Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1932 Year 02 Ank 01 to 10

SR No.: 525917
Original Sutra Author: N/A
Author: Chandrakant V Sutariya
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1932
Total Pages: 82
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 8 MB

Page 68

paneer
પ્રબુદ્ધ જૈન.
पुरिसा ! सच्चमेव समभिजाणाहि ।
सचस्स भगाए से उवडिए मेहावी मारं तरइ ॥ હું મનુષ્યા ! 'સત્યને જ બરાબર સમજો. સત્યની આજ્ઞા પર ખડે। થનાર બુદ્ધિવાન મૃત્યુને તરી જાય છે.
( આચારાંગ સૂત્ર)
પ્રબુદ્ધ જૈન.
શનીવાર તા૦ ર૪–૧૨–૩૨.
પતન કે ઉત્થાન?
ં અનંતકાળથી સૃષ્ટિમાં પરિવર્તન થયા જ કરે છે. ઉત્થાન અને પતન, રાત અને દિવસ, તડકા અને છાયેા, એ કુદરતના સનાતન નિયમ છે. ધવતા મહાસાગરમાં જ્યારે ભરતી આવે છે ત્યારે સમુદ્રની મર્યાદિત જમીન બધી નીરથી પરિવર્ધિત થઇ જાય છે. પણ જ્યારે એટ આવે છે ત્યારે એ નીર દૂરનાં દૂર
ચાલ્યાં જાય છે. તેને સ્થળે રેતીનાં મેદાન નજરે પડે છે.
UuuuuutusWINNER
તા૦ ૨૪-૧૨-૨
ઉત્સાહનાં બીજ વાવવાં જોઈએ ત્યાં હેમણે પોતાની સત્તાને ટકાવી રાખવા, પોતાના સ્થાનને મજબૂત બનાવવા અને આપખુદીના અખાડા જમાવવાને ખાતર કલેશનાં ખી વાવ્યાં છે. આજે તે ખીમાંથી વૃક્ષો થયાં છે, અને હેનાં ફળેા પણ આવી ચૂકયાં છે. એ ફળનો સમાજ આસ્વાદ લઇ રહ્યા છે. ન્હાનાં ન્હાનાં સરકલામાં સમાજ વિભક્ત થઈ ગયેલ છે. હેની શક્તિ અને તેજ હણુઈ ગયાં છે. વ્યાપાર પડી ભાંગ્યા છે, ધાર્મિક તેમ જ સામાજિક ખાતાં ઢચુપચુ થવા લાગ્યાં છે અને મૃત્યુના શ્વાસેાશ્વાસ લેતા સમાજ વિકટ સ્થિતિમાં પસાર થઈ રહ્યા છે, આવી પરિસ્થિાંત છતાં હજી રાહ સૂઝતા નથી. એ આપણી કમનશીખી છે. આ સ્થિતિ કયાં સુધી નભશે ?
જગતભરમાં આજે યુવાનીનાં પૂર વહી રહ્યાં છે. યુવા જ રાષ્ટ્ર, ધમ અને સમાજના સુકાની બની રહ્યા છે. આપણા યુવાને આજના ડામાડાળ થતા સુકાનને પોતે હસ્તગત નહિ કરે છે સમાજના રગાંશયા ગાડાને ભાર વહન કરીને થાકી ગયા છે. છતાં સુકાન છેડવાને તૈયાર ' નથી. સાધુએ હેની પી થાબડયા કરે છે, અને પેાતાનુ ગાડુ ગબડાવ્યે જાય છે, શું યુવકાને આ રાહ ઠીક લાગે છે? સાધુઓની આપખૂદી અને સ્વચ્છંદતા સાલતી નથી? આ બાબતને શા માટે વિચાર કરવામાં ન આવે?
સાધુઓએ પણ સમજવું ઘટે કે તે કઈ અમરપટ્ટો મેળવી લાવ્યા નથી, શ્રીમ ંતશાહીની હુંથી મે ભલે અત્યારે સ્વચ્છંદપણે વિચરો પણ યાદ રાખો કે આજે આપણા સમાજમાં જે યતિઓની દશા છે હેતાં કરતાં પણ બહુ ખૂરી દશામાં હમે મૂકાઇ જશે, સમયબળ આગળ માટા મેટા માંધાતાનાં મુગુટ પણ રગદોળાયા છે તે તમે કઇ ગણત્રીમાં? આજે સામાજીક ક્રાંતિને ભીષણ જ્વાળામુખી ભભૂકી રહ્યા છે, તેમાં સાધુશાહીને નાશ થયે જ છૂટકા છે.
_
`
ભૂતકાળમાં ભારતના અનેક ભાગ્ય વિધાતાએ પેાતાનુ ઉત્થાન અને પતન અનુભવ્યું છે. તેમ વર્તીમાનકાળ પણ તે નિયમથી બચ્યા નથી. કાણુ જાણતું હતું કે સ્પેનના ધર્મગુરૂઓ કે જેની એક વખત સમગ્ર યુરોપમાં હાક ખેલતી હતી. તેને પહેયે લુગડે દેશપાર થવું પડશે. પોતાની મેળવેલી અબજોની મીલ્કત એક જ કાયદાથી લૂંટાઇ જશે. કાણુ ધારતુ હતું કે જર્મનના મહા બળવાન યસરને તાજના ત્યાગ કરી એકાંતવાસ સેવવા પડશે.' કાણુ સમજતુ હતુ` કે અફઘાનીસ્થાનના ખીલતા અમાનુલ્લાને પેાતાના કુટુંબને દુશ્મનના પંજામાં મૂકી અચાનક નાશભાગ કરવી પડશે. ઇરાનના શાહને અત્તરની દુકાન પર પોતાની આજીવિકા ચલાવવી પડશે. અને તુર્કીના ખલિફાને ખીજાને આશરે જવુ પડશે: આ તે બધા આપણી સામે અરેબીયન નાઈટ્સની માર્કક પરિવર્તન થતા વર્તમાનકાળને ઇતિહાસ છે. જૈન સમાજે પણ્ અનેક ચડતી પડતીના અનુભવેશ્વ કર્યાં છે, એ પણ એક સમય હતા કે લોર્ડ કર્ઝન જેવા નામીચા વાયસરાયને એક વખત કહેવુ પડયું હતું. હિન્દને એક તૃતીયાંશ વેપાર જૈનેાના હાથમાં છે. દશથી ખાર લાખ જેટલી મુડીભર જૈન આલમ દરેક બાબતમાં મેાખરે હતી, આજે એ જાહોજલાલી સ્વપ્નવત્ બની છે. હીરા અને માણેકના ઝગઝગાટ આખો પાયો છે. એટલું જ નહિ પણુ આપસ આપસમાં એવે કલેશ, કુસંપ અને ઇર્ષ્યાનળનુ વાતાવરણ ફેલાયું છે કે જગતમાં બીજા કાઈ પણ સમાજમાં એ શેાધ્યુ નહું જઉં. આમ આજે જૈન સમાજ પણ ઉન્નતિના ગગનચુંબિત શિખર ઉપરથી ગાંડી જઇ અધ:પતનની ઉડી સ્માઇ તરફ એકદમ ધસી રહ્યા છે. હતી આંખે જોઇએ છીએ, છતાં તેને અટકાવવાની કાનીયે તાકાત ચાલતી નથી. એ એક આશ્ચર્ય છે. સમાજતા અધ પતનના અનેક કારણા છે, તે પૈકી સાધુઓની સ્વચ્છ ંદતા પણ કારણભૂત છે. જૈન સમાજની અધશ્રદ્ધા અને પૂજ્ય મુદ્ધિને એમણે દુરૂપયોગ કર્યો છે. જ્યાં કેળવણી, આત્મશ્રદ્ધા અને
આપણે હવે વ્યર્વાસ્થત બનવું જોÉએ, અને એક રાહ નક્કી કરી તે રા ઉપર સમાજને લઈ જવા માટે કટિબદ્ધ્ બનવું જોઇશે. તો જ આપણે પૃથ્વિમાં જીવી શકીશું. આપણી નિરર્થક વેડફાઇ જતી શક્તિને એકત્ર કરી એક મહાન યુવકશક્તિ સર્જવાની જરૂર છે, કે જે શક્તિ આગળ ગમે તેવી સાધુશાહી અને હેને પોષતી અધશ્રધ્ધા અને પૂજ્યબુદ્ધિ ઝાંખી પડે, આવું બનશે તો જ ઉન્નતનાં પુનઃ દર્શન કરી શકીશું. નહિં તે અધઃપતન તે નક્કીજ છે.
લેમન અને વકતૃત્વને આ સમય નથી, આજે તે આપણે રચનાત્મક કાર્યક્રમ ઉપાડી લેવા ઘટે છે, ઠરાવાની હારમાળા કરતાં હેને અનુસરતું આચરણ કરવામાં જ આપણી મહત્તા રહેલી છે. જો આપણે રચનાત્મક કાર્યક્રમ હાથ ધરીશુ તે આપણામાં અમાપ બળ પ્રકટ થશે, અને એ બળથી સમાજને કાતરી ખાતી રૂઢીઓ, સાધુશાહી અને શ્રોમાની એકહ્યુ સત્તાને હંફાવી શકીશું એટલું જ નહિ, પણ સમાજનતિનાં જે અનેરાં સ્વનાંએ આપણે સેવીએ છીએ હેની સિદ્ધિની તદ્દન નજીક પહોંચીશું તે વખતે એવી કાઇ દુનિઓમાં શક્તિ અસ્તિત્વમાં નહિ હોય કે જે આપણી ગતિને અવરોધ કરી શકે. પૂરાણા અવશેષોના ખેાખામાંથી જાતવસર્જન થાય છે તે ભૂલવું જોઇતું નથી, પતનમાંથી જ ઉત્થાન થાય છે, કાને ખબર છે કે આજની પતી સમાજની મહાન ઉન્નતિ ન સૂચવતી હાય?