________________
૨૧૮
પ્રબુદ્ધ જેન.
ennnOnanereren
તા. ૬-૫-૩૩
=
બુદ્ધિ–મદ.
સ્વીકાર અને સમાલોચના.
" લેખકઃ લાલચંદ જયચંદ વોરા.
જગત –લેખક રા, સુશીલ. પ્રકાશક દેવચંદ દામજી પાશ્ચાત્ય સંસ્કૃતિના, પાશ્ચાત્ય શાસનના અને પાશ્ચાત્ય મુલાકાર, મળવાનું ઠેકાણું જેન સસ્તીવાંચનમાળી- મુ. પાલીરિવાજોને અંધ અનુકરણથી અત્યારે સમાજની અંદર પૈસાને તાણ (કાઠીઆવાડ) મુલ્ય સવા રૂપીએસ, ૧-૪-૦. નશો ચડો હોય એમ જોવાય છે. આ નશામાં માત્ર શ્રીમતો આજે કેટલાક ઈતિહાસ પ્રેમીએ જગતશેઠને અંગ્રેજી કે જમીનદારે જ નથી સમાયા પણ વિદ્વાનો અને મનિવરો રાજ્યના એક સ્થાપક તરીકે ઓળખાવે છે. ર, સુશીલ પડકાર પણ ફસાયા છે, ગરીબ અને તવંગર સૌ ફસાયા છે.
કરે છે કે તિહાસકારોએ બંગાળના ગૌરવરૂપ એ મહાન પુરૂષને અત્યારને પૈસે એ વાંઝણી વિદ્યાને પાક છે, અન્યા
અન્યાય કર્યો છે, તે સંબંધી ઐતિહાસિક પાત્રોની, સંકલના ચોપાત દ્રવ્ય યાંત્રીક સાધન કે જે માનવભક્ષીનું કામ
કરી જગતશેઠના જીવન ઉપર ખુબ સર્ચલાઈટ મુકી છે. કરી રહેલ છે, તેનો ઉતાર એ આજનું નાણું છે એમ કહીએ
પંચ પ્રતિક્રમણ સૂત્ર—જૈન સસ્તી વાંચનમાળા મુ. તે એમાં જરાયે ખોટું નથી. છેલ્લા એક બે સૈકામાં જેને
પાલીતાણુ કાઠીઆવાડ. મૂ૯ય બાર આના ૦-૧૨-૧. આમાં શોધને વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગો કહેવામાં આવે છે તે દીર્ધ વિચાર
પંચ પ્રતિક્રમણ વિધિ સહિત આપવામાં આવેલ છે. કરતાં, કુદરત સામેની આપણી ગેરવ્યાજબી લડાઈ છે-કુદરત
પંચ પ્રતિક્રમણ સૂત્ર-પ્રકાશક જૈન સસ્તી વાંચનદ્રોહ છે.
માળા મુ. પાલીતાણા કાઠીઆવાડ મૂ૯ય આઠ આના ૮-૮-૦ . કુદરત આજે પેતાને માર્ગ કરવા બેઠેલ છે, અને વાંઝણી આમાં મેટા અક્ષરે છે. અને વિધિવિધાન, પચખાણ, છ દે વિદ્યાના પાકરૂપ નાણાના નશાને ઠારવા પ્રયત્ન કરી રહેલ છે, વગેરે ઉગી સંગ્રહ છે. તે સિવાય ઉપરોકત વાંચનમાળા કુદરતના સ્વભાવમાં જ એ હોય છે કે રોગને બહાર કાઢી તરફથી નીચેના પુસ્તક પણું અવલોકનાથે મળ્યાં છે. જીવનને નિરોગી રાખવું. આપણે જ્યારે કુદરત વિરૂદ્ધ ચાલી, શ્રી રત્નાકર પચીશી-પદ્યાત્મક રહસ્ય અને ભાષાઆ૫ણું ખાન-પાન, વ્યવહાર, રહેણી-કરણી અને હાજતેમાં નર કો માસ્તર શામજી હેમચંદ દેશાઈ બાટાવાતા–આપણી વિષયેચ્છાને તૃપ્ત કરીએ છીએ ત્યારે કુદરત આપણને કિ મત ત્રણ પૈસા ૦-૧
હત આપતે કિંમત ત્રણ પૈસા ૦--૯. શ્રી રત્નાકરસૂરિએ આત્મનિંદા ઠપકે દેવા આવે છે, ઝીણા ઝીણા રોગો દ્વારા આપણને નોટીસ
ગર્ભિત ભગવાનની સ્તુતિ કરી છેઆ કાવ્ય જૈન સમાજમાં દે છે અને ત્યારે આપણે કદરતની રીતે પણ અવગણીએ ખૂબ પ્રિય થઈ પડયું છે, તેનું પદ્યાત્મક ભાષાતર તથા અર્થ છીએ ત્યારે છેવટે પંચ મહાભૂતાદિ સ્થલ સાધનને વીંખી-પીંખીને આપવામાં
0 આપવામાં આવેલ છે. તે સિવાય પ્રભાવના કરવા લાક પણ કુદરત જુદા કરી નાંખે છે. તેમ અત્યારે જગતના અત્યારના ,
| નાના ટૂંકટ મળ્યાં છે. સ્થૂિલ વ્યવહારમાં, જે અસમાનતા, અથડામણ, બુદ્ધિનો અતિરેક કે “ અમારી ચાકરી કરે, ખુશામત કરે, જગત માં કોઇ જેવામાં આવે છે તેના સામે જ્ઞાનને પ્રકાશ ધરવાને કુદરતજ ભૂખ્યું છેજ નહિં',' રાષ્ટ્રવાદીઓ કહે છે “ તમારું ધન તમારા તૈયાર થયેલ છે. તેને ઝીલવા દરેક નવાવાને તૈયારી કરવાની દેશમાં રાખવાને પ્રયત્ન કરે.” જગતમાં ગમે તે બળ અત્યારે છે—કરવી પડશે.
કામ કરી રહેલ હોય પણ સૌથી મોટું કામ કરી રહેલ છે તે પ્રત્યેક વેળા નવજુવાનને સંબોધવામાં આવે છે તેનું શું તો કુદરતજ છે. બુદ્ધિને અતિરેક એટલે બધે થાય છે કે જે કારણ? વજુવાનને આગળ કરવામાં વકતા, લેખક કે સમા- બુદ્ધિને હૃદય સાથે જોડાણ હોવું જોઈએ, જે બુદ્ધિ વિચાર, જની શું નેમ હશે ? આ વસ્તુનો વિચાર કરતાં જણાય છે કે વાણી અને વર્તનમાં એકતા સાધનારી હોવી જોઈએ, તે બુદ્ધિ નવજુવાન એટલે માત્ર અમુક વર્ષને માનવી નહિ, પણ જેના
આજે ઘણે ભાગે વાંઝણી જોવામાં આવે છે. જૈન સમાજમાં મન અને શરીર તાઝગીથી ભરેલા છે, જેનામાં અનેક મહત્યા- અનેક બુદ્ધિમાન સાધુઓ પડયા છે, તેઓ હવે શાસનને વીકાંક્ષાઓ ભરી છે જેને પિતાના દેશ, સમાજ અને ધર્મ
ડવા માટે બુદ્ધિનો ઉપયોગ કરવા લાગ્યા છે, એટલુજ નહિ પ્રત્યેનું સાચું ભાન છે, જેને પોતાની જવાબદારીનું ભાન છે,
પણ એમ કહી પિતાના અંતરાત્માને છેતરી રહ્યા છે. પિને તે નવજુવાનને શિરે અત્યારની પરિસ્થિતિ સુધારવાનું આ
એમ જરૂર સ્વીકારે છે કે “જગતના માનવી છે, અરે ! યુવાને આક્હન છે. જે યુવાન કે યુવતી આ યુગમાં પિતાના પુરૂ
અત્યારે યોગ્ય માર્ગ દર્શન માટે વલખાં મારી રહ્યાં છે.” ત્યારે વાર્થને નહિ કેળવે, તેને આવતી કાલે પિતાના આ સમયને
અને તે સમયે તેમની જીજ્ઞાસા વૃત્તિનો યોગ્ય લાભ લેવાને માટે, આ ઉપગી સમયના ગેરવ્યય માટે શરમાવાનો વખત
બદલે તેમને-તેમની ભાવનાઓને કચરવાનો પ્રયત્ન થાય છે. આવશે એમાં શક નથી.
યુવાનો અકળાય છે અને પોતે આ ખતરાઓ રચે છે. એમાંથી કહેવાય છે કે યુવાન પરિસ્થિતિથી દબાએલ છે, યુવાન
અથડામણ થાય છે. યુવાને નાસ્તિક તરીકે જાહેર થાય છે
અને વિદ્વાન વર્ગ પોતાના કાર્ય પરત્વે નિરાશા સાંપડતા તેના માબાપથી દબાએલ છે, યુવાન પાસે નાણાની સગવડ
ધમપછાડા મારે છે. નથી, યુવાન ઉપર કુટુંબના ભરણપોષણની જવાબદારી આવેલી
ઈચ્છામે કે અનિચ્છાએ યુવાનોએ અત્યારની પરિસ્થિતિને છે યુવાનને મારવાનો સમય નથી શું કરવું ?
ઉકેલ કરવાનું છે. નૈતિક બળ અને શ્રદ્ધા વિના, બુદ્ધિ મદ કે | મુનિ મહારાજ કહે છે કે “ ધરમ કરી, અને શાસન દવા નાણુને નશાને સામને કદી નહિ કરી શકાય. આસુરી સહાય કરશે.” બુદ્ધિવાદીઓ કહે છે કે “ બુદ્ધિના બળે નાણા સંપદ સામે યુદ્ધ કરવામાંજ યુવાનોની યુવાની શર્ભશે-યુવાનની મેળો, નાણાં મેળવવામાં નીતિ–બીતિને વિચાર ન કરે; યુગ-દીક્ષા દીપશે. નાણું હશે તે જગત્ તમને ચાટતું આવશે.” શ્રીમતે કહે છે પ્રભુ ! એ નવ-દીક્ષાના માગે નવયુવાનોને દરે.