Prabuddha Jivan 1956 Year 17 Ank 17 to 24 and Year 18 Ank 01 to 16

SR No.: 525941
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1956
Total Pages: 260
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 24 MB

Page 147

તા. ૧૫-૭-૫૬
પ્રબુદ્ધ જીવન સંગ્રહ બહાર પાડવામાં આવ્યો છે. તે આશ્રમના મંત્રી શ્રી લાલજી
મુગટ પિતાના માથા ઉપરથી ફેંકી દીધે હતે. આ કિસ્સામાં તે ભાઈ સત્યનેહી આ ગીત સંગ્રહના સંપાદક છે. કીમત રૂા. ૧ાા છે. સ્વામી સત્યભકત પોતે પૈગમ્બરને મુગટ પહેરીને સત્યાશ્રમના સિંહાસન
આ પુસ્તકમાં કુલ ૧૩૪ ગીતાનો સંગ્રહ છે. તે બે વિભાગમાં ઉપર વધોમાં બીરાજે છે અને એ આડંબર સાથે તેઓ થોડા સમય પહેલાં વહેંચાયેલો છે. પૂર્વાર્ધમાં ૧૮ ગીતે છે; ઉત્તરાર્ધમાં ૧૨૦ ગીતે છે. પૂર્વ આફ્રિકાના પ્રવાસે પણ જઈ આવ્યા હતા. સ્વામી સત્યભકતજી પૂર્વાર્ધમાં સ્વામી સત્યભકતે પિતે રચેલાં ૧૮ ગીતે છે. તેમાં પહેલું આજનાં જગતને સારી રીતે પીછાણે છે અને આજના યુગself-નાdvertiગીત “ગામ સુના દે પૈગમ્બર’ એ પ્રાચીન કાળથી આજ સુધીમાં Sement–પિતાની જાહેરાત-ને છે એ તેઓ બરાબર જાણે છે. તેથી થયેલા સર્વ પૈગમ્બરોને ઉદ્દેશીને લખાયેલું છે. બાકીનાં ૧૮ ગીતે તેમની પાતાના આ પ્રકારની જાહેરાતથી કોઈએ જરા પણ આશ્રય સ્વામી સત્યભત પિતે જેમને પૈગમ્બર તરીકે સ્વીકારે છે તે પૈગમ્બ- પામવાની જરૂર નથી. રોને ઉદ્દેશીને રચાયેલાં છે. આ પૈગમ્બરની નામાવલિમાં રામ, કૃષ્ણ, કોઇ એમ કલ્પના કરી શકે છે કે આ ગીતસંગ્રહ સ્વામીજીની મહાવીર, બુદ્ધ, કોફસિયસ, જરથોસ્ત, ઈશુ ખીસ્ત, મહમ્મદ અને ઈચ્છા વિરૂધ્ધ અથવા તે જણ બહાર પ્રગટ કરવામાં આવ્યું હશે. કાર્લ માકર્સને સમાવેશ થાય છે. સાધારણ રીતે સ્વીકૃત પૈગમ્બરમાં પણ આવી કલ્પનાને લેશમાત્ર અવકાશ નથી. સ્વામીજી સતત સજાગ કાર્લ માકર્સની ગણના કરવામાં આવતી નથી, જ્યારે સ્વામી સત્યભક્ત મહાપુરૂષ છે અને પિતાના આશ્રમની સર્વ પ્રવૃત્તિઓના તેઓ પિતે કાર્લ માકર્સને જગતના એક પૈગમ્બરનું ગૌરવ અર્પણ કરે છે. બીજી સૂત્રધાર છે. વળી પિતે છે તે રૂપે જગત જાણે અને તેમના પયગામને બાજુએ આજની જનતા પૈગમ્બરોની હરોળમાં ગાંધીજીને સ્થાન આપે જગત ઝીલે એમ સ્વામીજી અન્તરથી ઈચ્છે છે. વળી ભગવાન બુધ્ધ છે, જ્યારે સ્વામી સત્યભકત ગાંધીજીને એવું મહત્વ આપતા લાગતા શું નહોતું કહ્યું કે “હું બુધ્ધ છું, અહંત છું;” અને ભગવાન નથી; કારણ કે ગાંધીજીને ઉશીને રચાયેલું એક પણ ગીત ઉપર મહાવીરે પણ નહોતું કહ્યું કે “હું સર્વજ્ઞ છું.” અને ઈશુ ખ્રિસ્ત જણાવેલ ગીતમાળામાં જોવામાં આવતું નથી. .
yeye heig' sei 3 "I am Christ, I am son of God." બીજું પણ કારણ હોઈ શકે છે. સ્વામી સત્યભક્ત પિતાને “હું ક્રાઈસ્ટ છું, હું ઇશ્વરને બેટ છું.” તે એવી જ પ્રતીતિ પિતા આધુનિક યુગના એક પૈગમ્બર તરીકે માને છે અને મનાવે છે. તેમના વિષે અનુભવનાર સ્વામી સત્યભક્ત પિતાને પૈગમ્બર તરીકે ઓળખાવે મત મુજબ જેણે આ દુનિયાને ખાસ પયગામ આપ્યું હોય અથવા અને તે મુજબને પ્રચાર કરે તે માટે તેમના ઉપર આપણે આત્મઆપવાના હોય તે પૈગમ્બર કહેવાય અને આજની દુનિયાને પિતા શ્વાધાને દોષ મૂકી ન શકીએ. વસ્તુતઃ આપણા માપે આવા લોકાર તરફથી એક પયગામ આપવાના છે એમ સ્વામી સત્યભક્ત પિતાની પુરૂષને તળવા એ આપણી પોતાની જ અલ્પતા જાહેર કરવા બરાબર વિષે માને છે અને તેથી પિતાને એક પૈગમ્બર તરીકે ઓળખાવવાના છે. સ્વામી સત્યભક્ત વિષે આથી વિશેષ પરિચય મેળવવા માટે અધિકારી લે છે. આના, અનુસંધાનમાં એ સમજી શકાય એવું જિજ્ઞાસુઓને ‘પૈગમ્બર ગીત’ વાંચવા ભલામણ છે. છે કે તેઓ ગાંધીજીને એક પૈગમ્બર તરીકે સ્વીકારવાને તૈયાર ન હોય જે આઘાત તેવા પ્રત્યાઘાત કારણ કે એક યુગમાં એક સાથે બે પૈગમ્બર કદિ સંભવી ન શકે. કોઈ પણ પ્રતિકુળ ઘટના બનતાં તે ઘટના નિર્માણ કરનાર પ્રત્યે
ઉપર જણાવેલ પૈગમ્બર 'ગીતના ઉત્તરાર્ધમાં સ્વામી સત્યભક્તના આપણે જે આધાતે વ્યકત કરીએ તે જ પ્રત્યાધાત સામી બાજુ૩૧ ગણધરોએ અથવા તે પ્રમુખ ઉપાસકોએ રચેલાં સ્વામી સત્યભક્તની એથી વ્યકત થાય છે. હિંસક આઘાત સામે હિંસક પ્રત્યાધાત અને અપાર સ્તુતિ કરતાં–૧૨૦ ગીતને સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે અને અહિંસક આધાત સામે અહિંસક પ્રત્યાધાત પેદા થાય છે. આ એક એ સ્તુતિગીતે ભૂતકાળમાં થયેલા અવતારો, તીર્થ કરે અને બુધ્ધને નૈતિક તથ્યને મુનિશ્રી નગરાજજી એક સ્થળે એક ઘરગતુ દુષ્યન્ત ઉદેશીને વપરાયલા સ્વતિવિશેષણોથી ભરચક ભરેલાં છે, એટલું જ , આપીને બહુ સુન્દર રીતે રજુ કરે છે. તેઓ જણાવે છે કે:નહિ પણ આગળના પૈગમ્બરથી આ આધુનિક પૈગમ્બર ચડિયાતા “ધારો કે એરડાની મધ્યમાં શાહીથી ભરેલે ખડિયે પડ્યું છે. ન હોય એ આપણા મનમાં ભ્રમ પેદા કરે છે. પ્રસ્તુત “પૈગમ્બર કોઈ વ્યકિત અચાનક આવી, ખડિયાને ઠોકર લાગી અને શાહી જ્યાં ગીત” ના સંપાદક શ્રી લાલજીભાઈ સત્યનેહી સ્વામી સત્યભકતને આ ત્યાં કપડા અને ચેપડીઓ ઉપર રેલાઈ ગઈ. એ વખતે જો ગુસ્સામાં રીતે પરિચય આપે છે. “આપ [ સ્વામી સત્યભકત ] સત્ય સમાજ કે આવીને કઈ તે વ્યકિતને એમ કહે કે “આંધળા થઈને ચાલે છે? સંસ્થાપક હૈ, યુગ પૈગમ્બર હૈ. આપ કે વિષયમે લિખા જાતા હૈ- તને આવડો મેટો ખડિયો દેખાતું નથી ? કે ભૂખ છે ?” તે ‘સર્વતોમુખી પ્રભાવશાલી વિદ્વાન, મહાન વિચારક, ચિન્તક, તાર્કિક જરૂર ઉત્તર મળશે કે “હું શું મૂર્ખ છું ? મૂર્ખ તે તે છે કે જેણે અનુભવી, સફલ સંપાદક, પ્રચંડ આલેચક, સુલેખક, સુકવિ, નાટકકાર, ખડિયે અહિં વચ્ચે લાવીને મૂકે. ખડિયો રાખવાનું શું આ ઠેકાણું મર્મસ્પશી ચુટકિલાં કે લેખક, પ્રખર વકતા, વાદવીર, સામાજિક છે ?” જે એ જ પરિસ્થિતિમાં શાન્તિ અને મધુરતાપૂર્વક શાહી જ્યારે ઔર ધાર્મિક ક્રાન્તિકારી, મહાન દાર્શનિક, દર્શનનિર્માતા, રાજનીતિ તરફ ફેલાઈ ગઈ તયારે એમ કહેવામાં આવ્યું હોત કે “કોણે ભૂલથી ઔર અર્થવ્યવસ્થા કે મર્મવેત્તા, અબ્ધ શ્રધ્ધાકે નાશક, વિશ્વકી એકતા ખડિયો વચ્ચે મૂકી દીધું ?” તે સામેવાળી વ્યકિત એમ કહેત કે કે લિયે બિલકુલ નવીન સરળતમ ઔર પરિપૂર્ણ માનવભાષાંકે આવિ “ખડિયે મૂકવાવાળાની ભૂલની વાત બાજુએ રહી, પણ મારે પણ કારક, લિપિ ઔર ટેલિગ્રાફી કે સંશોધક, વિશ્વપ્રેમી, વાસ્તવિક સાધુ, જોઈને ચાલવું જોઈતું હતું.” વારૂ, અહિંસાને આ એક સિદ્ધ થયેલ દઢ નિશ્ચયી, માનસિક, વાચિક ઔર શારીરિક શ્રમની મુર્તિ, સત્યેશ્વરકે મને વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગ છે કે જે વડે સાસુ વહુને, પિતા પુત્રને તથા પૈગમ્બર, સ્વયંબુદ્ધ, નૂતન ધર્મતીર્થ પ્રવર્તક, ઔર યુગ કે મહામાનવ ભાઈ પોતાના ભાઈને કશી પણ કડવાશ સિવાય આત્મનિરીક્ષણની હે સ્વામી સત્યભક્ત.” સ્વામીજી કે વિષયમેં દી ગઈ વિશેષણમાળામું ભૂમિકા ઉપર લઈ જઈ શકે છે.” કોઇ ભી વિશેષણ ન તે નિરાધાર હૈ, ન અતિશયોકિતપૂર્ણ. આપકા પરધર્મ-સહિષ્ણુતા વિશાલ સાહિત્ય ઔર આપકા જીવન દેખરેસે પ્રત્યેક વિશેષણ સાર્થક આજની નવપ્રજાના દિલમાં એક પ્રકારનું અભિમાન ઉભું થયેલું ઔર ઊચિત હી સિદ્ધ હતા હૈ.”
જોવામાં આવે છે કે ગાંધીજીએ શિખવેલી સર્વધર્મસમભાવની આ પૈગંમ્બરને વિચાર કરતાં શ્રી જે. કૃષ્ણમૂર્તિનું સ્મરણ થાય ભાવનાને પોતે રીતે ઝીલી છે અને પિતાના વડિલે કરતાં પોતે છે. તેમને સ્વ. મીસીસ એની બીસેન્ટ World–Teacher-જગગુરૂ અન્ય ધર્મો પ્રતિ વધારે ઉદાર અને સહિષ્ણુ બનેલ છે. ગાંધીજીએ એટલે કે પૈગમ્બર તરીકે જાહેર કરેલા અને લેકે પાસે એ મુજબ શિખવેલી પરધર્મ-સહિષ્ણુતા અને આજે તરફ જોવામાં આવતી સ્વીકારાવવાનો પ્રયત્ન કરેલે, પણ કે તેમને એ રીતે સાર્વત્રિક પરધર્મ-સહિષ્ણુતા વચ્ચે જે મહત્વને તફાવત છે તે પ્રત્યે શ્રી રાજવીકાર કરે, ન કરે, તે પહેલાં કમનસીબે શ્રી કૃષ્ણમૂર્તિએ પોતે જ એ ગોપાલાચાર્યે ભારે સચોટ રીતે ધ્યાન ખેંચ્યું હતું. બેંગલોર ખાતે