Page Text
________________
સમવાર તા૪-૫-૩૧
મુંબઈ જન યુવક સંઘ પત્રિકા.
કરિયાતુ.
ટેકે મળે છે. સુષ્ટિની શરૂઆતમાં તેમજ હિંદુસ્થાનના સુવર્ણ કાળે પણ આ રિવાજ પ્રચલિત હતા એવું કઈ પ્રમાણ મળતું નથી.
(લેખક : કડો વૈદ્ય )
સ્ત્રી પુરૂષની લાજ શા માટે કાઢે ? સ્થિતિચુસ્ત તરત નોંધ-આ લેખમાળા લેખક સ્વતંત્ર રીતે લખે છે.
જવાબ આપશે કે મોટાનું માન સાચવવા ખાતર. સ-સ્ત્રી તેમાં જણાવેલા વિચારે આ પત્રિકાને સર્વથી માન્ય છે તેમ ?
પિતાના પિતા તથા કાકાની લાજ શા માટે કાઢતી નથી ? સમજવું નહીં.-તંત્રી.
ઉ-(જરા વિચાર કરીને) હા. પણ શા માટે કાઢે? તે તે - પ્રાસ્તાવિક –
પિતાનું ફરજંદ છે. સત્યારે લાજ કાઢવાનો હેતુ ? સમાજ જ્યારે રોગગ્રસ્ત હોય અને જીર્ણ જવરે . જયારે ઉ–વાહ, સાસરીઆમા વડીલે હોય તેનું માન તે કાંઈ સાચઘર કર્યું હોય ત્યારે કરિયાતુ એ સહેલે અને સરળ ઉપાય વવું જોઇએને ? સ-વડીલનું માન લાજ કાઢવાથી જ સચવાય છે. ભલે ડાકટરને જીદે અભિપ્રાય પડે પણું કડવા વૈદ્યને તે કાંઈ સમજાતું નથી, વળી જે માન શ્વસુર પક્ષમાંજ કરિયાતા વિષે અખંડ શ્રદ્ધા છે. વહાલા વાંચકગણુ એ રોગના સાચવવાનું હોય તે જમાઈ સસરાની લાજ કેમ કાઢે નહીં ? જે જુદા જુદા ચિહે અ, પણ સમાજ શરિર ઉપર દાં9 ઉ–તમે તે મુખ છે, લાજ બીને કાઢવાની હોય કાંઈ પુરૂષને ગોચર થાય છે તેની સમક્ષ હું નીચેની લેખમાળામાં અનેક હોય. આ તે શ્વસુર પક્ષના વડીલેનું માન સાચવવા ખાતર દૃષ્ટિબિંદુથી કરવા માંગુ છું અને આશા રાખું છું કે વાંચક- છે. શું છેકરાની વહુ સસરાની લાજ કાઢયા વગર ઘરમાં ગણ હંસલીર ન્યાયે સારૂં ગ્રહણ કરી નઠારૂં ત્યજશે.
હરે ફરે? કેવું અજુગતું કહેવાય.
સ-તમે કહે છે તે પ્રમાણે કદાચ પુત્રવધુ શ્વસુરની આજ સમસ્ત હિંદુસ્થાન એક ખુણેથી બીજા ખુણ
લાજ કાઢે નહી તે શું અજુગતું કહેવાય તે સમજાતું નથી. સુધી જગૃત થઈ ગયું છે. રાબિયે અમિતાના વહેણું જાય માન છે લાજ કાઢવાથી જ સચવાતું હોય તે સ્ત્રી જાતિ ભેર વહી રહ્યા છે. તેમાં પણ ખાસ કરીને છેલ્લા બાર મહી
જે જે વ્યક્તિને માન આપવા માગે છે તે વ્યક્તિની નામાં આપણુ સ્ત્રીવર્ગમાં જે ઉ સાહ અને ચેતનાનું પુર
જાતિના ભેદભાવ વગર-શા માટે લાજ કાઢે નહી. આવ્યું છે તેવું પુર જગતભરના ઇતિહાસમાં આટલા
જ્યારે વ્હાર જાય ત્યારે ભાગ્યેજ લાજ કાઢવી અને પિતાનાં ટુંકા વખતમાં ભાગ્યે જ આવ્યું હશે. જયારે સ્વાર્થ ત્યાગથી
ધરનાજ વડીલે જેમના તરફથી સારા સંસ્કારની અપેક્ષા માંડી સ્વાત્માપણ સુધીના એક એકથી ચઢીયાતા દાખલા રાખવી ઘટે અને રખાય તેમની લાજ કાઢવી, એ પારાવાર નજરે ચઢે છે ત્યારે મને પ્રશ્ન થાય છે કે હજુ આપણું
અજ્ઞાનતા નહીં તે બીજું શું ? સમાજમાં જોઈએ તેટલી જાગૃતિ આવી છે? આપણું સમાજો એક ઘણોજ સાદે જણાતો પ્રશ્ન મારા મન આગળ તરી આવે છે. આપણામાંથી લાજ કાઢવ.ને અજ્ઞાનજનક
મારૂં તે માનવું છે કે લાજ વડીલ પ્રત્યેના માન અને રિવાજ કયારે નાબુદ થશે. ઘણાને આ પ્રશ્ન બહુ સાધારણું
વિનયની લાગણી માટે હોય તે તે ખોટો ભ્રમ છે. ઉલટું તે લાગશે જ્યારે કેટલાક એવા જરૂર છે કે જે આ પ્રશ્નનું.
અપમાનજનક અને અવિનયી છે એવો મારો નમ્ર અભિપ્રાય મહત્વ હજી સહદયપણે સ્વીકારી શક્યા નથી. જે દષ્ટિબિંદુથી છે. જાતિનો ભેદભાવ બાજુએ મુકી વિચારો કે એક વ્યકિત હું આ પ્રશ્ન ચર્ચવા માંગુ છું તેમાંથી જરૂર અને પક્ષને
પિતાના વડીલને માન આપવા ખાતર મોટું સંતાડે તે ? એ કંઈ નવું જાણવાનું મળશે.
ક૯૫ના ભયંકર છે. વાત એમ છે કે આ રિવાજનું મૂળ મને
અમુક અંશે મુસ્લિમ રાજ્યકર્તાઓના સમયમાં જણાય છે, ઘણાં વર્ષો ની વાત છે. જ્યારે આ પ્રશ્ન મને પ્રથમ
જ્યારે અજાણ્યા માણસોથી સ્ત્રી વર્ગ ચેતતા રહે. દેશમાં ફર્યો ત્યારથીજ લાગેલું કે આમાં કાંઈ દેષ હા જોઈએ તે વખતે નિરક્ષરતાનું પ્રમાણું વધતું ગયું. પુરૂષે માં-એટલે પરંતુ જે રિવાજ જમાનાથી ચાલ્યા આવ્યા છે તેમાં દોષ સ્ત્રી વર્ગનું પૂછવું જ શું? પરંતુ શ્વસુર પક્ષ અને તેમના કેમ હોઈ શકે એવો સામે પ્રશ્ન થયો. ત્યાર પછી આજ સંબધીઓ પ્રત્યે સર્વથા જે આ પ્રથા હજુ ચાલુ છે. સુધી આ રિવાજ જેમ જેમ વધુ ચર્ચ તે આ છું તેમ (અજગ્યા પ્રત્યેજ નથી જ કારણે સ્ત્રી વર્ગ બહાર નીકળે છે તેમ મારી સમિક્ષા વધુ રામય બનતી ગઈ છે અને આખરે ત્યારે ભાગ્યેજ લાજ કાઢે છે.) તેનું કારણ સ્ત્રો વર્ગની નિરહું એવા નીણિત અભિપ્રાય ઉપર આવ્યો છું કે આ અતિ ક્ષરતામાં આ રિવાજની ઉત્પત્તિ અને પુરૂષની નિરક્ષરતાનું સાદો જણ–કુરિવાજ જો દૂર થ ય તે આપણો આખાયે જલસિ ચત. એક ઓછી કેળવણીવાળી કન્યા લગ્ન વખતે સામાજીક પ્રશ્નન પચાસ ટકા અથવા બઢકે તેથી ઘણો વધારે પતિથી કુદરતી ક્ષોભ પામે તેજ મને તે આ રિવાજનું મૂળ ઉકેલી શકાયે ગણાય-જેમ ક્ષયના દહીંને રેગિષ્ટ વાતાવરણથી ભાસે છે. દેખીતી આ નિર્દોષ ગ્રંથાએ સમાજમાં કેટલાં ઉંડા " દૂર કરી સ્વચ્છ અને નૈસર્ગિક આબેહવામાં મૂકવામાં આવ. મૂળ ઘાલી દીધાં છે? સ્ત્રી વર્ગને કેટલે લાચાર, નિર્બળ વાથી થાય તેમ.
અને પરાધીન બનાવી દીધું છે ? અને પરિણામે કેવા ભયંકર
વિચારે ફેલાઈ રહ્યા છે. વિચારક વર્ગે હવે ચેતી તાકીદે આ કે આ રિવાજનું મૂળ મને આપણી સ્ત્રીઓની નિરક્ષરતામાં કુરિવાજ જલદી નાબુદ કરવા ધટે છે, જણાય છે અને તેને પુરૂષોની નિરક્ષરતા અને આડંબરને
| SR No. | 525916 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Mumbai Jain Yuvak Sangh Patrika 1931 Year 02 Ank 01 to 32 - Ank 09 21 and 29 is not available |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jamnadas Amarchand Gandhi |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1931 |
| Total Pages | 176 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 16 MB |