Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1946 Year 07 Ank 17 to 24 and Year 08 Ank 01 to 16

SR No.: 525931
Original Sutra Author: N/A
Author: Manilal Mokamchand Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1946
Total Pages: 220
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 35 MB

Page 2

તા. ૧-૧-૪૬
કરાર જે સ્વીકારવાની ઇંગ્લેન્ડને અને ઇંગ્લેન્ડ - પાછળ બીજા અનેક આપોઆપ વખત જતાં આખા જગતનું નાણું ડોલર અને તેના
દેશને ફરજ પડી છે તે ઘણી મહત્વની બાબત છે. લડાઈ પછીના સાથે સંકળાઈ જશે. બૅટનવૂડઝ યોજના સામે ગ્રેટબ્રિટનને મેટામાં વિ આંતરરાષ્ટ્રીય અર્થકારણ અને રાજકારણ ઉપર લાંબા વર્ષો સુધી તેની મેટા વાંધો આ હતા, 5. મહત્વની અસર થવાની છે. એટલું જ નહિ, પણ આ બાબતમાં ' ' આ આંતરરાષ્ટ્રીય બેન્ક અને ફંડનું કેન્દ્ર અમેરિકામાં રહેવાનું
અમેરીકાની મહત્વાકાંક્ષા, અને પેજના સાંગોપાંગ પાર ઉતરે તે આખા ' છેએટલે અત્યાર સુધી આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાબજારેનું કેન્દ્ર લંડન દિ જગતની નાણાંકીય વ્યવહારનું ભાવી બંદલાવી નાખવા જેટલે અર્થ હતું, તેના બદલે હવે ન્યુયોર્ક માણાબજારનું કેન્દ્ર બનશે. . ક ટનવૂડઝ કરારના ગર્ભમાં સમાયેલું છે.
. . : : - અમેરિકાનું રાક્ષસી ઉત્પાદન ઠેકાણે પાડવા માટે લડાઈની નુકસાની ક - યુદ્ધકાળ અને શાન્તિકાળ વચ્ચે સંજોગ-પલ્ટ શક્તિથી "ખમનારા દેશને અમેરિકાએ નાણાં ધીરીને માલ વેચે પડત. તે રીતે દિવ્યતીત કરવા અને નવું જીવન વ્યવસ્થિત કરવા લડાઈના સૈનિકને જેમ
- થાત તો અમેરિકાને વેપાર-ઉદ્યોગ વધતું અને ધીરેલા નાણાનું જોખમ
યાત છે કે સમય માટે જીવાઈ અપાય છે તેમ છૂટનવૂઝ કરારમાં જોડાયેલા પણ તને જ રહેત. આંતરરાષ્ટ્રીય બેન્ક અને ફડ મારફત નાણા ધીરાશ જગતના સર્વ દેશને સંજોગ-પલટો શાન્તિથી સહન કરીને નવી
જાતિ અને પત્ર લવી
તે
તેથી વેપાર-ઉદ્યોગ અમેરિકા અને બીજા તેવા એકાદ બે દેશને વધશે; તિસંગીન વ્યવસ્થા સ્થાપવામાં મદદપ થવાનો છેટનવઝ કરારો ઉદેશ' પણ ધીરેલ ન ણુ પાછુ ન કરે તેનું જોખમ આખા જગતના માથે Eછે. એટલું જ નહિ પણ એક વખત છૂટનવૂડઝ કરારમાં અને તેના આવે, કારણ કે, અતિરરાષ્ટ્રીય બેન્ક અને ફડનું નાણ દિ અર્થતંત્રમાં સંડોવાયેલ દેશ સદા શાન્તિના માર્ગે ચાલવામાં મદદરૂપ તેના સેવે દેશના ફાળામાંથી ઉભું થયું છે. Eી યશે તેવી આ યોજનાના યાજકોની મુરાદ છે. '
છે . આર્થિક અડ્ડા અટકશે - વેપાર માટે ધીરધાર ,
- આ રીતે આંતરરાષ્ટ્રીય નાણું ધીરાય તેનો લાભ પણ છે. ગઈ : બેટનવૂઝની યોજના મુજબ એક આંતરરાષ્ટ્રીય ફંડ અને બીજી લડાઈ પછી અને તે પહેલા વર્ષોથી એક દેશનું નાણું બીજા દેશને
એક આંતરરાષ્ટ્રીય બેન્ક સ્થપાશે. એક દેશ પિતાની ખાસ જરૂરીયાતની ધીરાતું. તેમાંથી ઇજીપ્ત અને ચાઈનામાં જામી પડ્યા છે તેવા રાષ્ટ્રવાદી વસ્તુ બીજા દેશમાંથી, મેળવવા માંગતા હોય, પણ તેની પાસે બીજા પરદેશીઓના આર્થિક અડ્ડા (vested interests) જામી જતા હતા, દેશમાં ચાલતું હોય તેવું નાણું ચુકવવાની કે તેનું આપવાની સગવડ' તે સાચવવા નિમિત્તે તેની પાછળ પાછળ રાજકીય સત્તાઓ જામતી
ન હોય તેની પાસેથી તે દેશનું નાણું લઈ બીજા દેશને ત્યાંનું નાણું હતી. તેમાંથી સ્પર્ધા ઉભી થતી હતી. હવે આંતરરાષ્ટ્રીય નાણું ધીરાશે; કરા ભરપાઈ કરવાનું કામ આંતરરાષ્ટ્રીય ફંડમાંથી થશે. દાખલા તરીકે તેને એટલે નવા આર્થિક હિતના રાષ્ટ્રીય અડ્ડા પરભૂમિમાં જામવાને સંભવ
અમેરિકામાંથી મોટર ખરીદવાની ખાસ જરૂર છે, પણ તેની પાસે ઓછો થશે, િડોલર કે સેનાની સગવડ નથી. તે આંતરરાષ્ટ્રીય ફંડ અમુક હદ અગાઉ આવી સ્પર્ધામાંથી એક બીજા દેશના મહાન આર્થિક | સધીનું નેવેનું નાણું લઈને તેવતી અમેરિકાને ડોલર ચુકવશે. સાહસે તેડી પાડવાની વૃત્તિ જન્મતી હતી. હવે તેવી યોજના તેડી - તે પછી સગવડ મુજબ ધીરે ધીરે નેવે ખાતે ડેલર જમા લાવવામાં પાડવામાં સર્વ દેશનું હિત સંડેવાયેલું હોવાથી નવા સાહસ સામે
: આવે ત્યારે તેને તેનું નાણું પાછું આપવામાં આવશે. આ રીતે દરેક ખંડનાત્મક હરીફાઈ ઓછી થશે. ' આ દેશની ચાલું જરૂરીયાત પૂરી પાડવાના આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યાપારમાં મદદરૂ૫ અગાઉ આવી સ્પર્ધામાંથી અને વેપાર વધારવાની હરીફાઈ ખતર ન થવાનું કામ બ્રેટનવૂડ્ઝ ફંડમાંથી થશે.
હુંડીયામણુના અને ચલણી નાણુના મહાન ફેરફાર થતા હતા. બ્રેટન, , આર્થિક પુનરૂત્થાનનું કાર્ય
વૂઝ એજનામાં અમુક સામાન્ય વધઘટ સિવાય હુંડીયામણુના ભાવમાં છે " અને લડાઈમાં મેટી નુકશાની સહન કરનારા દેશના આર્થિક બીલકુલ ફેરફાર નહિ કરવાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે તે આ [ પુનરૂત્થાનની મહાન જનાઓ માટે લાંબી મુદતે નાણાં ધીરવાનું કામ યોજનાને સૌથી મહત્વને ભાગ છે અને હુંડીયામણમાં ફેરફાર કરો [, આંતરરાષ્ટ્રીય બેન્ક કરશે. તેવી યોજનાઓમાંથી આમદાની થતી જાય ' ફરજીયાત બને તેટલી હદે ચલણી નાણું વધારવું-ધટાડવું નહિ તેવી . છે તેમ હપ્તથી તે નાણું આંતરરાષ્ટ્રીય બેન્કને પરત કરવાના રહે છે. દાખલા પણ જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. છતાં હુંડીયામણુ કે ચલણી નાણુમાં
તરીકે ચાઈનાને તૂટેલે રેલવે વ્યવહાર સજીવન કરે છે અને વધારે છે. આ ફેરફાર કરવા પડે તેવા ખાસ સુ જાગા ઉભાં થાય તો તે સજાગાન Eદ તે માટે આંતરરાષ્ટ્રીય બેન્ક ચાઈનાને મેટી રકમ ધીરી શકે. તે રેલ્વે રજુઆત આંતરરાષ્ટ્રીય બેંકના વહીવટકર્તાઓ સમક્ષ કરવાની છે. તે
માણી આપતી થાય તેવા એ ચાર વ રવા હાર થતા આ સંજોગે જઈને આંતરરાષ્ટ્રીય બેંક બને તેટલી મદદ કરશે અગર રકમ-હપ્તાથી પાછી આપવી પડે. '
આંતરરાષ્ટ્રીય હિતમાં જરૂરી જણાય તો જ એક દેશના હુંડીયામણ , આવા આંતરરાષ્ટ્રીય ફડમાં અને આંતરરાષ્ટ્રીય બેન્કમાં દરેક ' અને ચલણી નાણુમાં ફેરફાર કરવાની મંજુરી આપશે. દેશે પોતાની રાષ્ટ્રીય આવકના પ્રમાણમાં અમુક ફાળો આપવાનું નકકી
- વહીવટમાં હિંદનું સ્થાન જ થયું છે. દાખલા તરીકે, પનામા જેવા નાના દેશ પચીસ હજાર પૌ... આ રીતે આંતરરાષ્ટ્રીય બેંક અને ફંડને વહીવટ એ બહુ દ આપે, અમેરિકા ૭૮૪૦ લાખ પૌડ આપે અને ઇંગ્લેન્ડ ૩૨પ૦ લાખ મહત્વની વાત છે. હિંદુસ્થાન ડીસેંબરે પહેલા તે પેજનામાં જોડાય Sી પૌડ આપે તે રીતે દરેક દેશને ફાળે નકકી થઈ ગયેલ છે.
તે તેને તે વહીવટમાં એક બેઠક મળવાની છે. ઉપરાંત ડીસેમ્બર પછી વિક આ કાળાને પહેલો હપ્તો નીચેની રીતે આપવાને છે (૧) જે કોઇ દેશ તે જનામાં જોડાવા માંગે છે તેના માટે વહીવટકર્તા ઓ તે . આ ફાળે આપવાનું છે તેના દસમાં ભાગનું સેનું અગર ડેલર .. વખતે જે શરતે રજુ કરે તે શરતે તેને જોડાવું પડશે. તે દૃષ્ટિએ આ અાપવા અગર (૨) જે ફાળો આપવાના છે તેના ચેથા ભાગનું પિતાનું હિંદુસ્થાન આ શ્રેટનવડઝ એજનામાં અત્યારથી જોડાય તેમાં કશું દેશનું ચલણી નાણું આપવું' ,
' ' ' ખોટું નથી. . ' , માને આ રીતે આંતરરાષ્ટ્રીય કંડ અને બેન્ક પાસે ત્રણ પ્રકારનું ' . પણ આ જના ૧૮૪૪ માં તૈયાર થઈ છે. તે વખતે હિંદી
હું નાણું એકઠું થશે (૧) સેનું (૨) ડોલર (૩) દરેક દેશમાં ચાલતું તે સરકારે જાહેર કર્યું હતું કે વડી ધારાસભાની સંમતિ સિવાય હિંદી | દેશનું નાણું.
સરકાર બ્રેટનવૃડઝ એજનામાં નહિ જોડાય. તે વખતે વડી ધારાસભા E '' : ' ડોલર અને સેનાનું વર્ચસ્વ . , , , , ચાલુ હતી. આ ગ્રેટબ્રિટનને આ યોજનામાં રસ હેતે, તેટલા ખાતર વિ આંતરરાષ્ટ્રીય બેન્ક અને ફંડમાં આ રીતે મધ્યસ્થ નાણું તરીકે તે વખતે વડી ધારાસભા સમક્ષ આ પ્રશ્ન લાવવામાં આવ્યું નહોતે.
કેલર અને સેનાને જે સ્થાન મળ્યું છે તે જોતાં આડકતરી રીતે હવે ગ્રેટબ્રિટન આ યોજનામાં જોડાઈ ગયું છે. એટલે ધારાસભાની