Page Text
________________
'
' IF'
'
+ * *
':
'': ' ,
તા. ૧-૧૨-૪૬
'
'
છે. આજની આફતને વટાવી જવાના હેતુથી રાષ્ટ્રીયતા અને હય, પક્ષ હોય કે કોમ હેય-દેશની મોટામાં મેટી કુસેવા કરે છે. લોકશાસનના મૂળમાં ઘા કરે એવા કોઈ પણ સમાધાન-સિદ્ધાન્તને તે માનવતાની વિરૂદ્ધ વર્તે છે. જે આપણે એક બીજાનાં ગળાં આપણે સ્વીકારી લઇએ એ તદન સંભવિત છે. જે આપણે એમ કાપવા હોય તે તે પણ આપણે માણસજાતને શોભે તેમ બહાદુરીકરીશું તે આપણી પ્રજાને તે આપણે કોલ કરીશું એટલું જ પૂર્વક અને કશા પણ છળકપટ વિના કરીએ અને નહિ કે એવી નહિ પણ આખરે મુસલમાન કોમને તેમ જ અન્ય કોને પણ બાયેલી અને જુગુપ્સાજનક રીતે કે જેથી આપણી અને પશુઓ તેમ કરવાથી મેટ દ્રોહ થવાને. આપણા મુરબ્બીઓ આ બાબતમાં વચ્ચે કશે પણ તફાવત રહેવા ન પામે. પુરી સાવધાની રાખશે અને ભવિષ્યમાં રાષ્ટ્રવિરોધી કઈ પણ સમા
પ્રતિવર “ધાન કે સમજુતી સ્વીકારી લેવાની લાલચમાં નહિ પડે અને એવા
જો હું જુદી જુદી કોમના લોકોને આક્રમક હિંસાના માર્ગેથી કોઈ માર્ગે ઘસડાઈ નહિ જાય એવી હું આશા રાખું છું.
પાછા હઠવાનું કહી રહ્યો હોઉં તે બીહારમાં બન્યું છે તેમ પ્રતિહમણાં જ પૂર્વ બંગાળ અને બિહારમાં જઈ આવ્યું. વૈર લેવાના બહાને હિંસાને આશ્રય લેવા તત્પર બનતા લોકોને પણ * ત્યાં મેં જે કાંઈ જોયું તે છુપાવું તે હું રાષ્ટ્રને ગુનેહગાર ગણાઉં મારે એટલા જ જોરથી ચેતાવવા જોઈએ. બે બોટાં કામેથી
અને જાહેર જનતા પ્રત્યેના ધર્મથી હું ચુ એમ લેખાય. જેઓ પ્રત્યેક ખોટા કામનું ખટાપણું રદ થઈ શકતું નથી. અને જે - પૂર્વ બંગાળની કરૂણ ઘટના માટે જવાબદાર હતા તેમણે લોકોને લોકોએ ખરેખર નુકસાન કર્યું હોય અને જે શિક્ષા પામવાને યોગ્ય
એ ખ્યાલ આપ્યો હતો કે પાકીસ્તાન બળજેરીથી સ્થાપી શકાય હોય તે લોકો સામે મૂળ હુમલો લઈ જવામાં આવ્યા તેમ છે- “લડકે લેગે પાકીસ્તાન,” “મારકે લેંગે પાકીસ્તાન”. કોમી હોય તે પણ આખરે તે અનેક નિર્દોષ માણસે જ મેટા ભાગે પ્રશ્નનો બળજરીથી નીકાલ લાવી શકાશે એ. ખ્યાલ જે એક આ બદલે વાળવાની વૃત્તિના ભોગ બને છે. આ કામી મારઝૂડમાં . વખત પણ લેકેના દિલમાં દાખલ થયે તે માત્ર હિંદ માટે જ તેપછી તે આક્રમક હોય કે બદલો વાળવાના હિસાબે શરૂ થઇ
નહિ પણ હિંદમાં વસતી સર્વ કામો માટે એ એક ભારે કમનસીબ હોય—માત્ર ગરીબ અને અસહાય લોકો જ તેના ખરા શિકાર બને દિવસ લેખાશે.
છે. તેફાનના સંચાલકો તે હમેશા સહીસલામત જ રહે છે. પ્રજ ' ' અહિંસા એક નવી જ માન્યતા છે. તે હજી વધારે પડતે પ્રજા વચ્ચેના યુદ્ધ માફક આ આંતરવિગ્રહમાં હિંસાને અનિયંત્રિત બેજો સહન કરી શકે તેમ નથી. આજના સગોમાં જો બંને પક્ષે અને પિશાચી ઉપયોગ હિંદુઓ અને મુસલમાન-ઉભયને–સવતિ'કાંઈક સંયમ રાખે તે જ અહિંસાને સફળતા પ્રાપ્ત થઈ શકે. અને જે મુખી વિનાશ કરતા અણુબોંબની ગરજ જ સારવાને છે. એક પક્ષ હથિયારબાજી અને મારમુંડ શરૂ કરે તે બીજા
મધ્યસ્થ તંત્રની નિષ્ફળતા પક્ષને પણ કેવળ આત્મરક્ષણ ખાતર એજ પ્રકારની રીત અખ- મધ્યસ્થ તંત્ર બંગાળામાં વચ્ચે પડી ન શકયું. પરિણામે ત્યાર કરવાની ફરજ પડશે. જે લોકોએ સમુહ મતિર, ફરજયાત પ્રાંતે તદન નિરંકુશ બની બેઠા છે. બંગાળાની પડોશમાં આવેલ લગ્ન વગેરેને ઉપદેશ કર્યો છે તેમણે આગ સાથે રમત ખેલી છે, બીહાર પ્રાંત કલકત્તામાં બીહારીઓની જે ખુવારી થઈ તે સામે હિંસા અને બળજબરીના આ પિશાચી ક મુસલમાન મૌલવી
વિરોધ ઉઠાવવાને હક્કદાર હતો. પૂર્વ બંગાળમાં હિંદુઓ સામે જે એની રૂબરૂમાં થયા હતા તે એક સત્ય હકીકત તરીકે હું જાણું છું. .
કાંઇ અત્યાચારો થઈ રહ્યા હતા અને જે સામે બંગાળાની સરકાર પૂર્વબંગાળની કરૂણાપૂર્ણ ધટના
લગભગ આંખ આડા કાન કરી રહેલ છે એમ લાગતું હતું તેના પૂર્વ બંગાળાના પ્રવાસથી હું પાછો ફર્યો ત્યારબાદ મારા એક
પ્રત્યાધાતા પિતાના પ્રાંત ઉપર કેવા પડી રહ્યા છે તે સંબંધમાં નિવેદનમાં મેં જે જણાવ્યું હતું તે હું અહિં ફરીવખત કહેવા
બીહારની સરકાર બંગાળાની સરકારનું ધ્યાન ખેંચવાને હક્કદાર હતી. ' માંગું છું. કેટલાક લેકે એમ વિચારતા માલુમ પડે છે કે માન
બીહારની સરકારે બંગાળાની સરકારને સ્પષ્ટપણે જણાવી દેવું , વીના માથે જે કાંઈ આક્ત આવી પડે છે તેમાં પ્રાણહાનિ એ સૌથી
5 થી જોઈતું હતું કે બંગાળામાં પિતાના સમાનધર્મીઓના જે હાલમોટામાં મોટી આફત છે. પણ જેને સ્વમાન વહાલું છે એવા લોકો હેવાલ થઈ રહ્યા હતા તે કારણે બહારના હિંદુઓ ખુબ માટે તે પીસ્તલ તાંકીને ધર્મ પરિવર્તન કરવાની તેમને ફરજ
ખળભળી રહ્યા હતા. બીહારના હિંદુઓએ મોટી હીલચાલ કરીને પાડવામાં આવે એજ સૌથી મોટી આફત લેખાવી જોઈએ. જે
વી છે .' પિતાની સરકારને તેવું વલણ અખત્યાર કરવા માટે બને તેટલું મને બળાત્કાર વડે ધર્માન્તર કરવાની ફરજ પાડવામાં આવી છે
દબાણ ઉભું કરવું જોઈતું હતું. આજ વ્યાજબી અને બંધારણસરને અને જે સ્ત્રીઓનું અપહરણ કરવામાં આવ્યું છે અને ત્યારબાદ
ભાગ હતો. જે મધ્યસ્થ તંત્ર પ્રાન્તની આન્તર્ગત સહીસલામતી જે સ્ત્રીઓ સાથે બળાત્કાર વડે લગ્ન કરવામાં આવેલ છે તે સર્વ
અંગે પિતાને જવાબદાર બનાવવામાં નિષ્ફળ નીવડે તે માટે તે સ્ત્રી-પુરૂષને મારી નાખવામાં આવ્યા હતા તે મારા અભિપ્રાય એ સ્પષ્ટ અભિપ્રાય છે કે પ્રાન્તની લેકનિયુકત સરકારએ ભવિષ્યમાં મુજબ બળજોરીને આધીન થવા કરતાં તે ઓછી કરૂણાજનક ધટના
- આવી બાબતે અંદર અંદર મસલત કરીને પિતા થકી જ પતાવવી નીપજી લેખાત.
જોઈએ. જો તેઓ એમ કરે તે પ્રાન્તમાં વસતી ભિન્ન ભિન્ન
કેમે કાયદે પિતાના હાથમાં લઈને વેરઝેરની પતાવટ કરે તે કરતાં હું અહિંસામાં એકાન્તપણે માનવાવાળો છું. પણ જે વિષમ
વધારે સારી રીતે પ્રાન્તની સરકાર આવી બાબતોની પતાવટ કરી શકે. પરિસ્થિતિ વચ્ચે પૂર્વ બંગાળના લોકે મુકાયા હતા તે પરિસ્થિતિમાં ' નથી " હું મુકાયા હતા તે મારે માનસિક પ્રત્યાધાત કે હોત તે હું
* હિંસાની નિરર્થકતા * કહી શકતાં નથી. જો કેળવાયેલી અને સમજુ વ્યકિતઓ અસાધારણ કોઈ પણ સંયોગેમાં હિંસા જુગુપ્સાજનક વસ્તુ છે અને 'ઉશ્કેરણી નીચે અનિષ્ટ પ્રત્યાઘાતને આધીન બની બેસતા જોવામાં તેથી કઈ સારું પરિણામ આવવા સંભવ નથી. પણ લોકોના ટોળાની
આવે છે તે લેકેના નાના મોટા સમુહ માટે તે આમ બનવું અવ્યવસ્થિત હિંસાને હડકવા તે એથી પણ વધારે ખરાબ છે. તદ્દન સ્વાભાવિક છે. આમ હોવાથી જે કોઈ હિંસાને ઉપદેશ કરે જે હેતુ માટે હિંસાને આશ્રય લેવામાં આવે છે તે હેતુને તે હિંસા છે, તેને સંમતિ આપે છે, તે તરફનું પ્રેસહન આપે છે કે તેને ઘાતક નીવડે છે. અને તે ભય રહે છે કે જે આજના હિંસા-પ્રતિઉપયોગ કરે છે અને જે પ્રકારની હિંસાનું પૂર્વ બંગાળમાં આચરણ હિંસાના હત્યાકાંડ ચાલુ જ રહે તે મેસ્લમ લીગની આગેવાની કરવામાં આવ્યું હતું તે પ્રકારની હિંસાને જે કોઈ ઉપર જણાવેલી ઈચછશે તે પણ પિતાના અનુયાયીઓને એ માર્ગેથી વાળ નહિ ફઈ પણ રીતે વેગ આપે છે તેપછી તે કોઈ વ્યકિત હોય, વર્ગ શકે. અને એવી જ રીતે કોંગ્રેસ પણ નિષ્ફળ નીવડવાની છે, જે
| SR No. | 525931 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1946 Year 07 Ank 17 to 24 and Year 08 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1946 |
| Total Pages | 220 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 35 MB |