________________
.
ES WITH
Full
પ્રબુદ્ધ જૈન
તા. ૧-૫-૪૩ કે ગાંધીજીના સિદ્ધાન્તમાં શ્રદ્ધા રાખો., '
હજુ ઘણી પ્રવૃત્તિઓને પગમાં સ્થાન આપવાનું બાકી આ પરસ્પર વિરોધી સિદ્ધાંતમાંથી આખરે કયાં સિદ્ધાંતને છે. કેટલીટ સુઝી ચુકી છે. નિત્ય નવી નવી સુઝતી જાય છે. વિજય થશે એ કહેવું અત્યારે મુશ્કેલ છે. કારણ કે સત્યની ઉપાસના જે પ્રવૃત્તિઓ કરી છે તે બધીની વિગતો પણ હજુ પૂર્ણ કરી અતિશય વિકટ છે જ્યારે આપણી આસપાસ તરફ અસત્યનાં શકઈ છે એમ નથી. ધંટી અને ચરખા, જેવી કેટલીક પ્રવૃત્તિઓ બળેએ ઘેરે ધાર્યો છે. પણ એપણામાં કોઈ અહિંસાના ઉંચા કરતાં બાળકો ધેરાતાં જ નથી. કેટલીક તકલી જેવી અમને ગમે શિખર સુધી પહોંચી શકે કે નહિ પણ આપણે તેને માનવી છે, પણ તેમની આંખને હજુ પૂરી પકડી શકી નથી. આ સર્વ જ જોઈએ-સ્વીકારવી જોઈએકારણ કે આપણી સામે આપણે એવા પ્રવૃત્તિઓમાંથી છેવટે કેટલી રાખવી, કેટલી કાઢવી, તેને અનુક્રમ ( પુરૂષને શું નંથી જોઈ રહ્યો કે જે આ વર્તમાન યુગની વચ્ચે . ઠરાવ, તે કરવાના પાઠ જેવા, આ બધું હજુ પ્રયોગ
પણ પોતાના જીવન અને આચરણ વડે આપણને અનુસરવા માટે .અને શોધખોળના ક્ષેત્રમાં છે, પણું આ બધું કરતાં બાળકો
- આ ઉન્નત આદર્શને ઉંચે ધારણ કરી રહેલ છે અને આપણે કેળવાય છે? ' મેટાં, બાળકે નાનાનાં કામકાજ પ્રેમથી કરી દોડ જેમ જેમ ધીમે પગલે પણ તેમણે સૂચવેલા માર્ગે આગળ આપતાં જોવામાં આવે છે. ગાડી ખેંચવી, દળવું, છાપરી બાંધવી પર વધતા જંઈશું તેમ તેમ મહાત્માજીને સંદેશ" આપણા માટે એક વગેરે કામે નાની નાની ટાળીઓ સંપ સહકારથી કરતી જોવામાં
: વધારે ને વધારે વાસ્તવિક અને વ્યવહારૂ બની જશે. એવી માં આવે છે. સ્વચ્છતાની ચીવટ વધતી લાગે છે. બેલવા ચાલવામાં શ્રદ્ધા રાખવાની શું તેઓ આપણને ફરજ પાડતા નથી. એ ઠાવકાઈ આવતી લાગે છે. તેઓ શિક્ષકેની સૂચનાઓ હાંસથી ર': ..
- અનુવાદક-પરમાનંદ ઝીલતાં પણ જણાય છે. એકંદર તેઓ બાલવાડીની પ્રવૃત્તિઓ વડછી આશ્રમ બાલવાડી ' ' (પૃષ્ઠ ૧ લાથી ચાલ) કરતાં પ્રસન્ન રહેતાં તેમ જણાય છે. આ બધાં શુભલક્ષણ છે. છે. આ નવી પ્રવૃત્તિ અને તેની કાર્યપદ્ધતિ ઘણી જ ગમી ગઈ હતી. તે
આંતરિક કેળવણી ચાલી રહેવાનાં એ ચિન્હ ગણી શકાય. પણ દિ કેટલાંક કેળવણીમાં રસ લેનાર સંજ્જનો એને સન્નારીઓ આ
- અમે રાહે એ. સ્થિતિની જઈએ છીએ કે જ્યારે એક એક ન પ્રયોગ જોવા ખાસે આવ્યાં હતાં.
ક
બાળક પિતાના-નાના મગજમાં પેતાના દિવસને કાર્યક્રમ ધડતું બાલ મંદિર ચલાવનાર કેટલીક સ્થાપના રદ થાય.- ઘેરથી નીકળે તે વખતે ગોઠવણ થતી હોય કે આજે હારે શિક્ષકોને અહીં પાંચ સાત દિવસ રહી અવંકન કરવા કહ્યા પ્રથમ દળવું છે, પછી કાંતવું છે, પછી છોડને પાણી પાવું છે. હતા. તેઓએ બોલવડીના કામમાં ભાગ લીધો હતો. અને આજે એ ગુણ પણ આવતા હોય એમ તે લાગે છે. કેટલાંક બાલવાડીની કાર્ય પદ્ધતિ પાછળ રહેલી કલ્પના સંબંધમાં ચર્ચાઓ બાળક દિવસના આરંભે શેનાથી કરે તેના સંકલ્પ સહિત કરી હતી. તેમની સાથેની ચર્ચાઓ અમને પિતાને પણું ઓછી દાખલ થતાં માલમ પડે છે ખરાં. તેઓ આવીને તરત ગઈ ઉપયોગી નીવંડી નથી.
,
કાલની પ્રવૃત્તિનાં તાર સાંધી લે છે, અથવા કંઇ નવી પ્રવૃત્તિ ધારી ૧૮. તા. રપ-પ-૪૧થી તા. ૩૧-૫-૪૨ સુધીમાં થયેલ ખર્ચ હોય તે તેનાં સાધનોની શોધમાં લાગે છે અને તે હાથ ન લાગે
T ખર્ચાયેલી રકમ હ તે શિક્ષકોની મદદ માંગે છે. નવાં બાળકોની સ્થિતિ તેવી નથી
છે." " ' . . ૩, આ. પો. હેતી. તેઓ સુકા ઘાસનાં તરણાં જેવાં બાલવાડીમાં આવતા જણાય નાસ્તા ખચ ખાતું ૧૨૭ ૩૦. છે. તેઓ પવન લાગે તે દિશામાં ઉડે છે, કોઈને દળતું જુએ તે - રસોડા પરચુરણ
૧૧ ૧૯ ળવા તરફ ખેંચાય છે, પાણી ભરંતુ જુએ તે પાણી તરફ સફાઈ સાધન
-- ૪૪૪– અને હીંચતું જુએ તો હીંચકા તરફ તે ઊડે છે. પછી જેમ
૩૬૯ જેમ તે જાણીતું થતું થાય છે તેમ તેમ પોતાની પ્રવૃત્તિનો વિચાર ચાલુ
: -પ૫- ર્જ કરતું હોય એવા ચિન્હો બતાવે છે. શિક્ષકેના પ્રેમ ભર્યા પ્રયત્નથી શિક્ષણું સાધન
૧૬૮-૧૨-૯ ના આ ગુણુ વધારે ને વધારે ફેલાશે એવી આશા તે રહે છે. છે કાયમી સરંજામ
- પરદેશમાં મોન્ટેસરી જેવાં અને સ્વદેશમાં ગિજુભાઈ કોયલેય" જ
- ૩૩–૯ - જેવાઓએ આખું જીવન બાલસેવામાં અર્પણું કરી બાળ કેળવણીના લવાજભ.
૬૮૫-૦૦ સિદ્ધાંતો અને પદ્ધતિઓ ખીલવ્યાં છે. તેને અભ્યાસ કરવાને ) ક્રીડાંગણ ;
૪૮૫ - તે હજુ અમારે માટે બાકી રહેલ છે. અમારી કાર્યપદ્ધતિની - આ છપાઈ, :.. - Yરે કોઈ વિગત કંઈક સિદ્ધ કરી લઈએ ત્યાર પછી તે માટે વખત પાકશે. » અણધાર્યું
. (૧૩ ૨૦ પ્રભુની દયાદરા ...
- વર્ષ દરમ્યાન એક ગંભીર અકસ્માત થઈ ગયે, એક ચકલી 'T '- ૧૭૬૬
- વર્ગની નાની બાળાં આશ્રમની વાડાની એક કુંડીમાં ડૂબી ગઈ ' નોંધ કેટલાક સરંજામ કારખાનામાંથી હજી આવ્યું નથી. તે હતી. બે ત્રણ મિનીટ નીકળી ગયા પછી કાર્યકર્તાઓને ખબર એ આવતાં કાર્યાલય સરંજામ-ખાતાંમાં શા. ૨૦) લગભગ ઉમેરવા પડશે. પડી. તત્કાળ ઉપચાર કરવાથી તે ઉગરી ગઈ. અમે તેને દયાળુ ૧૯. પાશેરામાં પહેલી પૂણી :-- .
. પરમેશ્વરની આ બાલવાડી ઉપર મોટી દયા માનીએ છીએ. તેના અમે પહેલાં વર્ષમાં, બાલવાડીના પ્રાગ પાછળ કરેલા માબાપે ઉપચાર દરમ્યાન સારી ધીરજ બતાવી અને પાછળથી
પ્રયત્નનું વિસ્તૃત ચિત્ર ઉપર દેરવામાં આવ્યું છે. હજુ મુખ્ય તેમણે કે બીજા માતપિતાઓએ અમારા ઉપર વિશ્વાસ જેને આ ' ચિત્ર ચિતરવાનું બાકી છે. માત્ર પૃષ્ઠ ભૂમિના કચડાઓ ભરાયા છે તે કાયમ રાખે એ પણ ઈશ્વરની દયા જ માનવી જોઈએ.
છે. એમાં ગ્રામજીવનમાંથી, આશ્રમજીવનમાંથી, પૂ. ગાંધીજીના વેડછી તા. ૯-૭-જરા જુગતરામ દવે. સિદ્ધાંતમાંથી રગ ઉપાડવામાં આવ્યા છે... " શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધ માટે તંત્રી મુદ્રક પ્રકાશક: શ્રી. મણિલાલ મેકમચંદ શાહ, ૪૫-૪૭ ધનજી ટ્રીટ, મુંબઈ.
- મુંદ્રણસ્થાન : સૂર્યકાન્ત પ્રિ. પ્રેસ, ૪૫૧, કાલબાદેવી રોડ, મુંબઈ. ૨
ઉદ્યોગ