Page Text
________________
કો
.
FAST ની .
જો
કે આ
ETA
તા. ૧-૬-૪૬
અહિંસાને આદશ તે ગાંધીજીએ વર્ષો પહેલાં શ્રીમદ્
શ્રી કંદનમલજી ફીદિયા રાજચંદ્ર પાસેથી જાણે છે. સન ૧૮૦૦ માં ગાંધીજીએ શ્રીમદ્દને , ૨૭ પ્રશ્નો ધમ વિષે પૂછયા હતા. તેમાં ૨૭ મે પ્રશ્ન અને શ્રીમદ્દ ' શ્રી કુંદનમલ ફીદિયા અહમદનગરના એક જાણીતા એડતેને ઉત્તર નીચે મુજબ છે.
વોકેટ છે. તેમના પૂર્વજો મારવાડમાંથી મહારાષ્ટ્રમાં વ્યાપારાર્થે - પ્ર. મને સર્પ કરડવા આવે ત્યારે તેને ભારે કરડવા દે છે
આવી વસ્યા હતા. જો કે આજે શ્રી ફીદિયાજી એક મહારાષ્ટ્રી મારી નાંખવે? તેને બીજી રીતે દૂર કરવાની મારામાં શકિત ન
હોય તેવા જ બની ગયા છે. જન્મ જૈન હોવાથી મળે જ તેમનું હોય એમ ધારીએ છીએ.
લક્ષ્ય જનધર્મના તત્વજ્ઞાન પ્રતિ હતું. અહિંસા, સત્ય, પરિગ્રહ તથા
અહિંસામૂલક જન્મતી નિડરતા અને સચ્ચાઈ તેમનામાં સ્વભાવત' ઉ૦ સર્ષ તમારે કરડવા દે એવું કામ બતાવતાં વિચારમાં
જ છે. અહમદનગરના વકીલોમાં શ્રી કુંદનમલજીનું નામ અગ્રપણે હતું ન પડાય તેવું છે; તથાપિ તમે જે “દેહ અનિત્ય છે એમ જાણ્યું
અને તેમની પ્રેકટીસ ધીતી હતી તે વખતે મહારાષ્ટ્રમાં લોકમાન્ય ન હોય, તે પછી અસારભૂત દેહના રક્ષણાર્થે, જેને તેમાં પ્રીતી રહી
તલકના અવસાન પછી જ્યારે મહાત્માજી પિતાની અહિંસા અને 2. કે છે એવા સપને, તમારે મારા કેમ એગ્ય હૈય? જેણે આત્મહિત
સત્યાગ્રહની નવી નીતિ સાથે હિન્દી રાજકીય ક્ષેત્રમાં ઝળકી ઉઠયાં ' ઈચછવું હોય તેણે તે ત્યાં પોતાના દેહને જતો કર એ જ ગ્ય
ત્યારે હિન્દભરના જુદા જુદા પ્રાંતોમાંથી કેટલાક ભારે બુદ્ધિમાન : છે, આત્મહિત ઇચ્છવું ન હોય તેણે તેમ કરવું ? તે તેને ઉત્તર
પુરૂષો તેમની તરફ આકર્ષાયા તેમાના તેઓ એક હતા. કુંદનમલજી એ જ અપાય કે, તેણે નરકાદિમાં પરિભ્રમણ કરવું; અર્થાત સપને મહાત્માજીની નવી રાજકીય દ્રષ્ટિ તથા નીતિ પ્રતિ ભારે શ્રદ્ધા અને મારો એ ઉપદેશ કયાંથી કરી શકીએ ? અનાર્ય વૃત્તિ હોય તે બુદ્ધિની સંગતતા સાથે વન્યા, ત્યારથી તે આજ સુધી તેઓ મારવાને ઉપદેશ કરાય; તે તે અમને તમને સ્વપ્ન પણ ન મહાત્માજીની રાષ્ટ્રીય નીતિના ચૂસ્ત અનુયાયી રહ્યાં છે. શ્રી ફીરેહોય એ જ ઈચ્છવા ગ્ય છે.
દિયા પ્રકૃતિએ શાન્ત તથા સૌમ્ય છે છતાં તેઓનું નિશ્ચયબળ - વાછડા અને કુતરા પ્રકરણ થયું ત્યારે એક ભાઈએ ગાંધીજીને
અને દૃઢતા તેમના પ્રતિભાશાળી મુખ પર સ્પષ્ટ જણાઈ આવે છે. આ પ્રશ્નોત્તરની યાદ દેવડાવી હતી અને કુતરાંને માટે ગાંધીજી બીજો
પિતાના ઉલ્લાના લોકોમાં તેઓ બહુ જ લેકમાન્ય છે, અને તે ન્યાય કાઢે છે તેમ આક્ષેપ કર્યો હતો તેને જવાબ આપતાં ગાંધીજીએ
તેમની લોકપ્રિયતા તેઓની જનસેવાની અસાધારણ ધગશ પર કહ્યું હતું. '
રચાએલી છે. ગાંધીજીએ રાષ્ટ્રની આઝાદીની લડત માટે જ્યારે
જ્યારે હાકલ કરી છે ત્યારે શ્રી શીરે દિયાજી મેખરે જ રહ્યા છે તેઓ " જ મે બીજે ન્યાય કાઢયે નથી. મારે સારું કેઇને મારવાનું
વારંવાર જેલમેહેલના મહેમાન બન્યા છે અને છેલ્લા ૧૯૪૨ ના . મે સમર્થન કર્યું નથી. મારે એવો પ્રયત્ન છે કે મને સર્પ કરડવા
લોકયુદ્ધ વખતે સવા બે વર્ષ પયંત સરકારી કારાવાસમાં રહ્યા હતા. આવશે કે કઈ મારવા આવશે ત્યારે તેને મારીને હું જીવવા ન
કાયદા તથા શસ્તનું તેમનું જ્ઞાન વિશાળ છે. અને તેથી જ મેલે * ઇચ્છું ને મને દેહ જતો કરવાની શકિત ઇશ્વર આપે. આપણી
ચેમ્સફર્ડ સુધારાની મુદયસ્થ ધારાસભામાં જીલ્લા કોગ્રેસ તરફથી ચર્ચામાં સમાજ દ્રષ્ટિ છે અને દુઃખે રિબાતાં પ્રાણીની પોતાની દૃષ્ટિ
તેઓ ચુંટાઈ ગયા હતા. ૧૯૩૭ ની કોંગ્રેસે સ્વીકારેલ મધ્યસ્થ છે. દુઃખે રિબાતા સર્પ જેને જિવાડવાને મારી પાસે કોઈ ઈલાજ
ધારાસભાની ચુંટણીમાં તેઓ ત્યાં પણ સભ્ય તરીકે ચુંટાયા હતા. નથી તેને મારવો કે નહિ એ પ્રશ્ન મેં રાયચંદભાઈને પૂછયે હોત,
( હતા અને આ વખતની ચુંટણીમાં પણ તેઓ કોંગ્રેસ પાર્લામેન્ટરી બોર્ડની
અને આ અથવા મારી રક્ષા નીચે રહેલા કોઇને તે ડંખવા આવે ને તેને ,
' ' સૂચનાનુસાર મુંબઈ પ્રાંતિક ધારાસભામાં ઉભા રહ્યા અને ચુંટાઈ વાળવાની મારી શકિત ન હોય તે રક્ષિતની રક્ષા ખાતર મારે આવ્યા છે. સર્વાન મતે તેઓ વર્તમાન સંબઈ ધારાસભાના પ્રમુખ મારવે કે નહિ એ પ્રશ્ન મેં પૂછયે હેત, તે રાયચંદભાઈ શા
તરીકે ચુંટાયા છે. શ્રી સીરાદિયાજી વિષે મુસલમાન, પારસી, જવાબ આપત એ આપણામાંના કેઈ ચેકસ રીતે ન કહી શકીએ. ઇસાઈ અને અંગ્રેજોને પણ ભારે માન છે તથા તેમના નિષ્પક્ષ મારા અભિપ્રાય વિષે મને શંકા નથી.”
ન્યાય વિષે તેઓ ભારે આદર ધરાવે છે. આ રીતે એક જૈન ' હકીકત એવી છે કે અહિંસા ધર્મનું સાચું સ્વરૂપ વિરલ હોવા છતાંય શ્રી કુંદનમલજી પહેલાં પિતાને હિંદી કહેવડાવે છે છે. આ વ્યક્તિઓ જ સમજે છે. સમજ્યા હોય છે તેવાઓમાંથી પણ
અને તેમાં જ તેઓ ગૌરવ લે છે. મુંબઈ ધારાસભાના સ્પીકર પદને - ઊંઈક જ શ્રીમદ્દે કહ્યું છે તેવા આદેશને પહોંચી શકે છે. ગાંધીજીએ ઇતિહાસ ભારે ઉજવળ છે. શ્રી માલનકર મધ્યસ્થ ધારાસભાના * પિતાની અહિંસાની મર્યાદાઓ બતાવી છે.
સ્પીકર તરીકે આવતા પહેલાં મુંબઈ ધારાસભાના જ સ્પીકર
હતા. શ્રી ફીદિયાજી અ. ભા. . સ્થા. જૈન કોન્ફરન્સના ચીમનલાલ શાહ, S * * * *
* * *૧. ત્યા જ ન
પ્રમુખ છે અને એ રીતે જૈન સમાજની ઉન્નતિમાં પણ તેઓ આળાં હૈયાં
પૂરેપૂરે રસ લઈ રહ્યાં છે. મૂર્તિ પૂજક કેન્ફરંસની જુનેર મુકામે
ભરાયેલી પરિષદ વખતે રૂઢિચૂસ્ત અને ઉદ્દામ જનો વચ્ચે તેમના જ શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધના સભ્ય અને પ્રબુધ્ધ જૈનના પ્રયત્ન તથા બુદ્ધિમત્તાથી તરડ થઈ હતી. આજે પણ તેમાં જૈનેને
રાષ્ટ્રસેવાના કાર્યમાં મેખરે જોવાની ભારે આશા રાખે છે. જન એ. ગ્રાહક પાસેથી આળા હૈયાની કિંમત રૂા. ૧-૮-૦ લેવાનું નકકી *
કોઈ કામ નથી પણ ધમ છે તેમ તેઓ માને છે અને તેથી - ' કરેલ હતું. તે પ્રમાણે જે જે ભાઈઓ તથા બહેનોએ તેની કિંમત જૈનેની વર્તમાન સંકુચિતતાને દૂર કરવા માટે ભારે પ્રેરણાભર્યો
ભરી હોય તેમણે પુસ્તક સંધની ઓફીસમાંથી મંગાવી લેવાની માગ સુચવે છે.આવા શ્રી કુંદનમલજી ફીદીયાજીનું સમસ્ત જૈન વ્યવસ્થા કરવી. જે ભાઈ કે બહેન આ પુસ્તક પિસ્ટદ્વારા મંગાવવા
સમાજે શ્રીયુત્ મંગળદાસ પકવાસાના પ્રમુખપણ નીચે તા. ૨૫-૫-૪૬
ના દિને મેઘજી ભણુ જૈનધર્મસ્થાનકમાં જાહેર સન્માન કર્યું 'ઇચ્છતા હોય તેમણે ૦૯-૪-૦ પિસ્ટેજના (એટલે કે કુલ્લે
હતું. વખતે જૈન સમાજના અગ્રગણ્ય જેને હાજર હતાં. શ્રી ફા.૧-૧૨-૧) મોકલી આ પુસ્તક સવેળાએ મંગાવી લેવા 'કૃપા કરવી. કુંદનમલ ફીરે દિયા સમસ્ત જૈન સમાજનું ગૌરવ છે અને જે-જગત
મંત્રી. તેમના આદર્શને અનુસરે એ ઇચ્છવા યોગ્ય છે. ચુનિલાલ કામદાર શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધ માટે તંત્રી મુદ્રક પ્રકાશક: શ્રી. મણિલાલ મોહકમચંદ શાહ, ૪૫-૪૭ ધનજી સ્ટ્રીટ, મુબઈ.
, મુદ્રણસ્થાન : સુર્યકાન્ત પ્રિ. પ્રેસ, ૫૧, કાલબાદેવી રેડ, મુંબઈ, ૨ |
| SR No. | 525931 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1946 Year 07 Ank 17 to 24 and Year 08 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1946 |
| Total Pages | 220 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 35 MB |