Page Text
________________
નિritri
*
રિક
(
તા. ૧૫-૧૦-૪૬
પ્રબુદ્ધ જન
બીજી સંસ્થાઓ માટે ક્ષેત્ર વધારે વિસ્તૃત બનશે અને બન્યું છે ઉપર જણાવેલ વિશિષ્ટ વ્યકિતઓ સાથે પરિચય વધે એ કે પણ એમજ, બીજી સંસ્થાઓને લાખ રૂપીઆ મળે જાય છે અને અનિવાર્ય આપત્તિ છે પણ તે પાછળ અંગત કાર્યસિદ્ધિ હેવા આ સ્કુલને ફી દાખલ થવાથી હવે નાણાં જનતા તરફથી મળતા ગંધ શ્રી. ચોરને કેમ આવી તે સમજી શકાતું નથી. આ હોય એમ જણાતું નથી.'' શકુન્તલા કન્યાશાળામાં શી દાખલ કરવા પાછળ મુંબઈ જૈન યુવક સંધ ઉપર પણ કેવળ બીનજવાબ સંબંધે મતભેદ હોઈ શકે છે. ફી દાખલ કરવાના મતવાળા સંબંધમાં અને પાયા વિનાને આક્ષેપ કરવા સિવાય પ્રસ્તુત લેખકને બી એટલું જ સ્વભાવિક અનુમાન થઈ શકે કે આજની અતિશય કોઈ હેતુ ક૯પી શકતા નથી. આને બદલે શ્રી. ચકર છે ખરચાળ કેળવણી મફત આપવા જતાં દર વર્ષે સંચાલકોના માથે કરતુરભાઈ લાલભાઇ, રતિલાલ નાણાવટી, મણિલાલ બાલાભ બહુ મોટી રકમ ઉઘરાવવાની ફરજ રહે છે અને એવા કેટલાંયે નાણાવટી, સાંકળચંદ જી. શાહ, જીવતલાલ પ્રતાપશી, સર, ચુનીલા માબાપે છે કે જેઓ આજના વખતમાં પિતાનાં બાળકોને ભણા- ભાઈચંદ મહેતા જેવા જૈન આગેવાનનાં વ્યાખ્યાને રાખવા ભલા વવા માટે ચાલુ ફી સરળપણે આપી શકે તેમ છે અને એ જ મણ કરે છે. આ ભલામણ સામે કશું જ કહેવાનું નથી પણ માબાપ બીજી નિશાળની આકરી ફી પણ સહેલાઈથી આવા જાણીતા શ્રીમાન વ્યાપારીઓ તેમ જ ઉદ્યોગ પતિઓને ભરતા હોય છે તે માફીનું ઉદાર પ્રમાણું રાખીને પણ આ , બોલાવવા પાછળ પણ સંધના કાર્યકર્તાઓને અંગત કાર્યસિદ્ધિને કન્યાશાળામાં શા માટે વ્યાજબી ફીનું ધોરણ દાખલ ન કરવું- હેતુ રહે છે એ આક્ષેપ શ્રી. ચક્કર વધારે સહેલાઈથી અને અને સંસ્થાના સંચાલકોને આવી સતતું ચિંતામાંથી શા માટે સફળતાપૂર્વક કરી શકશે એ ભય રહે છે.
. મુકત ન કરવા? પણ આ સંસ્થામાં શી દાખલ કરાવીને આ સંસ્થાને આપણી સંસ્થાઓની અને તેના કાર્યવાહકેની કાર્યશકિત નાબુદ કરવી અને એ રીતે બીજી સંસ્થાઓ માટે દ્રવ્યપ્રાપ્તિની આખરે બહુ પરમિત છે. તે સંસ્થાઓને અને કાર્યવાહકોને વધારે સગવડ ઉભી કરવી-આવું અનુમાન ભારે કઢંગું અને ( પાયા વિનાના આક્ષેપ કરીને સમાજની નજરમાં એક યા બીજી સંસ્થાના સંચાલકોને કેવળ અન્યાય કરનારું છે. આ સંસ્થામાં ફી રીતે ઉતારી પાડવાને બદલે રચનાત્મક સમાચના કરીને સંસ્થા દાખલ કર્યા બાદ નાણાં મળે છે કે નહિ એ બાબતની આપણને એને તેમજ કાર્યવાહકોને પ્રોત્સાહિત કરવા, પ્રેરણા આપવી, નવું ખબર નથી પણ ધારે કે નાણાં નથી મળતાં તે પણ એ કાંઈ માર્ગદર્શન કરાવવું અને સાથે સાથે તેમના કાર્યમાં દેખાતી ભૂલ અણધારી આપત્તિ નથી; કારણ કે આ સંસ્થામાં ફી દાખલ કર્યા તરફ પૂરા સંભાવપૂર્વક ધ્યાન ખેંચતાં રહેવું એ જ શ્રી. ચકોર બાદ પહેલાંની માફક સતત દ્રવ્યસીંચનની હવે જરૂર પણ નથી. જેવા સમાજ સમાચકોનું ખરૂં કર્તવ્ય ગણાય. એ કર્તવ્ય ' આવી જ રીતે ‘મુંબઈ જૈન યુવક સંધ’ એ મથાળા નીચે
* ધમનું ઉલંધન કરી થતા લખનાર સમાજની સેવા નથી કરતે, શ્રી. ચકેરે શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધની આજે ચાલતી
કુસેવા કરે છે. કેટલીક પ્રવૃત્તિઓને ઉલ્લેખ કર્યો છે જેમાં સુધારા અવારનવાર શ્રી કૃષ્ણલાલ શ્રીધરાણી
જાતા સત્કાર અથવા પરિચય સમારંભને સમાવેશ કરવામાં શ્રી કૃષ્ણલાલ શ્રીધરાણી સતત બાર વર્ષ અમેરિકામાં રહીને આવ્યું છે અને તે સંબંધમાં લખતાં તેઓ જણાવે છે કે “દિ” તાજેતરમાં સ્વદેશ ખાતે પાછા ફર્યા છે. તેઓ ભાવનગરના વતની છે. ઉગેને કેઈના સત્કાર માટેની જાહેરાત અને માત્ર ચા પાણીના કપ અને શરૂઆતનું વિદ્યાર્થી જીવન તેમણે દક્ષિણામૂતિ' વિદ્યાર્થીઉડાવવાથી ધણાને આ યુવક સંઘ સંસ્થા માટે થાય છે એમ નથી ભવનમાં પસાર કરેલું ત્યારબાદ ગુજરાત વિદ્યાપીઠમાં તેઓ ડાલાગતું પણ અંગત પરિચયે વધારવા તથા તેની પાછળ કઈક યેલા અને ત્યાંથી શાન્તિ નિકેતનમાં તેમણે બે વર્ષ ગાળી ૧૯૩૦ અંગત કાર્યસિદ્ધિ હોવાની ગંધ આવતી હોવાનું ભાસે છે.” આ ની દાંડીકુચમાં તેઓ સામેલ થયેલા. ત્યારબાદ ૧૯૩૪ માં તેઓ પણ મુંબઈ જન યુવક સંઘના કાર્યકર્તાઓ ઉપર ભારે અન્યાય અમેરિકા ગયા. ત્યાં સમાજશાસ્ત્ર અને પત્રકારત્વ એ બે વિષયમાં કરતે અને કેવળ અધટિત સૂચન કરતે આક્ષેપ છે. વિશાળ તેઓ નિષ્ણાત થયાં; ત્યાંની યુનીવર્સીટીમાં બંને વિષમાં એમ. એ. | જનસમાજમાં કાર્ય કરતા લોકસેવક, વિદ્વાને અને વિચારને ની ડીગ્રી તેમણે સંપાદન કરી અને પછી પી. એચ. ડી. ની ઉપાધિ સંધના સભ્યને નિકટ પરિચય થાય, અને તેમને પણ સંધને પ્રાપ્ત કરી. ત્યાંના છાપાઓમાં તેમણે લખવા માંડયું. અને પુસ્તકે પરિચય થાય અને સાથે સાથે અવિધિસરની ચર્ચાદ્વારા આવી વિશિષ્ટ પણ પ્રગટ કરવા માંડયાં. તેમના “my India my America' એ વ્યકિતઓ સાથે વિચારોની આપ લે થાય તેવા હેતુથી આવી ગ્રંથે તેમને એક ઉત્તમ કટિના લેખક તરીકેની ખ્યાતિ આપી. આ સં૫ર્ક સભાઓ સંધ તરફથી અવારનવાર ગોઠવવામાં આવે છે તેમજ ત્યાર પછીનાં પ્રકાશન દ્વારા હિંદને લગતા વિષયે-આપણી અને સાથે સંધના દ્વારે પહેલીવાર આવતી આવી વિશિષ્ટ વ્યક્તિ- આઝાદીની લડત, ગાંધીવાદ, અંગ્રેજોની રાજ્યનીતિ વગેરે બાબતે એનું સન્માન ચા પાણી કદિ કદિ અપાહાર અને ફૂલહારથી ઉપર અમેરિકન પ્રજાને પ્રમાણભૂત માહિતી તેમણે પૂરી પાડી. કરવામાં આવે છે. આ આજની પ્રચલિત સભ્યતા વિધિ છે. આવી છે અને જ્યાં હિંદ અને હિંદના પ્રશ્નો વિષે ગાઢ અંધારૂં અને : રીતે જેમના પરિચયને અનેં પુણ્ય સમાગમને સંધના સને અંગ્રેજ સરકારના ચાલુ અવળા પ્રચારને લીધે પાર વિનાના ગેર- .
લાભ મળે છે તેમાંના કેટલાંક નામે નીચે મુજબ છે. કાકાસાહેબ સમજુતીઓ ભરેલી હતી ત્યાં તેમણે ખૂબ પ્રકાશ પાડે છે અને - કાલેલકર, શ્રી. શંકરરાવ દેવ, હંસાબહેન મહેતા, દરબાર ગોપાળદાસ, કેટલીયે ગેરસમજુતીઓ દુર કરી છે. અંગ્રેજ સરકારની આંખમાં ઢેબરભાઈ, અમૃતલાલ દેલખત્તભાઈ શેઠ, ખુશાલદાસ કુંવરજી પારેખ, તેઓ એક કણાની માફક ખૂંચતા હતા અને ત્યાંથી તેમને ધકકેલી : ઝીણુભાઈ દેસાઈ, શ્રી.. વાલદાસ જેરાજાણી, જનેન્દ્ર કાઢવા સરકારના એજન્ટોએ ખૂબ પ્રયાસ કર્યો હતો પણ આ કુમાર, દિલખુશભાઈ દીવાનજી. આ ઉપરાંત ચાલુ વર્ષ દરમિયાન બાબતમાં સરકાર નિષ્ફળ નીવડી હતી. છેલ્લાં છેલ્લાં બે મુંબઈની ધારાસભામાં ચૂંટાયેલા જન સભ્યને એક મેટ સત્કાર વર્ષથી તેઓ 'કેલબીઆ યુનીવર્સીટીમાં એક અધ્યાપક તરીકે'. સમારંભ યે જવામાં આવ્યો હતો, મુંબઈ ખાતે ભરાયલી અખિલ કામ કરતા હતા. આજે બાર વર્ષના ગાળે તેઓ - હિંદ મહાસભા સમિતિની બેઠક વખતે હાજર રહેલા કેટલાક જૈન હિંદ ખાતે પાછા ફરે છે, તેઓ વેવીશ વર્ષની આગેવાનું પણ એક નેહસંમેલન યેજવામાં આવ્યું હતું અને ' વયે અહિંથી અમેરિકા જવા ઉપડયા તે પહેલાં ગુજરાતી સાહિત્યના એવાં બીજાં સંમેલને દ્વારા ત્રણે વિભાગના આગેવાન જિનેને એક વિશિષ્ટ લેખક તરીકે તેમણે સારી કીર્તિ સંપાદન કરી હતી. પરસ્પર સમાગમ વધે એવી ગેઠવણુ કરવામાં આવી હતી. આવી તેમનું "વડલો” આજે પણ આપણું સાહિત્યમાં એક વિશિષ્ટ કૃતિ સપર્ક સભાઓ દ્વારા અલબત્ત સંધના મુખ્ય મુખ્ય કાર્યકર્તાઓને ' તરીકે લેખાય છે અને વંચાય છે. જે તે એક નિડર અને ઉચ્ચ
| SR No. | 525931 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1946 Year 07 Ank 17 to 24 and Year 08 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1946 |
| Total Pages | 220 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 35 MB |