________________
૨
મુંબઈ જૈન યુવક સઘ પત્રિકા
મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ પત્રિકા.
LET
पक्षपातो न मे वीरे न द्वेषः कपिलादिषु । युक्तिमद् वचनं यस्य तस्थ कार्यः परिग्रहः ॥ શ્રીમદ્ હરિભદ્રસૂરિ.
યુવક! જ્ઞાતિ બંધારણ?
વિચાર, હું આશાવાદના ભંડેાળ ! વિચાર, જે જ્ઞાાંત બંધનથી માનવી દુ:ખી દુ:ખી થઇ ગયેા હાય,—જે જ્ઞાતિ બંધનથી સમાજનું સંગઠ્ઠન બળ ઘટી ગયું. હ્રાય, જે જ્ઞાતિ બંધનથી સદીની સદી સમાજ પાછળ રહેતી હાય-જે જ્ઞાતિ બંધન અમુકજ વ્યકિતએના આપખુદ અમલથી ચાલતુ હાય જે જ્ઞાતિ બંધન સમાજની વ્યકિતના આર્થિક વિનાશમાં સહાય્યજીત હાય-જે જ્ઞાતિ બંધન ખેડી વહેવાર માટે અતિ શંકુચિત હાય-જે જ્ઞાતિ બંધનમાં અર્ધાઅધ ભાગના અવાજ ન હાય,—જે જ્ઞાતિ ધનથી ત્યાગની મૂર્તિ સમી વિધવાની સ્થિતિ સુધરવા બદલે બગડતી હોય, અને ફરજીયાત કુટવાપણું હાય--જે જ્ઞાતિ ધન બાળલગ્ન, વૃદ્ધલગ્ન અને પત્નિ ઢયાત છતાં ખીજી પરણવાની બહાલી આપતુ હોય-જે જ્ઞાતિ બંધનથી સ્ત્રીઓની ગુલામડી જેવી દશા થતો હ।ય-જે જ્ઞાતિ બંધન દ્વેષ અને કુસપ શીખવતુ' હાય-જે જ્ઞાતિ બંધન એકજ પીત્તાના પરિવાર વચ્ચે ઉચ્ચ નીચના ભેદની પ્રણાલીકાનું પોષક હાયજે જ્ઞાતિ બંધન સ્ત્રી પુરૂષની કેળવણી પ્રત્યે આંખઆડા કાન કરતુ હાય-જે જ્ઞાતિ બંધન સમાજ વિનાશક હાય--જે જ્ઞાતિ બંધન જ્ઞાતિના સર્વ સભાસદેાની સુખાકારી તરક્ ુલક્ષી હાય-જે જ્ઞાતિ બુધન અતિ 'કુચિત દ્રષ્ટીથી ઘડાયું હોય-જે જ્ઞાતિબંધન વડીલની પૃચ્છાનુસાર પુત્ર પુત્રીના સૌંસારની ચાવી સુપ્રત કરતુ હાય-જે જ્ઞાતિ બંધનમાં લાકડું માંક ુ' જોડવાની પ્રણાલીકા અસ્તિત્વ ધરાવતી હોય-જે જ્ઞાતિ ઔંધન બાળાએ માટે ફરજીયાત લગ્ન નિર્માણ કરતું હાય-જે જ્ઞાતિ બંધારણ સમાજમાં દાખલ થવા પ્રુચ્છતી વ્યફિતને દાખલ કરી સમાજનું ક્ષેત્ર વિશાળ બનાવવાની આડે આવતુ હય, તેમ જ્ઞાતિ ધારણાને નાશ, હે! યુક ! શું તું ન પૃચ્છે ?
સામવાર તા૦ ૧૬-૩-૩૧
ક્રમ પેષી શકાય ? તારા મનમાં વસવસે! રહેતા હાય તા વધારે નહિ પણ એકજ સૈકાના ઇતિહાસ તપાસીશ તે તારી ખાત્રી થશે કે આવા જ્ઞાતિ બંધારણાને નાશ કરવા બળવે આદ રવાજ જોઇયે. ધ્યાન રાખજે કે આ બળવામાં નથી હથિયારની
હું યુવક ! તું વીચારક છે એટલે બીજી વાર જણાવ્ નવસૃષ્ટિના સરજનહાર હું યુવક ! તારેજ માટે આ છું કે આ બધુ ફરીથી વિચારજે. વિચારી અમલમાં મૂકવાની શબ્દો ખેલાય છે—કહેવાય છે. કારણ તુ જીજ્ઞાસુ છે-આશા-પેરવી કરજે. વાતે, લખાણા કે વિનંતિથી કાંઇ દહાડા વાદના ભડાળ છે-સુધારક છે. તેા પછી બળવા જગડવાનું નહિ વળે. જો આવા જ્ઞાતિ ધન તેડવાને તુ ઉત્સુક હાય કામ-અરે! જ્ઞાતિ બંધારણ સામે,-સમાજ સામે-રાજ્ય સામે તે કમર કસ અને જગાડ બળવે. આ જ્ઞાતિ બંધન સામે મારચા બાંધવાનું કામ તારા સિવાય બીજા કાણુ કરી શકશે? તારા મિત્રો તને જરૂર સાથ આપશે. દુનિયાના ઇતિહાસ તરફ દ્રષ્ટીપાત કરતાં જણાય છે કે યુવકેએજ અદ્ભુત કામે કર્યાં છે-સમાજ સુધારા યુવકેએ કર્યા
છે, ગુલામીની જંજીરા યુવાએ તેડી છે, એટલે રાજાને પાલનપુરે
કરેલા ગાંધીજીના સત્કાર.
યુવાનેએજ નમાવ્યા છે. તે પછી જ્ઞાતિ અને ગેલે સામે બળવે જગાડી સમાજનુ ક્ષેત્ર વિશાળ કરી સુધારા કરવનું કામ તું નહિ કરે તે બીજો કાણુ કરશે ?
હું ! યુવક ! તારે તે એવા સમાજ-વિનાશક જ્ઞાતિ અંધના સામે બળવાજ કરવા ઘટે. તારાથી એવા જ્ઞાતિ બંધને
જરૂર, નથી ખળવાની જરૂર, જરૂર માત્ર છે જ્ઞાતિ સામે પડવા હિંમતની, આ ગાંધી યુગમાં યુવાન પાસે હીંમત ન હેય તે બનેજ કેમ ? જે યુવાનાએ રાજકીય ક્ષેત્રમાં જબરજસ્ત સલ્તનતને હંફાવી છે તે યુવકે આવા જ્ઞાતિ બંધન જેવા સમાજ ચુસક બંધનાનેા ત ન આણે તે તે યુવકા યુવક ક્રમ કહી શકાય?
શરૂ થયેલુ પીકેટીંગ જગ.
મહાત્મા ગાંધી દિલ્હીથી તા ૯-૩-૭૧ ના દિને અમદાવાદ પધારવાના છે. તેના સમાચાર મળતાં પાલનપુર જવાહીર મડળના ચાર સભ્યા શ્રી. રતીલાલ કાઠારીની આગે વાની નીચે આબુ ગયા હતા. પાલનપુરના નવા” ખાસ ચિત્રાસુણી પધાર્યાં હતા અને ત્યાં મેલ ઉભા રખાવી મહાત્માજીની સાથે થર્ડ કલાસમાં બેઠક લીધી હતી અને ફ્રુટ, બકરીનું દૂધ વગેરેથી પૂ. ગાંધીજીનું આતિથ્ય કર્યું. ગાંધીજીને માન દિવસ હતો એટલે કશી વાતચીત થવા પામી નડ્ડાવી. તેઓશ્રીની સાથે શ્રી. મહાદેવભાઇ, શ્રી. પ્યારેલાલજી અને મીરાં વ્હેન વગેરે હતાં. પાલનપુર સ્ટેશન ઉપર આશરે આઠ દશ હજારની માનવ મેદની જમા થઇ હતી. સુતરના હારથી મહાત્માજનું પ્રેમભર્યું સ્વાગત કરવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ લેકાએ વ્યવસ્થા નહિં જાળવવાથી અને પ્લેટફેમ ઉપર ચીકાર ગીર્દી હાવાથી મહાત્માજી માટે સ્ટેશન બહાર આવી સર્વાં લાકોને દર્શન આપવાનું બની શકયુ નહેતુ. હુ એ ઘણી સંખ્યામાં હાજર રહી અપૂર્વ શાંતિ જાળવી હતી.
પાલનપુર શ્રી જવાહીર મંડળની આગેવાની નીચે તા૦ ૧૦-૩-૩૧ ના દિવસથી પરદેશી કાપડની દુકાને ચેકી કરવાનું કાય ઉપાડી લેવામાં આવ્યું છે અને ઉત્સાહથી કાર્યાં આગળ ધપી રહ્યું છે.
સ્ટેન્ડીંગ કમીટી.
કાન્ફરન્સની સ્ટેન્ડીંગ કમીટીની એક મીટીંગ તા ૧૩-૩-૩૧ તે રેંજ રાત્રે આઠ વાગે મળી હતી. પ્રમુખસ્થાન શ્રીયુત્ માતીચ ંદ ગીરધરલાલ કાપડીયાને આપવામાં આવ્યું હતું.
કાન્ફરન્સનું અધિવેશન તાકીદે ભરાય તે માટે પ્રયાસ કરવાને હરાવ સર્વાનુમતે ઠરાવવામાં આવ્યા હતા, સ્ટેન્ડીંગ કમીટીના સભ્યાને જૈન યુગ ફ્રી આપવાનું ઠરાવવામાં આવ્યું હતું. પ્રમુખશ્રીના અાભાર માની કામ પુરૂ થયું હતું.