Prabuddha Jivan 1956 Year 17 Ank 17 to 24 and Year 18 Ank 01 to 16

SR No.: 525941
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1956
Total Pages: 260
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 24 MB

Page 124

કાબદારી ઇનકાર કરવાનું મહારાષ્ટ્રમાં આ જીવો છે. આવી સમજણપૂર્વક આ
ઉપર
છે. આ
છે અને
ફકત એક
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧૫-૬-૫૬ 1 મુંબઈની શેરીઓમાં કરાવેવા માટે સંયુક્ત મહારાષ્ટ્રવાદીઓ એ દિવ- પ્રસ્તુત રીપોર્ટ એક નાની પુસ્તિકાના આકારમાં “Two સમાં છડેચોક નીકળી પડ્યા અને જે મહાન અનર્થ નીપજાવ્યો અને Women' એવા આકર્ષક મથાળાથી પ્રગટ કરવામાં આવ્યું છે. જાનમાલની ખુવારી કરી તે આપણી જાણુપીછાણ અને સીધા આવા રીપેર્ટથી મુંબઈમાં તે કંઈ છેતરાય તેમ નથી એ આ રીપેટે . અનુભવને વિષય છે. હવે જ્યારે એ અનર્થથી ધાર્યું સિધ્ધ ન થયું, પ્રસિદ્ધ કરનારા બરાબર જાણે જ છે પણ મુંબઈ બહારની દુનિયામાં
એટલું જ નહિ પણ તેથી ઉલટું પ્રતિકુળ પરિણામ આવ્યું ત્યારે, આવા રીપેર્ટે વાસ્તવિક દુર્ઘટનાઓ અને તે પાછળ વ્યક્ત થતું Aડા એ અનર્થો વિષેની કુલ જવાબદારી ઇનકાર કરવાનું મહારાષ્ટ્રીઓમાં આક્રમનું હીન માનસ બને ઉપર ઢાંકપીછોડે કરવામાં બહુ ઉપ
એક ઈરાદાપૂર્વકનું પ્રચારકાર્ય ચાલી રહ્યું છે. આ પ્રચારકાર્યની એક વિશિષ્ટ કોટિની બે સન્નારીઓ હાથારૂપ બને અને તટસ્થતાના બુરખા સંયુકત મહારાષ્ટ્રવાદીઓ તરફથી પ્રગટ કરવામાં આવ્યો છે અને નીચે મુંબઈનાં તોફાન નજરે જેણે જોયા છે એ કોઈ સામાન્ય તેને વ્યાપક ફેલાવો કરવામાં આવ્યા છે. બુદ્ધિને માણસ પણ ન સ્વીકારી શકે એવા નિર્ણય બહાર પાડે એ મુંબઈમાં થઈ ગયેલાં તોફાને અને તેની વિવિધ બાજુઓ ભારે દુઃખદ છે. જંગલી માણસેના આક્રમણની ભોગ બનેલી બહેનોની ફરી ફરીને યાદ કરવા બીલકુલ ગમતાં નથી. તેમ કરવાથી હળવી’ વહારે જવાની આ રીત ન હોય.
બનેલી કડવાશને નવી ઉતેજના મળે છે એ બાબતને પણ ઈનકાર પ્રસ્તુત રીપેટને એકમાત્ર ઉદ્દેશ ગુજરાતી બહેને ઉપર કહેવાતા
' થઈ નહિ શકે. પણ કોઈપણ કામને અને વસ્તુતઃ આપણે બધા આક્રમણની તપાસ કરવાનો અને તથ્થાર્થ તારવાના હતા. પણ આ
એક જ દેશના વતની અને નાગરિક હાઈને આપણું સર્વને જે સંયુક્ત મહારાષ્ટ્રવાદી બહેને એ મર્યાદામાં પુરાઈ રહેવાનું પસંદ
ઘટનાઓ શરમાવનારી છે, નીચું જોવરાવનારી છે તેની શરમ કબુલ કરતી નથી અને તપાસ ક્ષેત્રમાં ન આવે એવી બાબતો વિષે પણ
કરવાને બદલે અને તેનું પ્રાયશ્ચિત ચિન્તવવાને બદલે તે ઉપર કળી પિતાના નિર્ણય જાહેર કરે છે અને તોફાનીઓના આગેવાન તરીકે
સુન ફેરવવાની, દાઝયા ઉપર ડામ કેવાની, એટલું જ નહિ પણ ચોર દારૂની ભઠ્ઠી ગાળનારાઓને શોધી કાઢે છે. કહેતા ભી દીવાના ઔર
કેટવાળને દડે એ પ્રકારની નીતિ જ્યારે ધારણ કરવામાં આવે છે--કારણ સુનતા ભી દીવાના !
કે આવા રીપોર્ટ અને એ પ્રકારના પ્રચાર પાછળ એક એવું મલીન -
સૂચન રહેલું છે કે આ ગુજરાતીઓ કેટલા દુષ્ટ અને હલકા છે કે દુકાને તેડનારા અને લુંટફાટ ચલાવનારા કોણ હતા એ વિષે
અન્ય કેમને ઉતારી પાડવા માટે પિતાની બહેન દીકરીઓની ઈજ્જત સંખ્યાબંધ નિવેદન બેબે ગ્રેઇન ડીલર્સ ફીડરેશનના દફતરમાં
લૂંટાયાની કાલ્પનિક વાતે વહેતી કરતા અચકાતા નથી–તેવી પરિસ્થિ– ' પડેલા છે જે જોવાથી કેઈની પણ ખાત્રી થાય તેમ છે કે આ
તિમાં મૌન ધારણ અશકય બને છે, અસહ્ય બને છે. આ નોંધ તેનું બહેનના નિર્ણય પાછળ સત્ય કરતાં તર્ક, કલ્પના અને પક્ષબુદ્ધિ જ
સહજ પરિણામ છે. વધારે કામ કરી રહી છે. આ બહેનને આપણે બીજી રીતે પણ
મુંબઈ વિષયનો આખરી નિર્ણય અને સંયુક્ત મહારાષ્ટ્રવાદી . પૂછી શકીએ છીએ કે ધારી લે કે ' આ દુકાને તેડનારા અને લૂંટ ગ્રેસી આગેવાનને ધર્મ કરનારા એ ગુંડાઓ હતા કે જેમને કોઈ નાત નહેાતી, જાત નહોતી મહારાષ્ટ્રના અનુસંધાનમાં મુંબઈને પ્રશ્ન કેટલાક મહીનાથી કે કેમ નહોતી, પણ આ લૂંટફાટના ભાગ કેવળ ગુજરાતીઓ જ ળિયલી સ્થિતિમાં ઉભા હતા અને આને લગતી અનિશ્ચિતતાને કાણ 'કેમ બન્યા અને મહારાષ્ટ્રીઓની એક પણ દુકાન ભંગાણી કે લુંટાણી જાણે કયારે અન્ત આવશે એવી વિમાસણ આપણું સર્વને મુંઝવતી કેમ નહિ ? આ જ હકીકત એમ પુરવાર કરવા માટે પૂરતી છે કે આ
હતી. આવી અનિશ્ચિતતાને લીધે મુંબઈનું વાતાવરણ ચાલુ તંગ રહેતું લૂંટફાટ પાછળ કેવળ સંયુક્ત મહારાષ્ટ્રવાદ જ કામ કરી રહ્યો હતેા હતા અને સંયુક્ત મહારાષ્ટ્રવાદીઓ પોતાને હેતુ સિદ્ધ કરવા માટે અને તે ગુજરાતીઓ સામેના નીતાન્ત મત્સરભાવથી પ્રેરિત હતા.
દીલ્હી તેમ જ મુંબઈના રાજ્યશાસકો ઉપર દબાણું લાવવાની જાત ગુજરાતી સ્ત્રીઓ ઉપરના હુમલા અને આક્રમણ સંબંધમાં જાતની તરકીબ અજમાવ્યે જતા હતા અને જેમાં સત્યાગ્રહને આગળ ઉપર કરવામાં આવેલા સરકારી નિવેદનને શંકાની નજરથી' અંશ સરખો પણ સંભવતો નથી એ કહેવાતે સત્યાગ્રહ ચાલુ જોતા લેકેને અનુલક્ષીને મુંબઈની વિધાન સભામાં એપ્રીલની બારમી રાખીને મુંબઈના પ્રજાજનોને વ્યાકુળ બનાવી રહ્યા હતા. મુંબઈમાં તારીખે મુંબઈના મુખ્ય સચિવે સ્પષ્ટપણે જણાવ્યું છે કે “ મુંબઈના જુન માસના પ્રારંભમાં મળેલી અખિલ હિંદ રાષ્ટ્રીય મહાસભા સમિજાન્યુઆરી તોફાનો દરમિયાન ગુજરાતી સ્ત્રીઓ ઉપરના આક્રમણના તિની બેઠકમાં આ પ્રશ્ન ચર્ચાશે નહિ અને ચર્ચાશે તે પણ તેને કઈ ૨૭ કીસ્સાઓ સરકારની નજર સમક્ષ લાવવામાં આવ્યા છે.” આ આખરી નીવેડે જાહેર કરવામાં નહિ આવે એવી માન્યતા સાધારણતઃ સંબંધમાં વધારે પરિપૃચ્છા થતાં તેમણે જણાવેલું કે “આ પ્રમાણે પ્રવર્તતી હતી. પરંતુ આ અનિશ્ચિતતાને હવે અન્ત લાવે જોઈએ ભોગ થયેલી બહેનનાં નિવેદને સ્વતંત્ર વ્યક્તિઓની હાજરીમાં પોલીસ અને મુંબઈ સંબંધમાં હવે ચોક્કસ પ્રકારની જાહેરાત કરવી જોઈએ અધિકારીઓ દ્વારા લેવાયા છે. આમ છતાં આ બહેને તેમનાં નામે એમ પંડિતજીને તેમ જ તેમના નિકટવર્તી સાથીઓના દિલમાં સદભાગ્યે જાહેર કરવામાં નહિ આવે એવી ખાત્રી આપવામાં આવેલ હોવાથી વહ્યું અને તદનુસાર મહાસમિતિની બીજા દિવસની બેઠક દરમિયાન તેમનાં નામો જાહેર કરવાને ઈનકાર કરૂં છું.”
પ્રાદેશિક પુનર્રચનાના અનુસંધાનમાં ભાષાકીય લઘુમતીઓના હિતમુંબઈના મુખ્ય સચિવની આ સત્તાવાર જાહેરાત પછી જે આ
રક્ષણને લગતા ઠરાવ ઉપર બોલતાં પંડિજીએ મુંબઈ–મહારાષ્ટ્રના પ્રશ્ન બહેને ખરેખર સત્યપ્રિય હોય અને તેમના દિલમાં જે પેલી દુર્ભાગી
ઉપર ગયા ઓકટોબરથી માંડીને આજ સુધી બનેલી ઘટનાઓ અને બહેને પ્રત્યે સાચી હમદર્દી હોય તે તેમની ફરજ છે કે તેમણે
વાટાધાટને ઇતિહાસ સંક્ષેપમાં રજુ કર્યો. અને પારવિનાના પ્રયત્નો મોરારજીભાઈ પાસે જવું, પ્રસ્તુત કીસ્સાઓ વિષે પ્રતીતિ મેળવવી,
છતાં જવાબદાર પક્ષોને માન્ય એવો નિર્ણય મેળવવામાં મળેલી નિષ્ફઅને એ કમનસીબ બહેનના નામ ઉપર સંયુક્ત મહારાષ્ટ્રવાદી જન
ળતા વિષે ખેદ વ્યકત કર્યો અને મુંબઇનું ભાવી આખરે લોકશાસનની તાને સામુદાયિક પ્રાયશ્ચિત કરવા આદેશ આપ. માન્યવર મેરારજી
રીતે મુંબઈના પ્રજાજનોએ જ નક્કી કરવું જોઈએ પણ આવો મહત્ત્વને ભાઈની જાહેરાત આ બહેનોને સાંધા પડકારરૂપ છે. કાં તે તેમણે
નિર્ણય લેવા માટે વર્તમાન કાળે એગ્ય વાતાવરણ નથી, નાના મોટાં મોરારજીભાઈને બેટ પુરવાર કરવા જોઈએ. નહિ તે તેમણે પિતાના
તોફાન કરીને મુંબઈએ તાત્કાળ નિર્ણય લેવા માટેની પિતાની યેગ્યતા રીપોર્ટ પાછી ખેંચી લેવો જોઈએ. આ બે મહીના દરમિયાન આમાંનું
ગુમાવી છે. આ માટે લોકોના ચિત્ત શાન્ત સ્વસ્થ બનવા જોઈએ,
પ્રસન્ન સ્વાભાવિક વાતાવરણ પેદા થવું જોઈએ, એ માટે ટુંકે નહિ કશું બન્યું નથી. એ હકીકત પ્રસ્તુત રીપોર્ટને અધેય ઠરાવવા
પણ ચાર પાંચ વર્ષ જેટલું લાંબા સમય અપેક્ષિત છે એમ જણાવીને માટે પૂરતી છે.
નીચે મુજબના નિર્ણય જાહેર કર્યા -