Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1939 Year 01 Ank 01 to 17

SR No.: 525924
Original Sutra Author: N/A
Author: Manilal Mokamchand Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1939
Total Pages: 156
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 15 MB

Page 28

પ્રબુદ્ધ જૈન
તા. ૧૫-૬-૩૯
મ PDની ઉદ્દ
જે ન
Eાકર
પાન ક
કકર
મને
TEE
આપણું ધર્મશાળાઓ
सचस्स आणाए उबहिओ मेहावी मारं तरई।
મોટાં મકાનો છે; જ્યાં યાત્રાળુઓ સારી સંખ્યામાં આવે છે રાત્યની અણુમાં રહેનારે બુદ્ધિમાન મનુષ્ય મૃત્યુને તરી જાય છે.
અને જાય છે. આ ધર્મશાળાને એક સુંઠ અને ગંદવાડથી ENTERNETHINFERHws1FFFFFFFFFFFERE તરફ ખરડાયલ દેખાય છે. માણસો, જ્યાં ત્યાં જેમ તેમ
પડેલા-રાંધવા કે જમવામાં રોકાયેલા અથવા તે ગંદા ગાદલાઓ ઉપર આળોટતા નજરે પડે છે. કેટલાક માણસે
લોટા લઈને ધર્મશાળામાંથી બહાર નીકળતા અને નજીકના HEREFERRESTEFFEREFERFEIFFERE
કોઈપણ ખાડામાં બેસી જતા દેખાય છે. કયાં ધર્મ અને ગુરૂવાર, તા. ૧૫ મી જુન, ૧૯૩૯.
કળા-શ્રેય અને પ્રેમનો સુંદર સુમેળ સાધતા–દેવ વિમાન સમાન શોભતાં--જૈન મંદિરો અને ક્યાં બાજુએ આવેલા ગંદકી અને અસ્વછતાનાં ઉપર જણાવેલાં સ્થાનકે. જૈનોનું
ગૌરવ અને શરમ બને સાથે લાગાં અહિં એકત્ર થયા દેખાય છે. જ્યાં જ્યાં જેનોનાં તીર્થ સ્થાન હોય છે ત્યાં ત્યાં ધર્મ- પિતાને શિષ્ટ અને સંસ્કારી ગણતા જૈન સમાજે આ શાળાઓ હોયજ છે. જન શ્રીમાનો આ દિશાએ સારા શરમને છેડે લાવવો જોઈએ. કમનસીબે જે શ્રીમાને મેરી પ્રમાણમાં દ્રવ્ય ખરચે છે અને યાત્રીઓને બને તેટલી સગવડે
મોટી ધર્મશાળાઓ બાંધે છે તેઓ તે તે ધર્મશાળાની પુરી પાડવામાં આવે છે. ધર્મશાળામાં રહેવા ઉપરાંત ગાદલા
સ્વચ્છતા જાળવવા માટે જે ચાલુ ખર્મ, કર જોઈએ તેની ગોદડાની તથા હામ વાસણે ની જરૂરિયાતને બને તેટલી
' કશી યોજના કરતા જ નથી. તેના અભાવે ધર્મશાળાની પહોંચી વળવાની ચિન્તા રાખવામાં આવે છે. જયાં જયાં
આસપાસ ગંદકીના ઉકરડા પડેલાજ રહે છે. ચાલુ વપરાતી એક યા બીજા કારણે માણસો સારી સંખ્યામાં એકત્ર થતા
ધર્મશાળાઓ છ છ મહીને ધોળાવવી જ જોઇએ અને ગાળે હોય ત્યાં ત્યાં તેમને બને તેટલી સગવડ કરી આપવી એ
ગાળે રંગરોગાન થવા જ જોઈએ જરૂર વખતે યાત્રાળુઓને ખરેખર પુણ્ય કાર્ય છે. પણ આજ ધર્મશાળાઓને અસ્વચ્છતા અને ગંદકીના
કામ લાગે તેવા પાયખાનાની સગવડ પુરી પાડવી જોઈએ. મેટામાં મોટા મથક બનેલા જોઈને સભ્યતાની બુદ્ધિવાળા
જ્યાં ત્યાં માણસો લઘુશંકા કરવા બેસે તેની મનાઈ કરીને કોઈપણ માનવીને ખેદ અને આઘાત થયા વિના રહેતું નથી. તે માટે ધર્મશાળામાં અથવા તે આસપાસ ચોક્કસ સગવડ જે શ્રીમાન લાખો રૂપીઆ ખરચીને ધર્મશાળાઓ બનાવે છે .
કરવી જોઈએ; પાયખાનાં તેમજ પેસાબખાનાં સ્વચ્છ રહે અને તેમને ધર્મશાળા ચેખી અને સ્વસ્થ રહે તેની કશી પરવા
બરાબર સાફ થાય એ માટે અંબર વ્યવસ્થા થવી જ જોઈએ હોતી નથી. બીજી બાજુએ યાત્રીઓ પણ જે સ્થાનમાં
અને જરૂરી ખર્ચની ગોઢણ હેવી જ જોઈએ; માવા જોવા રહેવાની પિતાને આટલી સારી સગવડ મળી છે તેને સ્વરછ
માટે અને નકામા પાણીના નિકાસ માટે પણ વ્યવસ્થિત રાખવાની જવાબદારી જરા પણ સમજતાજ હોતા નથી.
ગેવણ હોવી જોઇએ. કામવાસણ ચેખાં ૨ખાવાનો તેમજ પરિણામે આજની ધર્મશાળાઓ અંદરથી તેમજ બહારથી
ગાળે ગાળે કઈ કરાવવાનો એક્કસ પ્રબંધ થવું જોઈએ.'
રસોડાની પણ સરખી વ્યવસ્થા હોવી જ જોઈએ. ખુબ ગંદકી અને દુધથી ભરેલી જોવામાં આવે છે. ભય
ગાદલાં ગોદડાં પુરા પાડવાની પધ્ધતિ બંધ કરવી તળીઓ ઉપર એંજુઠ તથા બાળકોના પિતાને લીધે જાત
જોઈએ, કારણ કે પ્રમાદી યાત્રાળુઓ પાસે ગાદલાં ગે દડાં જાતના નકશાઓ ચિતરેલા જોવામાં આવે છે. ભીંત ઉપર
ચેખા રખાવા એ ઘણું જ મુશ્કેલીભર્યું કામ છે અને તે પોતપોતાનાં નામઠામ ઠેકાણું ચિતરીને દરેક પાત્રો અમર
બીજું જાતજાતના માણસોના ઉપયોગમાં આવતા હોવાથી તે થવાના ફાંફા મારતો દેખાય છે. ઠામ વાસણ કલઈ વિનાના
અનેક પ્રકારનાં જતુઓનાં મથક બની જાય છે. ગાદલાં અને ખુણે ખાંચરે એંથી એ કાયલા માલુમ પડે છે. ગાદલા ગોદડાં એકવાર બનાવ્યા પછી વારંવાર સાફ કરવા લગભગ તેમ ગોદડાં ઘણું ખરું દુગધ મારતાજ હોય છે. જરા પણ અશક્ય છે. હિંદુસ્તાન ગરમ દેશ છે. મુસાફરે કે યાત્રાળુએ જ્યાં સ્વચ્છતાની બુદ્ધિવાળે કઈ પણ માણસ આવાં કામ વાસણ જાય ત્યાં પોતાનું બીછાનું પિતાની સાથે રાખવું જ જોઈએ. કે ગાદલાં ગોદડાંને ઉપયોગ જ કેમ કરી શકે એ સમજાતું સમૂહમાં રહેતા માણસે આદર્શ સ્વચ્છતા કેમ જાળવે નથી. ધર્મશાળાની આસપાસને ભાગ એંઠવાડ તેમજ મળ- છે તે જોવું હોય, તો કોઈ પણ નાની કે મોટી સરકારી મૂત્રની દુર્ગધથી ભરેલું હોય છે. ધર્મશાળા સાથે નાવા ધોવાની
જેલમાં જવું. મળમૂત્ર તેમજ હાવા દેવા માટે ત્યાં જે તેમજ પાયખાનાની કશી સગવડ હોતી જ નથી. ધર્મશાળાની
વ્યવસ્થા પ્રવર્તે છે તે આપણી ધર્મશાળાઓમાં જરૂર દાખલ
કરી શકાય. જે ધર્મશાળાના માલીકે અને કારભારીએ આ ખાળે ખુલ્લી વહેતી હોય છે. લધુ કે ગુરૂશંકા માટે ધમ.
બાબતે ખરેખર આગ્રહ ધરાવતા થાય તે ધર્મશાળામાં શાળાની ભીંત અને આસપાસ સે બસવારથી દૂર કદિ
સ્વચ્છતા લાવવી બહુ મુશ્કેલ નથી, પણ તેને ખરે આધાર કઈ જતું જ નથી. આ રીતે ધર્મશાળા મૂતિમન્ત નસ્કસ્થાન
ધર્મશાળાનો ચાલુ લાભ લેતા યાત્રિકે ઉપરજ રહે છે. આપણે જ બની ગયેલી કેટલાક ઠેકાણે જોવામાં આવે છે.
આપણાં દેવમંદિરે કેટલાં ખાં રાખીએ છીએ? તેવી રીતે . આ બાબતનો ગેટ ખ્યાલ હું બે વર્ષ પહેલાં આબુ
ધર્મશાળા પણ એક ધર્મસ્થાન છે એ બુદ્ધિ આપણા સામાન્ય ગયેલ ત્યારે મને આવેલે. આબુનાં મહાન દેવાલયો આરસની
વમાં આવે તે આપણું ઘર કરતાં પણ ધર્મશાળામાં મનહર કોતરણી માટે આજે જગમશહૂર છે અને જગતભરના
ચેખાઈ રાખવા તેમજ જાળવવાની આપણને વધારે કાળજી થાય. લોકે પૂર્વકાળના જનોના એ મહાન ગાવસ્થાનને નિહાળવા
ધર્મશાળા એ એક સામાજિક ઘર છે. આવાં સામાઆવે છે અને અભુત કારીગીરીથી વિસ્મયમુગ્ધ બનીને
છક ઘરે જ્યાં સુધી સ્વચ્છ અને સુંદર નહિ બને ત્યાં સુધી પાછા ફરે છે. આબુ જેવો ભવ્ય પર્વત અને તેની ગોદમાં
સમાજ જીવન મેલું અને અનેક વિકૃતિઓથી ભરેલું રહેવાનું. લપાઈને પડેલાં આ અપ્રતિમ દેવાલયો એકમેકની આકર્ષકતામાં
સમાજ સુધારણાના કાર્યને ધર્મશાળા સુધારથી આપણે કેમ વધારો કરે છે. આ મંદિરની બાજુએજ ધર્મશાળામાં બે પ્રારંભ ન કરીએ?
પરમાનદ