________________ 140 પ્રબુદ્ધ. જેન તા. 15-12-46 શ્રી. કાપડીઆ-અમારૂં મુંબઈ સમાચાર પત્ર છેલ્લા 25 વર્ષથી હિતાર્થે યોગ્ય તપાસ કરીને જ પત્રકાર તરીકે લડત ચલાવવાની જૈનધર્મ, જનસમાજ અને સાધુ સંસ્થાને લગતા પ્રશ્નોમાં ભારે મારી ફરજ છે. . રસપૂર્વક ચર્ચા ચલાવતું આવ્યું છે. મુંબઈ સમાચારના વાંચકોને આ સાંભળીને શ્રી. શાહ તથા કોર્ટમાં હાજર રહેલા ફરીયાદ , " એક મોટો ભાગ જન કામ છે કે જે કોમ આખા હિંદમાં પથરા- પક્ષના હિતેચ્છુઓએ પડકાર કર્યો હતે. કે શ્રી. કાપડીઆનું આ ચેલી છે. અને ખુદ જેને જ અને જૈન સાધુઓ અમારી ઓફીસમાં વલણ જોઈને અમે તેમના સામે કેસ આગળ ચલાવવા આગ્રહ આવી અમારા પત્રમાં જનાને લગતા અમુક સવાલોની ચર્ચા ઉપા- રાખીયે છીએ. : ડવા અમને વિનંતી કરતા આવ્યા છે. શ્રી. વ્યાસ-અમો તે કોઈપણ ક્ષણે, કોઈપણ દિવસે અને -પરંતુ તે છતાં તમે આ સાધુઓને લગતી ચર્ચા છાપી હરહંમેશ કેસ લડી લેવા તૈયારજ છીએ. શકે નહીં. - કેટે–શ્રી. શાહને તથા શ્રી. વ્યાસને શાંતિ જાળવવા સુચના કેસ ચલાવવામાં આવે તે હું મારી શુભનિષ્ઠા પુરવાર કરી હતી અને જણાવ્યું હતું કે પૂર્ણ થવા આવેલા સમાધાનને ન કરી આપવા તૈયાર છું. આ રીતે વેડફી નાખવું ન જોઈએ અને બંને બાજુના પક્ષકાર - શ્રી કાપડીઆ--હું કાયદાનું જ્ઞાન ધરાવતું નથી. પરંતુ ફેજ- જે ધમાલ કરવા માગતા હોય તે તેઓએ કોર્ટની બહાર જઈને દાદી કાયદાની બદનક્ષીને લગતી કલમના અપવાદે હેઠળ જોઇતી એ હીસાબ પતાવી લે. ' સંભાળ અને સાવચેતીને અમલ કરીને જ આ મુનિ મહારાજને - શ્રી. વ્યાસ–અમે સો જેને છીએ અને અહિંસામાં માનીએ લગતી ચર્ચા પ્રગટ કરવાનો અને અધિકાર હતો અને તે મુજબ છીએ એટલે કોર્ટની અંદર અગર બહાર ધમાલ કરવાનો સવાલ યોગ્ય તપાસ કરી મેં જે વીગતે ભેગી કરી હતી અને તે ઉપરથી ' જ રહેતા નથી. તે વેળા મને લાગ્યું હતું કે આ મુનિ મહારાજ સામે એકાંત કેર્ટ-પરંતુ અહિંસાવાદીઓમાં પણ ઝગડા ઉભા થાય ત્યારે વાસને જે આરોપ મુકવામાં આવ્યું છે તે ખરે હોવું જોઈએ હિંસાને ઉપયોગ થાય છે. અને મેં શુદ્ધબુદ્ધિથી જાહેર પ્રજાના હિત માટે જવાબદાર તંત્રી કેટલીક રમુજ થયા બાદ મેરફેટે બંને મુકદમાઓની માંડતરીકે તે લેખ પ્રગટ કર્યા હતા અને જે મારી સામે આ કેસ વાળને લગતી નીચે પ્રમાણેની નોંધ કરી હતી. ચલાવવામાં આવે તે હું મારી શુદ્ધબુદ્ધિ, સંભાળ અને સાવચેતી . શેઠ જીવતલાલ સામેના કેસની માંડવાળ પુરવાર કરવા તૈયાર છું. 67 નંબરના કેસમાં એટલે કે શ્રી જીવલાલ પ્રતાપશી કોટ–પરંતુ જૈન કેમ એ જાહેર જનતા નથી. સામેના મુકદમામાં મજકુર જવાબદાર જાહેર કરે છે કે તેણે ફરીયાદી શ્રી. કાપડીઆ-જૈનેને સમાજ અતિશય વિશાળ છે, દેશ સામે જનાકારી કરવાને કે સ્ત્રી સંગ કરવાનો આક્ષેપ કર્યો નથી :ભરમાં પથરાયેલું છે અને “મુંબઈ સમાચાર” વાંચનારાઓને મેટો તેમજ તે આક્ષેપ કરવાને ઈરાદે ન હતું. વધુમાં જવાબદાર કહે વર્ગ એ કેમ છે એટલે અમારી દૃષ્ટિએ જૈન કેમના હિત અને છે કે ફરીયાદી એક સ્ત્રી સાથે એકાંતવાસમાં હોવાનું માલુમ પડયું હતું જાહેર હિત વચ્ચે તફાવત નથી. જેનો અર્થ એ થાય છે કે ફરીયાદીએ મહાવ્રતનો ભંગ કર્યો છે, મહાવ્રતને ભંગ જરૂર થયે છે એટલું જ કહેવાને તેમને આશય હતો. ફરીયાદી સ્ત્રી સાથે એકાંકોર્ટ–ફરીયાદીએ બ્રહ્મચર્યવ્રત્તને ભંગ કર્યો છે એમ તમે તવાસમાં મળી આવેલા હોવાનું તેમજ એવી સ્થિતીને લીધે કેમ કહી શકે? મહાવતને ભંગ થતે હેવાને ઇન્કાર કરે છે. ઉપર પ્રમાણેના શ્રી. કાપડીઆ-આ ચર્ચા અંગે મેં જૈનધર્મના પુસ્તકોનો અભ્યાસ કથનને લક્ષમાં લઈને ફરીયાદી એક સાધુ તરીકે જવાબદાર સામે કર્યો છે, જૈન સાધુઓને મળે છું અને જૈન શાસ્ત્રના શિક્ષણ કેસ આગળ ચલાવવા માંગતા નથી અને કેસની માંડવાળ થયેલી વિષે તેમની પાસેથી સમજણ લીધી છે અને તે ઉપરથી હું ભારપૂર્વક હોવાની નોંધ લેવડાવવા માંગે છે. આથી કેસની માંડવાળ નેધીને કહી શકું છું કે એક સ્ત્રી સાથે એક સાધુ એકાંતવાસમાં બેસે તે જવાબદારને આરોપમાંથી મુકત કરવામાં આવે છે. તેથી બ્રહ્મચર્યવૃત્તને ભંગ થાય છે. જૈન સાધુઓના આચાર વિષે મુંબઈ સમાચાર સામેના કેસની માંડવાળનો મુસદે. શાસ્ત્રના સૂત્રોમાં એવી વ્યાખ્યા આપવામાં આવી છે. શ્રી. સેરાબજી કાપડીયા સામેના મુકદમાં નં. 68 માં કેટે બ્રહ્મચર્યની નવ વાડો, નીચે પ્રમાણે નોંધ લીધી હતી. બ્રહ્મચર્યવ્રત્તના સંબંધમાં નવ વાડે બાંધવામાં આવી છે, જેમાં જવાબદારે જાહેર કરે છે કે ફરીયાદી મુનિ ચંદ્રોદયે જનાકારી જણાવ્યું છે કે એક ઉપાશ્રયમાં એક સાધુ સ્થિર થઇને રહ્યો હોય અગર સ્ત્રી સંભોગ કર્યાને આક્ષેપ જવાબદારે કોઈ પણ જગાએ અને તેની બાજુના મકાનમાં કોઈ શ્રવિક યા સ્ત્રી રહેતી હોય તે કર્યો નથી અથવા છાપ્યું નથી. જવાબદાર વધુમાં જણાવે છે કે તે જૈન સાધુએ તે ઉપાશ્રયને તત્કાળ ત્યાગ કર જોઈએ. એવો આક્ષેપ કરવાને તેને ઇરાદે ન હતા પરંતુ જે કઈ પણ કોઈ સાધુ એક સ્ત્રીની સાથે પોતાની આવડે એક બે પળ જોયા માણસના મન ઉપર એવી છાપ (જનાકારી અગર સ્ત્રી સંભોગ કરે તે બ્રહ્મચર્યવ્રત્તનો ભંગ થાય છે. એથી પણ એક બીજી વાડ કરવાની, પડી હોય તે તે વસ્તુ શોચનીય છે, જેના માટે હું કોઈ વિશેષ સખ્ત છે, જે મુજબ ઉપાશ્રયમાં સાધુ પાસે આવીને એક પણ રીતે જવાબદાર નથી જ. સ્ત્રી ધર્મલાભ માટે બેઠી હોય તે સ્ત્રી ચાલી ગયા પછી તે સાધુ ઉપરના કથનને ધ્યાનમાં લઈને ફરીયાદી જણાવે છે કે તે - તે સ્ત્રીની જગ્યા ઉપર બેસે તે બહાચવતને ભંગ થાય છે. ' સધ હોઇને જવાબદાર સામેના કેસ આગળ ચલાવવા માંગતા નથી. કેટે–આ જૈન સાધુ પ્રત્યે તમને કંઈ દ્વેષ છે ? પણ કેસની માંડવાળ થયેલી હોવાની નોંધ લેવડાવવા માંગે છે, શ્રી. કાપડીઆ-હું 40 વર્ષથી જૈન ધર્મને અભ્યાસ કરતે વધુમાં ફરીયાદી જણાવે છે કે તે હાઈ કેર્ટમાં જવાબદાર તથા મુંબઈ આવ્યો છું અને જનની તેમજ અન્ય ધર્મોની સારીએ સાધુ સમાચાર લીમીટેડ સામે ભાડવામાં આવેલ દીવાની દાવ આગળ સંસ્થાઓ પ્રત્યે પૂજ્યભાવ સેવતે આવ્યું છું. ફરીયાદી ઉપર કે ચલાવશે નહી અને બંને પક્ષકારે કબુલ કરે છે કે હાઈકોર્ટના કઈ સાધુ પ્રત્યે મને રાગદ્વેષ નથી. પરંતુ સાધુ સંસ્થા પ્રત્યેના દાવાને ખર્ચ એકબીજા પાસેથી માંગશે નહી. આથી કેસ માંડવા - પૂજ્યભાવને લઈને કોઈપણ સાધુના વર્તનમાં શિથિલતા જણાય થયેલો બાંધીને જવાબદાર તેમજ મુંબઈ સમાચાર કંપની લીમીટેડને તે મારું હૃદય દુઃખાય છે અને સાધુ સંસ્થાણે વિશુદ્ધિ માટે જન-. મુક્ત કરવામાં આવે છે. શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધ માટે તંત્રી મુદ્રક પ્રકાશક: શ્રી. મણિલાલ મેકમચંદ શાહ, 45-47 ધનજી , સ્ટ્રીટ, મુબઈ, મુદ્રણસ્થાન : સુર્યકાન્ત ui: પ્રેસ. 51, કાલબાદેવી રોડ, મુંબઈ. 2 અને તેને અમદા તેમજ મુંબઈ સમાચ