________________
તા. ૮-૭-૩૩
પ્રબુદ્ધ જૈન.
૨૧
દિક્ષા રમશે, સૌ જ
ગયેલાં નીર તરફ દે
લાગ્યા. વાતારૂપી માં ધા નાં નીર વહેવા માથામાં રાખે છે જાણી જામરતા છે યુવા પુરુષ વર્ગની-માલ
આપણા તીર્થો
રી આપણી તે
પ્રત્યક્ષપણે
પ્રકાશ જરા મોડે સાંપડયો એટલે દરેક દિશામાં તેની પ્રગતિ
જરા પાછળ છે. અલબત આપણાં સાંસારિક જીવનને ઉન્નત આંગણે ઉષાને મહને ઉડવું ગમે,
બનાવવા માટે અગાઉ આંદોલન નથી થયાં એમ નથી. ' હે મહને ઉડવું ગમે. પરંતુ એ આંદોલન દ્વારા આપણું અર્ધાગ (સ્ત્રી સમાજ)
ને પ્રશ્ન માત્ર પુરૂષની દ્રષ્ટિએ અને શાસ્ત્રના નામે ચઢી ગયેલાં પાંખના, ને માર્ગ જ્ઞાન,
કેટલાંક લખાણોને અવલંબીને જ ચર્ચા-વિચારાયો છે. આજે પથ વિરાટ, નભવિતાન;
સમાજમાં એવા યુવાનો મળી જ આવશે કે જેઓ એ રીતને આશનાં અનન્ત ગાન
જન્મર વિરોધ કરે છે. એમાં નારી જગતનું અપમાન હમજે અંતરે શમે,
છે. સ્ત્રી એક વ્યક્તિ છે. અને સ્ત્રી જગતના એવા કેટલાય હે હારે અંતરે શમે.
પ્રશ્નો છે, કે જેની વિચારણું એમના જીવન વિકાસની દૃષ્ટિ-આંગણે....”
એજ થવાની આવશ્યકતા છે. સ્ત્રી શક્તિનો પ્રભાવ ગુજરાત (પ્રસ્થાન પિશ૮૯) પણું અનુભવ્યું છે. અબળા ગણાતી એ કેવાં પ્રબળ પરાક્રમે
કરી શકે છે, તે જાણ્યા પછી પણ આપણે એ વર્ગને અન્યા
યુની પરંપરા નીચે દબાચે જ એ પુરૂષ વર્ગની–તેમાંય દિક્ષા નિયામક નિબંધ” ધારાસભામાં પસાર થયો. હવે યુવાન વર્ગની-નરી પામરતા છે. યુવાનો એટલું ખુબ યાદ કાયદાનું રૂપ પામશે, સૌ જાણતા હતા કે ધડાકે થશેજ. પણ રાખે કે જ્યાં સુધી એ તમારું અંગ અપંગ છે ત્યાંસુધી તમારી થયો ત્યારે જે જગતનાં સ્થંભી ગયેલાં નીર વહેવા માંડયાં. બધી “આશાઓનાં અનન્તગાન અંતરે જ શમવાનાં છે.' અને સુલેહની વાતારૂપી મેં ધીમે ધીમે કિનારા તરફ દોડવા લાગ્યાં. પ્રબુદ્ધ જેન” નું તંત્રીપાતું પડદા પાછળ ચાલતી સુલેહની મંત્રણાઓની યુકિતઓ અને ભેદ પારખવામાં રોકાયું
આપણા તીર્થો તરફ આપણને જેટલો મોહ છે, તેનાથી હશે ! અને સુલેહની વાતે ચાલતી હોય ત્યારે જુના પોપડા
કેટલાય ગણી ભયંકર બેદરકારી આપણા તીર્થો તરફ આપણે ઉખેડવા એ ગુન્હ ગણાય. એટલે “ફેડીસ્ટ” સુલેડની મિમાંસા
બતાવી રહ્યા છીએ. અને તેનાં બુરાં પરિણામે પ્રત્યક્ષપણે કરવાનું મુલતવી રાખી એટલું કહી દેવાનું સાહસ કરે છે, કે:
આપણે અનુભવી રહ્યા છીએ. વળી અઢળક સંપત્તિ ખરચી યુવાને ! ચેતજો !! હજુ “દીલ્હી દુરસ્ત ”—દીલ્હી દુર છે.
બંધાવેલા જીનમંદિરને સંભાળવાની તાકાદ જ્યારે આપણે અગર જો સુલેહ થશે તે પણ તે થોડા દહાડા પછી only piece
ગુમાવી બેઠા છીએ ત્યારે નવાં તીર્થો ઉભાં કરવાં એથી વધારે of paper-માત્ર કાગળને ટુકડેજ-ગણાશે.
બીજી કઈ મુખઈ હશે? અને તેમાંય વળી ગુરૂમંદિર પણ એક પછી એક બંધાવા માંડયાં છે. ગુરૂમંદિરની પ્રથાની
વર્તમાન શરૂઆત વખતે જ “જૈન પ્રકાશમાં શ્રી. મૌક્તિકે એ * આ સંસારમાં ઘેર ઘેર માટીના ચુલા” એ કહેવત પ્રથા સામે પોકાર ઉઠાવેલે પણ તે બહેરા કાન ઉપર પડવા આપણા સાંસારિક જીવનમાં ડોકીયું કરતાં આજે પણ સાચીજ સરખું થવા સાથે જૈન જગતમાં સુધારક ગણાતા મુનિશ્રી
વિદ્યાવિજયજીએ પોતાના પ્રચાર પત્રમાં તંત્રી લેખો દ્વારા ખુબ જરા રસ પડશે એમ ધારી ડાં વર્ષો પહેલાં ‘સુન્દરી સુબોધ”
ક્રુર મશ્કરી ઉડાવેલી. આજેય એથી ભિન્ન મનોદશા સર્વત્ર માસિકમાં સંસ્કૃતમાંથી બે ત્રણ લેકનાં સમકી ગુજરાતી
પ્રસરતી હોવાનું માનવું એ ચેકસ ભુલ જ છે. માટે કોઈનીય ભાષાંતર છપાએલાં, તેમાંથી એક-સ્મરમાં છે તેવું-નીચે સંકમાં તણાયા સિવાય ગરમંદિરની પ્રથા ઠામે પ્રચંડ ઉતારું છું:
ઉઠાવવાની આવશ્યકતા છે જ એટલું જૈન જગત હમજી શે! “ ગાજે છે વરસાદ ના, ના ગાળો દીએ સાસુજી ચમકે છે શું વીજ ?–ના, ચપળ એ નદી તણી જીભડી.
જેમ જેમ યુવક પ્રવૃત્તિ આગળ ધપતી જાય છે તેમ તેમ ઘેરાયું આકાશ?–ના, પતિએ ગાઢાં ધય રૂપણ.
એક પછી એક પ્રશ્નો ઉકેલ માટે આપણી દ્રષ્ટિ સમક્ષ આવવરસે છે વરસાદ?-ના, ના, ગરીબડી વહુ તણાં–
વાના જ. હજુ તો આપણે “આવતી કાલનાં પ્રશ્નો વિચારવાનો -આંસુડાં.
બાકી છે. ત્યાં “ વર્તમાન કાળના પ્રશ્નોની વિચારણામાં જ * કળજગ’ નામે આજની સાસુ વહુની નિંદા ભલે કરે,
યુવાને થાકી જશે તે “સમાજ ઉદ્ધારનું મહત્વનું કાર્ય પછી પણ એમના, સત્યયુગની સાસુઓ અને નાણું દેનાં પરાક્રમો
કણું કરશે? કે જીર્ણ મનોદશા ભલે માનતી હોય કે નવઉપરના શ્લોકમાં આલેખાયાં છે, તે વાંચ્યા પછી એટલુંજ
સર્જન તે વૃદ્ધોજ કરી શકશે. આ માત્ર માની લીધેલી કહેવું બસ નથી કેઃ સત્યયુગને એ વારસો આપણને ન મલ્હો
માન્યતા છે. અગર તે “યુવાન’ની વ્યાખ્યા હમજવામાં થયેલી હોત તો આજને સંસાર વધારે સુખી હોત !
ભૂલ છે. યુવાને! નવસર્જન હમારે જ કરવાનું છે--હમારેજ
કરવું પડશે. માટે મેદાને પડયા પછી પાછા હઠવું એ “વીર’નું ઉપર ઉતારે રખે કઈ માત્ર ટાયેલું માને. દિક્ષાનો ભુષણ નથી. એક વિદ્વાને કહ્યું છે કે-અપૂર્ણતા એ માનવનું મહત્વને મન આજે વિકટ બની આપણને મુઝવી રહ્યો છે. લક્ષણ છે. તે સંપૂર્ણતા એ માનવનું લક્ષ્ય છે.” આ વાકયનું તેનાથી કેટલાય વિકટ અને મહત્વના આપણા સાંસારિક પ્રશ્નો- પ્રત્યેક યુવાન મનન કરે અને કર્તવ્યમાં તત્પર બને! ને આપણે ઉકેલ કરવાને છેજ. જેના કામને કેળવણીનો 1-7-83
-FEDIST.
જરા રસ પડો
તાર વારી જાન જે પણ સાચીજ સસ સામે પોકાર ઉઠાવેલ જેમાં પ્રકાશમાં થી. લોકોની
ઉપરના લેકચની સાસુએ નિંદા ભલે ! બાકી છે. આપણે “આવતી દષ્ટિ સમક્ષ
બસ નથી કે એક છે. તે વાંચવા રાક્રમો 'લા જશે તો સમાજ પ્રશ્નોની વિચારણા