________________
૧૦
પ્રબુદ્ધ જૈન
તા. ૨૧-૧-૬૩
વર્તમાન જૈન દીક્ષા અને તેમાં થવું જોઇતું પરિવર્તન.
લેખક:– કાન્તિલાલ ભેગીલાલ શાહ માજી કુસુમવિજયજી.
ભાગવતી દીક્ષા બંધન નમી જનને શ્રીકાર - - - 31" ; . . . સારાસાર વિકમય ટુંક જણાવું સાર.. ; - , ; '
: (આ લેખમાળા લખવાને ઉદ્દેશ એજ છે કે-શ્રમણ ભગવાન શ્રી મહાવીરની પવિત્ર દીક્ષામાં જે વિકારે ઉત્પન્ન થયા છે અને એને પરિણામે એ પવિત્ર ભાગવતી દીક્ષા પ્રત્યે જનતાના હૃદયમાં જે અણગમે વધતો ચાલ્યો છે. એટલું જ નહિ ? પણ એ પવિત્ર પ્રયા દ્વેષના કારણરૂપ બની ગઈ છે. એ સ્થિતિ નાબુદ થાય, અને સત્ય વસ્તુસ્થિતિ સમજાય એ ઉદ્દેશ " લેખમાળાને છે. કોઈ એમ ન માને કે--કોઈને પણ ઉતારી પાડવાનો કે કોઈની પણ અયોગ્ય ટીકા કરવાનો લેશપણુ ઈરાદો" છે. આ લેખમાળાદ્વારા એટલું જ ઇચ્છું છું કે-સે ખરી વસ્તુસ્થિતિથી પરિચિત થાય અને સારાસારની પરીક્ષા કરી સાચાને, સાધુના ઉપાસક બને તેમજ સાધુઓ પણ પિતામાં વધી પડેલ ગંભીર શિથિલતાઓ અને દેશને દૂર કરે અને જૈન સમાજ અત્યારની પરિસ્થિતિથી વાકેફગાર થી સુધારણનો માર્ગ લે.).
.
: : ' ' વાસ્તવિક દીક્ષા.
.
“આપણે મુખ્ય વિષય ઉપર આવીએ કે યુવાનો વિરોધ દીક્ષા એ જીનેશ્વર દેએ ફરમાવેલ છે. અને દીક્ષા વર્તમાન દીક્ષા પ્રત્યે શા માટે છે? શુદ. “” ધાતુ ઉપરથી બનેલો છે. સંસ્કૃતમાં “શ્રી” દીક્ષા વિકારના દ્રષ્ટાન્ત ધાતુને અર્થ. “સર્વ પાપથી વિરામ” એ છે. જે દીક્ષામાં આપણે જાણી ગયા કે-જૈન શાસ્ત્રકારે દીક્ષા લેનાર માટે સર્વપાપથી વિરામ હોય તેવી દીક્ષાથીજ જૈનશાસન- વિજયવંત વૃત પાલનના ઘણા ઉંચા એ દશે રજુ કરે છે. એ આદર્શો રહે એમાં કોઈ ઇન્કાર કરી શકે તેમ નથી કારણ કે જૈન વર્તમાન દીક્ષાઓમાં સચવાય છે કે નહિ ? એ વિચાર હું, શાસનના દીલાપાલનના નિયમે સર્વોત્તમ છે. જે નિયમો વાંચ- નીચેના દાખલાઓ ટાંકીને બતાવું છું. '' .. ! વાથી જ જન, શાસન કેઈપણ આત્માને માટે કેવું જીવન શ્રીમાન દાનમ્રારના સમુદાયમાં રહેતા શ્રી રામવિજપૂછ વળચંવાને ઉપદેશ આપે છે તે જોઈ શકાય. અને આવું જ જ્યારે અમદાવાદથી વઢવાણ તરફ વિહાર કરી રહ્યા હતા ત્યારે જીવન જીવવું જોઈએ એમ કાઈપણ સજજને કથાવના નહિ રહે. ખામગામમાં આવતાં એક માણસ રામવિજયજીને ' મન્યા. એ જૈન શાસ્ત્રકારોને જીવન જીવવાનો ઉપદેશ..:
માણસે દીક્ષા લેવાની ભાવના વ્યકત કરી, રામવિજ્યજીએ એ - જન શાસ્ત્રકારે દિક્ષિત આત્માઓનાં જીવન ઉપર એટલે.
માણસ માટે પિતાના ભક્તને ' પૂરતી ભલામણ કરી અને તે અંકુશ મૂકે છે કે કોઈ પણ જીવની હિંસા કરવી નહિ. કોઈને
માણુને વડોદરા લવામાં આવ્યું. ત્યાં તેને દીક્ષા આપપણ હિંસાને ઉપદેશ આપવો નહિ અને. જેમાં હિંસા કરતા વામાં આવી, દીક્ષા લીધાને હજી ત્રણ કે ચાર રાતે. ગઈ હશે હોય તેઓને ઉચ્ચ માનવા નહિ.. એટલું જ નહિ પણ, એ શાસ્ત્ર ત્યાં એ માણસ દીક્ષા છોડીને ચાલ્યો ગયો. શા માટે ? કારણ કારે એથી એ આગળ વધીને એટલે સુધી કહે છે કે- કાદપણું એજ કુ-દીક્ષાના પવિત્ર ઉદેશ સંમજાવવામાં આવતા નથી. આત્માને દુઃખ થાય તેવું એક પણ કામ કરવું નહિ. ૨ ગમે લેનારની યોગ્યતાને ખ્યાલ કરી નથી અને કેવલ પંથ મેહના તેવા પ્રસંગે હાંસી આદિથી. પણ મૃષાવાદ (અસત્ય) બોલી શકાય કારતેજ તપ્ત કરવામાં આવે છે. આથી ઉદ્ધાર નથી થત
3 અનિલા જ રિટાય નહિ. અને 41 દીક્ષા લેનારને કે દીક્ષા આપનારને.. માત્ર જૈન શાસનની હેલણ એલનારને સારે પણું મનાય નહિ. એજ પ્રમાણે ચેરી, મિથુન શિવાય કશુંએ પરિણામ નથી આવતું. તથા પરિકને માટે પણ જાવું. જોંક આ દીક્ષિત આત્માઓ માટે મુખ્ય ઉદેશ છે. પરંતુ ગ્રહને માટે પણ આવું જ જીવન જીવવાની ભાવના રાખવાને ઉપદેશ કર્યો છે. અને ભરૂચના શ્રી સંઘને ચેતવણી ? આત્મપ્રગતિના આ કિરણો ધીમે ધીમે જીવનમાં ભરવાં જોઈએ. દેવસરગર છના અગ્રગણ્ય વિચારવંત સભાસદો જેગઃ વર્તમાન દીક્ષા સામે વિરોધ.
. મુનિસુવ્રત સ્વામીના દહેરાસરના ચોગાનમાં શેઠ ગેરધનદાસ આવા ઉચ્ચ જીવનને કાણુ વિરોધ કરી શકે તેમ છે ?, કરસનદાસના મકાનની બારીઓ પડે છે, જે બારીઓ બંધ અત્યારે સુધારાને શું દીક્ષા સામે વિરોધ છે ? તેઓને શું કરાવવા અગાઉ ગુણ ભેગે છે હતા. અને છેવટે ધણું કરીને દીક્ષા વસ્તુ ગમતી નથી ? નહિજ યુવાનો દાદાને બરાબર એ દરાવ થ છે કે બારીઓ બાબત કંઈ લખાણ કરાવી માને છે. પરંતુ આજના મહત્વકાંક્ષી સાધુઓએ દીસા વસ્તુને લેવું અથવા સદંતર બંધ કરાવવી. સબબ કે જે બારીઓ
તદન મામલી અને કિંમત વિનાની બનાવી દીધી છે. તેથીજ હોય તેજ રાત્રે મળમૂત્ર નાંખવા ઉપગ થાય. તે હેનાં કરતાં , એથી યુવાનોને તેની દીક્ષા સામે જાહેર વિથ છે. શું અત્યારે સદર બે કરોધવી ઠીક. ગઈ સાંલ " બાબતના નિકાલ રવાનો શાસ્ત્રને મૂકીને વાતો કરે છે : નહિ જ. યુવાનો પણ કર્યા વગર પાછું જમણ જમે હા, આ ઓલ એમને સાંજે શાસ્ત્રોને સંપૂર્ણ રીતે માને છે. માત્ર યુવાનો ઉપધાન જિમણાં ઉજમણુ અને ઉત્સવ છે. આ વખતે જો બેક' શ્રત થઈને જિનપૂજા, અંગરચના વિગેરે અનેક બાબતમાં જે અણુધરતા - ઉપરોકત બાબતમાં કશું કરવા માગશે તે જરૂર કરી શકશે. રકાર નું વધારાએ બૅયા છે તેમાં શાસ્ત્રનુસાર સુધારે માણે આશા છે કે, ગ આ બાબતમાં ઘટતું કરશે. , . છે અને સમયેળને વિચાર કરીએ તો સુધારો આવશ્યક છે
|| e . . . . -ભરૂચ નિવારસી.
,
, ,
(અણું ) -