Page Text
________________
પ્રબુદ્ધ જૈન
તા. ૧-૯-૩૯
માં સિવિલ મેરેજ કરનાર
છે.
કન્યાની ઉમર ૧૪ વર્ષ
2, તે લગ્નમાં બાપ અથવા
ના જો હિંદુ, મૈહ,. શીખ બેલા પહેલાં જે રજીસ્ટ્રારની જ
અથવા જૈન ધર્મ પાળતા
સિવિલ મેરેજ
પણુ વર હિંદુ અને કન્યા જેન હોય તે તેઓ અમે હિંદુ-જૈન .
ધર્મ પાળીએ છીએ એમ જાહેર કરીને લગ્ન કરી શકે છે. હિંદુ સમાજમાં, સિવિલ મેરેજ કરનારાઓની સંખ્યા
લગ્ન કરતી વખતે વરની ઉમર ૧૮ વર્ષ પૂરા અને વધતી જાય છે. એ પ્રકારનાં લગ્ન કરનાર બે પ્રકારના હોય છે.
કન્યાની ઉમર ૧૪ વર્ષ પૂરાની હેવી જોઈએ. અને જો તેમાંથી એક વર્ગ હિંદુ કાયદા પ્રમાણે કાયદેસર.' લગ્ન કરી ન શકવાને જે કેઈની ઉમર ૨૧ થી ઓછી હોય તે લગ્નમાં બાપે અથવા લીધે સિવિલ મેરેજ કરે છે. હિંદુ કાયદા પ્રમાણે સગોત્ર અથવા
વાલીની સંમતિ જોઈએ. વરકન્યાનું સગપણ એવું નજીકનું ન પ્રતિમ લગ્ન પ્રતિબંધ છે. સગોત્ર એટલે વરકન્યા અને
હોવું જોઈએ કે એમને લાગુ પડતા કાયદા પ્રમાણે એ લગ્ન એક જ ગોત્રના હોય તે: પ્રતિલેમ એટલે વર કરતાં કન્યાને ગેરકાયદેસર ગણાય. વણું ઊચે હોય તે-દાખલા તરીકે વર વૈશ્ય અને કન્યા બ્રાહ્મણ
લગ્ન વખતે વરની કઈ : પત્ની હયાત-ન હોવી જોઈએ હોય છે. આ પ્રતિબંધ જેની આડે આવતઃ હાય-એવાં યુગલો અને કન્યાને પતિ હયાત ન હોવો જોઈએ. આ રીતે આ લગ્ન * સિવિલ મેરેજ કરે છે.
* . . એક પતિ તથા એક પત્ની પર ભાર મૂકે છે. તો આ ... બીજો વર્ગ એ છે જે એમ માને છે કે હિંદુ લગ્નમાં --- --- જેને આ અંતરાય નડે તે આનંદ વિધિથી લગ્ન કરે છે : સ્ત્રીને અન્યાય થાય છેએથી સિવિલ મેરેજથી જોડાવું તે
લગ્ન કરનાર બંને જણ શીખ ધર્મ અંગીકાર કરે તો એ ધર્મની વધારે ચોગ્ય છે. ' આથી સિવિલ મેરેજ વિષેના કાયદાની સામાન્ય રૂપરેખા
‘આનંદ વિધિથી પરણી શકે છે. એવાં લગ્ન કાયદેસર ગણાય છે. અહી આપવામાં આવે છે.
. લગ્ન પહેલાં જે રજીસ્ટ્રારની હદમાં લગ્ન કરવાં હોય તેને - સિવિલ મેરેજ કરનાર વરકન્યા જે હિંદુ, શ્રદ્ધ, શીખે બેમાંથી એક જણે તટિસ આપવી જોઈએ. અને તેની હદમાં અથવા જૈન ધર્મ પાળતાં હોય તો હું અમુક ધર્મ પાળું નોટિસ પહેલાં ઓછામાં ઓછા ચાર દિવસ રહેવું જોઈએ. છું એમ તેમણે જાહેર કરવું જોએ. પણ જે બેમાંથી એક એવી નેટિસ પછી ચાર દિવસ સુધી રાહ જોઈને લગ્ન થઈ જણ આ સિવાયને ખ્રિસ્તી, યહુદી, ઈસ્લામ અર્થવા: પારસી શકે. એ મુદત દરમિયાન કેઈ પણ માણસ એ વાંધો લઈ ધર્મ પાળતું હોય, તો વરકન્યા બંનેએ એમ જાહેર કરવું પડે * શકે કે થનાર લક્ષ્મ સિવિલ મેરેજના કાયદાના કોઈ નિયમનો છે કે અમે આમાંથી કોઈ ધર્મ પાળતાં નથી. દાખલા તરીકે ભંગ કરે છે. વાંધા લેનાર માણસ જે ૧૪ દિવસમાં કોર્ટમાં દાવો વર જૈન હોય અને કન્યા ખ્રિસ્તી ધર્મ પાળતી હોય તે કરે તે અદાલતના નિકાલ પ્રમાણે લગ્ન થાય કે ન થાય, પણ બનેએ જાહેર કરવું પડે કે અમે કોઈ ધર્મ પાળતા નથી, જે તે દાવો કંઈ ન કરે તે ૧૪ દિવસ વીત્યા બાદ લગ્ન થઈ શકે.
---- -'..' : લગ્ન વખતે જરૂરી કેફિયત વરકન્યા કરે છે. પણ ૨૧ (૧લા પાનેથી ચાલુ)
. વર્ષથી ઓછી ઉમર હોય તો બાપ કે વાલીની સંમતિ લેખિત • ''માણસને જે અખંડ અપજશજ મળ્યા કરે. તે લેવાય છે. વરકન્યાની કેફિયત ઉપર ત્રણ સાક્ષીની સહીઓ થાય માણસ ચીમળાઈ જાય, એનુ નૈતિક જીવન હણાઈ જાય, .. છે તે પછી લગ્નની નોંધ થયાનું પ્રમાણપત્ર રજીસ્ટ્રાર આપે છે. ક આસાનો ઈન્કાર કરી બેસે અને અંતે નાસ્તિક થઈ
જે કંઈ સ્ત્રી પોતાના પતિની હયાતીમાં અને જો કોઈ વિનાશને વહોરી લે. ' ' ' . ' ' - ''
પુ પિતાની પત્નીની હયાતીમાં સિવિલ મેરેજ કરે તે તેમ, એથી ઊલટે જે માણસને હરહંમેશ સફળતા જ કરનાર ગુનાને પાત્ર થાય છે એટલું જ નહિં પણ લગે રદબાતલ પ્રાપ્ત થાય, એના પાસા નિરપવાદ રીતે સેવળા જન્મ થાય છે. વિશેષમાં સિવિલ મેરેજથી જોડાનાર પતિ એક પડવા માંડે છે અને જીવનનું સાચું દર્શન જ નહિ પત્નીની હયાતીમાં બીજી સ્ત્રી કરી શકતા નથી.
સિવિલ મેરેજથી આવા લગ્ન કરનાર યુગલ ઇડિયન થાય. એનું માથું જ ફરે. એનું જીવનદર્શન સાવ છીછરું
- ડાઇવોર્સ એક્ટ પ્રમાણે છુટાછેડા મેળવી શકે છે. પરણનાર અને અને માલ વગરના વહાણની પેઠે - ભટક્યા કરે.
પુરૂષ આ લગ્ન કરવાથી પિતાની : સંયુક્ત કુટુંબમાંથી છૂટો ગણિતમાં હમેશા સહેલા જ દાખલાએ" મળ, વદન ' થાય છે, પણું તેને વારસાને હક્ક જતો નથી. આ રીતે
શ રહેલા અને આદા રોગવાળા જે દદીઓ મળે, . પરણનારની મિલકતને વારસે ઈડિયન સકસેશન એકટ પ્રમાણે યુદ્ધમાં હંમેશા પોચા જ પ્રતિસ્પર્ધી મળે છે જેમ થાય છે અને પરણનાર કોઇને દત્તક લઈ શક્તાં નથી. પરણનાર એવું જીવન કાચુંપોચું અને નિઃસર્વે થવાનું તેવી જ , પુરૂષના પિતાને તે એક જ પુત્ર હોય તે પિતા તેને સ્થાને
. રીતે સેંઘી કે મેંઘી સફળતા જ હંમેશ મળ્યા કરે છે. દત્તક પુત્ર લઈ શકે છે.
- ' આજના કયદાની આ આછી રૂપરેખા છે. લગ્ન કરનાર જીવન અસફળ અને અંતે નીરા થવાનું. શ્રેષ્ઠમાં શ્રેષ્ઠ
યુગલે યોગ્ય લાગે તો છૂટાછેડાના તથા વારસાનાં હક્ક વિગતરાગ સંપૂર્ણ પ્રયત્ન કયા નાં અસફળતા મળવાથી જ વાર કોઈ ધારાશાસ્ત્રી પાસે જાણી લેવા ધટે છે. ખીલેલા છે. માણસને કેવળ સફળતા જ મળે તે એનું ઘણી વખત એમ જોવામાં આવ્યું છે કે આવાં લગ્ન જીવન વ્યર્થ થવાનું. કેવળ અસફળતા જ મળ્યા કરે તે કરનાર વરકન્યા લગ્ન રજીસ્ટર કરાવ્યા પછી થોડીઘણી હિંદુ
' એનું જીવન ચીમળાઈ જવાનું. બન્નેની જરૂર છે.
વિધિ અથવા એને મળતી કાઈક વિધિ કરે છે, કોઈક વખતે
વિ
ની હોમ કરે છે, કેટલાક બ્રાહ્મણ પાસે આશીર્વચન વાવે છે. આ ઉનાળે, શિયાળ, વર્ષાકાળ અને દુકાળ એ બધાંની
- વિધિ જે એટલા પ્રમાણ અને વિગતથી કરવામાં આવે કે એને જેમ જરૂર છે તેમ સુખ અને દુઃખ, સ્મૃતિ અને
પરિણામે હિંદુ વિધિપૂર્વક પણ લગ્ન ગણાય તો ગૂંચ ઊભી વિસ્મૃતિ, જીવન અને મરણ, સફળતા, અને વિફળતા
‘ થવાનો સંભવ છે. એમ ન થાય માટે મારી સલાહ છે કે બધાં જ, આવશ્યક છે, બધાં જ રસપૂર્ણ છે. એ બધાં સિવિલ મેરેજ કરનારે હિંદુ વિધિ અથવા એને ભાસ ઉત્પન્ન -મળીને જ જીવન જીવવા લાયક થાય છે. સફળતા અને થાય એવી વિધિ કરવાની ઈચ્છા ન રાખવી.. . . . . વિફળતા અને ઈશ્વર તરફથી જ મળેલી બક્ષીસે હોય છે.
શાંતિલાલ હ. શાહ
કે
-
*
-
* - ---- --
- - -
| SR No. | 525924 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1939 Year 01 Ank 01 to 17 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1939 |
| Total Pages | 156 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 15 MB |