________________
R
'S
દારા
તા. ૧
-૪૬
* *
-
*
કામ ?
-
:
,
E પર ચાલતે યંત્રઃ આ નાથ છપાઈ રહી છે એ દરમિયાન પ્રગટ મહાજન પિતાના મંડળમાંથી મફત દવાખાનું, નિશ ળ અને સસ્તા થયેલી સરકારી યાદી દ્વારા વિકાસનાને ધીમે ધીમે વિખેરી નાંખી ! અનાજની દુકાન ચલાવે છે. તેણે જરૂર પડયે હડતાળ પગુ પાડી છે અને વિામાં ઇરાદે સરકારે જાહેર કરે છે અને ૧૯૮૭ ની આખરમાં સફળતાપૂર્વક પાર ઉતારી છે. કે.ઈ પણ હડતાળને સફળતા પૂર્વક પાર ' ખિી સેના છૂટી કરી દેવામાં આવશે એમ સરકાર જણાવે છે. ' ' પાડવાની ખરી ચાવી એ છે કે હડતાળ દરમિયાન જાહેર જનતાની ' , શ્રીજીવીઓ અને શ્રમજીવીઓ
આર્થિક મદદની હડતાળ ઉપર જનારાઓને જરા પણ ગરજ પડવી .
' ન જોઈએ. આવી કટોકટીના વખતે કોઈ પણ બીજા ઉધોગનું ગયા ડીસેમ્બર માસની ૨૩મી તારીખે કલકત્તા ખાતે કેસ તેમ
અવલંબન તેમને હસ્તગત હોવું જોઈએ. કેટલાંય વર્ષો પહેલાં જ તેને લગતા અન્ય મંડળનાં કાર્યકર્તાઓ સાથે ગાંધીજીને વાર્તાલાપ
અમદાવાદમાં જ્યારે ૨૩ દિવસની મજુર હડતાળ પડી હતી ત્યારે મેં * રાઠવાયા હતા. પ્રશ્નોતરના ક્રમમાં ગાંધીજીએ અનેક વિષયની ચર્ચા
| તેમને કામ આપ્યું હતું પણું મફત ખારાકી પુરી પાડવાની સાફ કરી હતી. આ પ્રસંગ દરમિયાન મુડી સદીઓ અને મજુરે -શ્રીજીવીઓ
ના પાડી હતી. આ બાબતની તમને હું યાદ આપું છું. જે મેં અને શ્રમજીવીઓ-વચ્ચે ચાલી રહેલા વર્ગવિગ્રહમાં કોગ્રેસનું શું
તેમને વિરા ૨.ખીને ખાધાખોરાકી આપી હતી તે તેથી તેમનું નતિક વિલણ હેવું જોઈએ એ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં જે કાંઈ ગાધીજીએ જણાવ્યું
- અધઃ પતન થાત. તેમના માટે કાંતણ એક અત્યુત્તમ વ્યવસાય ની હતા તે માર્ગદર્શક હોઈને તેનું નીચે અવતરણ કરવામાં આવે છે –
હતે. તમને પણ કાંતવાનું શિખી લેવાની અને ઘરમાં નિયમિત ' , , “આ બાબતમાં હું જે કાંઇ અભિપ્રાય દર્શાવું તે હું એક કાંતતા થવાની હું વિનંતિ કરું છું. માલીકા સામેની વર વિરોધની વ્યક્તિગત સ્થિતિ માં દર્શાવું છું એમ તમે સમજશે. કારણ કે તમે વૃત્તિમાંથી કોઇ પણ હડતાળને જન્મ થાય એ ઈચછેલા એગ્ય નથી. જિગે છે તેમ હું કોગ્રેસને ચાર આના સભ્ય પણ નથી. કેટલાક મજુરના વ્યાજબી હકકે સ્વીકારાવ ( ગુમાવેલા વ્યાજબી હકકે. ૫છા શ્રીમારો મિત્ર સાથે જે પ્રકારે મારો સંબંધ છે તે કોંગ્રેસને મુડી પર મેળવવા-એ એક જ હેતુ આવી કોઈ પણું હડતાળ પાછળ' હવે ‘ધ સાથે કે સંબંધ જોઇએ તેના પ્રતીક રૂપ છે. બીરલા જેવા જોઈએ. હકક અને ફરજ પરસ્પરાવલંબી છે અને ફરજના ઉચિત બીમાન મિત્રના આતિને હું પુરેપુરો લાભ લઈ રહ્યો છું અને પાલનમાંથી જ હકકોને અવિકાર અને યોગ્યતા જન્મ પામે છે.” ' શિરીને મદદ કરવા માટે તેમના ધનને હું ઉપગ કરી રહ્યો છું;
| પરમાનંદ પણ એ લે કે, એના બદલામાં મારી પાસેથી કશી પણ અપેક્ષા રાખતા નથી. ઉલ ગરીબોના કહેવામાં હું જે તેમને લાભ ઉઠાવી રહ્યાં છું તે તેમને બહુ ગમે છે. એમની સાથે મારે '' : ' " અગત્યની જાહેરાત
.. .... સબંધ નૈતિક ટિના છે. કોઈ તરફની પણ ભય કે ધમકી કારણે
..: ' , , ,
, " ૧ ૪ . : - શ્રી. વ્રજલાલ ધરમચંદ મેઘ ણી ‘આળાં હૈયાંના નામને તેમની સાથે સંબંધ હું કદિ છોડી શકું નહિ. એમ કરવું તે
3
,
વાર્તાસંગ્રેડ કેટલાંક અતિકારણેને લઈને હજુ સુધી ગુજરાતી મારા અભિપ્રાય મુજબ, ગરીબોના હિતને દ્રો કરવા બરાબર છે.' ' , ".
* જનતાના હાથમાં અમે મુકી શકયાં નથી એ માટે અમે દિલગી ડેર" . . આવી જ રીતે કામ આઝાદીની લડતમાં શ્રીમાનેને સાથ કરીએ છીએ. હવે એક પખવાડીમામાં તે તૈયાર થઈ જશે અને અિને આર્થિક મદદ સ્વીકારે છે. એમ છતાં પણ તે કદિ મુડીવાદી ' તેના ગ્રાહકોને બહુ ઘેડ સમયમાં હોંચાડી શકાશે એવી અમને પુરી સંસ્થા હતી નહિ અને થઇ શકે નહિ. મજુરોના હકકનું તેની ઉપર આશા છે. વાર્તાસંગ્રહ ૨૨૫ થી ૨૫૦ પાનાનો થશે એ ગણુતરી. - થતા ક્રોઇના પણું આક્રણ સામે રક્ષણ કરવા કોંગ્રેસ બંધાયેલી :
ઉપર અમે તેની કીંમત રૂ. ર જાહેર કરી હતી. પણ તે પુસ્તક . છે કોંગ્રેસની એ પ્રતિજ્ઞા છે. તે મૂળ પ્રારંભથી કાઢેલ ગરીબની પડખે જ ઉભી છે અને જાણે અજાણે જનતાની સંસ્થા બનવાને
આશરે ૩૦૦ પાનાનું થવા જાય છે તેથી તેની કીંમત વધારીને અમે એ તિ સદા પ્રયત્ન સેવતી આવી છે. આ બાબતમાં અંગ્રેજી રાજ્ય રૂ. ૩ નકકી કરી છે. આમ છતાં પણ મુંબઈ જતા યુવક સંઘના સિચેની ગરીબાઈ એ. નામના સબત દાદાભાઈ નવરોજીના સુવિખ્યાત સભ્યને અને આજ સુધીમાં થયેલા પ્રબુદ્ધ જૈનના ગ્રાહકોને આ * પ્રય અને તેમાં કોંગ્રેસના એ આધ સંચાલક અને રાત્રધાર હિંદના
પુસ્તક મૂળ જાહેરાત મુજબ રૂ. ૧ માં જ આપવામાં આવશે. આ દિદાએ વ્યક્ત કરેલી હિદી પ્રજા માટેની ઉંડી દાઝ તરફ તમારું હું
માટે ઈલાયદી રાખેલી નકલોની સંખ્યા મર્યાદિત છે અને આજ સુધીમાં હિયાન ખેંચું છું. હું પણ મારી જાતને તમારા જે એક મજુર જ ગિણું છું. મુડીવાદી અને મજુર વચ્ચે કોઈ ભૌલિક વિરોધ હોય. ઠીક સંખ્યામાં ગ્રાહકે સેંધાઈ ચુક્યા છે. આ તકને જે સભ્ય કે એમ હું માનતા નથી. ખરી રીતે હું તે એમ ધારું છું કે મજુર ગ્રાહકે લાભ લેવા માંગતા હોય તેમણે સંધના કાર્યાલય ઉપર નકલ એ જ દેશની ખરી મુડી છે. મુડીવાદીઓ પાસે એકઠા થયેલા સેના- દીઠ રૂ. ૧ મેકલીને પિતાનું નામ તેમજ ઠેકાણું તુરત જ વિડ રોટલીનો એક ટુકડો પણું પેદા કરી શકશે નહિ. ધનમાંથી લખી મેકલવું. કોઈપણું નીપજાવવા માટે મજુરીને સહકાર અનિવાર્ય છે. વળી શ્રીમાંનેના સેના રૂપાના ચલણને આખરે મર્યાદા છે, જ્યારે મજુરી
- મંત્રીઓ મુંબઈ જૈન યુવક સંધ એ તો સાર્વત્રિક ચલણી નાણું છે. ધનવાનું ધન લુંટી શકાય છે, સંઘની રાહતપ્રવૃત્તિમાં મળેલી મદદ - પણ મજુરની લત– ગિક તાકાતને કઈ લુંટી શકે તેમ છે જ ૫૦૧) પાટણના એક જન’ ગૃહસ્થ તરફ . નહિ. વળી શ્રીમાનેની સંખ્યા આખરે બહુ નજીવી છે, જ્યારે મજુ- ૧૦૭ એક ગૃહસ્થ તરફથી
, Rાની સંખ્યા ઘણી મોટી છે. પણ મુડીવાદીઓ સારી રીતે સંગકૃિત છે. અને સં ના કળામાં તેઓ પાવરધા છે. જે મજુર વર્ગ પિતા માં.
(૧૦) શ્રી મણિલાલ મોકમચંદ શાહ રહેલી તાકાત અને બળને અને સંગઠ્ઠના રહસ્યને બરાબર ઓળખી ૧૦૦) શ્રી ડાહ્યાભાઈ વિનદાસ શકે, પીછાણી શકે તે તેઓ મુડીવાદીઓથી દબાયેલા રહેવાને બદલે પ૧) શ્રી પ્રેમચંદ વેલજીભાઈ'. . તમને દબાવી શકે અને તેના ઉપર પિતાનું રાજ્ય જરૂર સ્થાપી શકે.. ૧એક ગૃહસ્થ તરફથી
“અમદાવાદના મજુર મહાજનને એક આદર્શ સંસ્થા તરીકે અિનુસરવાની તમને સલાહ આપું છું. એનાથી વધારે સારી રીતે. નાગઠ્ઠિત થયેલી સંસ્થા આ દુનિયામાં ન પણ હોય એમ બને. મંજુર
મંત્રીઓ, મુંબઈ જૈન યુવક સ
*..