________________
વાત
કરીએ
કે તા. ૧૫-૯-૪૬
તથા વિશ્વ
પહોંચી વળવા
એક નવી
આ અકસ્મીલર
માળખાવી. દુનિયાના સસરાની અથવા તેનાથી. રાણી અને અભિનન્દન અને ભાગ તરફથી તેનામાં પસાર થવું થતું પુનઃ સ્વર
ના શ્રધ્ધા અનભવી
અને તેમના ઉછળતા
આ રીતે નિયા
જે પંડિત જવાહરલાલ નહેરની ઐતિહાસિક ઉશ્લેષણ '. ', “( તા. -૪૬ ના રોજ નવી હિંસ સરકારના મુખ્ય પ્રધાન રાષ્ટ્રપતિ પંડિત જવાહરલાલ નહેરૂએ બ્રોડકાસ્ટ કરે છે. અત્યન્ત ઉદાત્ત અને સયંમપૂર્ણ ‘પ્રવચનને નીચે અનુવાદ આપવામાં આવે છે. તંત્ર ) મિત્રો અને બિરાદરે! જ્ય હિંદ!
ખેડવાની અને શ્રધ્ધા તથા વિશ્વાસપૂર્વક સમગ્ર ભાવી ધટનાઓને છ દિવસ પહેલાં હું અને મારા સાથી હિંદી સરકારનાં પહોંચી વળવાની અમને પુરી હીંમત છે. * , સત્તાસ્થાને ઉપર આરૂઢ થયા. આ પુરાણભૂમિ ઉપર એક નવી
આપણું આજે ઉજજવળ ભાવી સરજાઈ રહ્યું છે અને હિંદઃ | છે. સરકાર અસ્તિત્વમાં આવી. હિંદની મુકમ્મલ આઝાદીની પ્રાથમિક આપણી પુરાણી અને પ્યારી જન્મભૂમિ-અનેકવિધ યાતનાઓ અને. |
ભૂમિકારૂપ આ નવી સરકારી રચનાને અમે એ વચગાળાની અથવા વેદનાઓમાંથી પસાર થતું થતું પુનઃ સ્વત્વને પ્રાપ્ત કરી રહેલ છે. | તે હંગામી સરકાર તરીકે ઓળખાવી. દુનિયાના સવભાગ તરફથી તેનામાં નવ યૌવનને સંચાર થઈ રહ્યો છે; તેની આંખમાં સાહસની ને અને હિંદના ખુણે ખુણેથી અભિનન્દન અને શભેચ્છાના હજારે તારે 'વીજળી ચમકી રહી છે; પિતાની જાતમાં અને પિતાના જીવન ધ્યેયમાં | અમને મળ્યા, અને એમ છતાં પણ આ ઐતિહાસિક ઘટનાની તે પુનઃ શ્રધ્ધા અનુભવી રહેલ છે. કેટલાંય વર્ષો સુધી તે અનેક . • ઉજવણી ન કરવા લોકોને અમે વિનંતિ કરી અને તેમના ઉછળતા જંજીરાથી જકડાયેલી હતી અને કેવળ વિચાર અને ચિન્તનમાં ડુબી ઉત્સાહ ઉપર અત્યારે આ રીતે નિયંત્રણ મૂકવું પડયું. કારણ કે રહેલી હતી. પણ હવે તે વિશાળ દુનિયા ઉપર પોતાની નજર લંબાવી હજુ આપણી કુચ ચાલુ છે અને આપણો દયેયને પહોંચવાનું રહેલ છે અને હજી પણ પરસ્પર ઘર્ષણ અને વિગ્રહ વિચારમાં ! હજુ બાકી છે. એ બાબત તેમના ખ્યાલ ઉપર લાવવાની અમને ડુબેલી દુનિયાની પ્રજાએ પ્રત્યે સભાવ અને મૈત્રી દાખવતે હાથ લંબાવી જરૂર ભાસી, રસ્તામાં હજુ ઘણી મુશ્કેલીઓ અને અન્તરાયે ઉભા રહી છે. જે વિશાળ યોજનામાં સ્વતંત્ર અને સ્વાધીન હિંદનું બંધારણ છે. અને લોકો ધારતા હોય એટલી જલ્ટિથી આપણા પ્રવાસને - ઘડવા માટે થોડા સમયમાં મળનારી લોકપ્રતિનિધિ સભાને સમાવેશ અન્ત ન પણ આવે. આજે આપણે જરા પણ ભુલ કરીએ, કરવામાં આળ્યા છે તે યોજનાનું જ આ વચગાળાની રાષ્ટ્રીય સરકાર નબળાઈ દાખવીએ, અથવા તે વધારે પડતા મલકાઇએ તે તેનું એક અંગ છે. આપણે બહુ જટિદથી સંપૂર્ણ સ્વાતંત્ર્ય હાંસલ : આપણી દયેયસિદ્ધિ ઉપર ભારે ધાતક પરિણામ આવે એવી કરીશું' એવી આશા ઉપર નિર્ભર રહીને અમે આ નવી ‘તંત્રઆજની નાજુક પરિસ્થિતિ છે.
આ રચનામાં જોડાયા છીએ અને આન્તર વહીવટમાં તેમજ પરદેશ.
સાથેના વ્યવહારમાં વધારેને વધારે સ્વાતંત્ર્ય પ્રાપ્ત કરતા રહીએ ' કલકત્તાની ભયાનક કરુણઘટના અને ભાઈ ભાઈ વચ્ચેના ભાન.
એ રીતે અમે કામ કરવા માંગીએ છીએ. આન્તર રાષ્ટ્રીય પરિષદમાં છે ભુલ્યા ઝગડાને લીધે અમારાં હૈયાં ગમગીનીથી ભારે હતાં. જે
બીજી કોઈ પ્રજાનો એક પરિશિષ્ટ અંગ માફક નહિ પણ એક ન આઝાદીની આપણે કલ્પના સેવી રહ્યા હતા અને જે સિદ્ધ કરવા .
આઝાદ પ્રજા તરીકે અમે અમારી પિતાની ચોકકસ નીતિને વળગી માટે વર્ષોથી પાર વિનાની યાતનાઓ અને સંકટોને આપણે સામને
રહીને ભાગ લઇશું. બીજી પ્રજાઓ સાથે સીધા અને ગાઢ સંબધો , કરી રહ્યા હતા તે કોઈ એક વર્ગની, એક વિભાગની કે કોઈ એક
નિર્માણ કરવાની અને દુનિયાની શક્તિ અને સ્વાતંત્ર્યને પુર વેગ ધર્મના અનુયાયીઓ માટે નહોતી, પણ હિંદની સમસ્ત પ્રજા માટે
મળે એ રીતે તેમને સાથ આપવાની અમે આશા સેવીએ છીએ. ' હતી. અમે એવા પરસ્પર સહકારી સ્વાધીન સમવાયતંત્રને લક્ષ્યા
જુદા જુદા રાષ્ટ્રોની જે જાતની જમાતાએ અને જુએ ભૂતકાળમાં કરી રૂઢ કરી રહ્યા હતા કે જેમાં માનવજીવન અર્થપૂર્ણ અને પ્રાણવાન
વિશ્વવિગ્રહ ઉભાં કર્યા છે અને જેમાંથી ભવિષ્યમાં પણ એથી '. બને એવી બધી બાબતને અને તકને સૌ કોઈને સરખે લાભ
વધારે ભયાનક આફતે ઉભી થવાનો સંભવ છે એવી કેવળ સત્તા મળે. તે પછી આ ઝગડે શાને ? આ એકમેક વિષે ભય, વહેમ
લેબી જમાતો અને જુના રાજકારણથી અમે અલગ રહેવા થી અને આશકા કેમ?
ધારીએ છીએ. અમે માનીએ છીએ કે શાન્તિ અને સ્વાતંત્ર્ય એકમેક ' ' . આજે અત્યારે અમારા ભવિષ્યના કાર્યક્રમને લગતી નીતિ વિષે સાથે સંકળાયેલાં છે અને એક ઠેકાણે આઝાદીને ઈનકાર કરવામાં આવે છે - હું અહિં બેલવા નથી માંગત-એ માટે તમારે થડે સમય ધીરજ તે અન્ય સ્થળની અઝાદી જોખમાય છે અને અથડામણ અને યુદ્ધ -
ધારણ કરવી પડશે–પણ અત્યારે તે તમે સર્વેએ આટલા મોટા આવીને ઉભા રહે છે. અમે ખાસ કરીને વસાહતી અને પરાધીન, પ્રમાણમાં અમારી પ્રત્યે જે સ્તંદ્ર અને સદ્ભાવને વરસાદ વરસાવ્યા પ્રજાઓના ઉધ્ધારમાં અને દરેક પ્રજા અને જાતિને સમાન તક છે તે' માટે હું અહિં તમારે આભાર માનવા ઉપસ્થિત થયો છું. મળવી જોઈએ એ સિદ્ધાન્તના તાત્વિક તેમજ અમલી સ્વીકારમાં આ સ્નેહ અને સહકારની લાગણીઓ હંમેશા આવકાગ્ય હાય વિશેષ રસ અને ઇન્તજારી ધરાવીએ છીએ. કોઈ પણ ઠેકાણે અને આ છે, પણ આજે આપણી સામે જે વિષમ અને મુશ્કેલ દિવસે કોઈ પણ આકારમાં અમલી સ્વરૂપને પામેલા જાતિભેદના સિદ્ધાન્તને
અમે સખ્ત વિરોધ કરીએ છીએ. અમે કોઈની ઉપર પણ સત્તા પર સહકારની વિશેષતઃ અપેક્ષા રહેશે. મારા એક મિત્રે મને નીચે - સ્થાપિત કરવા માંગતા નથી. તેમજ બીજી પ્રજાઓ ઉપર વધારે પડી | મુજબ સંદેશ મોકલ્યું, “રાજ્યનૌકાના પહેલા સુકાની તરીકે તમારા વર્ચસ્વભર્યા સ્થાનની અમે લેશમાત્ર આકાંક્ષા ધરાવતા નથી. પણ
માર્ગમાં આવતાં સર્વ તેને તમે સહીસલામત પાર ઉતરે અને સાથે સાથે અમારા લોકે જે કોઈ સ્થળે જાય ત્યાં તેમની સાથે
સ્વરાજય બંદરે તમારી નૌકાને પહોંચાડે ! શિવૈાતે વથાનઃ સજુ” સમાનતા ભર્યો અને આદરપૂર્ણ વર્તાવ રાખવામાં આવે એવી અમારી . . પ્રાસાહક સંદેશ! પણ માર્ગમાં ખરેખર ઘણાં તેફાને ઉભાં જરૂર અપેક્ષા રાખીએ છીએ અને તેમની સાથે જરા પણ ભેદ-છ , ; છે અને અમારી રાજ્યનૌકા જુની છે, પુરાણી છે, જર્જરિત છે ભાવ ભર્યો વર્તાવ કરવામાં આવે એ અમે લેશ માત્ર સહન કરી
અને ધીમી ગતિવાલી છે અને ઝડપબધી ફેરફારના આ યુગમાં શકીએ તેમ નથી. આ દુનિયામાં આજે કાતીલ હરીફાઈઓ ચાલી રહી છે
જરા પણ બંધબેસતી થાય તેવી નથી. તેને રદ કરવી પડશે અને રહી છે અને પ્રજા પ્રજા વચ્ચે દેષ, મત્સર અને અથડામણ જ્યાં ' તેના સ્થાને નવી નૌકાનું નિર્માણ કરવું, પરશે. પણ રાજ્યનૌકા ગમે ત્યાં દ્રષ્ટિગોચર થાય છે. એમ છતાં પણ આ દુનિયા ઉત્તર
તેટલી જુની હોય અને તેને સુકાની ગમે તેટલે વૃદ્ધ હોય તે પણ વધતા જતા સહકાર, પરસ્પરાવલંબન અને સર્વવ્યાપી સમવાયતંત્રના .. અમારી બાજુએ એટલા બધા લાખો માનવીઓના દિલની સહાનુભૂતિ માગે ગતિ કરી રહી છે. એ એકત્ર થયેલી એક દુનિયા કે જેમાં સવાર
છે અને તેમની કાર્યશક્તિને સાથ છે કે મેટા મેટા મહાસાગર ના આઝાદ પ્રજાઓ એકમેકને સ્વેચ્છાપ્રેરિત સહકાર આપી રહી .
1 કપ,
જ અને ઇન્તજારી ધરાવીએ છીએ. અમલી સ્વીકારમાં
આવીને ઉભા છે એ દિવસ જન્મ અને મુકેલ દિવસે
.
.
દ.