________________
મંગળવાર તા૦ ૨૮-૭-૩૧
મુંબઈ જૈન યુવક સંધ પત્રિકા,
નાની જાહેર સભા.
ભાઇશ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડીઆનુ ભાષણ
(શ્રી વીરચંદ પાનાચંદ શાહે દુનિયાના ચર્ચાતા પ્રશ્નને અને જેના' એ વિષય ઉપર તા. ૬-૭-૩૧ ના રાજ શ્રી માંગરાલ જેની સભાના હાલમાં વ્યાખ્યાન આપ્યું હતુ તે પ્રસંગે પ્રમુખસ્થાનેથી શ્રી પરમાનંદ કુંવરજીએ નીચે મુજબ ભાષણું આપ્યું હતું)
ભાઇશ્રી વીરચંદભાઇએ જે વિવિધ પ્રદેશ વ્યાપી વ્યાખ્યાન આપ્યુ તેને સંક્ષેપમાં વિચાર કરીએ તે આજે દુનિયાની સમક્ષ કેટલાક અતિ મહત્વના પ્રશ્નો સમાધાન માગી રહ્યાં છે. આ પ્રશ્નમાં કેટલાક પ્રશ્ના એવા છે કે જેના બૈદિક દૃષ્ટિએ નિણ્ય થઇ ચુકયા છે પણ જેને વ્યવહારીક અમલ ૬ તે નિર્ણય અનુસાર થઇ શકયા નથી. દાખલા તરીકે મદ્યપાન અથવા તો ગુલામીની પ્રથા આ સંબંધમાં હવે એ મત જેવું રહ્યુંજ નથી માદક દ્રવ્યનુ અનુપાન અથવા તે! માણસ જાતને ગુલામ બનાવવાને રીવાજ જનતાની પ્રગતિના મેાટા શતરૂ છે અને તે બન્નેને ક્રાઇણ રીતે નિરૈધ થવાજ જોઇએ એમ આજે સર્વ દેશની સવ પ્રજાએએ સ્વીકારી
યુનાઇટેડ
લીધું છે એમ છતાં પણ અમેરિકાના એટલે કે સ્ટેટસને અપવાદ બાદ કરતાં સર્વ દેશે માં દારૂની બદી પુરા પ્રમાણમાં ફેલાયલી .જોામાં આવે છે. અને ગુલામીની પ્રથાના સરો! જગતમાંથી નામુ થયા છે એમ હા કહી શકાય એમ ઇંજ નહિ. આ નદી અને આ કુપ્રથા દુર કરવાના– મુળમાંથી ઉચ્છેદવાના ઉપાયો દેશદેશના અગ્રેસર હિતચિન્તકા વિચારી રક્રયા છે અને એક વખત એવા આવવાની આશા રહે છે કે જ્યારે આખુ જગત્ આ કલકાથી મુકત થયુ' હશે,
પરંતુ જે પ્રશ્ને કિંષે ૬જી ખાટા બુદ્ધિભેદ પ્રવર્તે છે. અને જે પ્રશ્નાના એક યા અન્ય પક્ષે નિણૅય થવા ઉપર આાખા જગત્ની પરિસ્થિતિમાં મેટા ફેરફારની આશા રખાય છે તે જાદાજ છે. આવે એક પ્રશ્ન સામ્ર વાદના છે.
આ સામ્રાજ્યવાદ એમ પ્રતિપાદન કરે છે કે જગતમાંની ભિન્ન મિન્ન પ્રજાએમાં અમુક પ્રજા અતિ ચડિયાતી છે અને પેાતાની અમુક વિશિષ્ટતાને લીધેજ નબળી અને પછાત ગણુ.તી અન્ય પ્રજાએ ઉપર રાજ્ય ચલાવવાને નિર્માયલી છે. તે એમ માને છે કે આવા સામ્રાજ્યમાં રાજ્ય કરતી અને નિયમિત રહેતી બન્ને પ્રજાઓનું કલ્યાણ રહેલુ છે અને તેથી આવા સામ્ર જ્યને ટકાવી રાખવુ તે .એ તંત્ર નીચે આવતી સર્વ પ્રજાના ધમ છે, આવું મહારાજ્ય જગમાં આજે અંગ્રેજોનું છે અને તે અંગ્રેજો હિંદુસ્થાનના મહાન હિતસ્વી તરીકે પોતાને જગમાં આળખાવે છે.
આવાજ બીજો, મુડીવાદ છે. દરેક માણસ પોતાના પ્રય નથી ગમે તેટલી મીલ્કત વધ:રવાના અને એ પ્રમાણે વધારેલી મીલ્કતને વારસામાં આપવાના હકદાર છે. વળી પાંચ મેટી મુડીવાળા એકત્ર મળીને સંખ્યાબંધ મજુરીને પુરૂ` પેટ પણ ન ભરાય એટલી મજુરી આપીને તેમની મજુરી અને પેાતાની મુડી એકત્ર કરીને લાખા અને કરડા રૂપિયા રળી શકે છે અને પેલા મારી તા એની એજ ગરી
૩
ખીમાં આખી જીંદગી સડયા કરે છે. આના પરિણામે એક ખાજા થાડા મેટા મુડીદાર અને ખીજી બાજાએ અગણિત ગરીબ મારા-એમ એ કુદરતી વર્ગ સમાજમાં ઉભા થાય છે અને બન્નેના ચાલુ ધર્ષણથી સમાજ શરીર છિન્નભિન્ન થઇ રહ્યું છે. આવી પરિસ્થિતિ છતાં કેટલાએ માસા મીલ્કતની પવિત્રતામાં અને ગમે તેટલી મુ’ડીના સંગ્રહના વ્યાજબીપણામાં માને છે. વળી એની એજ મેટાઃ પાયા ઉપર એકઠી કરેલી મુડી તેના વંશવારસાનેજ મળવી જોઇએ-એ પ્રથાની યેાગ્યતામાં લેશ પણ શકા ધરતા નથી અને પેાતાના પક્ષે પૂજન્મના સિદ્ધાન્ત રજુ કરે છે. જેવી રીતે સામ્રાજ્યવાદે અનેક શકિતવાળી પ્રજાઓને કચડી નાંખી છે અને જેમાં જામ અત્યાચાર અને આપખુદીના દોર ચલાવ્યે છે તેવીજ રીતે મુડીવાદે જગમાં દારિદ્ર વધાર્યુ અને ગરીબ શ્રીમત વચ્ચે અણુધટતી અસમાનતા ઉત્પન્ન કરી છે. અને આવી રીતે વધતી જતી ગરીબાઇ અને અશ``ષે અનેક અનર્થાને જન્મ આપ્યા છે.
આવેાજ ત્રોને પ્રશ્ન વણુ ભેદને લગતા છે. કેટલીક પ્રા હવાપાણીના ભેદે ગેરી છે તે કેટલીક પ્રજા તેજ કારણે કાંઇક શ્યામવર્ણી છે. છેલ્લાં સેા વર્ષ દરમિયાન યુરાપની પ્રજા વૈજ્ઞાનિક શૈધાના પરિણામે અને પેતામાં રહેલી સાહસિકતાને છે. જ્યારે આજ કારાના અભાવને લીધે એશિયાની પ્રજાએ લીધે જગા દેશમાં જ્યાં ત્યાં પોતાનાં થાણાં નાખી શકી પછાત ગણુ ય છે. આથી યુપની પ્રશ્ન પેાતાને એશિયાની પ્રજા કરતાં બધી રીતે ચડિયાતી માનતી થઇ છે અને એશિયાની શ્યામવણી લેખાતી પ્રજા પ્રત્યે ચામડીના ભેદના કારણેજ તિરસ્કારથી જોતી અને વતી થઇ છે. અમેરિકામાં જે ઇન્ડિયનેા વસ્તા હતા તેને તે આજ વૃત્તિથી યુરેપમાંથી ત્યાં જઇ વસેલ પ્રજાએ શિકારજ કીધા છે અને તે આખી જાતને લગભગ નામુદ કરી નાંખી છે.. આફ્રિકામાં આજ ભેદદ્રષ્ટિ ત્યાંના અંગ્રેજો અને ડચ લેાકેાના હાથે અનેક અન્યા અને દુષ્ટ કૃત્ય કરાવી રહી છે. અને જગમાં સ્થળે સ્થળે અશાન્તિ ફેલાવી રહી છે.
આવીજ રીતે સ્ત્રી જાતિ પ્રત્યે પણ પુરૂષ જનતા અનેક હલકા ખ્યાલો સેવતી આવી છે અને તેને જન્મથી મૃત્યુ સુધી પરાધીત રાખવામાંજ જગતનું કલ્યાણ લેખતી · આવી છે. ન શ્રી સ્વાતંત્રય મકૃતિ એ સૂત્ર સ દેશમાં એક યા અન્ય રીતે સ્વીકારાતું આવ્યું છે. આ પ્રકારના મને ગ્રાહમાં રહેલુ અસત્ય અને અનૈચિત્ય યુરાપની આગળ વધેલી અને સ પ્રદેશમાં પુરૂષો સાથે હરીફાઇમાં સરખાપણું સિંદ્ધ કરી બતાવતી સ્ત્રીઓએ સાબિત કરી આપ્યુ છે. આજે જનતા આગળ વધી શકતી નથી એનું મેટામાં મેટુ કારણ નીજ પરાધીનતા છે એમ આપણને ભાન થવા માંડયુ' છે.
આખી દુનિઆના વિચાર કરીએ તે! આજે પાશ્ચાત્ય રાજ્યે યુદ્ધ સામગ્રીનાં સંચયમાં જે પરસ્પર હરિક્રૃષ્ટ કરી રહ્યા છે. તે પણ એક મે.ટી ચિન્તાજનક ીના થઈ પડી છે. આ સંચય ઉત્તરાત્તર વૃધ્ધિ થવામાં પરિણામ તે એજ આવે કે સવ પ્રજાએ એકમેક કપાઈને એક વખતે ખલાસ થઇ જાય. આમને આમ ચાલે ત્યાં સુધી . દુનિયામાં શાન્તિ કદિ સ્થિર થવા પામેજ નહિ. એક પ્રા ખીજ પ્રજાની નબળાઇની રાહ જોતી તજીને બેસી રહે અને