Page Text
________________
:: તરુણ જૈન ::
જે સમાજમાં કરોડૅની વસ્તી હતી તે દશલાખ ઉપર આવીને
ઉભી છે છતાં સમાજના આગેવાનોની ચક્ષુઓ ખુલતી નથી. અંદર હિરાબાગમાં મળેલી જેની જાહેર સભાનો હેવાલ. અંદરના નજીવા કજીયા કંકાસ ને મતમતાંતરોએ જૈન સમાજને છિન્ન
ભિન્ન કરી હજારને લાખો જૈન ધર્મ છોડી અન્ય ધર્મમાં ભળ્યા શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધની આગેવાની નીચે તા. ૩૦-૯-૩૬ છતાં ધર્મના ટેકેદારો હુંસાતુંસીમાં એવા તે સંડોવાયા કે ને બુધવારના રોજ શ્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ સોલિસિટરના સમાજની ભયંકર સ્થિતિ માટે તેમણે પણ ઉદાસિનતા જ સેવી. પ્રમુખપણા નીચે મળેલી જેની સભામાં શ્રી વીરચંદ પાનાચંદ શાહે.
બીજી બાજુ જ્ઞાતિઓ, તડો ને ઘોળે ફકત કન્યા લેવડ દેવડ ‘જૈનધર્મની વિશાળતા ને શ્રી મહાવીર જૈન સમાજ' એ વિષય
પૂરતાં જ છે. તેમ પુત્રીના ભોગે પુત્રને પત્નિ લાવવાનું જ જે સાધન ઉપર લગભગ પણ કલાક વિવેચન કરતાં જણાવ્યું કે–પચ્ચીસે
છે તેવી જ્ઞાતિઓને ઘેળોમાં કન્યા કેળવણીની આશા રાખવી નિરવર્ષ ઉપર જ્યારે ધર્મને નામે બકરા, બળદ, પાડા ઇત્યાદિ પશુપક્ષીઓથી માંડી મનુષ્ય સુધીને હોમ થતા.
ઈક છે. જે સમાજ કન્યાકેળવણીમાં પછાત છે તેની ઉન્નતિ અસં
અને હિંસામય વાતાવરણ ઉત્પન્ન થયું હતું. તેમ બ્રાહ્મણ વગે ભવિત છે. જૈન સમાજના યુવાને સમાજની ઉન્નતિ ઈરછતા હોય બધાને એટલી સાંકડી મનોવૃત્તિમાં મૂક્યા હતા કે સ્ત્રી ઉપર પ્રથમ તે તેમણે પહેલા જ્ઞાતિ, સંડોને ઘેળોની સંકુચિત સ્થિતિ નાબુદ પિતા પછી પતિ બાદ પુત્રને હકદાર નકકી કરેલો ને ઉચ્ચનીચના કરી સમગ્ર જૈન સમાજમાં અરસ્પરસ કન્યા લેવડ દેવડને વહેવાર ભેદ ઉભા કરી છિન્નભિન્ન સ્થિતી ઉત્પન્ન થયેલી, એ છતાં એ લગ્ન કરવાની હિમ્મત દાખવવી જોઈએ.
ત્ર વિશાળ હતાં. ઉપલો વર્ગ ગમે તે જાતિમાંથી કન્યા લાવી જે જ્ઞાતિઓ, તડ ને ઘોળી છે તે સમાજની અધોગતિનું કારણ છે ' શકતો ફકત નીચલો વર્ગ ઉપલા વર્ગમાંથી કન્યા લાવી શકતા નહિ. ને મુડીદારના જ હિત માટેની સંસ્થાઓ છે. જેમાં સમાજના હિત આ ભેદ પણું સ્વાથી લેકે સ્વાર્થ સાધવા પૂરતો જ રાખ્યું હતું
માટેની કશીએ ગોઠવણ નથી. તેવા સંકુચિત વાડાઓમાંથી નીકળી
, એમ કહી શકાય.
વિશાળતામાં આવવાથી જ આપણી સમાજ સંગઠિત બનશે અને એ આવી જ્યારે દેશમાં ભિન્નભિન્ન સ્થિતિ હતી. હિંસાને ધર્મ
એ સંગઠિત. માટે જ શ્રી મહાવીર જૈન સમાજ ઉભું થઈ રહ્યું છે મનાતે ત્યારે શ્રી મહાવીરસ્વામિએ એવા ભેદભાવને તેડી સર્વને
તેમાં જોડાઓ, સમાન ભાવવાળા બનાવ્યા. હિંસા ઉપર અહિંસાએ વિજય મેળવ્યો.
બાદ વિદ્વાન પ્રમુખશ્રીએ વિવેચન કરતાં જણાવ્યું કે: નાતે, - બાદ ભૂતકાળના જેનોની આર્થિક, શારીરિક ને રાજદ્વારી
તડ ને ઘોળો એ તે. લગ્ન સંસ્થાઓ છે. જૈનધર્મને ને લગ્ન સ્થિતિનું વર્ણન કર્યા બાદ જણાવ્યું કે: એ જમાનામાં આપણું
સંસ્થાને કાંઈ લેવા દેવા નથી. લગ્ન અંગે ના, તડે ને ઘેળાના સમાજમાં સાંપ્રદાયિક બંધન નહોતું ત્યારે વર્તમાન યુગમાં આપણી
વાડા બંધાણું ને સમાજ મૂળ મુદ્દાને ભૂલ્યા. સમાજમાં ગામે ગામ અને શહેર શહેર જ્યાં જુઓ ત્યાં જ્ઞાતિએ,
જૈન સમાજમાં ઉચ્ચ નીચ કે નાના મેટાના ભેદ જેવું કશુંએ તડે અને ઘેળો એટલા પ્રમાણમાં પડી ગયા છે કે કોઈ કોઈ સ્થળે તે દશ પંદર કુટુંબના ૫ણુ થાળ હોય છે અને એવા ટુંકા ક્ષેત્રમાં જ ઉis mઈએ, પરંતુ સાતસાના સકામાં શ કરાચાર્યું ને કુમોરિલકન્યા લેવડ દેવડ કરવી પડે છે ત્યાં સમાજની કેટલી ભયંકર ભટ્ટ હિન્દુ સંસ્કૃતિ માટે જોર કર્યું. ત્યારથી જૈન સમાજ ધર્મ જૈન સ્થિતિ ગણાય.
રહ્યો ને વ્યવહારે હિન્દુ બન્યું. એટલે વહેવારે હિંદુધર્મની રૂઢિ' હું થોડા જ માસ પર આફ્રિકા ગયે ગયેલો ત્યાં આપણી સમાજના એ ને રીતરિવાજોએ તેની ઉપર ભારે અસર કરી. જ્યારે બાદો હાર ભાઈઓ ધંધા અગે વસે છે. તેમાં પણ એ સ્થિતિ છે કે વ્યવહારે ને ધેમે બૌદ્ધ જ રહ્યા તેથી તે ધર્મ હિંદમાંથી લય પામે. તેઓ જે ઘોળના હોય તે ધાળમાં લેવડ દેવડ કરે. મેં તેમને આ ભારતમાં એકાંતવાદ તેમ અનેકવાદ સામે શ્રી મહાવીર ભગવાને અંગે આગળ વધવાની સૂચના કરી ત્યારે તેમણે કહ્યું કે દેશમાં અનેકાંતવાદ સ્થાપી સમાજને સ્થિર બનાવી જેથી જૈનધમે લેકે પાવશ, એને અર્થ જ કશે નહિ. દેશમાંથી એજ જવાબ આવે ઉપર ઊંડી છાપ પાડેલી ને સૌ પ્રેમ ને બુદ્ધિથી સ્વીકારતા. કે તમને ફાવે તેમ કરી શકે છે. બાકી ન્યાત ન્યાતબહાર મૂકશે.
જૈન દર્શન અનેકાન્તવાદની સાથે જ બુદ્ધિવાદને એટલે હજારો માઈલ દૂર પણ જ્ઞાતિ, તડે ને ઘાળાથી આપણું
સ્વીકાર કરે ભાઈઓ ગભરાય છે. તેમાં સુધારો કરવા ઇચ્છે છે પણ જ્ઞાતિબહારના
છે. તે તે દરેક જણને કહે છે તમે બુદ્ધિગમ્ય બને. વેદવાકય પ્રમાણે, ડરે પાછા હઠે છે.
ઇશ્વર કહે તે સાચું. ગુરૂ કહે તે સત્ય. એમ નહિ પણ તમારી - હું પોતે સંપ્રદાયિકતામાં માનતા નથી. પરંતુ આપણે જ્ઞાતિ, બુદ્ધિથી વિચારીને જ કબુલ કરે, તડે ને ઘેળાથી છુટા પડી સમગ્ર જેનામમાં કન્યાની લેવડ દેવડ જૈન દર્શન પુરૂષાર્થને મહત્તા આપે છે. કાઇને વિનવણીથી કે કરી શકીએ એ ભાવના જૈન સમાજમાં ઉત્પન્ન કરવાની જરૂર છે. મહેરબાનીથી મોક્ષ પ્રાપ્ત કરી શકાતો નથી. પોતે જ પોતાની એટલે જ શ્રી મહાવીર જૈન સમાજ અમુક સભ્ય થતાં શકિતઓથી પોતાને આત્માને ઉદ્ધાર કરી શકે છે છતાં પુરૂષાર્થ સ્થાપવાનો નિર્ણય થયો છે અને ભાઈ મણિલાલ નાણાવટી મહેનત
ભૂલવાથી આપણી આજે આ દશા થઈ છે માટે બીજાઓ ઉપર કરી રહ્યા છે. મારી આપ સૌ ભાઈઓને વિનંતિ છે કે બંધારણ ને ફર્મ આપ વાંચી જશે અને સમાજમાં દાખલ થશો.
આશા રાખી બેસી રહેવા કરતાં એ પુરૂષાર્થ હાથમાં લે | બાદ શ્રી મણીલાલ નાણાવટીએ લખી લાવેલ ભાષણ વાંચી
વાડા, જ્ઞાતિએ કે તડ, ઘોળોને લગારે સહકાર ન આપે. સંભળાવ્યા પછી અમીચંદ ખેમચંદ શાહે વિવેચન કરતાં જણાવ્યું તે તોડી પાડવાના જ પ્રયત્ન આદરી. ગમે તે ભોગે તેને તોડે કે-જે સમાજમાં ન્યાત કે જાત જેવા ભેદ જ નથી. તે સમાજમાં
અને મેદાને સાફ કરે. કઈ અમંગળ ચોઘડીએ આ જ્ઞાતિભેદની સ્થાપના થઈ હશે. જેનું
આપણી સમાજની સ્થિતિ ભયંકર છે. તેનું મેદાન અનેક કાંકરા આપણે ભયંકર પરિણામ જોઈએ છીએ.
કાટાથી છવાએલું છે. તેને સાફ કરવા દરેક કામે લાગી જાઓ. '
| SR No. | 525921 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Tarun Jain 1936 Year 02 Ank 16 to 24 and Year 03 Ank 01 to 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tarachand Kothari |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1936 |
| Total Pages | 162 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 14 MB |