Page Text
________________
તા૪-૨-૩૩
પ્રબુદ્ધ જૈન
દીક્ષા અને તેનું શાસ્ત્ર.
લેખક:- ,
:
કેશવલાલ મંગળચંદ શાહ, (તા° ૨૧-૧-૩૨ ના અંકથી ચાલુ) દીક્ષાના શાસ્ત્રોકત વિધાનના મૂળ ભૂતઉદ્દેશ, : વાવે છે માં સત્તામા- જાગ રે મમ વાળે
શાસ્ત્રકાર મહારાજાઓ જ્યારે જયારે આદેશ કે નિષેધાત્મક પુરાના વા તર્જ, ત્તિyળ પળા, તો પૂરું તે સૂરા, કાજે - વિધાન કરે છે, ત્યારે ત્યારે તે હેતુ એટલે ઉદેશ વિના તે સમયેં મત-
જ વાયવ્યંતિ ૨ રૂમ શ્વા , નથી કરતા, કારણ કે, કાર્યની ઉત્પત્તિ કારણ વિના સંભવતીજ સમય-રવા સ્થિતિવાળને સમરિ, ૪ ચમણિનાં
નથી હોતી. એટલે દીક્ષા અંગે કરાએલા વિધિ-વિધાનમાં તિ, તિગ્નિ તા થા જિં, જ્ઞાત્તિયં તે
પણ ઉદ્દેશ તે હોજ જોઈએ એ નિર્વિવાદ પણે કહેવામાં 1 મિત્તિ ૨૧ જૂને વત્તામi- મમં વિરં શારું છેબેમત તે નજ હોઈ શકે. આથી કહેવાનું તાત્પર્ય એજ છે કે, દર વર્ષ નં વં અં અorમિ, ત્તિ તે ઘળે રાત્તિ ૪ /
દીક્ષાના પ્રશ્ન અંગે જે વિવાદ ઉપસ્થિત થએલે છે, તેમાં બન્ને મા નરામય વઘાઘનિહિ–જાદુ જ્ઞાણ દિg મોજી ધ પક્ષ તરફથી પિતપતાના સમર્થનમાં શાસ્ત્રોક્ત આધારે રજા ગણg Rા મો વ વવારે૩: જgિ yણે અચાઇઝરાઇ જ કરવામાં આવે છે. એટલું જ નહિ પરંતુ રૂઢીચુસ્ત વર્ગ છે, જે ળ વતિ વાવિ જેવા ઉદ્ઘતમા વ ારું
પિતાને શાસનપ્રેમી કહેવરાવે છે, તે પક્ષ કહે છે કે, સુધારક પુશ ળો શિક્ષિત છે. જ્ઞાળિ જે વેર #iર વા તે જે આધારે રજુ કરે છે તે આધારે વાસ્તવિક રીતે આધારે વેન વિલિતા મeત છonો વાયા ળિો ચાહે હતાજ નથી, પરંતુ પિતાને અનુકુળ અવતરણો જયાંથી પ્રાપ્ત થળ જિ નામ મgi # #ાવં પુત્તિ વારું gagi uળ થાય ત્યાંથી મેળવી લઈ શાસ્ત્રના નામે જનતાને ઉંધે રાતે દર તિ I ga ઘઢમમાં ચિતિમ પળ રિઝર્વ તિ પર્વ અg' જવવા રજુ કરે છે. આ જાતની પરિસ્થિતિમાં આજે જનતાને વાગ્યા | ફત્તેસિં અજું મંviળ થાવારે છિન્ને આ વાત સત્ય સમજવામાં શાસ્ત્રો ઉપર પણ વિશ્વાસનીય વિશ્વાસ નથી વિ છvoirgam તપણા પુરતો તે ઘણે જીિને ર્તિ અg રહે. કારણ સ્પષ્ટ છે કે, જનતાને એ જાતનો એટલે શાસ્ત્રોનો જ કમળ િિર્થાત, સેસેલું વિશëત તેના વિસ્થ ) અભ્યાસજ નથી હોતું અને જ્યારે બંને પક્ષો શાસ્ત્રોનાજ નામે છઠ્ઠ-દૃમમાં બધar. ફેસ તિ બસુ વિ મનનું પણ પુરત
તપતાના પક્ષનું સમર્થન કરે ત્યારે સત્ય શું? એ પ્રશ્ન કસવિદ પળે છિન છને વા gિ g શ્રેષ્ઠ વા ક્રમે સહેજે ઉદભવે. આથી પ્રસ્તુત લેખમાં હું એ વસ્તુ પ્રતિપાદન ક્રિાંતિ થાળ પુળો અર્થ એ વિલેયતિ–પરમ-સતિ પંચમ
કરવા ઈચ્છું છું કે, શાસ્ત્રકાર મહારાજેએ જે-જે આદેશ , --રમેય રાઘાર વારે છિorroળસર્વસ્વ પુરા સાવજો, - નિષેધાત્મક વિધાને કરેલા છે તે ઉદેસાનુસારજ કર્યો છે. એટલે તે તે વા છિUTIષો . વિતિ | વુિં વાર?
- શાસ્ત્રકાર મહારાજોએ જે ઉદેસની પૂર્તિ માટે આદેશ કે, નિષે- લરવ-સો-ળs, મg વિપુત્તે સવતં તિા અનંતમg - ધાત્મક વિધાન કર્યા હોય તે ઉદેશની સિદ્ધિ માટે વર્તમાનમાં અને વિ જ ન િતુમ નાસા તિ ઝિom grળ - અવકાશ ખરો કે નહિ ? અને જે અવકાશ હોય તો આજે ધ્વનિ, હૈિં યાર ? @r મોર્ફોરસ રિમાળ ન જા સકતે
જે રીતે શાસ્ત્રના નામે જ બધું કહેવામાં આવે છે તે ખરેખર , પરિમાણ વવહાર અદમત ! છિન્ન, વસ્ ૪ જગ્યું . જ છે સત્ય છે કે કેમ ? એ આપોઆપ સમજાઈ જશે કે, આ જાતનું કયું, થોઘં લેસ, જાણો વિ થોથું અરજીત રિએ વકર્મ cmતિ કૃત્ય તે કર્તવ્ય છે અને આ અકર્તવ્ય છે.
-जदि अणीसरो तो दिविखाज्जति, ईसरो पुण थोब कम्मसेसं ' ' શાસ્ત્રકારોએ અઢાર પ્રકારના પુરૂષ, વીસ પ્રકારની સ્ત્રીઓ વા ઘંધિતું પિરવેઝ વિંદ જાળમ્ સ્રરે જ વાહૂતિ ? જળ છે. અને દસ પ્રકારના નપુંસક દીક્ષાને માટે નાલાયક ગણાવ્યા કરે છrge? તો મન-તં વસંવત લો રિદો સર્ચ આ જ છે. તે અડતાલીસ પ્રકારના મનુષ્ય દીક્ષા માટે નાલાયક પગ -તુમમળ્યા, અર્ધ રદ કર્થ acqળા છે તુમસમર્થ આપ કો છે, એવું શ્રી પંચક૯૫ ચૂર્ણિ-ભાષ્ય-નિશીથ ચણિ-ભાષ્ય અર્થે સો રે રાજુદ્ધ જરજીસ ટુરન કર તરળ ઘળઉંતો
તથા આચાર દીનકર, પ્રવચન સારોદ્ધાર અને છેલ્લે ઉપાધ્યાય મત, રૂવામાપાત્ત તેં જ યતિ 1 જે રિતે તસ્વ તૈન વિ શ્રી. માનવિજયજી મહારાજે ધર્મ સંગ્રહમાં જણાવ્યું છેqતા . પુ ષવેિના ૩ો વિતું
છે. તેથી તે એમજ કહી શકાય કે અઢાર પ્રકારના પકો, પુના રિદા શરૂ કરાશે વા વળ સુતા મા વધવંધા વદવળે વીસ પ્રકારની સ્ત્રીઓ તથા દસ પ્રકારના નપુસકે દીક્ષા માટે વરેસ્ક્રતિ સેન પેજીસ વિ ળ વ ા મચત્ત , નાલાયકજ હોવા જોઇએ-પરંતુ તેમ નથી. આ જાતના અઢાર " નિથિ જૂળે તિર રંક વત્ર રૂ૩-રૂછી
પ્રકારના પુરૂષોનું વર્ણન કરતા નિશીથ ચૂર્ણિકાર પોતાની ટીકામાં ભાવાર્થછે એટલે વિવરણમાં અઢાર પૈકી સત્તરમાં મન ના વિવરણમાં કહે છે કે ભૂતક ચાર પ્રકારને-દિવસ ભૂતક, યાત્રાભૂતક કવ્વાલ બતક ' '' માં રવો --વિરમગજ નામથ-વૈર્ણ- અને ઉગ્વત્તાય ભતક-ટૂંકમાં આ ચારે પ્રકારને ભતક દીક્ષાને યોગ્ય
મથા વાચમચો T | Uત્ત તાવ સંવતો રો વિ નથી. આ ચારેનું સ્વરૂપ આ પ્રમાણે-કાળ નકકી કર્યો હોય, ફો ન થવુતિ વિષેj || ઉત્તેëિ ૪ ૩z વિ સનિબં-ઝાહો આખા દિવસના બદલામાં આપવાનું ધન રૂપીઆમાં નકકી ર્યું
: fઇનો-સરળ ઘળે પિ છિદં ૪પ દુિં, કે મમ Tä હોય-મારૂં કામ કરવું પડશે એમ નકકી કર્યું હોય. gવં રિળ ટિળે મય સેન, સો ળેિ અgoળે છે જતિ આ રીતે દરરોજ ભતક લેવાય છે એને દિવસ પુરા થયા
| SR No. | 525918 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1933 Year 02 Ank 11 to 45 - Ank 39 40 and 41 is not available |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandrakant V Sutariya |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1933 |
| Total Pages | 268 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 30 MB |