂલાતની વર્તમાન પદ્ધતિ ચાલુ રાખે અને પ્રસ્તુત નથી. અહિં પ્રસ્તુત છે સહેલાણીઓની કેવળ આનંદમજા સામટું ભરાણું ભરવા માગે તેને રીબેટ આપે. એ અંદાજ ખાતર જાહેર રીતે એક અસહાય પશુને અપાતા બેગ અથવા કાઢવામાં આવ્યો છે કે આ વધારાથી ટેલિફોન ખાતું ૨૫ થી ૩૦ તે કાકાસાહેબ કાલેલકરે આ બાબત ઉપર લખતાં જણાવ્યું છે ટકા વધારે કમાણી કરશે. વિકાસ યોજનાના નામે ભાવ વધારો
છે. ગામડાનાં
એટલા માટે
છોડીને કે