Page Text
________________
પ્રબુદ્ધ જૈન
તા. ૧૫-૭-૩૯
કોંગ્રેસમાં અરાજકતા
પ્રવૃતિમાં ભાગ લીધે છે તેમના સંબંધમાં અને ખાસ કરીને
સુભાષચંદ્ર બોઝનાં સંબંધમાં શું કરવું એ પ્રશ્ન રાષ્ટ્રીય ફેરવડ બ્લોક'ની સ્થાપના સાથે રાષ્ટ્રીય મહાસભામાં મહાસભાની કાર્યવાહક સમિતિ સમક્ષ આવીને ઉભે રહે છે. અરાજકતાનો પ્રારંભ થશે છે. શ્રી. સુભાષબંદ્ર બેઝ રાષ્ટ્ર
કોઈ પણ આગેવાન વ્યકિતઓ સામે શિસ્તભંગ સંબંધમાં પતિના અધિકારથી છુટા થયા તે પહેલાના તેમના ગાંધીજી
પગલાં લેવાનો પ્રસંગ ઉભે થાય એ રાષ્ટ્રીય મહાસભાનું સાથેના પત્રવ્યવહારમાં તેમણે સ્પષ્ટ સૂચન કરેલું કે મારી મોટું દુવ ગણાય. જે મહાસભાના પ્રમુખસ્થાનને બળે વાત સ્વીકારે, નહિ તે કોંગ્રેસમાં સીવીલર” આન્તરવિગ્રહ વખત જેણે શોભાવ્યું તેજ આગેવાન પુરૂષ શિસ્તની અવથરી’. આ સૂચન આટલી જલદીથી સાચું પડશે એમ તે
ગણના કરી રાષ્ટ્રીય મહાસભા પ્રત્યે બળ જાહેર કરે એ વખતે કલ્પના આવતી નહોતી. પણ છેલ્લી ઓલ ઇન્ડીઆ
પણ મટી કમનસીબી ગણાય. કોંગ્રેસ કમીટીમાં જુદા જુદા ઠરાવ ઉપર તેમજ ખાસ કરીને
પ્રસ્તુત પ્રકરણ પરત્વે ગેરસમજુતીઓ ફેલાવવામાં પ્રાનિક મહાસભાની સંમતિ સિવાય કોઈ પણ રાષ્ટ્રીય
આવે છે તે વિષે પુરી ચેખવટ થવાની જરૂર છે. એક તે મહાસભાના સભ્યથી સત્યાગ્રહ થઈ શકશે કે કેજી શકાશે નહિ
એમ કહેવામાં આવે છે કે સત્યાગ્રહ જેવો પ્રજાને કિંમતી એ ઠરાવ ઉપર જે ભાષણો થયાં હતાં તે આવતા તેફાનની
હકક રાષ્ટ્રીય મહાસભા આજે છીનવી લેવા ઉભી થઈ છે. આગાહી આપી રહ્યાં હતાં. જ્યાં કલ્પના ન હોય ત્યાં હેતુ
આમ સાદી સીધી વાત સાંભળીને કેટલાક છેતરાય છે અને એને આરોપ કરવામાં આવે અને અમુક ઠરાવ બહુમતિથી
સુભાષચંદ્ર બોઝના વિરોધને સંમતિ આપવાને આકર્ષાય છે. મંજુર થશે તે પણ અમે તે અમુક જ રીતે વર્તવાના એમ
પણ આ બાબત જરા ઉંડાણથી વિચારવી ઘટે છે. સત્યાગ્રહ
એવી ફેઈ અબાધિત વસ્તુ નથી કે એ તે કોઈ પણ સ્થળે આગેવાન વ્યક્તિઓ વ્યાસપીઠ ઉપરથી કહેવા માંડે ત્યારે સમ
કેઈપણ વ્યકિત સામે કોઈપણ સંગોમાં વાપરવામાં વાંધાજ જવું કે અંદરથી બળવાની શરૂઆત થઈ છે. કોંગ્રેસે પ્રાન્ત
ન ગણાય. સત્યાગ્રહ કાંઈ સુદર્શનચુર્ણ નથી કે જે શિયાળે, પ્રાન્તના રાજ્યવહીવટ સંભાળવાનું માથે લીધું અને ભિન્ન
ઉનાળે કે ચોમાસે કોઈપણ રૂતુમાં વાપરે તે પણ લાભજ ભિન્ન પ્રાન્તમાં પ્રધાનમંડળે ઉભાં કર્યા ત્યારથી અમુક અમુક
થાય. સત્યાગ્રહની પણ મર્યાદા છે અને એ મર્યાદા જાળવવામાં વ્યકિતઓ તેમ જ વર્ગમાં અસંતોષનો પ્રારંભ થયો હતે.
ન આવે તે એ સત્યાગ્રહ કેવળ દુરાગ્રહ બની જાય અને પરદેશી સત્તાને માથે રાજ્યવહીવટની જવાબદારી હોય ત્યારે સત્યને પોષવાને બદલે અસત્ય, અન્યાય અને બળજેરીને આપણું જે વતન હોય તેવું વર્તન વહીવટી જવાબદારી પોષક બની જાય. બીજું એમ કહેવામાં આવે છે કે સૈ કેઈને આપણા માથે લીધા પછી ચાલી ન શકે, આપણી સરકારને અમુક ઠરાવ સંબંધમાં પિતાને વિરોધ જાહેર કરવાનો બને તેટલે સહકાર આપીને પુષ્ટ કરવી એ જ આપણે રાજ- જન્મસિધ્ધ હક્ક છે, પણ આપણુ એવોજ એકાતિક વિષાર કીય ધમ ગણાય. પણ આ સ્થિત્યન્તર મહાસભાવાદીઓમાંના
છે. જે કાંઈ અયોગ્ય લાગતું હોય તે સામે વિરોધ રજુ કેટલાક સ્વીકારી શક્યા જ નહિ. આજના વાતાવરણમાં આજના કરવાનો સૈા કોઇને હકક છે એ બરોબર છે પણ એ વિરોધ અમુક યુવક વર્ગોમાં ગાંધીવાદ સામે અણગમે વધતો જતે
કયાં અને કેવી રીતે રજુ કરવો એની પણ મર્યાદાઓ વિચારવી નજરે પડે છે; અહિંસાની વાતોમાં તેમને રસ રહયો નથી;
ઘટે છે. કોંગ્રેસે કરેલા ઠરાવને કાંગ્રેસ બહાર જઈને વિરોધને વાસ્તવિકતાની ભૂમિકા ઉપર પગ મૂકીને ચાલવા જેટલી ધીરજ
પિકાર ઉઠાવે એથી તે કોંગ્રેસ વિરોધી તત્ત્વોનેજ જોર મળે નથી; સંભાળપૂર્વક વર્તવાની કે શક્યાશયતાને લાંબો વિચાર
અને પરિણામે કોંગ્રેસ જ નબળી પડે અને આવી વસ્તુસ્થિતિ કરવાની તેમનામાં વૃત્તિ નથી; “આગે કદમ”ની કોઈ વિચિત્ર
લાંબો વખત પાલે તે કેસજ છિન્નભિન્ન થઈ જાય. ઘેલછા તેમના મગજને ઘેરી રહી છે. આજની અરાજક્તાનો
આજે કોંગ્રેસના માથે આ જોખમ ઉભું થયું છે. જન્મ આ મનોદશામાંથી થઈ રહયો છે. એલ ઈ-ડીઆ
આજની દેશ જનતા આવતા પ્રવાહ સાથે ઘસડાવાને બદલે
આખા પ્રશ્નને, પરિસ્થિતિને અને પરિણામોને પૂરી ગંભીરકોંગ્રેસ કમીટીએ સારી બહુમતીથી પસાર કરેલા ઠરાવો સામે
રતાથી વિચાર કરશે અને સંભાળીને ચાલશે તેજ આવેલી દેશભરમાં જાહેર વિરોધ કરવા માટે જુલાઈની નવમી તારીખ
આતમાંથી કોંગ્રેસ પાર ઉતરી શકશે. અને નહિ તે શ્રી સુભાષચંદ્ર બોઝે જાહેર કરી. રાષ્ટ્રપતિ રાજેન્દ્રબાબુએ કોંગ્રેસનું નાવ મતભેદ, પક્ષાપક્ષી અને મારામારીનો ખડકી તેમને સમજાવવા અટકાવવા ઘણા પ્રયત્ન કર્યો. પણ તેઓ સાથે અથડાઈને શર્ણવિશણું થઈ જશે; અને પદેથી પોતાની વાતને વળગી રહ્યા અને મુંબઈ તેમજ અન્ય અનેક સત્તાની જડ વધારે મજબુત બનશે.
પરમાનંદ સ્થળેાએ જાહેર સભાઓ ભરવામાં આવી. આ પ્રવૃત્તિ પાછળ રહેલા શિસ્તભંગ તરફ રાજેન્દ્ર બાબુએ સૈ કોઈનું દયાન ખેંચ્યું; પંડિત જવાહરલાલ નહેરૂએ પણ આ દેખીતા શિસ્ત
પ્રબુદ્ધ જૈન” ભંગને ખૂબ વખોડી નાંખે; એમ છતાં પણ સુભાષ બાબુએ
જૈન સમાજના પ્રગતિશીલ વર્ગનું આ પત્ર દર તે આવી રીતે વિરોધ જાહેર કરવાનો સૈ કેઈને હક્ક છે
આ મહિનાની ૧ લી અને ૧૫ મી તારીખે બહાર પડે છે. અને એ હકક ઉપર આક્રમણ કરવામાં આવશે તે પછી વિચાર સ્વાતંત્ર્ય જેવું કશું રહેશે નહિ અને નવા બળ નવા
આ વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૨) છુટક નકલ દેઢ આને પ્રાણનો સંચાર થશે નહિ એ વિચાર આગળ ધરીને 5 શ્રી. મું. જૈન યુવક સંઘના સભ્ય માટે વાર્ષિક જાહેર પ્રજાની સભાઓ દ્વારા એ. આઈ. સી. સી. ના ઠરાવોનો આ લવાજમ રૂ. ૧) ગ્રાહક થવા માટે સત્વર લખે. વિરોધ કરવાનું આખા દેશની પ્રજાને આવાહન કર્યું. જે
પ્રબુદ્ધ જૈન” કાર્યાલય ફોરવર્ડ બ્લેકમાં અનેક પક્ષે જોડાયેલા છે, તેમાનાં ઘણા આગેવાનો આ શિસ્તભંગની પ્રવૃતિમાં સામેલ થયા નથી એટલું
૨૬-૩૦ ધનજી શ્રીટ, મુંબઈ ૩. આવકારદાયક છે, પણ જેટલી આગેવાન વ્યકિતઓએ આ આ પત્ર શશાંક પ્રેસ, કૅટ, મુંબઈમાં છપાવી પ્રકાશક અને તંત્રી શ્રી. મણિલાલ મકમચંદ શાહે ૨૬-૩૦ ધનજી
સ્ટ્રીટમાંથી શ્રી મુંબઈ જૈન યુ. સંધ માટે પ્રગટ કર્યું છે.
એ
જ તેમને પણ
જ તરન ભરવામાં
| SR No. | 525924 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1939 Year 01 Ank 01 to 17 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1939 |
| Total Pages | 156 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 15 MB |