Page Text
________________
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવકસપનું પાક્ષિક મુખપત્ર
,
Regd. No. B. 4266,
-
|
પ્રબુદ્ધ જૈન
તંત્રી: મણિલાલ મકમચંદ શાહ,
મુંબઈ: ૧ ઍકટોબર ૧૯૪૬ મંગળવાર.
- લવાજમ ,
પયા ૪:
-
ચમત્કાર આપણા દેશને મધ્યકાલીન ધાર્મિક ઈતિહાસ તપાસીશું તે જગત, જગતનું એકેએક કાર્ય તેના સ્વભાવ, ગતિ, શકિત ' ! કે એને મોટો ભાગ ચમત્કારોથી ભરેલો દેખાશે. એ યુગ ચમત્કારને મુજબ થયા જ કરે છે. એ જગત-સ્વભાવને ગતિ અને શકિત
હતા અને આજે પણ હજુ છે. લોકોને તાત્કાલિક પ્રભાવિત કરવા આપનાર અથવા એની ગતિ અને શકિતને જોડનાર માનવબુદ્ધિ આ માટે “ચમકાર’ જે બીજો કોઈ અસરકારક ઉપાય ન હોઈ એમાં ભળે છે ત્યારે તેવા કાર્યને આપણે ચમત્કાર કહીએ છીએ.
“ચમત્કાર” ને શામાં મહત્વનું સ્થાન મળ્યું અને એ શાસ્ત્ર જેમકે વરાળ યંત્રની શેધ વિ. વરાળમાં જે ગતિ હતી અને શકિત .
ઉપરાંત શસ્ત્ર પણ બની ગયું. દરેક મત-પમાં જે સળંગ સત્ય- હતી તેને માનવબુદ્ધિએ જોડી તેમાંથી લાભ ઉઠાવ્યું ત્યારે તે '' તત્વ ધબકતું હતું તેના સ્થાને ચમકારતત્વ દાખલ થયું. અને ચમત્કાર” બન્યા.
પછી ચમત્કારની સાઠમારીઓ થવા લાગી. જેનામાં ચમત્કાર શકિત કોઈ પણ કાર્ય જગતસ્વભાવ કહો કે વૈજ્ઞાનિક નિયમ કહે SET મેટી તે ધર્મ માટે એવી માન્યતા ખડી થઈ. કારણુકે સત્યધર્મ તેને ઉલંધીને બનતું જ નથી. ઇશ્વરી કાયદાઓ અવિચળ જ રહે
જેના પાયા પર બધા પ રચાયા હતા તે નષ્ટ થઈ રહ્યો હતો છે. ઈશ્વર પમ્ એ કાયદાઓ તેડી શકતા નથી અથવા કહો કે , અને તેનું સ્થાન ચમત્કાર લેતે જાતે કતે. સત્યની ખેજ કરવી એ કાયદાએ જ ઇશ્વર છે.' ' ' મૂકી ચમત્કારની ખેજ પાછળ સૌ પડયા. સત્યને પંથ વિકટ
પણ સીતાજીએ અગ્નિપ્રવેશ કર્યો, અને અગ્નિ શિતળ થઈ, : હતું. ચમત્કારને સરલ અને પ્રતિષ્ઠાવર્ધક હતે. સસ્તી પ્રતિષ્ઠા
ગયે. કૃષ્ણને ગેકુળ મૂકવા જતાં વસુદેવને યમુનાએ વચ્ચે માર્ગ પ્રાપ્ત કરવા પાછળ કોણ ન દોડે ? બધાને એને લેભ લાગ્યું હતું. કરી આપે. હરિગમિલીએ ભગવાનને દેવાનંદાની કુક્ષિએથી !
ચમત્કાર એ શું વસ્તુ છે તે આપણે હવે જોઈએ. ચમત્કાર ઉપાડી ત્રિશલાની કુક્ષિએ સ્થાપ્યા. તલવાર ઉમામી આસમાનમાં - એટલે આશ્ચર્યચકિત કરે તેવું કાય, અશકયને શકય કરી બતાવ- ચાંદના બે ટુકડા કરી નાખ્યાં. સંતને હાથ ફરતાં અકાળે વૃક્ષને.
નારું કાર્ય, અથવા જેના નિયમ ન સમજાય તેવું કાર્ય. માનવ ફળે ઉગ્યાં. સાંચેરના પાર્શ્વનાથને લૂટવા ઇચ્છતા મહમદ ગઝની બુદ્ધિમાં ઝટ ન ઉતરે એવા કાર્યને “ચમત્કાર” કહેવાય.
આંધળે થઈ ગયે. બહુચરાજીના સરોવરમાં નહાતે પુરુષ સ્ત્રી બની રેટિણેય જે બદમાશ ગુડે કે અજુનમાલી જે ભય કર ગયે. હાડકું ગંગામાં પડતા હાંડકાવાળી ડોશીને લેવા વિમાન આવ્યું. • નરપિશાચ તપતેજના પ્રભાવે, સંતના પ્રેમ કરૂણાને પાત્ર બની તુકારામ મહારાજ સદેહે વિમાનમાં બેસી સ્વર્ગે ગયા. ફલાણા દેવની પ્રથમ દર્શને જ દાનવમાંથી દેવ બને એ એ છે ચમત્કાર છે ! બાધાથી આંધળો દેખતે થયે. અમુક મંત્ર બોલવાથી ભૂત વશ
જગતમાં પૂર્વે કદી ન બનેલ, ન સાંભળેલ એવું સસૈન્ય ' થયું. ટાઢું ખાવાથી છોકરાં સાજા થઈગયા. ચેલૈયાને ખાંડણીમાં નેપોલિયનનું આપ્સ પર્વત એળગી જવાનું કાર્ય એ બીજી પ્રકારને ખાંડી જીવતે કર્યો. આવી અનેક કલ્પિત માન્યતાઓ ઈશ્વરી ચમત્કાર છે. •
નિયમનું ઉલ્લંઘન કરનારી અને એને ઇન્કાર કરનારી હોઈ ત્યાજ્ય ' 'રેડિયે, વાયરલેસ, ટેલીકિાન કે ટેલીવીઝન જેવી વૈજ્ઞાનિક છે, એમાં અધર્મ છે, મૂર્ખતા છે અને અજ્ઞાનતા પણ છે.. ' ? આંજી નાખનારી શોધનું પ્રત્યક્ષ અનુભવકાર્ય એ વળી ત્રીજા આવી માન્યતાઓના મુળમાં અજ્ઞાનતા, સંકુચિતતા, બેટી : પ્રકારને ચમત્કાર છે. બ્રુને નામના વૈજ્ઞાનિકને ધમ વિધી બમણ, વહેમ, અંધશ્રદ્ધા ને એક જાતનું ગાંડપણ હોય છે. . મનાતી શોધના કારણે વધ સ્તંભ સાથે જડી લેવામાં આવ્ય; ' “સત્યને ઈન્કાર કરનારી અને પુરૂષાર્થ માર્ગને ભૂલાવનારી હાથ ઉંચે ને પગ નીચે બાંધ્યા; ખાવું, પીવું, સુવું, અને
આવી માન્યતાઓ તરફ દુર્લક્ષ્ય સેવવાની ખાસ જરૂર છે. ' ' અને કુદરતી હાજતે પણ એજ સ્થિતિમાં કરવાનો છતાં. બએ આત્મપ્રભાવ, મનોબળ, સાહસ, શેધક બુદ્ધિ વિ. થી ચમત્કાવર્ષ સુધી અસથ યાતનાઓ ભેગવવા છતાંય પોતે કરેલી શોધ જ રિક પરિણામે ઉપજી શકે છે પણ અહિ સમાજ એવા કાર્યોને સાચી છે એવું બેધડક કહેનાર એ મહા શરીર વિજ્ઞાનીએ જે સમજી નહિ શકવાથી એની આજુબાજુ અનેક કપિત માન્યતાઓ, અપાર ધેય અને સહનશીલતા દાખવી છે તે વળી જુદા પ્રકારને
વહેમે ખડા કરે છે અને તેથી તેવાં કાર્યો કેવળ અંધશ્રદ્ધા અને
અખતાન જ પ્રદર્શન બની જાય છે. ચમકાર છે. '
', ' . . - ' જે કાર્યોની પાછળ અસાધારણ આત્મપ્રભાવ, મનોબળ, સાહસ “દેવ” કે “ગુરૂ’ નું મહત્વ વધારવા તેમની આજુબાજુ જ
કે. આંજી નાખનારી શેકબુદ્ધિ હોય છે તેવા કાર્યો “ચમત્કાર’ ગણાય ચમકારની વાત ઉપજાવી મૂકવામાં આવે છે પરિણામે ચમત્કારની
છે. કારણ કે એવાં કાર્યો માનવબુદ્ધિએ કલ્પેલી ગતિ અને શકિત વધતી વેલમાં દેવ કે ગુરૂ પિતે જ વીંટાઈ જાય છે ને તેમનું મૂળ - ઉપરવટનાં હોય છે. આ કારણથી જ્યારે આપણા દેશમાં પ્રથમ દર્શન અપ્રાપ્ય બની જાય છે. . રેલગાડી આવી ત્યારે લે કે- એંજીનને પુષ્પમાળા ચડાવતા અને ચમત્કારની ભૂતાવળ “સત્ય”ના મંદિરે જતાં રોકે છે. તે
શ્રીફળ વધેરતા. એના સાક્ષીરૂષ હજુ ઘણુ સાઓ આજે પણ ઇશ્વરી કાયદાને-કર્મના સિદ્ધાંતને-અવગણે છે. વિકાસમ ઉપર* જીવતા છે. , ' ' , , , , " છે, કે , " ,
પુરૂષાર્થ. ઉપર—તે જમ્બર ફટકો લગાવે છે, એટલું જ નહિ પણ
by a
| SR No. | 525931 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1946 Year 07 Ank 17 to 24 and Year 08 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1946 |
| Total Pages | 220 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 35 MB |