________________
:: તરુણ જેન ??
તરૂણ જૈન. . . . .
=
=
શ્રી નાણાવટીને અભિનંદન.
રોમાં પ્રભુત્વ ધરાવનાર માટે થાય છે અને શક નથી.
કરવું પડશે એ નિર્વિવાદ છે. એટલે ભવિષ્યને વિચાર કરીને પણ જૈન સમાજે રાષ્ટ્રીય લડતમાં પિતાને ચોગ્ય ફાળે આપવો જોઈએ અને પોતાની લગવગ વધારવી જોઈએ.
આ પ્રસંગે શ્રી મણીલાલ બાલાભાઈ નાણાવટી જેઓ તા. ૧૫-૧૨-૩૬ ,
સામાન્ય પદથી વડોદરા રાજ્યના નાયબ દિવાન બન્યા
અને હમણાં જ હિંદી સરકારની સંમતિથી રીઝર્વ બેન્ક રાજદ્વારી ક્ષેત્ર અને જેને.
ઓફ ઇંડિયાના ડેપ્યુટી ગવર્નર નિમવામાં આવ્યા છે. તેમને અમે અભિનંદન આપ્યા સિવાય રહી શકતા નથી પિતાની
ઉચ્ચ નિષ્ઠા અને બહેનો અનુભવથી જે પદ તેમણે પ્રાપ્ત રાજદ્વારી ક્ષેત્રોમાં પ્રભુત્વ ધરાવનારી વ્યકિતઓની કર્યું છે તે જૈન સમાજને ગૌરવરૂપ છે એમ અમે માનીએ અસર સામાન્ય લેાક સમૂહના જીવન પર બહુ મોટી થાય છીએ. અને અનેક વ્યકિત બને તે પ્રેરણાદાયક થઈ પડશે ' છે. દીર્ઘકાળને આ અનુભવ કથા શાળા તથા કલા ની અમા, અમેન રોકી નથી. ઉકિતદ્વારા અનુભવીએ, એ વ્યકત કર્યો છે. બહુ પ્રાચીન જૈન સમાજ પિતાની રાજદ્વારી લાગવગ વધારવામાં કાળથી ધર્મોપદેશકે રાજને પ્રતિબંધ આપવા તરફ વિશેષ પ્રયત્નશીળ થાય અને તે લાગવગ અને શકિતનો ઉપયોગ લક્ષ દોડાવતા રહ્યા છે તેનું રહસ્ય પણ આજ છે. રાજા પિતાના સમાજના અમ્યુદય અર્થે કરે એટલીજ હદયેચ્છા.
જ્યારે અમુક ધર્મના હોય છે ત્યારે સ્વભાવિક રીતે જ એ ધર્મના પ્રચારને ગતિ મળે છે. અને એ ધર્મના અનુયાયી
(“જેઇલઇશુ? પૃષ્ઠ ૮૩ નું ચાલુ) એને મોભો વધે છે.
દવા તરીકે પીધે રાખે છે. ને આ તે છઠ્ઠી બાટલી છે. " જૈન સમાજના પ્રાચીન ઈતિહાસમાં જે ઉજવળતા અને
મસાલી -હવે નાના મુદ્દે મોટી વાત રહેવા દે. ઘણી ચાંપલાસ શી ? ગૌરવ દેખાય છે તે મોટા ભાગે તેની પ્રચંડ લાગવગને જ
પેમે પહોચેલે:-હવે આડી અવળી વાતે જવા દે ને મુદ્દા
. ઉપર આવે.. આભારી હતા. તેમ કહી શકાય. સંપ્રતિ, ખારવેલ, અમેઘ વર્ષ, આમરાજા કુમારપાળ આદિ રાજાઓના સમયમાં
ગબરૂ-શું મુદ્દા ઉપર આવવું છે? જે ન્યાતના બંધારણ વિરૂદ્ધ જૈન સંસ્કૃતિને પુરત વેગ મળે છે તેના અંગે કેટલા
ચાલશે તેને જોઈ લઈશું. વિકસિત થયા છે? રાજા અન્યધમી હોય પરંતુ મંત્રીઓ
કિશોર-શું જોઈ લેશે? અને સેનાપતિઓ જૈન હોય ત્યાં પણ જૈનધર્મને ઓછો
ગબરૂ –જે દીકરી બહાર દેશે તે વાત બહાર થશે. સારે ભુડે
એને ત્યાં જવાનું બંધ થશે. ખાવા પીવાને વહેવાર કપાશે. તમામ છે. લાભ થા નથી ! વિમળશાહ, વસ્તુપાળ, તેજ-પાળ, ઉદયન - તથા રજપૂતાનાના અનેક જૈન મંત્રીઓએ જૈનસંસ્કૃતિના
વહેવાર બંધ થશે ને હાડહાડ થશે પછી. ક્યાં જશે ? વિકાસ રક્ષણમાં જે ફાળે આવે છે તેની નોંધ લેતાં એ
કિશોરા-કાકા ! તમે ભિંત ભૂલ છો. જુઓ આ૫ણી નાતમાં
૧૦૦૦ ઘર છે. તેમાં ૭૦૦ ઘરની વસ્તી મુંબઈ વસે છે. તેમાં કોઈ વાત પૂબ સ્પષ્ટ થશે.
વરસે, બેવરસે, ત્રણ વરસે કે ચાર વરસે લગ્ન પ્રસંગે આવે છે. -:. શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકર, બપ્પભટ્ટસૂરિ, શ્રી હેમચંદ્રા- હવે ભુંડે અવસરે તે આવતા નથી, ને લગ્ન જેવા અવસર મુંબચાર્ય, શ્રી હીરવિજયસૂરિ આદિ મહાન જૈનાચાર્યોએ પ્રાપ્ત ઈમાં જ પતાવવાની શરૂઆત થઈ છે. તમે જોશે દશ વરસમાં સૌ કરેલી રાજદ્વારી લાગવગથી જૈન સમાજનાં ઘણાં મહાન ત્યાંજ લગ્ન ઉજવશે. દીકરીઓના હિતને વિચાર કરી એને ભણાકાર્યો થયાં છે. હમણાંનું તાજું દષ્ટાંતજ નએ શ્રી વિજય- વશે, એની સલાહથી ગ્ય સ્થળે વરાવશે. સારાભૂ તમે નહિ ધર્મસૂરિજીએ અનેક રાજાઓ સાથે તથા મોટા મોટા જાઓ તો કંઈ અડી રહેવાનું નથી તેમ તમારી લગારે જરૂર નહિ વિદ્વાનો સાથે જે સંબંધ બાંધે તે જૈન સમાજને અનેક રહે. મુંબઈમાં લગ્ન થતાં ખર્ચ ઓછાં થશે ને તમારે ખાવાપીવાન રીતે ઉપયોગી થાય છે. પરંતુ આજે જૈનસમાજની આ સવાલ બિન ઉપયોગી થશે. આ તમારી ધમકીઓની આગલા જમાક્ષેત્રમાં જે સ્થિતિ છે તે અત્યંત શોચનીય છે. છેલા નામાં અસર થતી હશે પણ આ જમાનામાં તમારી ધમકીઓ ધૂળમાં પચીસ વર્ષમાં તેઓએ પિતાની રાજદ્વારી લાગવગમાં જમ્મર રોળાશે ને ઉપરથી હસીને પાત્ર બનશે ને લેકે આંગળી ચીંધશે. ધટાડે કર્યો છે. પરિણામે તીર્થના હકકો, રાજદ્વારી નાક- ગબરૂ ભાઇ હજીક તારે દુધીયા દાંત છે તને ખબર નથી. રીઓ અને વ્યાપાર વગેરેમાં તેને ઘણું શાષવું પડયું છે. મારી રમત આગળ ભલભલાના પાણી ઉતર્યા છે, ભલેને અમે આ પરિસ્થિતિ દૂર નહિ થાય અને જૈન સમાજની જિ- અહિં આછી સંખ્યામાં હાઈએ પણ ન્યાતની ગાદી તે અહિ, છે. દ્વારી લાગવગ ઘટતી જ જશે તે પરિણામ એ આવશે કે એટલે અમારા હક્રમે મુંબઈવાળાને માનવું જ પડશે. તનું સ્થાન બીજી મામુલી કોમોની સાથે જ રહેશે.
કિશોર તમને જોઈ લેવાને રોગ લાગ્યો છે એટલે અત્યારે રસમાજમાં આજે પ્રચંડ કાન્તિના પૂર વહી રહ્યા છે. નહિ સમજાય. જ્યાં મુંબઈમાં સંગઠન થયું કે જોઈ લેવાની તમારી નવા રાજકીય બળ અસ્તિત્વમાં આવી રહ્યાં છે. તે દરેકની તુમાખી તમારી પાસે જ રહેવાની છે. પ્રજા જીવન પર ઊંડી અસર થઈ રહી છે. આ નવા બળાને ત્યાં પ્રતિક્રમણને વખત થવાથી ફનુકાકા ને ગબરૂ મસાલી અપવાની લેવામાં જે સમાજ પછાત રહેશે તેને ઘણું સહન કામળીઉં બગલમાં મારી ઉપાશ્રયે ઉપડયા ને સૌ વિખરાયા.