Page Text
________________
- તા. ૧૫-૮-૪૬ છે. " " લોક પ્રતિનિધિ સભા. 2 કરે તો ૩૬ પ્રતિનિધિઓમાંથી લીગ પક્ષે ૧૮ હોવાથી તેને પS
' બહુમતી મળે છે. બલુચિસ્તાનને સ્વતંત્ર સભ્યને તેમાં ભળે તે પળે પળે પલટાતા અને નવા સ્વરૂપ ધારણ કરતા હિન્દના , તેઓની સંખ્યા ૨૦ ની થાય. સામે પક્ષે મહાસભાના ૧૧ શીખના વર્તમાન અને ભાવિ રાજકારણુમાં અંગ્રેજ પ્રધાન ત્રિપુટીએ જાહેર ૪ અને યુનીઅનીસ્ટ ૧ મળી ૧૬ થાય. આ ૧૬' માં ૯ હિન્દુ, ' કરેલ લોકપ્રતિનિધિસભાનું મહત્વ અને રચના સમજવા જેવી જ શીખ અને ૩ મુસ્લીમ છે. લીગની ચોકખી બહુમતી હોવા છતાં
છે. કારણ કે આગામી કેટલાયે દશકાઓ સુધી હિન્દી પ્રજાનું વિરૂધ્ધ પક્ષનું બળ પણ ચોકખું દેખાય છે. એટલે ઉપરોકત ચાર, ભવિષ્ય આ સંસ્થાકારા પડાવાનું છે.
પ્રાન્તના જુથનું બંધારણ ઘડવાનું કાર્ય લીગ ધારે તેવી રીતે . : હિન્દી રાષ્ટ્રિય મહાસભાએ ૧૬ મી મે એ જાહેર કરેલ લાંબા પિતાની બહુમતીથી ઘડી શકે તેવા સગા છે.
ગાળાની સરકારને સ્વીકાર કર્યો છે અને તેવી જ રીતે મુસલીમ લીગે હવે માને કે જૂથરચનાને મહાસભા સ્વીકાર ન કરે તો એ છે પણ તે પેજનાને સ્વીકાર કર્યો હતો. ત્યાર પછી ૧૬ મી જુને પ્રત્યેક પ્રાન્તનું બંધારણ ઘડવાની સત્તા તે તે પ્રાન્તના પ્રતિનિધિઓને - જાહેર થયેલ ટૂંકા ગાળાની સરકારની રચના મહાસભાએ નકારી રહી. તેમ થાય તે પંજાબના ૨૮ પ્રતિનિધિઓમાંથી લીગના,
અને મુસ્લીમ લીગે સ્વીકારી, કિન્તુ વાઈસરોયે આ વચગાળાની ૧૫ સભ્ય છે. એટલે પંજાબના બંધારણમાં લીગનું
સરકારે મહાસભાના સહકાર વિના માત્ર મુસ્લીમ લીગના સહકાર જોર રહે. સિંધમાં પણ તેવું જ બને. તેના ૪ પ્રતિનિધિઓમાંથી એક ' ' પર રચવા ના પાડી. મહાસભાના કેટલાક આગેવાનોએ તથા પંડિત ૩ લીગના હોવાથી તેઓ ધારે તેવું બંધારણ સિંધ માટે ઘડી શકે.
જવાહરલાલ નેહરૂએ. લાંબા ગાળાની સરકારની રચના માટેની સરહદ પ્રાંતનું બંધારણુ મહાસભાની દૃષ્ટિ પ્રમાણે ઘડી શકાય તથા * પ્રધાન ત્રિપુટીની પેજનાને કેટલોક ભાગ જે મહાસભાને માન્ય ન બલુચિસ્તાનને એક જ સભ્ય તે પ્રાન્તનું બંધારણ ઘડે. અહીં એ
હતું તેને સ્વીકાર નહિ કરવામાં આવે તેમ જણાવ્યું તથા આ યાદ કરવું એગ્ય થશે કે દર દસ લાખે એક સભ્યની રચનાને. 'બંધારણ સભા "સર્વોપરી સત્તા ધરાવે છે અને તેમાં બીજા કોઈ બદલે મહાસભાએ પ્રધાનમંડળને એમ સૂચના કરી હતી કે વર્તમાન
પરદેશીઓની દખલ નહિ ચલાવી લેવામાં આવે એમ જાહેર કર્યું. પ્રાન્તિક ધારાસભાઓને પાંચમે ભાગ લેકપ્રતિનિધિ સભામાં ચૂંટા દરમ્યાન લોકપ્રતિનિધિ સભાની રચનાનું કાર્ય હિન્દના સર્વ પ્રાન્તમાં જોઈએ કે જેથી ખુચિસ્તાનને ૧ અને સિંધના માત્ર ૪ સભ્ય તેના
જસભેર શરૂ થયું, જેના પરિણામે એકંદરે અને બ, ૨, ૪, પ્રાન્તનું બંધારણ ઘડી શકે તેવી વિચિત્ર પરિસ્થિતિ ઉત્પન્ન ન થાય. * જોડાણુ વૈજના પ્રમાણે નીચે મુજબ છે. આ આંકડાઓ હકીકતથી હવે આપણે ઇ વિભાગના જુથના પરિણામ તરફ વળીએ.'
એમ સ્પષ્ટપણે પુરવાર કરે છે કે આ વિભાગમાં મહાસભાની સ્પષ્ટ પ્રાંત મુસ્લીમલીગ મહાસભા કૃષકપ્રજા કોમ્યુનિસ્ટ આંબેડકર કુલ્લે ' બહુમતી છે, ૫ વિભાગમાં મુસ્લીમ લીગની સ્પષ્ટ બહુમતી છે ને ૪ આસામ ૩ : ૭
.વિભાગમાં કામચલાઉ લીગની બહુમતી છે તેમ છતાં સમગ્રપણે બંગાળ ૩૨ '૨૫ દેશી રાજ્યના પ્રતિનિધિઓને પણ સાથે ગણતાં મહાસભાની ચકખી બહુમતી રહેવાની છે. હિન્દી જનતાએ આ રીતે આ ચૂંટણહારા ' * ૩૫ ૩૨ ૧ ૧ ૧ : ૭૦ . મહાસભાની નીતિમાં પિતાને સંપૂર્ણ વિશ્વાસ જાહેર કર્યો છે.
તુલનાત્મક સમીક્ષા : . હવે આપણે ચુંટણીના પરિણામે તપાસીએ. '
- જૂથરચનાની દૃષ્ટિએ જોતાં # વિભાગમાં મુસ્લીમ લીગની " , " આ વિભાગમાં મુંબઈ, મદ્રાસ, મધ્યપ્રાંત, યુકતપ્રાંત, બિહાર ચોકખી બહુમતી નથી. કારણ કે લીગના ૩૫ સામે મહાસભાના ,
' અને ઓરિસ્સા એમ છ પ્રાંતેને સમાવેશ થાય છે. તેના કુલ્લે કર સભ્યો છે. તે ઉપરાંત ત્રણ બીજાએ ચૂંટાયા છે. તેમાં શ્રી : * ૧૮૮ - પ્રતિનિધિઓ ચૂંટવાના હતા તે તથા ૧ દિલ્હીને અને ૧
1. દિલ્હીના અને ૧ ફઝલુલ હક લીગના તેના વિરોધને કારણે મહાસભામાં જોડાય. . ફૂગના એને મળા ૧૯૦ પ્રતિનિધિ બને છે. આ પ્રાન્તામાં તે સંભવ ખરે, જ્યારે છે. આંબેડકર સેદો, પતાવવાના હિસાબે કે , ' તે મહાસભાની ચકખી બહુમતી છે. મહાસભાના ૧૬૪ સભ્ય, સંભવ છે કે મહાસભાના વિરોધ પક્ષમાં ભળે. બુદ્ધિશાળી કહેવાતો ": ક
લીગના ૧૮ સભ્ય અને બાકીના સાત સ્વતંત્ર સભ્ય કોમ્યુનીસ્ટ સભ્ય તટસ્થ રહે યા શું કરે તે કહેવું મુશ્કેલ છે. ચૂંટાયા છે.'
આમ ૭૫ સામે ૩૫ સભ્ય હોવા છતાં સંભવતઃ લીગની કામચલાઉ ૪ વિભાગમાં પંજાબ, સરહદપ્રાન્ત, સિંધ અને બલુચિ
બહુમતી ગણી શકાય. સ્તાનને સમાવેશ થાય છે. તે પ્રાન્તની ચૂંટણીનું પરિણામ નીચે પ્રમાણે છે.
આ પ્રાન્તમાં જૂથરચના ન થાય તે આસામમાં મહાસભાની - ..', કુલ મુસ્લીમ સ્વતંત્ર યુનીએ રીબ મહાસભા
ને બંગાળમાં મુસ્લીમ લીગની ચોકખી બહુમતી છે અને તે તે
પણ તેમાં તે રીતે બંધારણુરચના થાય. બેઠક લીગ ૫ક્ષ નિસ્ટ (બકી), મહસિભા પંજાબ ૨૮ ૧૫, ૦ ૧ ૪ ૮ - એકંદરે જોતાં લેકપ્રતિનિધિ બંધારણ સભામાં પક્ષવાર સ્થિતિ - સિંધ ૪, ૩, ૦ ૦ ૦ ૧ નીચે પ્રમાણે છે:સરહદ ૩' ૧ ૦ ૦ ૦ ૨ ' હિન્દી મહાસભા
૨૦૭ * બલુચિસ્તાન ૧ ૦ ૧ ૦ ૦ .
મુસ્લીમ લીગ સામાન્ય સ્વતંત્ર
મુસ્લીમ સ્વતંત્ર - શીખે ચૂંટણીમાં ઉભા રહ્યા ન હોવાથી તેની ચાર બેઠક ખાલી. - પંડેલી છે. પરંતુ વર્તમાન પરિસ્થિતિ જોતાં એમ એકસપણે કહી
શીખે (ચુંટણી બાકી છે) શકાય કે શીખે થોડા વખતમાં નિર્ણય ફેરવશે, અને તે ચાર
રાજસ્થાન (ચુંટણી બાકી છે) બેઠકે રાષ્ટ્રવાદી શીખેથી કે અકાલી શીખેથી પુરી દેવામાં આવશે. " પથિક શીખે ચૂંટણીથી દૂર રહેશે તે રાષ્ટ્રવાદી શીખાયા . દેશી રાજ્યોને બાદ કરતાં બાકી રહેલી ૨૧૬ સામાન્ય "
સ્થાને ભરાશે. (શીખાએ તાજેતરમાં લોકપ્રતિનિધિ સભામાં જોડાવાને નિર્ણય જાહેર કર્યો છે.) .
બેઠકૅમાંથી, મહાસભાએ ૯ ગુમાવી છે ને બાકી ર૦૭ બેઠકે. '', ' . 'તુલનાત્મક સમીક્ષા , : - ' મેળવી છે. ૭૮ મુસ્લીમ બેઠકોમાંથી મુસ્લીમ લીગે ૫ બેઠક જે જુથરચના ફરજીયાત કરે અને મહાસભા તેને સ્વીકાર ગુમાવી છે. આ બેઠક શ્રી. મૌલાના આઝાદ, શ્રી. રફી અહમદ '
: પ્રાન્ત
કુલ
મુસ્લીમ સ્વતઃ
| SR No. | 525931 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1946 Year 07 Ank 17 to 24 and Year 08 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1946 |
| Total Pages | 220 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 35 MB |