________________
૧૬૧
.
ભીર
તા. ૧-૧-૫૮
પ્રબુદ્ધ જીવન આ શક્ય છે? રાજ્ય સિવાય બીજા કેઈ માગે સામાજીક માળખાને ૧. (૧) આ કાયદો ૧૮૫૭ ને બાલસંન્યાસ દીક્ષા પ્રતિબંધક કાયદો બદલી શકાય ખરૂં જેથી આપણે ઝડપી વિકાસ સાધી શકાય ?
કહેવાશે. બીજે માગેલેકસેવકસંઘ અને ગાંધીજી
(૨) તે જમ્મુ અને કાશમીર રાજ્ય સિવાય સમસ્ત ભારતને લાગુ બીજો શક્ય માર્ગ જરૂર છે. મહાત્મા ગાંધીજીએ આપણને તે જ પડશે. બતાવ્યા હતા. પણ મારે કબુલ કરવું જોઈએ, એ મને પહેલા દેખાતે (૩) તે કેન્દ્રીય સરકાર સરકારી ગેઝેટમાં અધિસૂચને પ્રસિદ્ધ છે ન હતા. સ્વરાજ્યની લડતમાં ગાંધીજીએ અહિંસાને વિજય થતો
કરીને નક્કી કરે તે તારીખે અમલમાં આવશે. આપણને દેખાડ્યા હતા. આપણને એમાં શ્રદ્ધા હતી જ એવું નથી, ૨, આ કાયદામાં વિષય તથા સંદર્ભથી બાધ આવતો હોય તે સિવાય. પણ એ માર્ગે આપણે સફળ થયા, લોકજાગૃતિ જણાઈ અને આંદ- (૧) “બાળક” એટલે અઢાર વર્ષની ઉંમર કરતાં ઓછી ઉંમરના લન જામ્યું. બીજા બધા કહેવાતા માર્ગો ઉપર ગાંધીજીએ બતાવેલા કઈ પણ સ્ત્રીપુરુષ. માર્ગે વિજય મેળવ્યું એ એકકસ, પણ એ જ માર્ગે સમાજની (૨) “કેટે' એટલે કલકત્તા, મદ્રાસ અને બૃહદ્ મુંબઈમાં પ્રેસીવ્યવસ્થા બદલી શકાય તે બતાવવાને તેમને વખત ન રહ્યો. તેમણે ડેન્સી મેજીસ્ટ્રેટની કોર્ટ અને બીજે સ્થળે ફર્સ્ટ કલાસ મેજીઆ બાબતમાં પોતાના વિચારો જાહેર કર્યો, પણ બરાબર સ્પષ્ટીકરણ સ્ટ્રેટની કોર્ટ થાય તે પહેલાં વિધિએ નિષ્ફર રીતે તેમને ઉપાડી લીધા. આજે મને (૩) “સંન્યાસ દીક્ષા' એ સંજ્ઞાને અર્થ કઈ પણ બાળકે દુન્યવી લાગે છે કે તે વખતે તેઓ ચોક્કસ રીતે નવનિર્માણની ભવિષ્યની બાબતનો ત્યાગ કરે અને પોતાના કુદરતી કુટુંબના સભ્ય ઈમારતના પાયા નાંખતા હતા. રાજકીય આઝાદી મળી છતાં તેમણે
સાથેના સંબંધે તેડી નાંખવા તે, અને કોઈ પણ બાળકને સત્તાને મેહ જ કર્યો અને કોગ્રેસે રાજકારણમાંથી ખસી જઈ સેવા- કોઈ પણ શબ્બે કઈ પણ નામે ઓળખાતા કોઈ પણ ધાર્મિક ક્ષેત્રમાં ખેંચી જવું જોઈએ અને લોકસેવક સંધમાં ફેરવાઈ જવું પંચમાં સંન્યાસી, યતિ, મુનિ, સૂરિ, વૈરાગી, મહંત, ચેલા, જોઈએ એ મુજબ તેમણે આપેલી મહત્વની સલાહને આપણે ગંભીર
બ્રહ્મચારી, સાધુ, ફકીર, તપસ્વી, સંત તરીકે અથવા બીજા પણે વિચારી શક્યા નહિ. તેને અર્થ પણ આપણે બરાબર તારવી શક્યા કિઈ પણ નામે દીક્ષા આપવી તે. નહીં. તેમના ગયા પછી શોકને દુઃખનું મોજું આખા દેશ ઉપર ફરી ૩, જે કોઈ પણ શમ્સ કઈ પણ બાળકને સંન્યાસ દીક્ષા અપાવે વળ્યું અને તેમાં આ બધું તળિયે જઇને બેઠું. સ્વાભાવિક રીતે જ અથવા કોઈ પણ બાળકને સંન્યાસ દીક્ષા આપવાની વિધિ કરાવે, ગાંધીજીની પછીના નેતાઓ ઉપર જનતાની નજર ચેટી અને તેમણે આ
ચલાવે, સંચાલન કરે, ઉતેજે અથવા પરવાનગી આપે છે તેને બાબતમાં ચૂપકીદી જ સેવવાનું પસંદ કર્યું. ગાંધીજીએ કાંગ્રેસને લેકસેવક
ત્રણ મહિના સુધીની સાદી કેદની અને દંડની શિક્ષા થશે. . . સંધની સુચના આપી એના પાયામાં એ બાબત રહેલી છે કે ગાંધીજી ૪. (૧) જ્યાં કોઈ પણ બાળકને સંન્યાસ દીક્ષા આપવામાં આવી હોય કઈ પક્ષના નેતા ન હતા, તે સત્તા મેળવવા મથતા ન હતા; તે દેશના
ત્યાં તે બાળકને કાયદેસર અથવા ગેર-કાયદેસર કબજો ધરાહતા. આખો દેશ તેમના માટે હતા. ગાંધીજીના નેતૃત્વ નીચેનું રાજ
વનાર જે કાઈ પણ શમ્સ, મા-બાપ અથવા વાલી તરીકેના - કીય આંદોલન એ લોકનીતિ હતી, અને નહીં કે રાજનીતિ.
અથવા બીજા કોઈ પણ દરજ્જામાં સંન્યાસ દીક્ષાને ઉતેજન રાજકારણ અને સત્તા
મળે તેવું કંઈ પણ કૃત્ય કરે, અથવા તે વિધિ કરવામાં - ' આઝાદી પછી જે બનતું ગયું તેથી મેં ખિન્નતા અનુભવી,
પરવાનગી આપે, અથવા તે વિધિ થતી અટકાવવામાં બેદરઅસતષથી કંટાળી હું બીજો માર્ગ શોધવામાં પડે. પક્ષનું રાજ
કારીભરી રીતે નિષ્ફળ જાય, તે તેને ત્રણ મહિનાની સાદી કારણ ( party system) એટલે જ સત્તાધિકાર માટે પડાપડી. હું
કેદની અને દંડની શિક્ષા થશે. જેતે ગયે કે સંપત્તિ, સંગઠન, પ્રચારતંત્ર એ બધાને જેરે રાજકિય પક્ષ
આ કલમના હેતુ સારુ, વિરુદ્ધમાં કંઈ પણ પુરવાર કરવામાં લેકેની ખાંધ ઉપર ચઢતે ગયે. જનતાનું રાજ્ય એ પક્ષનું રાજ્ય
આવે તે સિવાય અને ત્યાં સુધી એમ અનુમાન કરવું કે જ્યાં બન્યું. પક્ષનું રાજ્ય છેવટે તે અમુક સત્તાલેભી જૂથનું રાજ્ય બન્યું. લેકશાહી એટલે મતદાન કરવું એટલે જ અર્થ તારવવામાં આવ્યું.
કઈ પણ બાળકને સંન્યાસ દીક્ષા આપવામાં આવે ત્યાં એવા
બાળકને હવાલે ધરાવનાર શમ્સ સંન્યાસ દીક્ષા વિધિ થતો આ મતદાન ઉપર પણ ઘણી મર્યાદાઓ હોય એ દેખીતું હતું, કારણ ઉમેદવારો થડાક જ ને એક બે પક્ષના જ રહેતા, મતદારો સમક્ષના
અટકાવવામાં બેદરકારીભરી રીતે નિષ્ફળ ગયો છે. " પ્રશ્નો પણ અસ્પષ્ટ રહેતા અને પરિસ્થિતિ અવાસ્તવિક રહેતી.
૫. આ-કાયદા-અન્વયના ગુનાઓ બીન-વારંટી ગણવા. મૂળ અંગ્રેજી : શ્રી જયંપ્રકાશ નારાયણ ૬. (૧) આ કાયદામાં વિરુદ્ધમાં ગમે તે મજકુર હોય તે છતાં કોર્ટને ભાવાનુવાદ : શ્રી કાન્તિલાલ બરેડીઆ
ફરિયાદ અથવા બીજી રીતે તેની સમક્ષ મૂકવામાં આવેલી - બાલ સંન્યાસ દીક્ષા પ્રતિબંધક બીલ
માહિતી પરથી એમ ખાતરી થાય કે કોઈ પણ બાળકની (પંજાબમાં વસતા અને લેકસભાના એક સભ્ય શ્રી દીવાનચંદ
સંન્યાસ દીક્ષા ગોઠવવામાં આવી છે અથવા તેને વિધિ શર્માએ તા. ૬--૧૭ ના રોજ લેકસભામાં દાખલ કરેલ ‘બાલ સંન્યાસ
કરવામાં આવનાર છે, તે તે આ કાયદાની કલમ ૩ અને દીક્ષા પ્રતિબંધક બીલને ગુજરાતી અનુવાદ તા. ૮-૧૧-૧૭ ના “જૈન”
૪ માં જણાવેલા કોઈ પણ શમ્સની સામે સંન્યાસ દીક્ષાને
પ્રતિબંધ કરતે હુકમ કરવાને મુખત્યાર છે. પત્રમાંથી નીચે મુજબ ઉધૂત કરવામાં આવે છે. આ બીલ તેના
. (૨) કાર્ટે પિતાની ઇચ્છાથી અથવા કોઈ પણ શમ્સની અરજી ક્રમ મુજબ ગયા ડીસેમ્બર માસની ૨૦ મી તારીખે રજુ થવાનું હતું.
ઉપરથી એમ ફરમાવવાને મુખત્યાર છે કે બાળકને હવાલે પણ સમયના અભાવે તેની રજુઆત મુલતવી રહી લાગે છે. હવે લેકસભાની આગામી બેઠકમાં રજુ થવા સંભવ છે. તંત્રી)
ધરાવનાર કોઈ પણ શમ્સ હોય તે તેણે તે નક્કી કરે તે
સ્થળે અને સમયે અને તેવા શખ્સ સમક્ષ એવા બાળકને સને ૧૮૫૭ નું બીલ નં. ૫૬ .
રજૂ કરવું અથવા રજૂ કરાવવું અને તે બાળકની જાતના બાલ સંન્યાસ દીક્ષા પ્રતિબંધક બીલ, ૧૯૫૭
હવાલા તથા સંરક્ષણ માટે તથા ખર્ચ માટે આદેશ કરવાને બાળકોની સંન્યાસ દીક્ષા અટકાવવાની જોગવાઈ કરતું બીલ
મુખત્યાર છે. ભારત ગણતંત્રના આઠમા વર્ષમાં લોકસભા દ્વારા કાયદો થ - ૭, બાળકની દરેક સંન્યાસ દીક્ષા, આ કાયદે અમલમાં આવે છે ? જરૂરી છે કે
પહેલાં અપાયેલી હોય કે પછી અપાયેલી હોય તે રદ બાતલ ગણવી..