________________
તા. કામ,
શક આ વખતની પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા. * આ વર્ષની, પયુષણ વ્યાખ્યાનમાળા જે, કાર્યકમ પ્રબુદ્ધ સરખામણીએ બહેને એટલી જ આગળ વધી છે! એવી પ્રસ્તુત છે - જીવનના, ગતાંકમાં પ્રગટ કરવામાં આવ્યો હતો તે બે ફેરફાર સાથે વ્યાખ્યાનમાળામાં ભાગ લેનાર સૌ કોઇને પ્રતીતિ થઈ છે. એક જ
સંપૂર્ણત: પાર, પડ્યો હતો. પહેલે ફેરફાર તા. ૧૯-૫૮ મંગળ- પછી એક વ્યાખ્યાને રજુ થતા ગયાં અને શ્રોતાઓનાં દિલ વારના રોજ પ્રિન્સીપાલ - . સુધાબહેન દેસાઇના નિયત કરેલા આનંદ અને તૃપ્તિ વડે; પુલકિત બનતાં રહ્યાં. છેવટના બે દિવસની વ્યાખ્યાન અંગે હતું. તેઓ વડોદરાથી વ્યાખ્યાન આપવા માટે વ્યાખ્યાન–પહેલું શ્રીમતી આશાદેવી. આનાથંકમ' અને બીજું : મુંબઈ આવવાના, હતાં, પણ તેમની તબિયત એકાએક નાદુરસ્ત શ્રીમતી વિમલા ઠકારનું—આ વ્યાખ્યાન એ તે જાણે છે. અહિંસાથઈ આવવાથી આવી શક્યાં નહોતાં. તેમના સ્થાને શ્રીમતી ઊીલા- તત્ત્વનું કઈ નવું રોચક તેમ જ પ્રેરક દર્શન થઈ રહ્યું હોય એવી, વતીબહેન ચુનીલાલ કામદારે . મીસીસ એની બીસેન્ટ” એ વિપુલ શ્રોતા સમુદાયના દિલમાં ઊંડી અનુભૂતિ પેદા કરી હતી. * વિષય ઉપર વ્યાખ્યાન આપ્યું હતું. આ મુજબ તા. ૬-૯-૫૮ ના આ રીતે આ વખતે કપાયેલા અને મૂર્તરૂપને પામેલા આયેાજને- . . રાજ, શ્રીમતી ફાતમાબહેન ઇસ્માઇલનું નકકી કરવામાં આવેલું સાજન લાલા કરતા પણ ધિરાણ સફળતા, માન થઈ વ્યાખ્યાન, એવા જ કારણસર એકાએક રદ કરવું પડ્યુ હતું અને
વ્યાખ્યાનમાળામાં ધણુ ખરા વ્યાખ્યાતાએ પહેલી જ છે તે દિવસે શ્રીમતી આશદેવી આર્યનાયકમના એક વ્યાખ્યાનથી
વાર ઉપસ્થિત થયાં હતા. બહારગામથી આવનાર સ્ત્રી વકતાઓમાં કે
શ્રી ધીરુબહેન પંડિત તથા ડોકટર પ્રિયબાળા શાહ અમદાવાદથી ચલાવી લેવામાં આવ્યું હતું. સદ્ભાગ્યે તેમના પછી શ્રીમતી કમળાબહેન ઠક્કરનું વ્યાખ્યાનું હતું અને તે ધાર્યા મુજબ લાંબું ટુંકું
આવ્યા હતાં અને શ્રીમતી આશદેવી આયનાયકમ્ સંધના નિમંત્રણને કારણે કરી શકાય તેમ હતું. તેથી બીજું વ્યાખ્યાન કમી થયાની ઉણપ
માન આપીને ખાસ સેવાગ્રામથી આવ્યાં હતાં. શ્રી. વિમલા ઠકાર એપ્રીલ . કેને લાગવા પામી નહોતી.
માસની આખરે અન્ય કેટલાક સર્વોદય વિચાર સાથે ખાસ પ્રસ્તુત વ્યાખ્યાતમાલા માત્ર સ્ત્રોવ્યાખ્યાતાઓની જ ગોઠવ- કરીને યુગોસ્લાવીઆમાં જે નવી સમાજરચના. ઉભી કરવામાં વામાં આવી હતી એ આ વખતની વ્યાખ્યાનમાળાના આયોજનની આવી છે. તેના વિશિષ્ટ પ્રકારે પ્રત્યક્ષ પરિચય કરવા માટે, યુરોપના
-કેઇનું પણું. એકાએક ધ્યાત ખેંચે એવી–અપૂર્વ વિશેષતા પ્રવાસે ગયાં હતાં અને યુગેલાવીઆનું કાર્ય પુરૂં થયા બાદ " હતી. ગત વર્ષની વ્યાખ્યાતમાળામાં અકસ્માતથી. એક પણ અન્ય સાથીઓ ભારત ખાતે પાછા ફર્યા હતા, પણ શ્રી વિમલો ' 'સ્ત્રીભ્યાખ્યાતાને સંમીલિત કરવામાં આવી ન હતી અને તે સંબંધે હકારને યુરોપીય પ્રવાસ લંબાયે હતે. પ્રસ્તુત વ્યાખ્યાનમાળામાં
પરિચિત, બહેને તરફથી, અલબત્ત, કેવળ વિવેદમાં,. કેર તેઓ છેવટનું વ્યાખ્યાન આપશે એમ ગયા ઓકટોબર માસ છે કરવામાં આવી હતી અને તેના જવાબ રૂપે માત્ર સ્ત્રી દરમિયાન તેમની સાથે જાતે મળીને નકકી કરવામાં આવ્યું હતું વકતાની જ આ વખતે પસંદગી કરવાના વિચાર અમારા મનમાં અને તેના આધાર-ઉપર આ વખતે માત્ર સ્ત્રી વતાઓ ગેાઠવવાની . ઉભુ હતા..* વ્યાખ્યાનમાળાનું ચાલુ ધેરણ કે જળવાય એવી કેપતા વિચારાઈ રહી હતી. પણ વચગાળે એક એવો સમય છે બહેનેનાં વ્યાખ્યાત ગોઠવવાનું કામ સહેલુ નથી એ અમારા ધ્યાને આવ્યો હતો કે જ્યારે વિમલા ઠકાર અહિં વખતસર આવી બહાર નહોતું. આમ છતાં પણ એ કાર્ય અશકય છે એમ પ પહોંચશે કે નહિ એ તદ્દન અનિશ્ચિત બની ગયું હતું અને ? A અમે માનતા નહોતા.’ આ ધારણા સિદ્ધ કરવા માટે અમે એકધારે પરિણામે છેવટના ટોચના ભાષણ માટે કેને બેલાવવા એ અસારા' ?' પ્રયત્ન શરૂ કર્યો. દિલ્હી, કલકત્તા, અમદાવાદ, વડોદરા-જ્યાં જ્યાં માટે મેંટી ચિન્તાનો વિષય બન્યું હતું. સદ્ભાગ્યે વિમલા ઠકાર " આવી બહેને મળવાની સંભાવના હતી ત્યાં ત્યાં પત્રવ્યવહાર શરૂ તરફથી એમ ખાત્રી આપતા પત્ર વખતસર મળી ગયું કે તેઓ કર્યો કોઈને જવાબ જ ન આવ્યો કેઈએ મહત્ત્વના રોકાણ અંગે ' છઠ્ઠી સપ્ટેબરે ચોકકસ મુંબઈ આવી પહોંચશે અને સાતમી '' નિમંત્રણ ન સ્વીકારી શકવા બદલ દિલગીરી દર્શાવી: કેઈએ હા સપ્ટેબરની છેલ્લી વ્યાખ્યાનસભામાં “હિંસાથી અહિંસા તરફ એ લખી અને પાછળથી અશક્તિ દર્શાવી. અહિં પણ અનેક બહેનને વિષય ઉપર વ્યાખ્યાન આપશે. આમ આ વિષયમાં સ્વસ્થ બનવા સંપર્ક સાધવામાં આવ્યું અને હા, ના અને હા ની ના એમ આશા છતાં છઠ્ઠી તારીખે અહીં આવી પહોંચનારૂં વિમાન વખતસર ન . , . નિરાશાના ચક્રમાંથી, અમારે ઠીક ઠીક પસાર થવું પડ્યું. વ્યાખ્યાન આવે, અથવા બીજી કોઈ અગવડ આવે અને તેઓ સુલભં ને બને તો આપવા માટે હા પડાવવી, વિષય નક્કી કરે, અનુકળ દિવસ તે છેવટના દિવસ માટે શું કરવું એ ચિન્તા તે મનમાં ફરક્યા જ છે નકકી કરે-એ-બહેનના અંગમાં વધારે મુશ્કેલ કાર્યું હતું. એમાં. કરતી હતી, ભારયે તેઓ વખતસર લંડનથી મુંબઈ આવી છે પણ બધું નકકી કર્યું હોય અને તે બહેન માટે અણધાર્યો
પહોંચ્યા અને છેવટના દિવસની વ્યાખ્યાનસભા વકતવ્ય તેમ જ પ્રતિકળ સંયોગ, ઉભો થાય અને હાની ના આવે ત્યારે.. . શ્રોતા સમુદાયની દૃષ્ટિએ ટાચની સભા બની ગઈ. * * * વ્યકિતની પુર્વણી કરવી પડે-આમ એક ઈટ મૂકીએ અને બીજી :
- આ ઉપરાંત છેલ્લા બે દિવસની સભામાં કીર્તન કરવા માટે ઈટ ખરી પડે-આવી તરેહ તરેહની અનિશ્ચિતતાઓને અમારે
ભાવનગરથી શ્રી કમળાબહેન ઠકકરને ખાસ નિમંત્રણ આપવામાં : : કે સામને કર પળે, આમ છતાં પણ સતત પરિશ્રમના પરિણામે
ઓવ્યું હતું અને તેમણે સ્વ. ઝવેરચંદ મેઘાણીકૃત ‘દસ્તાવેજ’ આખરે મન સ તેષાય એવી કેવળ સ્ત્રીલંકતાઓની વ્યાખ્યાનમાળા,
ઉપરથી તેમ જ જૈન કથા સાહિત્યમાં બહુ જાણીતી શાલીભદ્રની અમે વખતસર નકકી કરી શકયા-આથી અમે ઊડી રાહત અને
- કથા ઉપરથી પોતે રચેલાં. બે આખ્યાને રજુ કર્યા હતાં. શ્રી. સંતેષ અનુભવ્યો. આવા વિલક્ષણ, આજનના કારણે, કેટલાક
કમળાબહેનને બુલંદ છતાં મંધુર કંઠ, વાણી ઉપરનું તેમનું અદ્ભુત, મિત્રના મનમાં દહેશત હતી કે, આજ સુધી જળવાઈ રહેલા,
પ્રભુત્વ, તલપદા ભાષાપ્રયોગ: મૂળ કથામાં, અસ્તગત કરવામાં
+' - આવતાં રોચક દષ્ટાન્ત અને વિદપૂણ શલી આ બધાં કારને વ્યાખ્યાન ધરણને ધકકે. લાગ્યા વિના, નહિ રહે, પણ જણને લીધે તેમનાં આખ્યાન. ભારે મને રાજક. બન્યાં હતાં. વતાં આનંદ તેમજ સંતોષ થાય છે. કે અનુભવે આ દહેશત. આવી જ રીતે પયુષણ વ્યાખ્યાનમાળાના દિવસે દરમિયાન * બેટી પાડી છે, ઉલટું આ વખતનાં વ્યાખ્યાનાએ ચાલુઃ શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધ તરફથી તા.૨-૯-૫૯ બુધવારના ધરણને આંક કાંઇક અંશે ઉંચે ચઢ" છે . અને રોજ રાત્રીના સમયે મરીન લાઈન્સ સ્ટેશનની પાછળ આવેલા આજની: વિકસિત - સ્ત્રીશકિતનું સૌ કોઈને ભારે પ્રેરણાદાયી તારાબાઇ રહેલમાં ગુજરાતી ભાષાના જાણીતા કવિવર શ્રી. કરસનદર્શન થયું છે, અને વિચાર ..અને.. વકતૃત્વના ક્ષેત્રમાં પુરૂષોની ' દાસ માણેકનું તેમજ મા કલા કેન્દ્રની મંડળી સાથે મહાકવિ