________________
જ x
xx sexox xxxxx xxx x - તરૂણ જૈન
- તા. ૧-૫-
૨
અશાન્તિના દાવાનળમાં ધમી રહ્યું છે. મહાવીરની વાણી એ ત્યારેજ મળી શકે કે જ્યારે જે વિચારોથી વન રંગાએલું છે પરમશાન્તિને સંદેશ છે. તાકાત હોય તે જગતને એ સંદેશ તે વિચારોને અને તેમણે નક્કી કરેલા ધ્યેયને જૈન મહાસભા પહોંચાડે અને વિશ્વભરના વંદનને લાયક બનો? અગર તે અપનાવી લે. બીજું ઑપણી રાષ્ટ્રીય મહાસભાના ધોરણપર તમારી નિર્બળતાઓને એકરાર કરી જ્યાં સુધી સમાજને પ્રાન્ત, જીલ્લા તાલુકા અને ગામડાઓમાં જૈન મહાસભાની અંધ શ્રધાળુ વગ તમને પોષે ત્યાં સુધી ભલે પિલાવ? સમિતિઓ સ્થાપવામાં આવે અને જૈન મહાસભાના અધિવેપણ પ્રગતિના અવરોધકન બને નહિતર તમારું સ્થાન હવે શનમાં તે તે સમિતિઓ દ્વારા જ પ્રતિનિધિઓ ચૂંટાઈને આવે સલામત નથી,” x x x
એવા પ્રકારને બંધારણમાં સુધારો કરે ઘટે છે. કારણ કે
જો આમ થશે તે વ્યવસ્થિતપણે કાય ચલાવવામાં ઘણી જૈન ધર્મ પાળનાર સમાજ એ વ્યાપારી ગણાય છે. સરળતા થઈ પડશે અને જૈન મહાસભાની કાર્યવાહક સમિતિએ અને તે લગભગ સત્ય છે. વ્યાપારી બુદ્ધિ નફા-નુકશાનની કરેલા પ્રત્યેક ઠરાવને ગામે ગામ પડ પડશે. તેમજ જે ગણત્રી પ્રથમ કરે છે. કહે કે ન દેખી સ્વાભાવિક જ તે પ્રચાર કાર્ય દ્વારા આપણે કવે. જૈન સમાજને એક અને અખંડ લલચાય છે. અને આવા પ્રકારની ગણત્રીને આપણે જીવનના બનાવવા માગીએ છીએ તે કાય" સહેલાઈથી થઈ શકશે. પ્રત્યેક અંગમાં અગત્યનું સ્થાન આપ્યું હોવાથી નફાની
અલબત્ત વર્તમાનકાળે કેટલાક શહેરોમાં આપણું શ્રાવકસંઘની
છિન્નભિન્ન દશા છે, એ સત્ય છે. અને તેને અંગે મુશ્કેલીઓ સલામતી શોધનારને પુરૂષાર્થ હણાય છે.” એ ન્યાયે આપણે
તે આવશે જ પરંતુ તેવા સ્થળામાં આપણા સુકાનીઓ ધારશે પ્રારબ્ધવાદી બન્યા છીએ. અને એનું સીધું પરિણામ એ આવ્યું કે
તે પિતાની હાજરીથી ઘણી અસર પાડી શકશે. દૂર એ જીવનમાં વિકાર પડે ત્યાં વિકાર પેસે ત્યાં વિકાસ અટકી પડે
એટલે આ પ્રશ્ન વિકટ દેખાય છે તેટલો વિકટ આ છે. એટલે કે આપણું જીવનના પ્રત્યેક અંગમાં વિકાર પેસવાથી
પ્રશ્ન નથી એમ મને લાગે છે અને કદાચ વિકટ હોય જીવનનો વિકાર થવાને બદલે ક્ષય થઈ રહ્યો છે. વિકારને અટકાવી
તે પણ શું ? સાચા દિલના પ્રયત્ન પાસે કશુંય અશક્ય ક્ષયને રોકવાનો છે, અને પોષક તત્વે દાખલ કરી વિકાસ
હેઇ શકે જ નહિ એ શ્રધ્ધાથી પ્રેરાઈ હવે તે ઝકાત્યેજ સાધવાને છે. આ સા સ્ટમજે છે પણ એ માગે હજુ છૂટકો છે. આપણે યુવાને કે “જૈન મહા સભા ” પગલાં કેમ નથી અને ખાસ અગત્ય છે, તે જૈન મહાસભાના એક માંડી શક્તા એ વિચારવાનું બાકી છે. જૈન મહાસભાની મુખપત્રની. “જૈનયુગ” નું અસ્તિત્વ એટલા માટે જ છે. પરંતું સ્થાપના થયે ત્રીસેક વર્ષ વીતી ગયાં છે. તે દરમીયાન તેનાં તેર તેને પાકમાંથી અવાડિક બનાવવાની સાથે તેની ‘નીતિરીતિ અધિવેશન થઈ ચૂક્યાં છે. યુવાનોએ પણ સમગ્ર જૈન માં પણ જબર પ લાવ ઘટે છે. “જૈન યુગ” સાચેજ સમાજના યુવકની પરિષદ ભરી છે અને તેર તેર અધિવેશ- જે જન મહાસભાનું મુખપત્ર હોય, અને જૈન મહાસભા નથી જેમ “જૈન મહા સભા સુંદર શબ્દોમાં ઠરાવ પસાર જૈન સમાજની પ્રતિનિધિ સંસ્થા હોય તે જૈન સમાજના કરે છે તેમ યુવાનોએ પણ કર્યું છે. અલબત્ત પરિષદના અધિ- પ્રત્યેક ઉકેલ માગતા પ્રશ્નોની ચર્ચા કરવામાં તેણે શા માટે વેશન પછી તુરતજ સંજોગો પલટાયા હતા એ સત્ય હકીકત કરવું જોઇએ ? જૈન સમાજના વાતાવરણમાંથી ઉઠતા સૂર છે. પરંતુ એ “સત્યને આપણે કબુલ કરવું ઘટે છે કે આપણે તેમાં શા માટે સ્થાન ન મલવું જોઈએ ? અને ઉગતી જન પ્રગતિને માગે ઝાઝાં ડગ નિજ ભરી શક્યા હોત? કારણ કે પ્રજાના હૃદય સમજવા માટે તેમના વિચારોને શા માટે તેમાં આપણે કાંઈ પણ ક્રિયાત્મક પગલાં ભરીએ તે પહેલાં પ્રચાર ન આપવું જોઈએ ? જૈન યુગના મુખ્ય લેખકેમાં મને સંગનની પરમ આવશ્યકતા હતી.
એવી વ્યકિતઓ છે કે જેઓ ધારે તો જૈન યુગનું તંત્ર સાચી યા બેટી મારી એ માન્યતા છે, કે “જૈન એકલે હાથે જરૂર સંભાળી શકે તેમ છે. પંથ ભૂલેલા પથિક મહાસભાના ભારેખમ વાતાવરણમાં ‘જુન્નર અધિવેશને જેવી કે મને માર્ગ પર લાવવાની જવાબદારી જેના શાર પર ઘેરું યુવાન લોહી ઉમેર્યું અને ઈચ્છાઓ કે અનિચ્છાએ એ નખાએલી છે, તે જૈન યુગને પ્રત્યેક અઠવાડીએ પ્રત્યેક જૈન નવા લેહીના પ્રતાપેજ જૈન મહાસભાને અવારનવાર પિતાના વાંચવા જે આતુર ન બને તે તેનું અસ્તિત્વ ન હોય તેજ અસ્તિત્વ માટે હુંકાર કરવો પડે છે. જૈન મહાસભાનું એ ઉચિત છે. અર્થાત જૈનયુગના તંત્રમાં જબર પરિવર્તનને સદભાગ્ય છે, કે તેને સંચાલકામાં સુશિક્ષિત, સંસ્કારી અને ખૂબ અવકાશ છે અને તે થશે ત્યારેજ તે જૈન મહા સભાનું શ્રીમંતવર્ગનું સુંદર મિશ્રણ થયું છે. અને જે જૈન સમા- સાચું મુખપત્ર બની શકશે એ ખુલ્લું છે. જવું સદ્ભાગ્ય હવે ઉઘડવાનું જ હોય તો એ સંચાલકૅ' ઝી- યુવાનની સેવાવૃત્તિને સહકાર, જૈન મહાસભાની વિશેષ એર પિલીટીશીયન’ મટી કાર્યરત કાર્યવાહકે બની જાય તે વ્યાપકતા, અને તેના મુખપત્રની નિડરતા, આ ત્રણેને જે આજેજ નહિ પણ દશેક વર્ષે તે જૈન સમાજની રડતી સમન્વય સધાય તેમજ જૈન સમાજના પ્રગતિના માર્ગ પર સુરત પર તન્દુરસ્તીની લાલાશ દેખાય ખરી ? “યુગબળને પિ. કંઈક પ્રકાશ પથરાશે, અન્યથા નહિ. અને ત્યારેજ આપણા છાણનાર આપણા સુકાનીઓ હવે તે ઝુકાવશેજ એટલી શ્રધ્ધા આજેજ ઉકલ માગતા પ્રશ્નના, જેવા કે, તીર્થરક્ષા અને રાખીએ !
દેવદ્રવ્ય, શારીરિક સંપતિ અને આર્થિક સ્થિતિ, કળવણી એટલું તે નિર્વિવાદ છે, કે ભારતીય જૈન જનતાની અને વ્યાપાર ઉદ્યોગ, વૃધ્ધ લગ્ન અને પુનર્લન, સ્ત્રી કેળવણી સાચી પ્રતિનિધિરૂપ સંસ્થા તે “ જૈન મહાસભા જ છે. પરંતુ અને ગૃહઉદ્યોગ, બાળઉછેર અને મરણ પ્રમાણ છે. સંબંધમાં તેને જીવંત-વધુ ચેતનમય બનાવવાની પરમ આવશ્યકતા છે. ક્રિયાત્મક પગલાં લઈ શકાશે. ઉપરના પ્રત્યેક પ્રશ્નો વખત અને આમ કરવા માટે જૈન મહાસભાએ ભારેખમપણું વખત જાહેરમાં ઠીક ઠીક ચર્ચાયા છે એટલે વધુ ચર્ચાને આ છોડી યુવાને સાથે સહકાર સાધી લેવાનો છે. આ સહકાર કેન્દ્રમાં સ્થાન ન આપતાં એટલું જ કહેવું બસ થશે કે
પ્રજાના હૃદય
એ?
જેને ૧
જન યુગનું
*