________________
ભાગવી રહ્યા છેએમાં આપણા
૨૧૮ x-તાજૈન soccessed તા. ૨૦-૧૨-૩૪ પ્રાસંગિક નોંધ.
અભાવે એકલટુકલ માનવીઓ જઈ શકતા નહિ. આથી વગવસીલાવાળા ભાઈઓ સમુહને એકત્ર કરી અનેક સગવડે
સાથે એક જણની આગેવાની નીચે યાત્રાએ નીકળતા, એને વાંચકેને—
સંધ કહેતા, આગેવાનને સંધવી કહેતા. જૈન સમાજમાં અનેક પ્રકારની રૂઢીઓ, વહેમ અને સાધુ સાધ્વી સમુદાયની સગવડ ને સંભાળ મુખ્ય રહેતી. ધર્મના નામે ચાલતાં ધતીંગથી સમાજનું નાવ ઝોકાં ખાઈ શ્રાવક સમુદાયની ગાણ રહેતી. તેમ સંઘવી (આગેવાનોના રહ્યું હોય, સાથે પરમાત્માના નામે પરમાત્માની મુતિનીજ અંતરમાં, વર્તણુકમાં પાપકારવૃત્તિ અને સેવા વસેલાં હતાં, હાજરીમાં દુકાનદારી ચાલી રહી હોય, સાધુશાહી તાંડવનૃત્ય આથી સંધ કહાડનારની મહત્તા એટલી હદ સુધી ગણાતી કે ખેલી રહી હોય, સ્વેચ્છાચાર ને સ્વછંદતા વધી પડયાં હોય, “સંધ કહાડનાર તીર્થકત્ર બાંધે છે.” આ ભૂતકાળની તે વખતે લેકમતને સાચા રસ્તે વાળવો એ દરેક જૈનનું લાલ કર્તવ્ય છે.
ચાલુ જમાનામાં રેલ્વે, તાર, ટપાલ, વાયરલેસ ને મેટર - એ ફરજ બજાવવા યુવાનોએ એકત્ર થઈ યુવક સંઘ ”
જેવાં ઝડપી સાધનો, એટલે સાધારણમાં સાધારણ માણસ સ્થા અને અંધશ્રધ્ધાને નિવારવા, ધર્માધતાના નામે
જુજ ખચે, બીન ધાસ્તીએ યાત્રા કરી શકે છે. છતાં એક જકડાયેલી જંજીરે તોડવા યુવકસંધ પત્રિકાને જન્મ આપ્યો. ધનીક વાહવાહની ખાતર નામના સંધવી થવા ખાતર સંધ થડ વખત બદ્દ એને “પ્રબુધ્ધ જૈન”માં ફેરવવામાં આવ્યું.
કહાડી પાંચ સાત લાખ વેડફી નાખે સાથે ખરા પસીનાથી , અને કોઈની શેહમાં આવ્યા સિવાય નિડરતાથી એન કામ પેદા કરેલ સાધારણ વગર પાંચ સાત લાખ વેડફી નાંખે એ એણે ચાલુ રાખ્યું. ત્યાં તો અણધારી ને અણુકપેલી મુશી
વસ્તુ અસહ્ય છે. બત ઉભી થઈ એટલે એને સમાજસેવા કરતાં ફરજીયાત બંધ
આજે સમાજ, કેળવણીના અભાવે અજ્ઞાનતામાં ડૂબી થવું પડયું..
રહી છે, જૈન સહાયક (પંચાત) ફંડના અભાવે બેકારીમાં સમાજને કોરી ખાતા સડાઓ ને રૂઢીઓથી સમાજને વધારે થઈ રહ્યા છે, વિધવાઓ માટે આશ્રમના સાધન નથી, . બચાવવાના અનેક પ્રયાસમાં પત્ર એ મુખ્ય સાધન
સેનેટેરીયમના અભાવે બીજાના બારણે ચડઉતર કરવી પડે ગણાય. એટલે થોડાજ વખતમાં જૈન યુથ સીંડીકેટ
છે, ગામડાઓમાં વસ્તા જેમાં અનેક કંગાલમાં કંગાલ દશા (તરણ જૈન સમિતિ) સ્થપાઈ અને ‘તરૂણ જૈન' નામનું ભોગવી રહ્યા છે. જ્યારે શહેરોમાં ધંધાના અભાવે ગટર જેવી સાપ્તાહીક ભાઈશ્રી ચંદ્રકાન્ત સુતરીયાના તંત્રીપણા નીચે શ૩ ગંધાતી અંધાર ઓરડીએમાં આપણું ભાઈભાંડુઓ જીવન કરવામાં અાવ્યું તેમણે લગભગ આઠ માસ સુધી જોરદાર વીતાવી રહ્યા છે આવા કપરા સંજોગોમાં જૈન સમાજના કલમથી સમાજસેવા કરીને અનીવાર્ય સંજોગોમાં રાજીનામું ધનીકોમાંના એક શેઠ માકુભાઈ ઘડીની બોલબાલા ખાતર આયું.
જે જમાનામાં જે ચીજની જરૂર નથી તેની પાછળ નાણું તરૂણ જૈને પ્રથમ બાર માસમાં સમાજના સળગતા ખરચી નાખે તેના કરતાં જ્ઞાનની પરબ માંડવામાં, નિરાશ્રીતોને અને, સાધુસાડીનું સમાજ કચડતું તાંડવનૃત્ય ખુલ્લું પાડવામાં ધંધે વળગાડવામાં, સસ્તા ભાડાની ચાલીઓ પૂરી પાડવામાં, સાધુ સંમેલન અંગે સાચે રાહ દાખવવામાં, વિતરણની અરે! પિતાનેજ આંગણે કાળી મજુરી કરનાર મજુરા પાછલ મદિરામાં ખુદ વિતરાગ દેવનીજ હાજરીમાં લાખ ખરચી સાચા સંધની બને એમ અમે ઈચ્છીએ છીએ. તેમનાજ સિધ્ધાન્ત વિરૂદ્ધ ચાલતી દુકાનદારી અંગે, આવા સંઘે કહાડવા પાછળ સમાજના ખરચાતા લાખા કન્યાકેળવણી, શ્રી યુવક પરિષદ, શ્રી જૈન રૂપીયાથી લાભના બદલે અમે તે નુકશાનજ જોઈએ છીએ. કવેતામ્બર કોન્ફરન્સ, ઈત્યાદિ અનેક પ્રશ્નો અંગે લોકમત આ સંઘથી અભુજ વર્ગ બે ચાર માસ માટે જૈન સમાજની કેળવવામાં કંઈક કર્યું છે અને ઘણું કરવાનું બાકી છે બોલબાલા બોલે છે ત્યારે સમજુ વર્ગ હાંસી કરે છે. છતાં કારણ કે જયારે સમાજ માનસે ગુંગળાઈ રહેલું હોય, તેના સમાજનો અમક વર્ગ એક ધનીકની પાછળ લાગવગથી, ચક્ષુપર અજ્ઞાનના થર બાઝયા હોય ત્યારે તેને નિવારવા
લાગણીથી, ગાડરીયા પ્રવાહમાં ઘસડાઈ સમાજમાં ખોટો દાખલો * અનેક પ્રયત્નોની જરૂર છે એમ લખવું–કહેવું સહરાગતભરેલું નહિ ગણાય.
બેસાડી, સમાજ ઉન્નતિના કાર્યમાં આડકતરી રીતે ફટકે મારે આવતા અંકથી તરણ જૈન બીજા વર્ષમાં પ્રવેશ ના છે. આથી દરેક વિચારક જૈન ભાઈબહેનોને અમારી અપીલ સમાજની સુંદર સેવા બજાવવા વધારે મજબુત બને તે ખાતર
છે કે તેઓ હાલના જમાનામાં નીકળતા સંઘો અંગે જમ્બર અનેક વિચારણાઓ અને પ્રયાસ ચાલી રહ્યાં છે. એટલે
આંદોલન આદરે અને સમાજ માનસને કે જે સમાજ કદાચ આવતે અંક ગ્રાહકોના હાથમાં થોડા દિવસ મોડો મળે
માનસ તૈયાર થશે અને સાથે નહિ આપે તે એ ધનીકે તે તેઓ દરગુજર કરશે અને જે ઉત્સાહથી ટેકે આપી
આવા બીનજરૂરી માર્ગ નાણું નહિ ખરચતાં જરૂરી માર્ગે જ
નાણાં ખરચશે. રહ્યા છે તેમાં વધારો કરી ‘તરૂણ જૈનને મજબુત બનાવવા
આ સાથે ગામેગામના નવજુવાનોને પણ અમે અરજ • બનતા પ્રયત્ન કરશે એવી અમે ‘તરૂણ”ના સા હિતેચ્છુઓ પાસે આશા રાખીએ છીએ.
કરવાની અમારી ફરજ સમજીએ છીએ કે એમના ગામે
સંધ આવે તો “આ જાતના સંઘો હવે નહિ કઢાવા જોઈએ, પંદર લાખનું પાણી.
એમ એમનું વલણ સ્પષ્ટ કરી બતાવે, વિધના નમ્ર " જ્યારે જગતમાં રેલગાડી, તાર ને ટપાલ જેવાં ઝડપી પ્રદર્શનથી એ પ્રકારનું વલણ સ્પષ્ટ થઈ શકે. સાધનાને અભાવે હતા ત્યારે દુરદુરના તીર્થધામેએ યાત્રા માકુભાઈને સૂઝયું હોત તે એટલી રકમમાંથી એક કરવાની માનવીને ઇચ્છા થતી. પરંતુ સલામત સાધના જૈન યુનિવર્સિટી આંસાનીથી ઉભી કરી શકાઈ હોત.
સમાજના