Prabuddha Jivan 1959 Year 20 Ank 17 to 24 and Year 21 Ank 01 to 16

SR No.: 525944
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1959
Total Pages: 252
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 26 MB

Page 154

પ્રબુધ જીવન
-
તા.૧-૮-૫૯
શ્રી મુનશીની પ્રમત્ત વાણી
| ઉભે થયો હતો જે કામવશાત કેરલમાં સત્તાધિષ્ટિત બન્યા હતા,
આ પક્ષને ઉખેડવા જતાં તે આકાશપાતાળ એકઠાં કરે એ કાળક્રમે બનતી જતી ઘટનાઓનું એવું કેઈવૈચિત્ર્ય છે કાબેલ, શિસ્તબદ્ધ અને સાધનસંપન્ન છે અને જળ જેવો ચીકણો અને સત્યના રાહ પર ચાલવાની ચિન્તા રાખતા તંત્રીને કર્તવ્ય છે એ હકીકત કેઈથી અજાણ નહોતી. આવી જ સ્થિતિ કેરલને
ધર્મ કદિ કદિ એવી, વિષમ પરિસ્થિતિ ઉભી કરે છે કે ગઈ કાલે બદલે અન્ય કોઈ પ્રદેશમાં હોત તો પણ કેન્દ્રસ્થ સરકારની એટલી E -કઈ એક વિષયના સંદર્ભમાં કેઇ અમુક વ્યકિતને, તેણે દાખ- જમુંઝવણ હોત, આજે. કે. પણ પ્રદેશમાં સ્થાપિત થયેલા ,
વેલી નીડરતા અંગે, ધન્યવાદ આપવાને વેગ ઉભું થયું હોય કે ગ્રેસી શાસનને હઠાવીને પ્રેસીડેન્ટનું શાસન લાવવાનું હોત તે
છે તે આજે યાને આવતી કાલે અન્ય વિષયના સંદર્ભમાં તે જે કેન્દ્રસ્થ સરકારને લેશ પણ મુંઝાવાનું કારણું નહોતું. આ તે , વ્યક્તિની, તેણે ' ‘દાખલા કઈ ઔચિત્યભંગ થા અન્ય કોઇ સામ્યવાદી પક્ષ સામે શીંગડાં ભરાવવાને પ્રશ્ન હતે. આવી - કારણસર, સખ્ત ટીકા કરવાનો ધર્મ એ જ તંત્રીને પ્રાપ્ત થાય છે.
- બાબતમાં પૂરી સાવધતાથી એક એક પગલું ભરવાની કેન્દ્રસ્થા " અહિં કરવા ધારેલી ચર્ચાના અનુસંધાનમાં પહેલો પ્રસંગ
- સરકારની નીતિ હેય તે તે સ્વાભાવિક અને ઉચિત લેખાવી ઘટે.. ન હતો નાગપુર કોંગ્રેસના જમીન-માલેકીનું મથાળું અને સંયુકત
* આજે તે કેન્દ્રસ્થ સરકાર મકકમ પગલું ભરી ચૂકેલ છે અને , , સહકારી ખેતી સંબંધેના ઠરાવને શ્રી મુનશીએ કડક ભાષામાં કેરલની સામ્યવાદી સરકારને સત્તાનાં સૂત્ર છોડવાની ફરજ પાડવામાં અને નીડરતાપૂર્વક કરેલા વિરોધને લગતો. આ બાબતને લગતું
આવી છે. પણ એમ બનવા પહેલાં કર્તવ્યમંદ દેખાતી કેન્દ્રસ્થ તેમનું નિવેદન નીડર વકતવ્યને એક અનુપમ નમુને હતું. આ સરકાર સામે વિરોધી આલનના આવેગમાં ઉત્તર, દક્ષિણુંના છે માટે પ્રબુદ્ધ જીવનમાં તેમને પ્રશંસાપૂર્ણ અંજલિ આપવામાં : » « આવી હતી. "''
“ મુદ્દાને એક જવાબદાર માણસ. તરફથી આગળ કરવામાં આવે . . . .
છે. તેનું પરિણામ દક્ષિણમાં આજે ઉત્તર સામે રોપાયલાં વૈમનસ્યનાં " '' 'બીજો પ્રસંગ તદ્દન તાજેતરને છે. તા. ૨૭–૧૫૯ સોમ- તારે ના રોજ ભારતીય વિદ્યા ભવનમાં કેરલની સામ્યવાદી સરકારની
બીજોને નવું સીંચન મળવામાં અને દેશની એકસૂત્રતાને વિના
કારણુ’ આધાત પહોંચાડવામાં આવે એ દેખીતું છે. કેરલને , આજની કાર્યવાહીને વિરોધ કરવા માટે મુંબઈના શહેરીઓની
આગેવાને તેમને કોઈ સાંભળતું નથી એવી ભ્રામક નિરાશામાં - મુંબઈ પ્રદેશના અગ્રણી કોંગ્રેસી કાર્યકર શ્રી કે. કે. શાહિના પ્રમુખ પણ નીચે જાહેર સભા મળી હતી. આ સભામાં કેરલની વિમે
આવી ઉદ્દગારો કાઢે તો તેને આપણે કદાચ ક્ષત્ર લેખીએ, પણ
શ્રી મુનશી જેવી વ્યકિત આ પૂર્વગ્રહને પિતા બે વ્યકિતત્વનું પીઠચને સમર સમિતિના સૂત્રધાર શ્રી મનથ પાતાભન અને કેરલ
બળ આપે છે. ત્યારે પક્ષપ્રમત્તતાની માફક વિપક્ષપ્રમત્તતા પણ પ્રદેશ કોંગ્રેસના પ્રમુખ શ્રી આર. શંકર ઉપસ્થિત થયા હતા દિક અને તે બંનેએ કેરલમાં. સત્તાસ્થાન ઉપર બેઠેલી સામ્યવાદી
(શ્રી મુનશી આજે કોંગ્રેસ વિષે વિપક્ષ બુધિ ધરાવતા થયા છે
એ કહેવાની ભાગ્યે જ જરૂર હોય) એક હુંશિયાર, કુશળ અને સરકારના નિષ્ફર અમલ નીચે ત્યાંની પ્રજા કેવી યાતના સહન કરી રહી છે અને તે સરકારને તત્કાળ સ્થાનભ્રષ્ટ કરવાની કેટલી
ઇશ્વરલક્ષી હોવાનો દાવો કરનાર વ્યક્તિના મગજને કેટલું બધું
ભમાવી શકે છે તે આપણી નજર સામે તરી આવે છે અને તે જરૂર છે અને એમ છતાં કેન્દ્રથ સરકાર વચ્ચે પડવામાં ન
જેને આપણું દિલ વિષાદ અનુભવે છે. ' સમજી શકાય એવી ઢીલ કરીને કેરલની પ્રજાની કેવી આકરી
. . શ્રી. મુનશીનું બેલવાનું પૂરું થયું કે તરત જ એ સભાના કસોટી કરી રહી છે તેને બહુ સેટ ભાષામાં ખ્યાલ આપે
પ્રમુખ શ્રી. કે. કે. શાહને દરમિયાનગીરી કરીને કહેવું પડ્યું કેહતો. કેરલના આ બન્ને આગેવાનોને આભાર માનતાં શ્રી. કનૈયા
શ્રી. મુનશીએ જણાવ્યું કે કેન્દ્રસ્થ સરકારની ઢીલ કેરલની લાલ માણેકલાલ મુનશીએ કેન્દ્રસ્થ સરકારની અંજની ઢીલી નીતિ
ભૌગોલિક સ્થિતિને આભારી છે–આ તેમનું કહેવું ભારે ગેરસમજુતી વિષે. ભારે આશ્ચર્ય વ્યકત કર્યું હતું અને આવેશમાં આવીને
પેદા કરે તેવું છે. અને તેથી મારે સ્પષ્ટ કરવું જોઈએ કે : ,બેલતાં એ મતલબનું જણાવ્યું હતું કે “ઉત્તર હિંદના પત્રોએ
આજની નાજુક કટોકટીમાં કેન્દ્રસ્થ સરકારે ધારણ કરેલી સાવધતા- દક્ષિણ હિંદને ભારે અન્યાય કર્યો છે અને દક્ષિણમાં જે કાંઈ બની.
ન ભરી નીતિ તદ્દત વ્યાજબી અને અત્યન્ત જરૂરી છે કારણ કે તેને | " રહ્યું છે તેને ઉત્તરનાં છાપાઓમાં પૂરતી પ્રસિદ્ધિ આપવામાં
લાધે જ લોકમત કેન્દ્રસ્થ સરકારને અનુકુળ બની રહ્યો છે અને તે જે દર આવતી જ નથી. હું ઉત્તર હિંદને નર્મદા નદીની ઉપરના મુલકને–
કાંઈ પગલું ભરવાનું હોય તેને અનુકુળ આબેહવા પેદા થઈ રહેલ છું અને એમ છતાં મને પ્રતીતિ થઈ છે કે ઉત્તરના આગેવાનોને
છે. આવા કટોકટીના વખતે એક પણ ઉતાવળીયું પગલું દેશ " હાથે દક્ષિણને હંમેશા અન્યાય થતો આવ્યો છે એમ જે કહેવામાં
માટે ભારે ખતરનાક નીવડવાનો સંભવ છે. આપણે ન ભૂલીએ આવે છે. તેમાં સંપૂર્ણ તથ્ય રહેલું છે. આજે જે કેરલમાં બની
કે દુનિયાના આજના સૌથી મહાન માનવી આપણુ લે કપ્રિય રહ્યું છે તેના ચેથા ભાગનું પણ ઉત્તરમાં બન્યું હોત તો બંધા
મહાઅમાત્ય શ્રી. નહેરૂના હાથમાં આપણું રાષ્ટ્રની ધુરા સર્વ - ' રણની ૩પમી કલમ કયારનીયે લાગુ પાડવામાં આવી હોત, પણ પ્રકાર સહિ - આજે તે કેન્દ્રસ્થ સરકાર પ્રાદેશિક સરકારના અમલમાં દરમિયાન- ઉપરના ઔચિત્યભંગ સામે આટલી કેર તદ્દને સ્થાને અને ગીરી કરી શકે નહિ અને કરે તે કેવી રીતે અને ક્યા સંગોમાં- સમુચિત હતી. '
, પરમાનંદ આવી બાબતેની કેન્દ્રસ્થ સરકાર ઝીણવટભરી પીંજણ કરી રહી આગામી પયુંષણ વ્યાખ્યાનમાળા છે. અને કશું નકકર પગલું ભરતી નથી, કારણ કે કેરળ ભૌગોલિક
- શ્રી મુંબઇ જૈન યુવક સંધ તરફથી ઓગસ્ટ માસની - રીતે ઉત્તર હિન્દુસ્તાનમાં નથી.” ' . '
૩૦ મી તારીખ રવિવારથી સપ્ટેમ્બર માસની ૭મી તા સેમ" આ રીતે ઉત્તર દક્ષિગુના ભેદભાવને આગળ ધરવામાં શ્રી. વાર સુધી–એમ નવ દિવસની પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા ગોઠવવામાં મુનશી ઔચિત્યની સીમાને એકદમ ઓળંગી ગયા હતા અને આવનાર છે. પહેલા પાંચ દિવસની વ્યાખ્યાનસભાઓ ઇંચ બ્રીજ
જ્યાં આંવા ભેદભાવને ત્રિચારને કોઈ સ્થાન જ નહોતું ત્યાં આજના ઉપર આવેલા બ્લેવસ્કી લાજમાં, પછીના બે દિવસની વ્યાખ્યાન- કાંગ્રેસ-શાસકેને ઉતારી પાડવાના હેતુથી આ ઉત્તર દક્ષિણના સભા રાકસી થીએટરમાં અને છેલ્લા બે દિવસની વ્યાખ્યાનસભા \ , પૂર્વગ્રહને તેમણે આગળ ધર્યો હતો. વસ્તુતઃ કેન્દ્રસ્થ સરકાર ભારતીય વિદ્યાભવનમાં ભરવામાં આવશે. વ્યાખ્યાનસભા હંમેશાં
સામે પ્રસ્તુત સવાલ કોઈ ભૌગોલિક રીતે ઉભે થયો જ ન સવારના ૮ વાગ્યે શરૂ કરવામાં આવશે.' તે. પણ એવા એક રાજકીય પક્ષ સાથે કામ લેવાને સવાલ
, , મંત્રીઓ, મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ