________________
પ્રબુદ્ધ જૈન
તા. ૧૫-૧-૨
બારડોલીનો પ્રસ્તાવ
માટે ગાંધીજીને વિનંતિ કરવાની કોગ્રેસને ફરજ પડી હતી. પ્રતિ
પક્ષને બને ત્યાં સુધી અને ખાસ કરીને લડાઈના કપરા સંજોગોમાં (જે ઠરાવ બારડેલી ખાતે મળેલી રાષ્ટ્રીય મહાસભાની કા. વા. નહિ મુંઝવવાની ઇચ્છાથી ગાંધીજીએ પોતે નક્કી કરેલા ચક્કસ સમિતિએ દશ દિવસની વાટાઘાટના પરિણામે છે અને એમ છતાં ધરણને પહોંચી વળે તેવી પસંદ કરાયેલી વ્યક્તિઓ પુરતી જ આજે ખુબ ચર્ચાસ્પદ બની રહ્યો છે, જેના પરિણામે કેંગ્રેસની આગેવાનીથી
સત્યાગ્રહની હીલચાલને મર્યાદિત રાખી હતી. આ સત્યાગ્રહને શરૂ ગાંધીજી છુટા થયા છે અને જે ઠરાવ ચાલુ માસની પંદરમી તારીખે વર્ધા ખાતે મળનાર અખિલ હિંદ મહાસભા સમિતિની સભામાં મુખ્યપણે ચર્ચાવાને
કર્યાને આજે ચૌદ મહિના ઉપર થવા આવ્યું છે, અને આજ છે તે ઠરાવ નીચે મુજબ છે. પમાનંદ)
સુધીમાં ૨૫૦૦૦ કેંગ્રેસવાદીઓએ જેલવાસ સ્વીકાર્યો છે અને
સરહદી પ્રાંતમાં તેમજ અન્યત્ર હજારે માણસને સત્યાગ્રહ કરવા , કાર્યવાહક સમિતિ છેલ્લી મળી તેને આજે ચૌદ મહીના
છતાં પકડવામાં આવ્યા નથી. થયા છે. તે દરમિયાન આ દુનિયા વિગ્રહના વમળમાં વધારે ને વધારે ગૂંચવાતી ગઈ છે અને આત્મ-વિનાશને માર્ગે જેસભેર
આ સમિતિ ગાંધીજીની દેરવણીની અને પ્રજાએ એ દેરગતિ કરી રહી છે. કારાવાસમાંથી છુટયા બાદ કા. વા. સમિતિના વણીને આપેલા જવાબની સન્માનપૂર્વક કદર કરે છે અને આને સભ્ય ફરીથી એકત્ર થયા છે અને તેમણે માનવ ઈતિહાસના લીધે આજ સુધી પ્રજાનું બળ એકસરખું ટકી રહ્યું છે એવો આ કમનસીબ વર્ષ દરમિયાન બનેલા રાષ્ટ્રીય અને આરરાષ્ટ્રીય અભિપ્રાય ધરાવે છે. અંગ્રેજ સરકાર હિંદની આઝાદી પ્રત્યે એક બનાવો ઉપર ગંભીરપણે વિચારો ચલાવ્યા છે.
સરખો વિરોધ દાખવી રહેલ છે અને લોકોની લાગણી અને જુની સમસ્યાઓ નો આકાર ધારણ કરે છે અને ઉમદા ભાવનાઓને ઠોકર મારીને એકસરખી બાપખુદ સત્તાને લડાઈ અનેક નવા પ્રશ્નો સાથે હિંદુસ્થાનની સરહદ સમીપ અમલ ચલાવી રહેલ છે. સ્વાતંત્ર્ય અને લોકશાસનની જાહેરાત આવી પહોંચી છે એવા કટોકટીના વખતે રાષ્ટ્રીય મહા- અથવા તે આ વિગ્રહ દરમ્યાન આવી પડેલી આફત અને સભાને અને હિંદી પ્રજાને દોરવણી આપવાની જવાબદારી સંકટેએ તેમના વળણ કે રાજનીતિમાં કશે ફેરફાર કર્યો નથી, વધારે વિષમ બને છે. આ જવાબદારીને કા. વા. સમિતિ અને જે કાંઈ ફેરફારે નીપજ્યા છે તે પરિસ્થિતિને બગાડવામાં જ હિંદી પ્રજાના સહકાર વડે જ પહોંચી શકે તેમ છે. જે પરિણમ્યાં છે. સિદ્ધાંત અને હેતુઓને છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષો દરમિયાન રાષ્ટ્રીય
કેટલાક રાજકીય કેદીઓના છુટકારાનું કશું મહત્ત્વ કે મહાસભા વળગી રહી છે તેને ધ્યાનમાં રાખવા અને દુનિયાની
ઉપયોગીતા નથી અને સરકારી નિવેદન સ્પષ્ટ કરે છે કે આ આજની પરિસ્થિતિને અને સંશયાસ્પદ બનેલી પ્રજા ગણાની આઝા
છુટકારાને રાજનીતિના કોઈ પણ ફેરફાર સાથે સંબંધ દીને અનુલક્ષીને તે સિદ્ધાન્ત અને હેતુઓ વિષે વિચાર કરવાને .
નથી. હિંદી સંરક્ષણ ધારા નીચે સંખ્યાબંધ માણસને કશું કા. વા. સમિતિએ પ્રયત્ન કર્યો છે. આ સમિતિ એમ પણ માને
કામકાજ ચલાવ્યા સિવાય પરહેજ કરવામાં આવ્યા છે. તેઓ છે કે સાચી શાન્તિ અને સ્વતંત્રતા સ્વાધીન રાષ્ટ્રના વિશ્વવ્યાપી..
વધારે ઉગ્ર સ્વદેશાભિમાની છે અને પરદેશી સત્તા દૂર કરવાને સહકાર ઉપર જ સ્થપાઈ શકે અને ટકી શકે તેમ છે.
અધીરા છે અને દેશની આઝાદી હાંસલ કરવાની પ્રતિજ્ઞાવાળા છે આ સમિતિએ ૧૮૩૮ ના સપ્ટેમ્બર ૨૪ મી તારીખે એજ તેમને ગુન્હો છે. આ લેકે હજુ પણ જેલમાં પુરાયેલા છે. બહાર પાડેલ નિવેદનમાં વર્તમાન વિગ્રહ પ્રત્યેના પિતાનું વળણ
જે કે હિંદ સાથે અંગ્રેજ સરકારના વ્યવહારમાં કશો ફરક યથા સ્વરૂપે વ્યકત કર્યું હતું અને તેમાં નાઝી અને ફાસીસ્ટ
પડયે નથી એમ છતાં પણ આજે યુરોપીય વિગ્રહે જે વિશ્વવ્યાપી આક્રમણોને વખોડી કાઢવામાં આવ્યા હતા અને સાથે સાથે જે
સ્વરૂપ ધારણ કર્યું છે અને તેથી હિંદુસ્થાન માટે જે નવી લડાઈના ઉદ્દેશે સ્પષ્ટ કરવામાં આવે અને તે ઉદેશને શકય
પરિસ્થિતિ ઉભી થાય છે તેને કા. વા. સમિતિએ ગંભીરપણે હોય તેટલો અમલ કરવામાં આવે તે સ્વાતંત્ર્ય અને લેકશાસન
વિચાર કરે-જ જોઈએ. જે દેશે અન્ય બળવાન સત્તાઓના પક્ષે મદદ કરવાની ઈચ્છા પણ જાહેર કરવામાં આવી હતી.
આક્રમણના ભંગ થઈ પડ્યા છે અને જેઓ પોતાની સ્વતંત્રતાની ને પ્રજાવાતંત્ર્ય અને લોકશાસન ખરેખર વર્તમાન વિઝ- રક્ષા ખાતર જ લડી રહ્યા છે તેમની પ્રત્યે સ્વાભાવિક રીતે હનું ધ્યેય હોય તો તે ધ્યેયમાં શાહીવાદનું વિસર્જન અને કેસને પુરી સહાનુભૂતિ હોય જ; પણ હિંદ સ્વતંત્ર અને સ્વાધીન હિંદુસ્તાનની આઝાદીને સ્વીકાર થે જ જોઈએ. અંગ્રેજ સરકારની બને તે જ હિંદ રાષ્ટ્રીય ધેરણુ ઉપર દેશરક્ષણની જવાબદારી વતી ત્યારબાદ કરવામાં આવેલી જાહેરાત અને તેની પ્રત્યાઘાતી ઉપાડી શકે અને આ વિગ્રહના ઉલ્કાપાતે ઉપસ્થિત કરેલી વધારે દમનપૂર્ણ રાજનીતિએ સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે આ સરકાર તેની વ્યાપક સમસ્યાઓના ઉકેલમાં મદદરૂપ બની શકે. હિંદુસ્થાનની શાહી ચુડ અને હીંદી પ્રજાનું શેષણ એમના એમ કાયમ રાખવા રાજકીય ભૂમિકા અંગ્રેજ સરકાર પ્રત્યેની શત્રુવટ અને અવિશ્વાસની માંગતી હતી. હિંદી રાષ્ટ્રીયતાનું ઈરાદાપૂર્વક અપમાન કરવું, લાગણીઓ ઉપર રચાયેલી છે અને ગમે તેટલાં મોટાં મેટાં વચનો અનિયંત્રિત એકહથ્થુ સત્તાને કાયમ રાખવી અને ભેદવર્ધક આપવામાં આવે તો પણ આ ભૂમિકામાં ફરક પડવા સંભવ નથી પ્રત્યાધાતી તને ઉતેજતા રહેવું એ અંગ્રેજી રાજનીતિને સારી અને ફેસીસ્ટ રાજ્ય પધ્ધતિથી જે જુદી પાડી શકાય તેમ નથી હતો. કોંગ્રેસે માનભરી પતાવટને માટે રજુ કરેલી પ્રત્યેક દરખાસ્તને એવી અહંકારથી ભરેલી શાહીવાદી રાજ્યપધ્ધતિને પરાધીન હિંદ સરકાર તરફથી ઇન્કાર કર વામાં આવ્યા હતા, એટલું જ નહિ સ્વેચ્છાથી પ્રેરાઈને કશી મદદ કરી શકે તેમ નથી. આ સમિતિ પણ વિનીત ગણાતી સંસ્થાઓએ જાહેર કરેલા અભિપ્રાયની તેથી જાહેર કરે છે કે ૧૮૪ ના સપ્ટેમ્બરની ૨૬ મી તારીખે પણ અવગણના કરવામાં આવી હતી.
અખિલ હિંદ મહાસભા સમિતિએ પસાર કરેલ ઠરાવ એના એ - આ કારણોને લીધે હીંદી પ્રજાના સ્વમાન અને પ્રાથમિક
આકારમાં ઉભે રહે છે અને કોંગ્રેસની રાજનીતિને આજે પણ હકકોની રક્ષા કરવાના તેમજ રાષ્ટ્રીય હીલચાલની ઉચ્ચ ભૂમિકા એ ઠરાવ યથાર્ય પણે વ્યક્ત કરે છે. જાળવી રાખવાના હેતુથી યંગ્ય લાગે તે માર્ગે કોંગ્રેસને ઘેરવા
અનુવાદકઃ–પરમાનંદ