________________
તા. ૧૫-૪-૫૪
અથવા તે જે સઘળી સભ્યતાના 'નાશ થવા જોઈએ એમ માનતા હશે. ચાર મેટી હકુમતે માત્ર હાઇડ્રોજન ખબ અને નિશસ્ત્રીકરણ. તેાજ પ્રશ્ન ચર્ચવા માટે એકઠી થાય એમ નહિ પણ હાઇડ્રોજન ખબિના અસ્તિત્વથી દુનિયા સામે કેવી સમસ્યા ઉભી થઈ છે તેના વિચાર કરવા માટે આ ચાર મોટી હુકુમત એકઠી મળે એવી મારી અને મારા પક્ષની માંગણી છે. આજ સુધીના આપણા અનુભવ ઉપરથી જરૂર કા પ્રશ્ન કરે કે આવા મીલનનું કાષ્ટ નિશ્રિત પરિણામ આવવાની આશા રાખી શકાય ખરી ? મને લાગે છે કે આ હાઇડ્રોજન ખેત્રિના ધડાકાથી આખી દુનિયાના લોકોનાં દિલ ખળભળી ઉઠયાં છે. મને ખાત્રી છે કે યુનાઇટેડ સ્ટેટસની આ મનેદશા છે. આપણા દેશની પણ આજ સ્થિતિ છે. અને મી॰ મેલાટાવની એક તાજેતરમાં પ્રગટ થયેલી યાદી ઉપરથી મને માલુમ પડે છે કે સાવીયટ રશી પશુ આ બાબતમાં એટલું જ ક્ષુબ્ધ છે. મને લાગે છે કે આજે આ ભય. આખી દુનિયા ઉપર એકસરખા વ્યાપી રહ્યો છે. હું માનુ છું એક એ ભય વધતાં જશે અને હું ઇચ્છું છું કે એ ભય વધવા જોઇએ. દુનિયાની દરેક સ્ત્રી અને પુરૂષ સંસ્કૃતિ અને સભ્યતાના વિધ્વંસ કરવાની શક્યતા ધરાવતા આ જોખમ વિષે તીવ્રપણે સભાન અને એવી મારી અપેક્ષા છે.
પ્રબુધ્ધ જીવન
“હું કબુલ કર્ કે રશીઆ એક ચેક્કસ પ્રકારની સમાજરચના અને અર્થવ્યવસ્થા નિર્માણ કરી રહેલ છે. જે આપણને ગમતી નથી અને જેને આપણી જીવનપદ્ધતિ સાથે મેળ નથી, પણ તે બાબત તેમની ચિન્ત'નો વિષય છે. મને ખાત્રી છે કે મેલેકાવ અને શીઆના અન્ય શાસા તેમના આ પ્રયોગના હાઈડ્રોજન ખેાંત્ર વડે ચુચુરા થયેલા જોવા જરાપણું ઇચ્છતા નથી. મને ખાત્રી છે કે રશીના પ્રજાજના અને ત્યાંના આગેવાના પણ હવે શુ થશે એ વિષે પુરા પ્રમાણમાં સચિન્તતા અનુભવી રહ્યા છે. લોકશાહી અને સરમુખત્યારશાહી એવી સર્વ હકુમતાના માથે આ જોખમ ઝઝુમી રહ્યું છે, અને આ પરિ સ્થિતિમાં કાંઈ પણ ફેરફાર ન થાય તે આ ઘટનાનુ જોખમ કેઈથી કનકારી ન શકાય એટલુ નકકર અને ભયાનક હવાનુ છે. વિનાશનાં સાધના ખડકાયે જવાનાં છે. આ વસ્તુ તમે અટકાવી શકે તેમ છેજ નહિ. યુધ્ધ તરફ ધસડી જતા બનાવા અન્યેજ જાય છે અને ખનતા જવાના છે. આમાંથી કાંતે કાંઈ બધખેડ કરીતે આપણે માર્ગ કાઢવા જ જોઇએ, પોતે જીવવુ અને અન્યને જીવવા દેવુ. આ માટે કોઇપણ પ્રકારની સમાતી ઉપર આવવાના પાકા પાયે પ્રયત્ન થવા જ . જોઈએ, સંયુકત રાષ્ટ્ર સંસ્થાને સાચા અર્થમાં સંયુકત રાષ્ટ્રસસ્થા બનાવવાનો વખત હવે આવી પહેાંચ્યા છે. હું નથી માનતા કે આજના સમય આપણી સભ્યતાના ટકાવને અનુકુળ છે. ઉલટું હું એમ માનું છું કે પ્રત્યેક મહીને આ જોખમ વધતું જ જાય છે. અનેક ભવ્ય - સંસ્કૃતિ અને સભ્યતાએ આગળ ઉપર લુપ્ત થઇ ચુકી છે. એશક
એ કાળ દરમિયાન લોકો માનતા આવ્યા હતા કે ભયંકરમાં ભયંકર કલ્પના મુજમ્ કંઇ બનવાનું નથી. આપણે અને આપણી સભ્યતા આ કટોકટી સામે જરૂર ટકી શકરો.’ પણ એમ છતાં આપણે જાણીએ છીએ કે અનેક સભ્યતા આજે કાળના ગર્ભ`માં સમાઇ ચૂકી છે. આવી જ કટોકટી આજે આપણી સામે આવીને ઉભી છે દુનિયાભરના સામાન્ય પ્રજાજના આ ત્રેખમ વિષે સભાન બન્યા છે. અમે માનીએ છીએ કે આ જોખમની સર્વનાશની સંભાવનાના ભયથી મુકત થવા ઝ ંખતાં લાખા નરનારીઓને જેને ટંકા હોવાના એવી આ સાર મહાસત્તાનું મીલન દુનિયાના ઇતિહાસને નવી દિશાએ ગતિમાન કરી શકશે. આ બાબતમાં હું કહું છું કે હજી બહુ મોડુ નથી થયું.”
આના જવાબમાં ઈગ્લાંડના મુખ્ય પ્રધાને જે કાંઇ જવાબ આપ્યા હતાં તેના સાર એ હતા કે શ્રી. એટલી જે કહે છે તે બધું ખરેખર છે. પણ હાઇડ્રોજન એબના ધડાકા તેના પ્રેગ્રામ પ્રમાણે થયાજ કરી અને તે અટકાવવા અમે અમેરિકાને કશુ કહેવા માગતા નથી.
૨૫
આમ માંધાતા અની બેઠેલા અમેરિકાને તેના સાથી રોકવા માંગતા નથી; રેકી શકે તેમ નથી. શ્રી, એટલી જેવા રાજનીતિજ્ઞનની આવી શાણપણ અને દુર ંદેશી બરેલી સલાહ સાંભળવાને અમેરિકા ખીલકુલ તૈયાર નથી. ત્યાંના વિદેશ ખાતાના મંત્રીએ પણ સામ્યવાદી દેશને તાજેતરમાં આજ પ્રકારની ધમકી આપી છે કે સમજો અને અમે કહીએ તેમ વર્તી, નહિ તો સયુકત પગલું nited action ભરવાની અમને ક્રૂજ પડશે, આ સંયુકત પગલાની ધમકી પાછળ એક જ વૃત્તિ રૃખાય છે કે રશી કે ચીન રતૈયારી કરે તે પહેલાં કોઇપણ નિમિત્ત મળે તે હાઇડ્રોજન ખેાંબ વડે એ બન્ને દેશની પ્રજાને ભૂમિશાયી બનાવી દેવી.
આ મદોન્મત્ત વર્તન વડે જે દેશોએ લોકશાહીને અપનાવી છે અને જે દેશ સરમુખત્યારશાહીથી ખરેખર દૂર રહેવા ઇચ્છે છે એવા દેશને પણ અમેરિકા પેાતાનું વિધી બનાવી રહેલ છે અને આજ સુધી દુનિયાના પ્રમુખ દેશોની સામ્યવાદ–અનુકુળ અને સામ્યવાદ પ્રતિકુળ એમ વહેંચણી થતી હતી તેના સ્થાને હવે અમેરિકાઅનુકૂળ અને અમેરિકા-પ્રતિકુળ એ રીતની વહેંચણી થવાની સભાવના ઉભી થઇ રહી છે. આમ અમેરિકા અનેક દેશોની અપ્રીતિ વહારી રહ્યું છે.
“હિંદના મહાઅમાત્ય પંડિત જવાહરલાલ નહેરૂએ પશુ આ હાઇડ્રોજન ખેાંબના ધડાકા સામે પોતાના ઉગ્ર વિરાધ નોંધાન્યો છે અને એમાંથી માનવતાના પાયામાંથી ધ્વંસ કરતી એવી જે એક પ્રકારની
હૃદયબધિરતા–નિષ્ઠુરતા–પેદા થઇ રહી છે તે તરફ દુનિયાનું સચોટપણે ધ્યાન ખેંચ્યું છે, કાં તે આપણે નાશ થશે અને નાશ નંદ્ધિ થાય તે પણ માનવી માનવી નહિ રહેજો હાઇડ્રોન ખેાંખમાંથી પેદા થતી, કેળવાતી અને પોષાતી મનેાદશાને મૂળમાંથી અટકાવવામાં છેદવામાં નહિ આવે તો આ રીતે તેમણે દુનિયાને પોકાર કરીને ચેતાવેલ છે.
પણ આજે પેદા થયેલ દશ માથાળા અને વીશ હાથાળા રાવણુને આ સાંભળવા કે વિચારવાની નવરાશ નથી. તેનુ ધ્યાન શીઆ અને ચીન આસપાસ મજબુત કીલ્લેબધી ઉભી કરવામાં કેન્દ્રિત થયેલું છે. એશીઆને સામ્યવાદથી ઉગારવાનો તેણે છારા લીધાં છે. ટી અને પાકીસ્તાન તેની જાળમાં ફસાયું છે. અને ખીજા દેશોને એક યા બીજી રીતે પાતા સાથે જોડાવાની ફરજ પડે એવાં સંચારસા તેણે વહેતાં કર્યાં છે.
આ બધ'નું શું પરિણામ આવશે તે કઈ કહી કે કળી શકે તેમ નથી; પણ ભાવીનુ આજે જે દર્શન થઇ રહ્યું છે તે ખરેખર ખૂબ ભયાવહ છે. એ વિષે બે મત છેજ નહિ. આ આખલાને નાથવા આજે કાઇ સમર્થ દેખાતું નથી. પણ હિંદે આ સામે પેાતાના અવાજ ઉડાવ્યેા છે અને ગમે તેવી લેાભલાલચ કે ધમકી હોવા છતાં અણુનમ ઉભા રહીને જે કહેવું જોઇએ તે કહેવાની હિંમત દાખવી છે. આજ નીતિને વળગી રહીને આગળ ચાલવા હિંદુ કટિબધ્ધ છે. અને જો આ કટોકટીમાંથી દુનિયા ઉગરી શકશે તા તેના પુણ્યાંશ હિંદના ભાગે નોંધાશે અને ક્રી કરીને કહેવા છતાં અમેરિકાએ અને રશીઆએ ઉભા કરેલા ભસ્માસુર જો એકમેકન અને આખી દુનિયાના ગ્રાસ કરશે તે હિંદુ અહિંસાનો, નિવૈરતાને, સુલેહન, શાન્તિના ઝડા કરકાવતું ફરકાવતું ચોતરફ ફેલાતી જવાળા વડે ગ્રસ્ત બન્યું હતું એ રીતે આજની દુનિયાના ઇતિહાસનું છેલ્લું પ્રકરણ લેખાશે. પાનદ
સંઘ સમાચાર
। યુવક 'ધને આગામી ૨૪ તમહાત્સવ
તા. ૩-૪-૫૪ ના રાજ મળેલી સધની કાર્ય વાહક સમિતિએ આગામી ભાદ્રપદ માસ દરમિયાન ઉજવવા ધારેલ સંધના રજતમહાત્સવના કાર્યક્રમ અંગે નીચે મુજબની રૂપરેખા નકકી કરી છે.