Page Text
________________
૧૩૦
પ્રબુદ્ધ જૈન
તા
૧૮-૨-૩૩
पुरिसा ! सच्चमेव समभिजाणाहि ।
સડા વાહ વાહ કહેવરાવવા ખાતર-ધનકાને ત્યાંથી જ શરૂ सच्चस्स आणाए से उवठिए मेहावी मारं इतर ।। થયા છે, અને ભૂખને લીધે કહો કે દેખાદેખીને લીધે
હે મનુષ્યો ! સત્યને જ બરાબર સમજે. સત્યની આજ્ઞા સામાન્ય વર્ગને ગળે વળગ્યા છે. એટલે તેઓએ જે પ્રથાના પર ખડે થનાર બુદ્ધિવાન મૃત્યુને તરી જાય છે.
મૂળ ઘાલ્યાં છે, તે મૂળ ઉખેડવાને ખાતર પણ તેઓએ પિતાને
( આચારાંગ સુત્ર) ઘેરથીજ દરેક પ્રકારના સામાજીક ખોટા-ઉડાઉ ખર્ચાઓ બંધ varnindrapregn:
: 38::::: કરી દાખલો બેસાડવાની જરૂર છે. જે શ્રીમતે આવા બેટાં
ખર્ચો કરતાં અટકશે તે આપોઆપ સમાજમાંથી ખોટા ખર્ચા. . એને અંત આવશે અને સમાજના બીજા સડાઓ પણ નાબુદ
થતાં વાર નહિ લાગે. કેટલાક બિચારાઓને કુટુંબની આબરૂને
ખાતર શ્રીમતિ પાછળ તણાવું પડે છે, પણ જે શ્રીમતિ આવા શનીવાર તા૧૮-૨-૩૩
ખર્ચાઓ બંધ કરે તે પછી ખોટી આબરૂ માટે તેમને તણા
વવાનું નહિ રહે. સમાજની આર્થિક સ્થિતિ કફોડી હોવા છતાં આપણું આર્થિક સ્થિતિ,
આવી વાહ વાહ, પાછળ આપણું લાખો રૂપિયાનો ધુમાડા
થાય છે, તે બચાવવા ધનીકે પહેલ કરશે ? ૩.
તે યુવાન ! તમારે તે સામાજીક સડાઓ સામે બંડ જગાઆર્થિક સ્થિતિ અને સામાજીક પ્રશ્નોને એક બીજા થવાની જરૂર છે. તેણે આપણી આર્થિક સ્થિતિ બગાડી છે, સાથે સંબંધ હોવાથી હવે આપણે આર્થિક દૃષ્ટિએ સામાજીક તેણે સમાજના ઉપયોગી સાધનાને જબરજસ્ત ફટ લગાવ્યો છે. પ્રશ્નોને વીચારશું. અન્ય સમાજની દેખા દેખાથી આપણી એટલે હવે તમે સમાજની જોહુકમીને દફનાવી દયે, સમાજના સમાજમાં ભજુલ ખર્ચ પાછળ આપણી અધોગતિ થવામાં પચાતયાઓને તિલાંજલી આપા દયા, અને સમાજના જરાયે બાકી રહી નથી. સડેલા રિવાજે-લગ્ન, સીમત અને તમારા હાથમાં લઈ સમાજના આર્થિક સ્થિતિન બહાલ કરતા મેરણું વગેરેના નકામા ખર્ચાઓએ સમાજના એક એક અંગને તમામ પ્રચોળ રિવાજો નાબુદ કરી સમાજને ઉન્નત બનાવે. ફેલી ફોલીને સાફ કરી નાખવાથી આપણી કામ વધારે ને
- સમાજના હાનીકારક રિવાજો-બાળ લગ્ન, વૃદ્ધ લગ્ન, વધારે આર્થિક રોગથી પીડાઈ રહી છે. આ રોગમાંથી ઉભા
કજોડાં વગેરે પણ સમાજની આર્થિક સ્થિતિને આડકતરી રીતે થવાની તાકાત આપણામાં નથી રહી. બેકારી પણ દિવસે
નુકશાન કર્તા છે. આવા લગ્નોથી આપણી પ્રજા નિર્વિર્ય અને દિવસે ભયંકર રૂપ પકડતી જાય છે. જે આ બેકારીનાં ઉપાયો
માયકાંગલી પેદા થાય છે, આયુષ્ય ટુંકા થાય છે, તાકાત ઘટી વેળાસર નહિ જવામાં આવે તે શું પરીણામ આવશે તે
જાય છે, અને કામ કરવાની શકિત મંદ પડી જાય છે. એટલે
જ કલ્પી શકાતું નથી. કુટુંબનું અને પિતાનું ભરણપોષણ કેમ
- આપણી શકિત ઘટી ગઈ છે, તેનું કારણ બાળલગ્ન, વૃદ્ધલન કરવું અને નાત જાતને જુલ્મી વ્યવહાર કેમ ચલાવે
' અને કેનેડાં છે ! એ જ
: પ્રશ્ન આજે માનવીને મુંઝવી રહ્યા છે. ડગલે ને પગલે ન્યાતના સમાજની આર્થિક સ્થિતિ સુધારવા ખાતર આવાં લગ્ન વ્યવહાર માટે પૈસાની જરૂર. તે પૈસા લાવવા કયાંથી ? ધંધા . અને લખલૂટ ખર્ચાઓ બંધ કરવાની પહેલી જરૂર છે. અત્યારે રોજગાર ઠંડા, નેકરી શોધી જ નહિ, કાંઈ હર ઉગ તે શ્રીમતે તેમજ સામાન્ય વર્ગ એક દમડી પણ કોઈ પણ મળે નહિ, તે પછી કરવું શું ? પૈસા કમ મેળવવા-ધનીકાએ પ્રકારનાં જમણવારમાં, લગ્ન મંડપમાં કે વરડા કાદદાખલ કરેલે, નાતના મોવડીઓએ પેલો જેને વ્યવહાર કહે છે વામાં ખર્ચે તે નરી મૂર્ખાઈ છે અને બુદ્ધિનું પ્રદર્શન કરવા તે કેમ જાળવવું અને કેમ કુટુંબનું ભરણપોષણ કરવું ? કાંઈ જેવું છે. ન હોય તે પછી બેરીનાં દાગીનાં અને ઘરવખરી વેચીને પણ આપણી અધોગતિનું બીજું કારણ આપણામાં કેળવણીને સમાજ આજે કહેવાતા વ્યવહાર પરાણે પળાવે છે. બિચારા અભાવ તે પણ છે. આજે વહેપારી મનાતી આપણું સમા- * માનવી પાસે વેપાર કરવાને પૈસા ન હોય, છોકરાં-છૈયાંને કેળ- જમાં નથી એક આદર્શ યુનિવર્સિટી કે નથી આદર્શ શાળા કે વણી આપવા સાધન ન હોય, પેટે ગાંઠ વાળી બે પૈસા બચાવ્યા કન્યા શાળા ! જૈનો જો કે લાખ રૂપિઆના દાન પ્રતિવર્ષ હોય તો તે, નહિ તો દેવાં કરીને પણ નાતજાતના લેકને, મરણ કરતાં હોવાનું કહેવાય છે. પણ તે બધા સમજ્યા વગરનાં, સીમંત કે લગ્ન પ્રસંગે મિષ્ટાન્ન તૉ ખવરાવવાં જ જોઈએ ! એટલે કેળવણી પાછળ જે ખર્ચાવવું જોઈએ તે ખાતું ભલેને પછી માણસ ફના થઈ જાય ! એક બે દિવસ તે કલ્પાંતનાં– નથી. આપણા વિદ્યાર્થીઓ ગમે તેટલા હોંશિયાર હોય લોહીનાં-લાડુ જમી આપણી કામના વડેરાંઓ હયાં કરતાં છતાં આર્થિક સ્થિતિ અને પૈસાના અભાવે અભ્યાસ કરતાં અને પિતાને કૃતાર્થ માનતાં ઘેર સીધાવે છે. આખી મૂક દેવે પડે છે. આપણું માનસ આજે એવું થઈ સમાજનું માનસ આજે આ પ્રકારનું થઈ ગયું છે. સમાજથી, ગયું છે કે ક્રિયાકાંડ અને વરડા, લગ્ન વગેરેમાં હજારોના પરાણે પળાવ આવે જાલીમ વ્યવહાર ક્યાં સુધી સહન ધુમાડા કરીશું પણ આવા કોઈ વિદ્યાર્થીને ભણાવવા પરદેશ થઈ શકે?
- મોકલતાં કોડીનાં હીસાબ મૂકશે. અથવા આડા અવળાં બહાનાં * શ્રીમતિએ સામાજીક સડાઓ નાબુદ કરવામાં પહેલ કડ્ડીડી છટકવાના પિતરા માંડશું. તમે તમારી સમાજની ઉનતી કરવાની જરૂર છે. કારણ કે આ સામાજીક સડાઓ જે આપણી ઈચ્છતા હો તે સારાસારને વિચાર કરો તેમ નાતીલાની સહેમાં કેમની આર્થિક સ્થિતિ ખરાબ કરી રહ્યા છે તે, સામાજીક તણાયા વગર, જેને તમે માંગલીક પ્રસંગે કહે છે તે માંગલીક
સીમંત કે લગ્ન પ્રસંગે મિષ્ટી
તે કપાતના- નથી. આપણે તે
પૈસાના અભાવે અભ્યાસ
| SR No. | 525918 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1933 Year 02 Ank 11 to 45 - Ank 39 40 and 41 is not available |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandrakant V Sutariya |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1933 |
| Total Pages | 268 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 30 MB |