________________
-
પ્રણ જૈન
તા. ૧-૩-૪પ
૩
હે
મા
,
રૂા. ૧૫૦ કેલેજમાં ભણુતા વિધાર્થીઓને લેન કૅલરશીપ પ્રતિનિધિ સાથે આવે અસભ્યતાભર્યો વ્યવહાર ખરેખર દુખદાયી છે. રૂ. ૧૦૦૦) વિધાર્થીઓને પુસ્તકે ભાટે ..
હું એક નિવેદન બહાર પાડવાને તે, પણ હમણાં લખવા વાંચવાની રૂા. ૩૫૦ બાળાશ્રમમાં શ્રી વિઘાથીઓ રાખવા માટે ગ્રાન્ટ ' બધી પ્રવૃતિનું કાર્ય બંધ હોવાથી કાંઈ કરી શકતા નથી. ' . ૩૦૦૦). લાયબ્રેરીમાં નવાં પુસ્તકે માટે
- “કૌશાંબીજીના લખાણ સંબંધી ચર્ચા કરનારાઓને માત્ર મારો - રૂા. ૫૦૦૦ જરૂરીયાતવાળાં ભાકન્ટેનેને રોકડ તેમજ અન્ય એટલેજ સંદેશ છે કે આપણે આપણી મર્યાદાને ચુકયા વિના રીતસર પ્રકારની સહાય માટે :
તેને જવાબ આપે એજ આપણું કર્તવ્ય છે. કૌશાંબી અગર સાચા - રૂ. ૧૭૦૧૬. "
' હેત અને એક વિદ્વાન તરીકે પોતાના લખાણો માટે એમને જે માન " બાળદીક્ષા નામંજુર,
" હોત તો તેઓ આમ ભીરુતા નજ બતાવતા. એમણે આપણી ચેલેંજ ભાવનગર ખાતે સ્થાનકવાસી સમાજમાં આશરે બાર વર્ષના સ્વીકારી લેવી જોઈતી હતી.” . એક બાળકને શ્રી. ધાસીલ જી મહારાજના સમુદાયના એક સાધુ આ બાબતમાં શ્રી ધર્માનંદ કેશની નીચે મુજબ ખુલાસો કરે છે:દીક્ષા આપવા માંગતા હતા. ' આ પ્રશ્ન ભાવનગરના સ્થાનકવાસી સંધ
“મારા વિષયમાં શ્રી વિદ્યવિજયજીના વક્તધ્યનું જે ઉદ્ધરણું - ' સમક્ષ ઉપસ્થિત થતાં તે સાથે આવી બળદીક્ષાને અગ્ય જાહેર કરી તા. ૮-૨-૪૫ ના જૈન પ્રકાશના વર્ષ ૩૨ અંક ૯ માં પ્રકાશિત ' અને આવી દીક્ષા આપવાની મના કરવામાં આવી. પરિણામે ભાવનગર થયું છે તે દિશામાં મારું સ્પષ્ટીકરણ આ પ્રકારે છેઃ
ખાતે એ દીક્ષા આપવાનું અશક્ય બન્યું. આ અટકાયત બાદ હું ઇન્દૌથી ૧પ માઈલ દૂર, પાતાલપાની સ્ટેશનની પાસે વો
એમ કહેવાય છે કે અન્ય સ્થળે એ બાળકને દીક્ષા આપવામાં આવી કાળમાં મારી ઝૂંપડીમાં રહેતું હતું. મારા મિત્ર છે. સુખદનકર મારી, ' છે અને એ સાધુ. આગળ વિહાર કરી ગયા છે. ભાવનગરના પાસે નાળાની પેલી પાર પિતાના બંગલામાં રહેતા હતા. તેઓ મારા
સંધ માફક સ્થળ, સ્થળના સર્વ જૈન સ બાળ દીક્ષાની ખાનપાન વિગેરે સવે આવશ્યક વસ્તુઓને પ્રબંધ કરતા હતા. તે આ બાબતમાં મહેકમ બને તે આવી બળદીક્ષાને અનર્થ હંમેશાને માટે દિવસમાં એક રાત્રે બે તરૂણેને લઈને સ્ટેશનને સિપાહી મારી પાસે નાબુદ થઇ જાય. પણ કમનસીબે બાળદીક્ષા માં રહેલ ગબીર અનર્થ તરફ આવ્યું, કારણ કે તેઓ સીધા છે. સુખનારના બંગલામાં જઈ શકતા, સૌ કેકનું એક સરખું ધાન ખેંચાયું નથી અને જૈન સાધુઓના આ નહોતા. ડે. સુખદનકરના બંગલામાં એક ભયંકર કુતરે હતે જે સ્વછંદને પિષનાર વ્યકતિઓ તેમજ સંધે જ્યાં ત્યાં હજુ મળી આવે છે. ગાડી આવી ગયા બાદ છેડવામાં આવતો હતો અને તેના ડરના - શ્રી. ટી. જી. શાહને અભિનંદન
કારણે કોઇપણ વ્યક્તિ ગમે તેટલા પૈસા દઈને પણ ત્યાં જવાનું સાહસ મુંબઈની જૈન એજ્યુકેશન સેસીવીને શ્રી. ટી. જી. શાહે . કરી શકતા નહોતા. એટલા માટે તે બંને યુવકોને સિપાહી મારી પાસે ૧૫૦૦૦ની રકમ ભેટ આપી છે. શ્રી. ટી. જી. શાહ સ્થાનકવાસી " લઈ આવ્યો. : કોમની. એક આગેવાન વ્યકિત છે અને શ્રી. મુંબઈ જેન યુવક સંધતા ', આ કો પાસે એક થેલા સિવાય બીજી કોઈ વસ્તુ નહેઃતા. ' ' પણ બં વર્ષોથી સભ્ય છે. આવી ઉદારતાભરી સંખાવત માટે શ્રી. મારી ઝૂંપડીમાં મારી પાસે કોઈપણ પ્રકારનું સાધન નહિ હેઈન તથા - ટી. છે, શાહન જન સમાજના. ધન્યવાદ ઘટે છે.
અતિવૃષ્ટિના કારણે આ લેકેનું સુવું અસંભવ હતું. ત્યારે તે બંનેએ ' .
ભુલ સુધારણું
.
સ્ટેશન ઉપર જઈને રાત્રિ વ્યતીત કરવાનો વિચાર કર્યો. પણ મને એ " તા. ૧-૨-૪૫ ના પ્રબુદ્ધ જૈનના અંકમાં “શ્રી. ધર્માનંદ કે શાંબી
- પસંદ નહેતું કારણ કે ત્યાં પણ તેમને વધારે કષ્ટ થતું. એટલે મેં
પસંદ નયત અરગ કે અને વાણીની સભ્યતા'ના મથાળા વાળા લેખકનું છેલ્લું વાક્ય નીચે બહાર જઇન છે. સુખદનકરના નેકરને સાદ દીધું. અંતમાં તે નોકર મુજબ સુધારીને લખવું. .
.'
આવીને બંનેને ત્યાં લઈ ગયા અને ડે. સુખદનકરે બંનેના સુવાની . " “અણુવાદ, નિન્દા કે આવી બાબતમાં આખે ઝગડો કટ
ણ દ, અદા ક અલી બાબતમાં આખા એમડા કાઢ સંપૂર્ણ વ્યવસ્થા કરી દીધી. ૬. જવાની વૃત્તિ અને પ્રવૃત્તિ કેઈપણ સત્ય બાબતને ટાળી શકશે
- * નહિ. કે અસત્ય વિધાનને કદિ આદગ્ય
સવારે ગાડી આવવાની પહેલા બને તરૂણ મારી પાસે આવ્યા. '
બનાવશે નહિ. આ વાક્યમાં “ટાળી ' શબ્દને બદલે આગળના અંકમાં ભુલથી “રાખો”
તેમણે મને શ્રી વિદ્યાવિજયજીને સંદેશ સંભળાવ્યો જેને સારાંશ આ છે -શ્રી વિદ્યાવિજયજી મારી સાથે કોઈ પણ પ્રકારની ચર્ચા કરવા
, નહેતા ઈચ્છતા પરંતુ તેમને આગ્રહ હતું કે હું તેમની વ્યાખ્યાનમુનિશ્રી વિદ્યાવિજ્યજીને આક્ષેપ અને શ્રી. ધર્માનંદ
માળામાં તથા જલૂમમાં ઉપસ્થિત થાઉં. મેં તે યુવકોને સમજાવ્યું કે ' } : કેશબીને ખુલાસે '
યાત શકય હું જલ્સમાં ઉપસ્થિત નથી તે અને વ્યાખ્યાનેથી પણ - જન પ્રકાશને તા. ૨-૧૧-૪૪ ના અંકમાં મુનિશ્રી વિદ્યા- બને ત્યાં સુધી દર રહું છું. મારૂ દષ્ટિબિંદુ જન સાધુ જલ્સમાં ભાગ વિજયજીને એક પત્ર પ્રગટ કરવામાં આવેલ. આજે શ્રી ધર્માનંદ, લે તે મને પસંદ નહોતું કારણ કે ત્યાગમાણને આજની આ માંધવારી કોસાંબીના માંસાહારકરૂપક અમુક ' ઉલ્લેખ સામે ચાલી રહેલ હીલ- અને તંગીના યુગમાં તે શોભા નથી આપતું; અને હું પણ ત્યાગ : "
ચાલના અનુસંધાનમાં “જન પ્રકાશના તા. ૮-૨-૪૫ ના અંકમાં તે જ માર્ગને ભકત હાઇને તેમાં સમ્મલિત થવું મને યેાગ્ય ન લાગ્યું. બીજું આ પત્રમાંને નીચેનો ભાગ અવતરિત કરવામાં આવ્યું છે. ; ' અત્રેથી રહેવે સિવાય અંદર જવાનું બીજું સાધન નથી. રેલ્વેની ભીડથી !
કે “કૌશાંબીજી અહિંસ છે. અહિંથી દશબાર માઈલ દૂર રહે છે, બધા સુપરિચિત છે અને આવી ભીડ મારા જેવા વૃદ્ધ પુરૂષ માટે સંકટ સમય ' મેં બે ત્રણ પત્રો લખેલા તેને જવાબ નહિ મળે. છેવટે મારા તરફથી હતી. મારું સ્પષ્ટીકરણ તે યુવકોને પસંદ પડયું એવું મને લાગ્યુંઅને ?
બે માસે નિમંત્રણ કરવા મોકલ્યા. રાત્રે અગીયાર વાગે ત્યાં પહોંચેલા. તેઓ સવારની ગાડીથી ઈદેર ગયાં. ડે. સુખદનકરે શ્રી વિદ્યા • બે માણુની સાથે ખુબ અસભ્યતાપૂર્વક તેમણે વ્યવહાર કર્યો, સાહિત્યને વિજયજીને વચન આપ્યું હઈને તેઓ તે દિવસે તેમની સભામાં ગયા. કોઈ ઉપાસક યા વિદ્વાન આ વ્યવહાર ન જ કરે. ગયેલા બંને માણસેને વિદ્યાવિજયજીએ પ્રારંભિક વક્તવ્યમાં જે કહ્યું તેમાં જલુસેને ધર્મ
એ જંગલમાં રાત્રી વિતાવવા માટે એક બીજા ગ્રહસ્થને આશ્રય શોધવા પ્રભાવનામાં ઉપયોગ બતાવેલે જે મારી દલીના પ્રતિકારસ્વરૂપ હતું જ પડશે. કૌશાંબીની વિદ્વતા માટે મને માન હતું, પણ તેમને વિદ્વાનને એમ છે. સુખદનકરને લાગ્યું અને મને તેમણે જણાવ્યું !
ન છાજે તેવો આ અસભ્ય વર્તાવ ખરેખર તેમની વિદ્વતા માટે કલંકરૂપ આ સિવાય થી વિદ્યાવિજયજી એ આ લખ્યું કે મેં શ્રી કેશ-!. છે. સાહિત્યની ચર્ચા માટે મતભેદ હોઈ શકે છે, પણ મતભેદ બીજીને આ પહેલાં બે ત્રણ પત્ર શાસ્ત્રાર્થ માટે લખેલા-વાંચીને આશ્રય ધરાવનારા વિદૂતે પ્રેમપૂર્વક સાથે બેસી વાર્તાલાપ કરવાનું તે ન જ થયું છે. મારી પાસે વિદ્યાવિજયને કોઈપણ પત્ર આવ્યું નથી ! ચૂકે. વાર્તાલાપની વાત તે દૂર રહી. એક નિમંત્રણ કરવા ગયેલા મારા
' . ! ભવદીય ધર્માનક શાંબી.