________________
Itnism
તરૂણ જૈન.
જે કન્યા ગુરૂકુળ.
અને અત્યારે
વિહાર
:: તરુણ જૈન ::
હમણાં મુંબઈમાં એક ભરચક કાર્યક્રમ જાયો હતો. હેમાં
સ્નાતિકા બહેનના પ્રયોગો જેમાં મુંબઈની જનતા મુગ્ધ બની. હતી. આપણું હેનને જે આ જાતનું શિક્ષણ આપવામાં
આવે, બાળપણથી જ હેમને જો વ્યાયામ અને સ્વરક્ષણની wwઝ તા. ૧-૧૨-૩૬,
તાલીમ આપવામાં આવે તે આજે જે શારીરિક કંગાલીઅતતા અને ભીરતા દેખાય છે તે અદશ્ય થઈ જાય. સ્થળે સ્થળે ગુંડાઓના અત્યાચારોની ભેગ બનતી બહેને હેવા
ગુંડાઓને છકકડ ખવરાવી હેને નશ્યત આપી શકે, એટલું જ આપણા સમાજમાં શિક્ષણ માટે છોકરાઓની જેટલી નહિ, પરંતુ અત્યારની જે પરાધીન દશા તે ભોગવે છે. કાળજી રાખવામાં આવે છે તેટલી કાળજી કન્યાઓ માટે પતિ સાથેના અને પતિ વિહોણા જીવનમાં હેને માથે જે ભાગ્યે જ જોવામાં આવે છે. છોકરાઓ માટે સ્થળે સ્થળે સાઠમારીઓ ચાલે છે તે અવશ્ય દૂર થાય. છાત્રાલય, ગુરૂકુળ વગેરે નજરે પડે છે, જ્યારે છોકરીઓ અમે એમ કહેવા માગતા નથી કે આર્યકન્યા મહામાટે એક પણ એવી સંસ્થા જાહેરમાં હાય વિદ્યાલયની સ્નાતિકા બહેનની માફક જ આપણી કન્યાઓને જણાયું નથી. કન્યાઓના શિક્ષણ માટે આપણે બેદરકાર છીએ એ બાબત ઈષ્ટ નથી. કારણકે આજની કન્યા આવતી
પણ ધનુષ્યબાણનું, સંસ્કૃત સાહિત્યનું કે તે વિદ્યાલયમાં કાલે માતા બનવાની છે. હેનામાં સુસંસ્કાર અને શિક્ષણ
જે જાતનું શિક્ષણ આપવામાં આવે છે એ જ જાતનું શિક્ષણ હશે તે હેના બાળકને તે વારે મળશે. બાળકોનાં અપાવું જોઈએ. પરંતુ સ્વરક્ષણ પૂરતું લાઠી કે શસ્ત્રનું જીવન ઘડતરમાં માતાને હિસ્સો મોટો હોય છે. જ્ઞાન, આરોગ્ય પૂરતું વ્યાયામનું શિક્ષણ અને ગૃહકાર્ય
શિક્ષણ વગર કઈ પણ રાષ્ટ્ર, સમાજ કે કેમ ઉન્નતિ માટે પાકશાસ્ત્રમાં પ્રવીણતા, ભરત, શીવણુ, ગુંથણ, સંગીત 'સાધી શકતી જ નથી. અને હેમાં પણ સર્વદેશીય ઉન્નતિ અને વ્યવહાર પૂરતું ભાષા અને અક્ષરજ્ઞાન, એટલી બાબતે સાધવી હોય તે કન્યા કેળવણીની ખૂબ જરૂરત છે. જો કે જરૂરી છે. આ જાતના શિક્ષણ માટે એક કન્યા ગુરૂકુળની આજે મ્યુનિસિપલ કન્યાશાળાઓમાં અને કેલેજોમાં શિક્ષણ આવશ્યકતા છે. આપવામાં આવે છે, પરંતુ હેમાં ખૂબ ખામી છે. એ છે કે આવી સંસ્થામાં મા-બાપો પિતાની કન્યાને કન્યાએ જે ઉચી કેળવણી લે છે, તૉ સમાજની સાથે શિક્ષણ માટે મોકલે કે કેમ ? એ એક પ્રશ્ન છે. છતાં રહેવું હેને માટે મુશ્કેલ બને છે અને જે અધૂરી કેળવણી પ્રયત્ન કરવામાં આવે તે એવી ઘણી કન્યાઓ મળી આવે. લે તે શિક્ષણનો અર્થ સરતો નથી એટલે હેને માટે કઈ શરૂઆતમાં છોકરાઓની સંસ્થામાં પણ મા-બાપે પિતાના એવા ધારણ ઉપર શિક્ષણ કાર્યક્રમ જાવો જોઈએ કે છોકરાઓને મોકલતા વિચારતા હતા. પરંતુ અત્યારે તે હેના જીવનમાં કોઈ પણ જાતની મૂશ્કેલી નડે નહિ અને પરિસ્થિતિ નથી. પિતાની ઉન્નતિ સાધી સમાજને પણ પ્રગતિ તરફ વેગ આપે.
પ્રશ્ન માત્ર એટલો જ રહે છે કે કન્યા ગુરૂકુળ માટે પ્રગતિમાન સમાજે તરફ આપણે જે જરા નજર કંડ ક્યાંથી લાવવું? આપણે સમાજ છોકરાઓની શિક્ષણ દોડાવીશું તે આપણને શિક્ષણ માટે ખૂબ શિખવાનું મળશે.
સંસ્થાઓ પાછળ લગભગ બે લાખ રૂપિયા પ્રતિવર્ષ ખર્ચ ત્યાં છોકરાઓ માટે જેટલી શિક્ષણની કાળજી રખાય છે કરે છે. એવો અડસટ કાઢવામાં આવ્યું છે. જે સમાજ તેટલી જ કાળજી કન્યાઓ માટે પણ રખાય છે. છોકરાઓને
છોકરાઓના શિક્ષણ પાછળ પ્રતિવર્ષ બે લાખ પચી શકે જે જાતનું શિક્ષણ મળે છે તેવું જ છોકરીઓને પણ શિક્ષણ
છે તે શું છોકરીઓનાં શિક્ષણ માટે દશ વીશ હજાર જેવી આપવામાં આવે છે. તદુપરાંત વ્યવહારિક એટલે કે ગૃહ
એટલે કે ગુહ રકમ ન ખચી શકે? એ બનવા જોગ નથી, પરંતુ તે કાર્ય, પાકશાસ્ત્ર, ભરત, શીવણગુંથણ અને સ્વરક્ષણ માટેની
તરફ લક્ષ્ય ખેંચવાની જરૂર છે. આપણે ત્યાં અનેક દાનતાલીમ પણ અપાય છે. આવી કન્યાઓ જયારે યોગ્ય ઉંમ
વિરે છે હેમના લક્ષ્યમાં એ વાત ઠસાવવામાં આવે તો રમાં આવે છે ત્યારે ગમે તેવા સંચાગની હામે થવાની હેનામાં તાકાત હોય છે. તે કેઈથીએ ડરતી નથી. અને દાનનો પ્રવાહ જે નિરર્થક રીતે વહી રહ્યો છે તે છોકરીઓની પિતાના આત્મવિશ્વાસથી આગળ અને આગળ ધપતી જાય શિક્ષણ સંસ્થા તરફ વાળી શકાય અને આદર્શ એક કન્યા છે. આર્ય સમાજની કન્યાકેળવણી માટે પ્રખ્યાત સંસ્થા ગુરૂકુળ ઉભું કરી શકાય.
આર્યકન્યા મહાવિદ્યાલય” વડોદરાની આ વર્ષે સ્નાતિકા અમે ઈચ્છીએ છીએ સમાજને માન્ય નેતાઓ પિતાનું થયેલી બહેનોનું મંડળ મુંબઈ ખાતે આવ્યું હતું અને લક્ષ્ય કન્યા કેળવણી તરફ કેંદ્રિત કરી કન્યા ગુરૂકુળ ઉભું હેમના વિવિધ પ્રકારના સંગીત, ગરબા, વ્યાયામ, ધનુષ્ય કરે, અને તે દ્વારા કન્યાઓને સમુચિત કેળવણી આપી બાણ, છરા, તલ્હાર, ભાલા, બંદુક અને વ્યાખ્યાને માટે હેના આશીર્વાદ મેળવે.