________________
: : તરુણ જૈન : :
ત્રિવેણી સંગમ
(ત્રિવેણી એટલે પતિતને પાવન કરનારા મહાપવિત્ર જળસમૂહઃ સ્થાને છે. પણ આજે અજ્ઞાની હિંદુઓને પ્રતાપે ત્રિવેણી જેટલી બની છે—ટીલા, ચક્ષુ, આંગી વગેરેથી વરણાંગીયા બનેલા વિતરાગતા ગગા.
એ અમારા જિનરાજ ! એમના ભકતાએ એમના માથા પર રિચર્ડ ધી લાયન હાર્ટ ડના મુગટ પહેરાવ્યા હાય અને કપાળ પર પીળી પછી ચાંટાડી હેાય. એ પછી ઉપર કાચ જેવું નગ બેસાડયું
હાય, એમની ભ્રમર લાલ લાલ એ અમારા તીર્થંકર !
શ્રાવકાએ એમને શરીરે કયાં તે સફેદ કે પીળા ટીલા ચોંટાડેલા હાય, કે કયાં તે બખ્તર પહેરાવેલુ હેાય. શું કાઈ શત્રુ હુમલા ન કરે તે માટે એ પહેરાવાતું હશે ? એ પૈસાદાર હાય તા એમને હાથે અને ગળે ચાંદી કે સાનાના ઘરેણાં હ્રાય, અને ગરીબ હૈાય તે એમના ભકત એમને કેશરના આભૂષણ અપી સતાષ માને. એ અમારા વિતરાગદેવ !
એ અમારા મહાવીર ! એમની પાછળ જરીયાન પડદા હાય, માથા પર ત્રિત્ર હાય અને પડખે ચમરી ગાયના પૂચ્છ વીંઝાતા હાય, ક્રાઇ દિવસ એમને ઝુલવાડીમાં ફુલના વાઘા ચડાવીને બેસાડવામાં આવે. એ શું કુસુમશરના સ્વાંગ સજવા માટે કદિક તેમને આદલાના જામા પહેરાવવામાં આવે. એ જૈન જરીવાળાને ખટાવવા હશે કે સેાના ચાંદીની પરદેશમાં થતી નિકાશ ઓછી કરવાને હશે ? ઉત્સવને દહાડે એમને ઘટિકાયંત્ર પણ બાંધવામાં આવે. એ શ્રાવકાને નિયમિતતા શીખવવા હો કે ભગવાન એમના ભકત ભકિત કરવા વખતસર આવે છે કે નહિ' એનું હાજરી પત્રક રાખી શકે એ માટે હશે ?
વંદન હૈ। એ અમારા આજના વીરપ્રભુની એ વિકૃતમૂર્તિને1 સાધુ પુરૂષના વચનને ઉચ્ચ શિક્ષણના અભાવે શાસ્ત્ર વચન માની તેને અનુસરવાને પ્રયત્ન કરે. યુવકોને આ વસ્તુ ન રૂચી. ન સમજી શકાય તેવા પ્રશ્નોને ઉકેલ કરવાની જીજ્ઞાસા અને સનાતન સત્ય જાવાની મહત્વાકાંક્ષાએ તેમને અધર્મી, નાસ્તિક તરીકે એ સાધુ
એ એળખાવ્યા અને પ્રધાનપણે જૈન સમાજનું અધઃપતનનું મૂળરૂપ અને જવાબદાર આ સાધુ જ ગણાય.
છેલ્લાં કેટલાંયે વર્ષોંથી આ જાતની વૈમનુસ્ય પરિસ્થિતિએ ઉગ્ર સ્વરૂપ લીધું છે. પક્ષાપક્ષના મેહને લઇને સૌ કાઇ ગમે તે ખેલે છતાં એટલુ તા ચોકકસ છે કે એક વખતના જુનવાણી વિચારા અને વડીલશાહીનું સામ્રાજ્ય હવે વધુ વખત નબી શકવાના નથી. તેમના જર્જરીત કિલ્લાએ અને જરીપુરાણી મહેલાતે જમીનદાસ્ત
થવા લાગી છે.
આપખુદ સત્તાના ઇજારદારાનુ શ્રી. પરમાનદભાઈને સખહાર મૂકવાનું પગલું એ આ જાતના જર્જરીત કિલ્લાએ અને જરીપુરાણી મહેલાતાને ટેકા આપવા સમાન છે. પણ તેને ખબર નથી કે કુદરતના કાપથી કે ગમે તે કારણથી ધરતીકં પના આંચકામાં એક વખતનું જાહેાજલાલી ભાગવતુ. વેટા નગર એક રાતમાં અને એચાર કલાકામાં હતું નહતું થઇ ગયું તેવી રીતે આજને વડીલશાહીનેા દ્વાર અને રૂઢિપૂજકાના અત્યાચારના ભાગ ખનતા યુવા અને યુવતિઓના અંતરનાદે અને મહાવીરના સિધ્ધાંતનું શાસ્ત્રને નામે છડે એક ખૂન કરતા તેમના વેશધારીઓની દાંભિકવૃત્તિએથી જૈન સમાજમાં ભલે ધરતીકંપ થાય. સંક્રાન્તિના આ કાળમાં એ જાતને દાર અને દાંભિકવૃત્તિએનેા નાશ થવા જ ઘટે.
3
૨૫
જૈનામાં જિન-પ્રતિમા, સાધુ અને સાધ્વી એ ત્રણ ભક્તિધામને ગદી ાની છે તેટલી જ પ્રત્યાધાતી આપણી આ ત્રણ વિભૂતિ વગરના વિતરાગ, સાધુત્વ વિહાણા સાધુ અને માનવતા—રહિત સાધ્વી,) યમુના
વા—હાય જ. મેટા ધાંટા, ઉપયાગ માટે નહિ પણ શાભા માટે આધા એ અમારા મુનિરાજ ! એમની પાસે આટલી વસ્તુ તે અનિમુહુપત્તી, કાગળ શાહીને! સદંતર અભાવ કે અતિ વિપુલતા, એક અમારા સંસ્કૃતિ શિરામણી ! પક્ષ, અને ચાર વષઁથી માટી કાઈ પણ ઉમ્મરના ચેલાઓની ફાજ !
એ
ભલે એ પોતે છાપુંયે ચલાવે, પણ છાપાવાળાનું નામ આવે તે ‘ભાટ, ચારણ, ચાડીયા. ચુગલીખાર, પેટભરા' ઇત્યાદિ વિશેષણે આપવાનું ન ચૂકે. એ સિવાય જ્ઞાનનું પૂજન અને દેશકાળનુ અનુસરણ કર્યુ ક્રમ કહેવાય ?
ગાંધીનું નામ સાંભળતાં જ એ એની વિરુધ્ધ વ્યાખ્યાન પ્રેસનાર ગાંધી હેય. એ અમારા ભદ્રબાહુસ્વામિ અને હેમચંદ્રાચાર્ય આપવા મંડી જાય, પછી ભલે એ મેાહનદાસ ગાંધી નહિ, પણ હાર્ટ ના પટ્ટધર ! પોતાની માતૃભાષાનુ એક વાકય લખવામાં અગિયાર ભૂલ તે એ કરે જ એ અમારા સંસ્કૃતાચાર્ય |
તમે એમની પાસે જાવ, અને મુનિવંદન કરવાની યથાવિધિ અને તમે પાળી શકે નહિ, પણ એ બધા આપવાની પેાતાની એ તમને વણમાંગ્યે શિખવશે જ, તમે એમની પાસે એ પળ બેસે. કરજ બજાવી લેશે જ. તમે એમની જોડે પત્રવ્યવહાર કરે, અને એ મહામહેાપાધ્યાય છેકે તર્કોલ કાર, એમણે પેથાપૂર નરેશને પ્રતિઆધ્યા છે કે તમસપૂર તીને તાયુ છે એ તમને એમના પત્રમાંથી ખબર પડશે જ : ધન્ય હો એ ધ ધગશ-ધારકાને !
યમુના–મહાત્મ્ય પુરૂ કરતાં પહેલાં હું અભુટ્ટીએ આચરી લઉં, નહિ તો વળી -કાઇ દુર્વાસા—જેની અમારે ત્યાં ખાટ નથી—મારી દશા શકુંતલા જેવી કરશે !
સરસ્વતી.
એ અમારા ગુરુણિજી ! જેમને ભાષાના એક અક્ષરે ન આવડતા હેાય, જેમના ઉચ્ચાર શુદ્ધ અરબસ્તાની હાયમે અમારા ભરીને પ્રતિધ દેવાનેય અધિકાર. સરસ્વતી; એ અમારા વાગીશ્વરી; એમને શ્રાવક શ્રાવિકાને સભા
તેા જરૂર જાણવું કે: એ પ્રમુખસ્થાન અમારા સાધ્વીશ્રીએ શેાભાવ્યું લાલ લુગડાનાં ડાયરા વચ્ચે પીળાં વસ્ત્રની ભાત પડતી હાય છે. ખરેખર, પોતાના સાબુથી પારકાને મેલ કાપવા જેવા સેવાના રહેવું જોઇએ ? કામાં પ્રમુખ પણે જૈન સાધ્વીએ નહિ તે ખીજા કાણે
એ તદ્દન અહિંસક હેાય છે. હથિયાર એમને ખપતા નથી. જરૂર પડે- એ યુદ્ધમાં પોતાની પ્રતિપક્ષી સાધ્વીના હાડકાં ખાખરાં કરવાં એંધા, પાતરાં કે દાંડાતા જ ઉપયોગ કરે છે. પણ લાકડી કે હથિયારને હાથ પણ લગાડતા નથી.
ચંદનબાળા અને રહનેમી-પ્રતિષેધક રાજેમતીની આ પટ્ટશિષ્યાઓને ખમાસમણું દઉં છું. માત્ર નવ ગજ દૂરથી જ !
સગમ
શ્રી પ્રભુ, સાધુ અને સાધ્વીના એ ત્રિવેણી સંગમમાં સ્નાન કરી પવિત્ર થઈ રહેલા અમારા સમાજનેા ઉત્કૃષ્ટ સૂ હવે બહુ જ ઘેાડા દિવસમાં ક્ષિતિજ પર પ્રકારારો; એમ દેખાય છે!