Page Text
________________
તરૂણ જૈન
તા. ૧-૧-૩૪
પુરાતનવાદ નીચે સુરંગ ગોઠવો. ૦
–અમીચંદ [ જ્ઞાતિ અને ઘોળના વસુલેમાં વર્તમાન જૈન જગતમાં થવા જોઈતા ફેરફારને લગતે શ્રી. અમીચંદ શાહને નીચેનો અભ્યાસ પૂર્ણ લેખ જૈન આલમના યુવાને વાંચે, વિચારે અને લેખનો ધ્વનિ અંતરની પ્રેરણા સાથે ઝીલવા યત્ન કરે. –તંત્રી. ]
જગતની સપાટી પરના સર્વ ધર્મોમાં જૈન ધર્મ જ્ઞાતિ દિકરીને જ્ઞાનની પરબનું પાન કરતી રોકી દે છે, કારણ કે . વાદને પોષનાર નથી પણ તેને કટ્ટર વિરોધી છે એમ જ્ઞાતિ ભંગના નિયમ અને રૂઢિ જુલ્મોએ એને એ ડરપોક
તો લગારે ખોટું નથી. આ સત્રિય વૈશ્ય અને બનાવી દીધું છે કે એ સુરંગ મૂકતાં મુંઝાય છે. જ્યારે શુદ્રમાંથી કોઈપણ એ ધર્મ સ્વીકારી શકે છે અને દૈત કોઈ દિકરીના ભેગે દિકરા પરણાવવા માગે છે. એટલે એ સમાજમાં ભળી શકે છે. એટલે જૈન સમાજમાં ઉંચ, નીચ,
ઉંચ નીચ બિચારા ભાવિને વિચાર કર્યા સિવાય દિકરીને અભ્યાસ
જાન દશ, વિશા ઓસવાળ, પરવાળ ને શ્રીમાળી જેવા વાડાઓને ટુંકાવી નાખે છે. આ બધાનું મુખ્ય કારણ, જ્ઞાતિબંધારણની સ્થાનુજ નથી. છતાં અન્ય સમાજની દેખાદેખીથી અથવા સંકુચીત મનોદશા અને જુલમી કાયદાઓ છે, તેણે કન્યા કેળવણી અન્ય કારણે વસાત ભૂતકાળમાં જ્ઞાતીના વાડા બંધાયા. ત્યારને રૂંધી છે, એમ કહેવું પડશે. જે સમાજ કન્યા કેળવણીમાં હતું ગમે તેટલે લાભદાયી હોય પરંતુ આજ કાલ તે બંધને એકદમ પછાત હોય તે ગમે તેવી મહેચ્છાએ સેવે છતાં એ પડતીના પંથે લઈ જઈ પ્રગતિને રૂંધનારાં નિવડ્યાં છે, એટલે મહેચ્છાઓ આકાશ કુસુમવત્ જેવીજ નિવડે. તે બંધનેને તેડી દરેકે મુક્તિ મેળવવી જ જોઈએ.
જ્ઞાતિ ભેદના વિચારોએ, અમે મોટા ને “બીજા” ન્હાના જ્ઞાતિ બંધનના અનિષ્ટ પરિણામોથી તેને છેદવાનું ના ભેદભાવે ખડો કર્યો છે; તેમ સાળવી, સાંડેસરા, ભાવસાર, કહેવામાં આવે છે ત્યારે તેના રખેવાળ સૂત્રધાર અને લાગતા પાટીદાર, વિગેરે ચૂસ્ત જેને સાથે બેસીને જમતાં વટલાઈ વળગતાઓ દલીલ કરે છે કે “ઘરડા ગાંડા નહેતા, નાત તે
જવાનું તૂત ઉભું કર્યું છે. આથી જ ઉંચ નીચના ભેદભાવ ગંગા છે એને ભાંગે તેનું ઘર ભાંગે” આવી વાયડી વાત
પેદા કરી મતભેદ અને વેરવિધ વધારી પોતેજ પિતાના કરી ભોળી જનતાને ઊઠાં ભણાવનારા સાચી વાત છુપાવે પગ પર કુહાડે મારી પેતાને પાયે તોડી પાડવા જેવું કર્યું છે. છે, અથવા ચડતી પડતીને વિચાર કરવાની બુદ્ધિ ગિર મૂકી જે સમાજમાં સવિ જીવ કરે શાસનરસા જેવા ઉચ છે. નહિ તે એમની નજર આગળ બળ તરતું જાય છે, છે તે સમાજને જ્ઞાતિ બંધારણુ જેવા રૂઢિ રિવાજે સમાજના દચનીચના ભેદ વધતા જાય છે, વસ્તી ઘટતી જાય છે. એકંદરે સંતન્યને હણી નાંખ્યું છે, શકિતને ઉછેદ કરી નાંખ્યા દરેક પ્રકારે પડતી દેખાય છે, છતાં એ સત્તાના શોખીનો એની છે, નાશ કર્યો છે. સરી જતી સતાના બચાવ અર્થે આવાં ગુલાબનો ઉડાડી હાલના જ્ઞાતિ બંધારણ અને તેના નિયમો જોઈશું પડતા ઉપર પાટુ મારવા જેવી શેખી કરે છે. છતાં સતાના તે મુખ્યત્વે મેજર લેવાના, તેજ વાડામાં કન્યા લેવડ દેવડના, મદમાં ગળે ન ઉતરે તે એમની જ જ્ઞાતિનું પચ્ચીસ વર્ષથી સગપણુ અને લગ્ન અગે આપલેના, જમણને લગતા, મરણ આજ સુધીનુ વસ્તી પત્રક જોઈ વાળે અને વસ્તી ઘટી હોય અંગે જમવા જમાડવા, વિંગેરે હાનિકારક નિયમે સિવાય તે એના કારણ તપાસી વાડાના મેહ છોડી સમાજ ઉન્નતિના ભાગ્યેજ કોઈ જ્ઞાતિમાં કેળવણીને ઉતેજન આપનારા, કાર્યમાં સાથ દે.
- સાદાઈ, સંયમ, રાષ્ટ્રભાવનાને ખીલવનારા, બાળ સગપણ, જ્ઞાતિ બંધારણ અને રૂઢિ રક્ષકોના ત્રાસથી સમાજની દલી બાળ લગ્ન, વૃધ્ધ વિવાહ, એક ઉપર બીજી કરવાના વગેરે પીછે હઠ થઈ છે તે જોઈએ.
કુરિવાજોને રોકનાર, નિયમ બાંધ્યા હોય, આ રીતે જ્ઞાતિ જેએ લગ્ન કરવાને નાલાયક છે એટલે વૃધુ છે બડથલ બંધારણુથી બધી નુકશાનીને હિસાબ મૂકતાં નફામાં મીંડું છે, રાગી છે, તેઓ પૈસાના જોરે કે લાગવગથી એક ગંભક અને નુકશાનને પાર નહિ. બાળા સાથે લગ્ન કરી તેની જીંદગી બરબાદ કરી શકે છે. આ ઉપરથી સમજી શક્યા હશો કે હાલના જ્ઞાતિ ઢીંગલાઢીંગલી જેવાં નાનાં બાળકોને પરણાવી શકે છે. આબ- બંધારણે, તડાને ઘાળાના વાડાએ સમાજને વિનાશના પંથે રૂના એઠાં નીચે પારણામાં ઝુલતાં દુધમલ બાળકના વિવિ. ઘસડી રહ્યાં છે. તેમાંથી સમાજનું રક્ષણ કરવા સંયમ અને શાળ થઈ શકે છે, બાળવિધવાને લગ્ન કરવાની પરવાનગી
0 શ્રધ્ધાથી લેકમત કેળવી એ ત ત્રને સુધારવા પ્રયત્ન કર્યો જ આપવાના નનૈયો ભણુય છે, ત્રણ ચાર વાર વરરાજા બની
ટકે છેકદાચ એ તંત્ર નજ સુધરે તે એના કહેવાતા ચાર પાંચ બાળકના પિતા બનેલા ચેથી પાંચમીવાર વરરાજા
કાયદા કાનુને, જીણું બનેલ રીતરિવાજો અને રાક્ષરી રૂઢિબની શકે છે, મેજર જેવી દિવાલો ઉભી કરીને અનેક ઘરને
ઓની દિવાલને જમીનદોસ્ત કરવા સુર ગે ગોઠવવી જોઈએ, તાળાં મારવા જેવી સ્થિતિ ઉભી કરી શકે છે. આ વસ્તી
સાથે એક છત્ર નીચે સમાજને એકત્ર કરવા વિશાળ અને ઘટવાનાં મુખ્ય કારણ છતાં એની રૂકાવટ બદલે આબરું
‘પ્રગતિકારક બંધારણ નીચે સંગઠનની મહેનત કરે. હાવા અને સત્તાના તુમાખ નીચે સમાજવિનાશક તત્વોને
જ્ઞાતિરૂપી વાડાના રખેવાળા માટે બેજ રસ્તા છે. કાંત. પંપાળવામાં આવે છે.
વર્તમાનકાળને અનુકુળ એ વિશાળ સમાજ રચવામાં "તિ બંધારણુથી તેના વાડા બહાર દિકરી આપી શકાતી
જ્ઞાતિઓને સાધનભૂત બનાવે છે તે જ્ઞાતિ તંત્રનો નથી, છતાં કેળવણી પ્રગતિનું કારણ લાગવાથી તેની પુત્રીને
વિનાશ થવાદે. "વાલી ભણાવે છે. પણ તેની ન્યાતમાં નજર કરતાં જ્યારે
વિશાળ અને પ્રગતિકારક બંધારણ ઉપર હવે પછી. આગળ ભણતા છોકરાઓનો અભાવ જુએ છે ત્યારે પિતાની
| SR No. | 525919 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Tarun Jain 1934 Year 01 Ank 01 to 24 - Ank 16 is not available |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandrakant V Sutariya |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1934 |
| Total Pages | 228 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 24 MB |