Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1939 Year 01 Ank 01 to 17

SR No.: 525924
Original Sutra Author: N/A
Author: Manilal Mokamchand Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1939
Total Pages: 156
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 15 MB

Page 120

પ્રબુદ્ધ જૈન
તા. ૧૫-૧૧-૩૯મહાવીરની નિર્વાણભૂમિ (બીજા પાનાથી ચાલુ)
' પ્રત્યાઘાતી અભિપ્રાય મારા જીવન પૂરત હું અવશ્ય કરું, બીજાને તેને સાક્ષાત્કાર ન થાય ત્યાંસુધી મારે ધીરજ જ રાખવી જોઈએ. આવી વૃત્તિ
- હિન્દુઓની લગ્નસંસ્થા અનેક પ્રકારની સુધારણા માગે છે તે જ અહિંસાવૃત્તિ.
તે વિષે બેમત નથી. તેમાં જરૂરી ફેરફારો કરવા માટે પ્રાન્તિક કુદરતી રીતે જ માણસનું જીવન દુ:ખમ્ય છે. જન્મજરા
અને મધ્યસ્થ ધારાસભાઓમાં જુદી જુદી જાતના ખરડાઓ વ્યાધિથી માણસ હેરાન થાય છે. ઈષ્ટનો વિયોગ અને અનિ
રજૂ થયા છે. એવા ત્રણુ ખરડાઓ મુંબાઈની ધારાસભામાં રજૂ બ્દને સંયોગ પણ જીવનમાં છે જ. પણ માણસે પોતાની મેળે
કરવામાં આવ્યા છે. અસમાન-લગ્ન–પ્રતિબંધક અને એકપત્નીકંઈ દુઃખ ઓછાં ઊભાં કર્યા નથી. માણસ જો સતપ અને
ત્વને ફરજીઆત બનાવતા બે ખરડાઓ શ્રીમતી લીલાવતી મુનશી નમ્રતા કેળવે તે મનુષ્યજાતિનું નેવું ટકા દુઃખ ઓછું થઈ
તરફથી અને કેટલાક સંજોગોમાં લગ્ન-વિચ્છેદની છૂટ આપતા જાય. આજે જે દેશ દેશ વચ્ચે અને કામ કેમ વચ્ચે કલહ
ખરડાઓ શ્રીયુત ભોગીલાલ લાલા તથા શ્રીયુત શાન્તિચાલી રહ્યો છે અને મૃત્યુ પહેલાં જ આપણે આ સૃષ્ટિ ઉપર
લાલ શાહ તરફથી. આ ખરડાઓ ઉપર હિન્દુ સમાજનો અભિજે નરક ઉપજાવીએ છીએ તે એલી અહિંસાવૃત્તિથી જ
પ્રાય જાણવા માટે સરકાર તરફથી તેની નકલે જુદી જુદી આપણે અટકાવી શકીએ. હિંદુસ્તાનના ઈતિહાસને જે કંઈ
સંસ્થાઓને મોકલવામાં આવી છે. જેમાંની એક સંસ્થા જેન વિશેષ સાધ હોય તો તે એક જ છે કે
એસોસીએશન ઓફ ઈડીઆ છે. આ સંસ્થાએ જે અભિપ્રાય सर्वेऽत्र सुखिनः सन्तु । सर्वे सन्तु निरामयाः ।
આપે છે તે આ અંકમાં અન્યત્ર પ્રકટ કરવામાં આવે છે. सर्वे भद्राणि पश्यन्तु । मा कश्चिद् दुःखभाग्भवेत् ॥
સમસ્ત જૈનાની વતી આ અભિપ્રાય આપવાને એ સંસ્થાનો આ વૃત્તિમાં આખું જીવનસાફલ્ય રહેલું છે. હિંદુસ્તાનમાં
દાવ હોવાથી એ અભિપ્રાયના ગુણદોષ બારીકાઈથી તપાસજેટલા આવ્યા તેટલા બધા અહીં જ રહ્યા છે. કેઈ ગયા નથી.
વાને જૈનેને અધિકાર છે. એ અભિપ્રાય સદંતર પ્રત્યાધાતી આશ્રિત તરીકે આવ્યા તેઓ પણ રહ્યા છે, અને વિજેતાના
હોવાને કારણે તેને વિરોધ કરી દરેક એ પ્રગતિશીલ જૈનોની ઉન્માદથી આવ્યા તેઓ પણ રહ્યા છે. બધા જ ભાઈ ભાઈ .
ફરજ છે. થઈને જ રહ્યા છે, અને રહેશે. વિશાળ હિંદુ ધર્મની, જનકના
જૈન એશોસીએશન ઓફ ઇડીઆ, હું જાણું છું ત્યાં સુધી, હિંદુ ધર્મની, વાલ્મિકીના હિંદુ ધર્મની, ગૌતમબુદ્ધના
છેલ્લાં દશ વર્ષથી કુંભકર્ણની નિદ્રા સેવતી હતી. આવા પ્રત્યાહિંદુ ધર્મની, મહાવીરના હિંદુ ધર્મની. આ પુણ્યભૂમિમાં
વાતી અભિપ્રાય આપવા માટે જ કોઈ વખત તે ઝબકી ઊઠતી સૌને સ્થાન છે, કેમકે આ જ ભૂમિમાં અહિંસાનો ઉદય થયો
હોય તેમ જણાય છે. જૂના વખતમાં જ્યારે આ સંસ્થા કાંઈક છે. આખી દુનિયા શાંતિ મળે છે. આખી દુનિયા ત્રાહિ
ક્રિયાશીલ હશે, ત્યારે સરકારને દફતરે જૈનેની સંસ્થા તરીકે ત્રાહિ પિકારે છે, છતાં તેને શાંતિનો રસ્તો જડતો નથી.
તેનું નામ નોંધાયું હશે, જેને પરિણામે તેને અભિપ્રાય માગવા જેઓ દુનિયાને લટે છે, મહાયુદ્ધોને સળગાવે છે તેમને પણ
જેટલું મહત્ત્વ મળ્યું હશે. પણ હવે તે જમાનો બદલાઈ ગયો આખરે શાંતિ જ જોઈએ છે, પણ શાંતિ તે કેમ પ્રાપ્ત થાય?
છે અને એ સંસ્થા જૈનોનું પ્રતિનિધિત્વ ધરાવતી કયારની થે બિહારની આ પવિત્ર ભૂમિમાં શાંતિનો માર્ગ કયારનો
મટી ગઈ છે. નકકી થઈ ચ છે. પણ દુનિયાને તે સ્વીકારતાં હજુ વાર
ઓ અભિપ્રાય આપતાં પહેલાં એ સંસ્થાએ જૈન સમાછે. પાવાપુરીના આ પવિત્ર સ્થળે તે મહાન માનવે પિતાનું આત્મસર્વસ્વ રેડી દુનિયાને તે માગ સંભળાવ્યો હતો અને
જને મત જાણવા માટે શું પગલાં લીધાં છે તે કાંઈ જાણવામાં
નથી. કદાચ એવાં કોઈ પગલાં લેવાની એ સંસ્થાનાં અધિકાપછી શાંતિમાં પ્રવેશ કર્યો હતો. દુનિયાનાં શાંતિતરસ્યા લેકે નગ્ન થઈ, નિર્લોભ થઈ, નિરહંકાર થઈ જ્યારે ફરી તે
રીઓને જરૂર નહિ હોય.
એ આખા અભિપ્રાથમાં એક એવું માનસ વ્યક્ત દિવ્ય વાણી સાંભળશે ત્યારે જ દુનિયામાં શાંતિ સ્થપાશે.
થાય છે કે જે ઉપરથી એમ જણાય છે કે એ અભિપ્રાય ઘડનાર અશાંતિ, કલહ, વિદ્રોહ એ દુનિયાને કાનૂન નથી, નિયમ નથી, સ્વભાવ નથી, પણ તે વિકાર છે. દુનિયા જ્યારે
ગૃહસ્થ કઈ જુદી જ દુનિયામાં વસે છે. એ અભિપ્રાયની બે નિર્વિકાર થશે ત્યારે જ મહાવીરનું અવતારકૃત્ય પૂર્ણતાને પામશે..
મુખ્ય મુદ્દાઓની જ હું આ સ્થળે ચર્ચા કરીશ. ' - કાકા કાલેલકર
અભિપ્રાયમાં જણાવ્યું છે કે “સામાજિક બાબતમાં કાયદાની
દખલગીરી એ ગેરડહાપણભર્યું અને અસત્ય લેખાય, કારણ કે અચકાતાં નહતા. એમની હાજરજવાબી પણ એવી જ હતી. આવી બાબતમાં ફરજ પાડવામાં આવે તેથી સમાજ. ઉપર રાજીનામાં આપવાનાં બે ચાર દિવસ પહેલાં પ્રધાનોની નવી અનેક ઊલટી અસર થવા પામે.” આ અભિપ્રાય ઓગણીસમી મેટરોને ખર્ચ ધારાસભામાં મંજૂરી માટે આવ્યો ત્યારે શ્રી. સદીને છે. એક સમય એવો હતો કે જ્યારે રાજ્યની ફરજ ઝાબવાળાએ સુચના કરી કે પ્રધાનો સાઈકલ વાપરે તો ખર્ચ માત્ર પોલીસ અને લશ્કરથી બાહ્ય અને આંતરવ્યવરથી બચે ત્યારે શ્રી. લદ્દેએ જવાબ દીધું કે મારા પછી આવનાર જાળવવા સિવાય બીજી કોઈ વિશેષ માનવામાં આવતી ન હતી. મિત્રો આ સુચના ધ્યાનમાં લેશે એમ હું આશા રાખું છું. જૂના વખતના વિનીતનું આ માનસ છે. વ્યકિતસ્વાતંત્ર્યને અને આખી સભા હરણી ઊઠી.
નામે દરેક સામાજિક સુધારણાને વિરોધ કરવામાં આવતા. એ " આજે તે એ બેલગામમાં પોતાના વકીલાતના ધંધામાં 210L SL Madly L. Liberalisin is dead and - પાછા જોડાઈ ગયા છે, પણ એમને જરૂર એમ કહી શકાય કે so is the conception of a police state, સામાજિક * ધારાસભામાં, મહાસભા પક્ષના સભ્યોમાં અને એમને ધડતરનું નિયમન અને • ભવસ્થા કરવી એ રાજ્યની મેઢામાં , મુંબઈમાં જેને જેને પરિચય થયો છે તે સમાં એ પ્રામાણિકતા, મટી' ફરજ છે, એ સૂત્ર હવે તો સર્વત્ર.. વીકૃત છે. થાકધિ એકનિષ્ઠા અને સહદયતાની છાંપ મૂકતા. ગયા છે. ', ' ' ' સામાજિક સુધારણાના કાયદાઓ (Social legislation) દરેક .. ' , ' , , , , , , , શાંતિલાલ શાહ : દેશમાં થઈ રહ્યા છે. પ્રજાતંત્રવાદી ઈગ્લાંડ, કાસ કે અમેરિકા" ની
ડો.
જે.',