Page Text
________________
તા. ૬-પ-૩૩.
પ્રબુદ્ધ જૈન.
૨૧૭
સમાજ સૂત્રધારેની રગશીયા પ્રવૃત્તિથી થતું નુકશાન.
લેખક –ભેગીલાલ પેથાપુરી. આજથી લગભગ પચાસ વર્ષ પૂર્વેની આપણી કામની લેવા તૈયાર નથી એ ભુલી જવાનું નથી. જમાનાને અનુસરી સ્થિતિ તેમજ આજની સ્થિતિને માત્ર વિચાર કરતાં વજ વિચારેની ફેરબદલી કરવી જ પડશે. જ્યારે જ્યારે સમાજ હૃદયને મનુષ્ય પશુ આંસુ સાર્યા સિવાય નહિ રહે. પ્રથમનાં નવસર્જન બને છે ત્યારે વિચારના પરિવર્તન સાથે સમાજની એક બીજાના શુદ્ધ હૃદય, એક બીજા પ્રત્યેની અમીદૃષ્ટિ અને ચાલી આવતી પ્રણુંલીકામાં ફેરબદલી ન કરે તો તે નાશને પરહિત કરવાની પ્રબળ ભાવના મનુષ્યોના હૃદયમાં અહોનિશ નેતરે છે. અરસપરસમાં મતભેદ ગમે તેટલા હોય પણ તે રટન કરતી રહેતી. આ વરતુને જ્યારે તે સમયે સુકાળ હતો એવા ન હોવા જોઈએ કે એથી સમસ્ત કેમ તેમાં બળીને ત્યારે ઘરમાં લક્ષ્મીની રેલમછેલ હતી. જાહેરમાં પ્રતિષ્ઠા હતી. ખાખ થઈ જાય. અત્યારે આજુબાજુ લક્ષ ન આપતાં તમારી કંઈપણ ઉન્નત કાર્ય કરી માનવ જીવન સફળ કરવાની નીતિ ચાલુજ રાખશે તે યાદ રાખજો કે જતે દિત્રસે તમારે મહત્વાકાંક્ષા રહેતી હતી.
ફરજીઆત એ બદલેજ છૂટકે થશે. અને નવા પ્રવાહમાં ભળી આજે પણ એના એ મનુષ્યો છે. માત્ર વિચાર વર્તનમાં ન્યાય નીતિને વળગી સમાજેન્નતિના કાર્યમાં સહૃદય સાથ તફાવત ૫ છે. અમી દૃષ્ટિને બદલે દ્વેષ બુદ્ધિએ વિજય આપી અત્યાર સુધી ચલાવેલી તમારી પપશાહી માટે પસ્તાવું પડશે.
1 છે; પારકાનું હિત કરવાના વિચારે પૂર જેમાં આજે સમાજમાં ગણ્યા ગાંઠયાની જોહુકમીના પરિણામે ઉભરાય છે; શાન્તિના સામ્રાજયને બદલે કુસંપનું મહારાજા સમસ્ત પ્રજાને તેના છાંટા ઉડી રહ્યા છે, પરંતુ આ દરેક પ્રવર્તેલું દેખાય છે; અને ન્યાયને બદલે અન્યાયે ઘર ઘાલ્યું. જ્યાં સુધી આપણે રગશીના પ્રવૃત્તિને દુર કરી નથી ત્યાંસુધી જ છે. આથી લમી દેવાને કપ સમસ્ત પ્રજા ઉપર જાણે ઉતરી આપણી શાન્તિને ગેરલાભ લઈ અમુક કિતઓ છડેચેક પ ન હોય તેમ સમાજ આજે ખુ" આર્થિક સંકડામણમાં અન્યાયનું સામ્રાજય પ્રવર્તાવી ભોળી પ્રજાને અધોગતિની ઉંડી આવી ગયા છે અને એને લઇને ધમ કાર્ય વિષે વિચાર ખાઈમાં ધકેલી રહ્યા છે. તેથી પ્રજાને આપણે સફાળી જાગ્રત કરી સરખો કરવાનું કે એને સૂઝતું નથી.
તેની પોતાની શકિતનું તેને ભાન કરાવવું એ આપણી ફરજ છે. આવી પરિસ્થિતિમાંથી કેમને બચાવવી તે બાજુએ રહી સમાજને રાહત આપ્યા સિવાય એમની સત્તાના અમરપટ પરંતુ ઉલટા નકમા–અર્થ વિનાનાં ઝગડા વધારી કામમાં કાયમ રાખવા માંગતા હશે તે જરૂરથી તેઓ ભૂલજે ખાય કંકાસના ઝેરી બીજ રોપી વધુને વધુ નાશને, હજુ સમાજ છે. સાચા રસ્તે તે એ છે કે એવા લેભાગુ નાશનીતિને સત્તાધારીઓ તેમજ બડેખાવમાં ખપવા માગનાર નોતરી રહ્યા નેતરનાર મનુષ્યની પુરેપુરી તપાસ કરી સમાજમાંથી તેમનું છે. ન્યાય નીતિનું છડે ચેક લીલામ કરી, સમાજમાં હળી સ્થાન અલગ રાખી રહેલી સમાજને ઉન્નત પંથનું દર્શન પટાવી ઠંડે કલેજે જોયા કરવાની પડી ગયેલી ટેવ હજુ દૂર કરાવવું, એ દરેક યુવકની એક અનિવાર્ય ફરજ છે. ' થઈ નથી. નજીવી બાબતોને મોટું સ્વરૂપ આપી તે•tી પાછળ હવે આ દરેક બાબત લક્ષમાં લઈ આપણે એ વિચાર પર કીંમતી સમયની બરબાદી તેમજ ધર્મના નામે એ કઠે કરેલે આવીએ કે હવે જમાને એ નથી રહ્યો કે “ રાણાજીના ધન સંચય પાણીના રેલે ખર્ચતાં પણ ડરતા નથી. આજે ભાલ ભાલે કરે.” અત્યારે જમાને એ નથી રહ્યો કે રગઅન્યાયને વળગી સમાજને છિન્ન ભિન્ન કરવાની નીતિ અખ- શીયા પ્રવૃત્તિ ઠંડા કલેજે ચલાવી લેવાય. આજે તે જમાને ત્યારે કરવામાં આવી છે. જેઓ પિતાનું ધારેલું કાર્ય પાર એ માંગે છે, જેમાં ન્યાય અને નીતિનું દર્શન હેય, હૃદયની પાડવા પાપાચારથી જરા પણ ડરતા નથી, તેમનામાં ન્યાયને શુદ્ધ ભાવના હોય અને તેને ગ્રહણ કરતાં સમાજની આર્થિક સ્થાન નથી, નીતિને સ્થાન નથી. સાથે જ તેએા સત્યને બાજુએ તેમજ ધાર્મિક સ્થિતિ ઉન્નત બનતી જતી હોય. મૂકી પિતાની કલેશ નીતિ ચાલુ રાખે છે અને સમાજને આ
આશા છે કે, આ પ્રશ્ન સમાજની દરેક વ્યકિત છણે અને સ્થિતિમાંથી ઉન્નત સ્થિતિમાં જોવાની રહેજ પણ પરવા કરતા
વ્યવહારૂ પગલાં લઈ સમાજમાંથી અશાંતિ દૂર કરી સાચી નથી એજ એક દિલગીરીભર્યું છે.
શાન્તિ પ્રાપ્ત કરે. ' ગત જાહોજલાલી સંભારી આંસુ સારે શું વળવાનું છે?
件件登件件件件令致什役役役代售处 જરા આંખ ઉઘાડી તપાસ તે એજ જણાશે કે કંઈપણ
સામ ઢવા ચૂકશો . ' સમાજ માટે આજે વ્યવહારૂ પગલાં લેવાની જરૂરીઆત છે. સમાજને ઉપયોગી-આર્થિક, ધાર્મિક અને સામાજિક પરિસ્થિતિ વંદિત દીરા દંતાન તરફથી સિદ્ધ થાં ઉન્નત બને તેવું વાતાવરણ પેદા કરવાની જરૂર છે, અને આખો સમાજને એ નવસર્જીત વાતાવરણમાં ઓત પ્રેત કરી,
तमाम ग्रंथो दिवाळी सुधी આદર્શ વિચાર રજુ કરી દરેક વ્યકિતના હૃદયમાં સ્થાન
अर्धी किंमते मळशे. મેળવવાની જરૂર છે.
ता.क.-आचारांग सूत्र छपाय छे तेनी अर्धी किंमत समजवी नहि. અત્યારે સમાજ બહુજ કડી સ્થિતિમાં જઈ પડ છે, " નથી ન્યાય કે નીતિનું નામ નીશાન કે નથી દાદ કે ફરીયાદ
ટaો:પંડિત દિપાછાટ ઇંસાન. કેાઈ સાંભળનાર. સૌ પોત પોતાના મનરી પ્રમાણે રગશીઆ
નામનર, પ્રવૃત્તિ ચલાવે જાય છે. પરંતુ તે આજના યુવક સમાજ ચલાવી
-- --- -----*
| SR No. | 525918 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1933 Year 02 Ank 11 to 45 - Ank 39 40 and 41 is not available |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandrakant V Sutariya |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1933 |
| Total Pages | 268 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 30 MB |