Page Text
________________
તા. ૧૫-૫-૪૮
પ્રબુદ્ધ જેન
૨૭૧
એ તમારી વાત બરોબર સમજી શકાય છે. હું તમારી સામે એક હું એક ટ્રસ્ટ બનાવું છું અને એ ટ્રસ્ટમાં મારા મિત્રની ટ્રસ્ટીઓ એ દાખલો રજુ કરું છું કે જ્યાં લાભ ઉઠાવનાર એ એક તરીકે નિમણુંક કરૂં છું. આ ટ્રસ્ટને વહીવટ જરૂર યથાર્થ રીતે ચોકકસ વર્ગ આપણી નજર સામે દેખાતું નથી, વળી એકઠું ચાલતા હશે. એમ છતાં પણ આને હું બીન જવાબદાર ટ્રસ્ટ લેખું થયેલું નાણું દેવદ્રવ્યની કક્ષાનું છે અને મંદિર હિંદુમંદિર છે. છું. આવું ટ્રસ્ટ દાતાના પિતાના વર્તુલ સિવાય કોઈ પણ વધારે આ દેવદ્રવ્યને હજુ સુધી કોઈ અડકયું નથી. સારસ્વત કેમે તેને વ્યાપક સંસ્થાને જવાબદાર નથી. હાથ લગાડ નથી, અને તે ત્યાં એકઠું થયેલું પડયું છે. ધારો કે ત્યાં
પ્રશ્ન : આવાં ટ્રસ્ટો બરાબર ચાલતા નથી એમ તમે કેમ સ્થિગિત થઈ રહેલા ત્રણ ચાર લાખ રૂપીઆ વપરાવા જોઈએ એમ
કહી શકો છો ? આપણે કહીએ છીએ. તે કોના ઉપયોગ માટે વપરાવા જોઈએ?
ઉત્તર : હું એમ કહેતો જ નથી. હું એટલું જ સુચવવા, ઉત્તર : એને અર્થ એ થયો કે ટ્રસ્ટીઓ હિંદુ કામના કોઈ ,
માંગું છું કે આવા દ્રસ્ટો ઉપર વધારે દેખરેખ રાખવી જોઈએ. ચેકસ વર્ગને જવાબદાર નથી. જો એમ હોય તો તે સ્ત્રીઓને
પ્રશ્ન : એ બનવાનું જ છે. ગમે તેવો કાયદો કરવામાં જનહિતના વ્યાપક કાર્ય માટે આ નાણાને ઉપયોગ કરવા માટે ."
ન આવે, જે ટોનો વહીવટ ખરાબ રીતે કરવામાં આવતો હશે તે ફરજ પાડવી જોઈએ.
દ્રરોમાં સરકારી દખલગીરીને જેટલે અવકાશ હશે તેવી કોઈ પ્રશ્નઃ જે તેઓ એમ કરવા જાય તે બીજા વર્ષની ચુંટણીમાં એ
દખલગીરીને સુવ્યસ્થિત ટ્રસ્ટમાં અવકાશ નહિ જ હોય. આખરે કેમ તે દ્રસ્ટીઓને કાઢી જ મૂકે !
જે ક્ષણે એમ માલુમ પડશે કે અમુક ટ્રસ્ટનો વહીવટ બહુ સારી છે. ઉત્તર : જે આ ટ્રસ્ટીઓ હાંકી કાઢી શકે એવો કોઈ વર્ગ
રીતે ચાલી રહ્યો છે તે ક્ષણથી તે ટ્રસ્ટના વહીવટમાં કશી પણ હોય તો એને અર્થ એમ થયું કે એક એવો ચોક્કસ વર્ગ છે કે
દખલગીરી કરવામાં નહિ આવે. પણ જો સરકારી અધિકારીને કોઈ જેને આ ટ્રસ્ટી મંદિરના વહીવટ માટે આખરે જવાબદાર છે.
પણ ટ્રસ્ટને વહીવટ ગેરવ્યવસ્થાથી ભરેલો માલુમ પડશે તે કાયદાની તો પછી આ વર્ગના હિત માટે આ નાણાનો ઉપયોગ થવો જોઈએ. ,
બધી કલમે તેને લાગુ પાડવામાં આવશે અને તેની સાથે સાથે સાથે જે જનસમુદાય તરફથી આ જ ખાતામાં પ્રવાહબદ્ધ
સખ્તાઈથી કામ લેવામાં આવશે. આવક ચાલી આવતી હોય તેને પણ લક્ષ્યમાં લેવી જ જોઈએ.. ભુલેશ્વર અને બાબુલનાથના મંદિરોની બાબતમાં આખી હિંદુ કોમ
વારૂ, હવે આપણે આગળ ચાલીએ. કેટલાએક જૈન ટ્રસ્ટોએ આ મંદિરને સમૃદ્ધ કરી રહેલ છે. આમ હોવાથી આખી હિંદુ
પિતાના નાણું સોના ચાંદીમાં રોકેલા છે એમ માલુમ પડયું છે. કેમને આવક માટે જવાબદાર લેખવી જોઈએ અને આખી હિંદુ
સદ્ભાગ્યે સોના ચાંદીના ભાવમાં ઉછાળો આવ્યો છે અને ઉત્તરોકોમને વધારાના નાણાંને લાભ મળવો જોઈએ. આપણે આ રીતે
-તર વધતા જ રહ્યા છે પણ આ બાવ ક્યારે નીચા ઉતરશે એ તે જ આ બાબતને નિર્ણય કરી શકીએ.
ઈશ્વર જ જાણે છે. સોનાના ભાવ હિંદુસ્તાન કરતાં ઇગ્લાંડમાં ઘણો પ્રશ્ન : આ વિચાર અથવા તે પેજનાને વ્યવહારૂ અમલ
નીચો છે. આવું નાણાનું રોકાણુ કાયદાએ મંજુર રાખવું જોઈએ ? કરવામાં જ મુશ્કેલી આવે છે. ધારો કે આ નાણાને આખી હિંદુ
એવો તમારે અભિપ્રાય છે? મને એમ માલુમ પડયું છે કે મુંબઈ કામના ભલા માટે ઉપગ કરવાની દ્રષ્ટીઓને છૂટ આપવામાં
એકલામાં જ જૈન ચેરીટીઓનો ૧૧ લાખથી વધારે રકમ સેના આવી છે. આ છુટને લાભ લેવા માટે ટ્રસ્ટીઓએ કોની મંજુરી
ચાંદીની પાટમાં રોકાયેલી છે. અમદાવાદમાં ૧૦ લાખ અને સુરમેળવવી ? જેઓ ટ્રસ્ટીઓને ચુંટતા હોય તેમની, મંદિરના ઉપાસકાની
તમાં એક લાખનું રોકાણું પણ આ પ્રકારનું છે. કે આખી હિંદુ કામની ?
ઉત્તર : કોઈ પણ પ્રકારના રોકાણના ભાવ વધવા ઘટવાની ' ઉત્તરઃ આ સંબંધમાં વ્યાજબી પદ્ધતિ શોધી કાઢવાનું કામ એટલી જ શકયતા છે. તમે કાયદાશાસ્ત્રીઓનું છે. .
પ્રશ્ન : એ બરાબર છે. પણ જો તમારી પાસે ગવર્મેન્ટ આ સંબંધી બીજી એક બાબત તરફ આપનું હું દયાન પેપર હોય તે દર વર્ષે તમને અમુક આવક તે થવાની જ. ખેંચવા માંગું છું. અમારા સંધ તરફથી આપની પ્રશ્નાવલિમાં ઉત્તર : આ બાબત વિષે હું કોઈ ચેડાસ અભિપ્રાય આપી મોકલેલા જવાબમાં અમોએ ટ્રસ્ટીઓના કામચલાઉ બે ભેદ પાડયા શકતા નથી. ટ્રસ્ટોને વહીવટ વૈશ્ય વ્યાપારીઓના હાથે ચાલી રહ્યો છે. જવાબદાર અને બીનજવાબદાર ટ્રસ્ટીઓ. સાધારણ રીતે આવા હોય છે અને તેઓ નાણાના રોકાણ સંબંધમાં ભારે કુશળ હોય છે કે ભેદો અર્થ નથી. મારો કહેવાનો આશય એ છે કે જે અને તેમને સેના ચાંદીમાં કરવામાં આવતું રોકાણુ પુરેપુરૂં લાભટ્રસ્ટના વહીવટ પાછળ કોઈ ચોકકસ સંસ્થા હોય તે ટૂટોને દાયી અને સંગીન લાગ્યું ન હોત તો તેઓ કદ એવું રોકાણ કરતા ચર્ચાની સગવડ ખાતર હું જવાબદાર ટ્રસ્ટ તરીકે વર્ણવું છું અને નહિ. અલબત્ત આમાં અમુક જોખમ તો છે જ. જેની પાછળ આવી કોઈ સંસ્થા ન હોય તેને બીના જવાબદાર - પ્રશ્ન : પણ ટ્રસ્ટીઓ પિતાની વ્યાપારી કુશળતા ઉપર મદાર ટ્રસ્ટી તરીકે હું વર્ણવું છું.
બાંધીને મંદિરની મીલકતમાંથી સારો નફે તારવવાના હેતુથી આમ પ્રશ્ન : કેઇ પણ ટ્રસ્ટની પાછળ કોઈ સંસ્થા છે કે નહિ તે સટ્ટો ખેલે એ બાબતને તમે સંમત કરશે ? તમે કઈ રીતે શોધી કાઢશો ? આ બહુ મુશ્કેલ કામ છે. કોઈ પણ ઉત્તર : નહિ. ટ્રસ્ટ અવી એક સંસ્થા ઉભી કરી શકે છે. એ દ્રસ્ટીઓ પિતા- પ્રશ્ન : આનું પરિણામ તો આવું જ આવે છે. મંદિરનાં માંથી જ ૧૧ માણસેની એક રજીસ્ટર્ડ સોસાયટી ઉભી કરી શકે છે નાણાં ઉપર તેઓ પિતાની વ્યાપારી કુશળતાનો એક પ્રકારનો પ્રયોગ અને આ ૧૧ માસે પિતાના સગાવહાલાં કે મિત્રો હોઈ શકે છે અજમાવી રહ્યા છે. કે જેઓ તમે કહે તે મુજબ સંમતિ આપવાને હંમેશા તૈયાર જ
ઉત્તર : આમ તેમણે ન જ કરવું જોઈએ. આ બાબતમાં હોય. એ લોકો વર્ષે વર્ષે સભાઓ ભરશે અને મનમાનીતી ચુંટણીઓ હું આપને સંમત થાઉં છું. કરાવી શકશે. આને તમે જવાબદાર સંસ્થા કહે છે ?
પ્રશ્ન : હવે મંદિરની મોટી મોટી રકમો ખાનગી પેઢીઓમાં ઉત્તર : ના. ધારો કે એક વિધાલય છે અને તેના ૩૦૦ જમે રાખવામાં આવે છે. આ વિષે તમારું શું કહેવું છે? સભ્ય છે. આ વિદ્યાલય સાથે જોડાયેલું એક દ્રસ્ટીમંડળે છે. આને ઉત્તરઃ આવી રીતે ખાનગી પેઢીઓમાં આવાં નાણું જમે હુ જવાબદાર ટ્રસ્ટ કહું છું. બીજી બાજુએ ધારે કે મેં ચેકસ ન જ થવા જોઈએ. પણ ઘણુ ખરા મંદિરનો વહીવટ ટ્રસ્ટએકટના હેતુ માટે બે લાખ રૂપીઆની સખાવત જાહેર કરી છે અને તેનું ધોરણ ઉપર જ ચાલે છે અને ટ્રસ્ટના નાણુમાં રોકાણ સંબંધે
તે
| SR No. | 525933 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1948 Year 09 Ank 17 to 24 and Year 10 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1948 |
| Total Pages | 244 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 28 MB |