________________
:: તરુણ જૈન : :
સંતતિ નિયમન’ વિષેનું પ્રચાર કાર્ય.
વનસ્પતિકાય–ને-માનવકાય.
કંઈ પાંદડીઓ, કંઈ પાંખડીઓ, તહીં ચગદાયે ! કે' અટકાવે !' કઇ કુમારીએ, કંઈ સુકુમારે, થ હોમાય ! કે’ બહાર કરો ! કંઈ કુંવારી, કુમળી કળીઓ,
મીસીસ સેંગરેના ભાષણએ આ મહત્વના વિષય ઉપર જનતાને છુંદાતી રે! કે” ખ્યાલ કરે !
વધુ રસ લેતી કરી છે. ગાંધીજી તેમજ અન્ય સમાજ સુધારક નેતાકંઈ બાળાઓ, કંઈ વિધવાઓ,
એએ . અત્યારસુધીમાં આ અંગેનું કંઇક પ્રચાર કાર્ય કર્યું છે. કચડાતી રે ! ” હાય કરે !
પરંતુ રાજકિય અને તેવાં વિવિધ પ્રકારનાં આંદોલનને લઈ આ કંઈ ગૂર્ણ ખીલ્યાં, કંઈ અર્ધ ખીલ્યાં,
પ્રશ્ન ઢંકાઈ ગયેલ. દેશનું ધન ધાન્ય કે આર્થિક સંપત્તિનું વાર્ષિક કુસુમ કચડાતાં! બચાવ કે’ !
ઉત્પન્ન જ આખીએ પ્રજાની સામાન્ય જરૂરિયાતો પુરતું ન હોય ઉગતાં બાળે, ખીલતા તરુણે,
તે તે દેશમાં ભૂખમરે, ગરીબી કે રોગ વધે તે. હેજે સમજાય બલિદાન ધરાતાં ! બચાવો કે'
તેવી બીન છે. સંતતિ નિયમનને પ્રશ્ન અત્યંત નાજુક હેઈ, વિકસી વેલ્યો, ઉગતા છોડે,
અત્યારસુધી આપણી સામાજીક સંસ્થાઓએ કે જાહેર વ્યકિતઓએ કાં કાપે રે ! અરેરાટ ધરે !
તે પ્રશ્નને અંગે જે પ્રચાર કાર્ય કરવું જોઈએ તે કરેલ નથી, હજી ઉગતી યુવતિઓ, ઉગતા યુવંકા,
એ શિષ્ટતાને નામે આ પ્રશ્ન અંગે જે સૂગ દાખવવામાં આવે છે પ્રગતિ–પથ પળતા કાં રોકે ?
તે સનાતનીયાપણું, આપણામાં કેટલું ઊંડું ઘર ખાલી બેઠું છે તે “વનuતા ” હૈયાં બહલાવ્યાં,
દર્શાવે છે. આ પ્રશ્નને અંગે ફકત વિશાળ સ્વરૂપમાં જ નહિ પરંતુ કંઇ આત્મ રડ્યા ! પ્રાયશ્ચિત્ત કર્યા !
અત્યંત ચીવટ અને ઝીણવટ ભર્યું પ્રચારકાર્ય થવાની જરૂર છે. “માનવ” હણાતી રહી,
જનતાની અંદર સંતતિની વૃદ્ધિ અ ગેની જુની ભાવનાએ પસી ના બહાર કરી, મીઠી નજર ધરી ! ! !
ગઈ છે તેને નાબુદ કરતાં ઘણો સમય વીતી જવા સંભવ છે. વાણીયા’ વિષે ટીકાઓ સાંભળેલી–
બાળલગ્નોને લીધે શારીરિક કાંગાલિબત. શારીરિક કાંગાલિઅત એટલે વાણીયો કીડી મકડીની હત્યા કરે.
સરેરાસ ટુંકા આયુષ્ય અને એટલે જ દેશને થતું આર્થિક ગેરલાભ. -પણ ગરીબને ચૂસતા પાછો ના હઠ”
આ બધાં પાછળ થતે શકિત વ્યયને આપણે સરવાળે કાઢી તે “પુષ્પ ચુંટતા અરેરાટતો વાણી
દેશની અર્ધગતિનાં મૂળ કારણો શાં શાં છે અને તેમાંથી ધડે લઈ સમગ્ર શ્રમજીવીના કુમળા બાળાને રોટલે નિર્દયપણે છુટાવે”
પ્રજાની રહેણી-કહેણીમાં શું પરિવર્તનની જરૂર છે તે માટે અમૂલ્ય વળી મહારે એક અંગત પ્રસંગ
બોધપાઠ મળી શકે. પ્રત્યેક કુટુંબને આ વિષેનું જ્ઞાન આપવા માટે દેવ-મંદિરમાં અજાણ્યું એક પુપ
મહાભારત પ્રયત્નો થવાં જોઈએ. ઉંડી ધાર્મિક ભાવનાવાળા દેશમાં હારાથી છુંદાઈ ગયું-ને એક મહાશયનું હૃદય ચીરાયું
આ કાર્ય વિશેષ મુશ્કેલ બને છે એ ખરું, પરંતુ દેશનું વસ્તી પ્રમાણ “અરરર ! ફુલ કચર્ય !! કેવા કરમ બાંધશે
નિરંકુશ રહેતાં પ્રજાની સર્વદેશીય પ્રગતિનું જે રૂંધન થવાની મા'રાજ પાસે પ્રાયશ્ચિત્ત લઇ લેજે” આ અહિંસક મહાશયને લકે |
ભીતિ રહે છે તે જોતાં એ મહાભારતકાર્ય હાથ ધર્યા વિના છૂટકે ‘કસાઈ-વાણી” કહેતા-ગરીબોને એ ચૂસતે--હું એને Shylock કહું.
નથી. એક સામાન્ય કુટુંબમાં કુટુંબની કમાણી કરતાં નિભામહારૂં કાવ્ય આમાંથી જન્યું છે. વનસ્પતિકાય-પુષ્પ વિગેરે- |
વવાની વિશેષ સંખ્યા હોય તે તેટલે અંશે કુટુંબને, અન્ય સભ્યોને સ્થાવર વસ્તુઓ પ્રતિ અહિંસાવૃત્તિ દાખવતા ને માનવો–બાળ |
વિકાસ અટકે છે. તેવી રીતે હિંદ જેવા પરાધિન દેશમાં, કે જ્યાં વિધવાઓ, બાળલગ્ન ને અણુમેજ લાનમાં હેમાતા કન્યા-કુમાર | ઉદ્યોગો અને વેપાર ખીલી શકે છતાં પરાધિનતાને લઈ ખીલવવાના વિગેરે ચેતનાને જુમ ચકકીમાં પીસતે માનવી દંભી ન તો શું? |
પુરી તક નથી મળતી ત્યાં આ વિષે જરા પણ શિથિલતા સેવવામાં જેનામાં એક સાવ આ વર્ગ અસ્તિત્વ ધરાવે છે આ પ્રત્યે
આવશે તો તે આપણું વર્તમાન અને ભાવિ માટે જોખમકારક અને મહારૂં સૂચન છે
બીજી પ્રજાઓની પ્રગતિની સરખામણીમાં પીછે હઠ કરનારી જ My poem implise this
નીવડશે. આથી વનસ્પતિ પ્રત્યે નિર્દયતા નથી સૂચવાતી. How trifles triumph over things of importance !
આપણાં તંદુરસ્ત ખાતાંઓ, સાર્વજનિક દવાખાનાઓ, મહિલા Who is at foult? The led or the leader ?
સંસ્થાઓ અને સમાજ સેવા કરતી સંસ્થાઓ આ પ્રશ્ન પરત્વે , “વાણીએ કે મારાજ ?
જાગૃત રહેશે તેવી આશા સેવીએ. શ્રી ભાઇલાલ બાવીશી. !
- શ્રી નાનાલાલ દેશી.
અમાં
અંગે કે
દેશમાં