________________
સંવત્સરી પર્વ અંગે શ્રીયુત પરમાણંદ કુંવરજી કાપડીયાનું નિવેદન.
જકાલ માત્રામાં સવારી કથારે કરવી તે સંબંધમાં મતભેદ પંચાંગ અગેન નથી. આગેવાન જૈનાચાર્યો સાધુએ અને શ્રાવ વચ્ચે જે શબ્દ પ્રહારની આ બાબત ઉપર જરા ઉંડાણથી વિચાર કરવામાં આવશે તે સાઢ મારી ચાલી રહી છે મેં બાર જ્ઞાનીજનક મને શરમાવનારી જગ્યા કે આ મતભેદ પથગને લગતે નથી શુ પંચાગ ઉપર છે. મા ચાલી રહેલ ચર્ચાથી હું ને ત્યાં સુધી દૂર રહેવા ઈચ્છતા આક્રમણુ કરતી ન પ્રચાના છે, શુદ્ધ ચેય ઈ તે વિશે પણું હવા પણ જયારે મને માલમ પડે છે. કે મા ચર્ચામાં @િી મતભેદ નથી પણ જૈન પ્રથા મુજન્મ કયા દિવસને સંવત્સરિના યુવેક પ્રવૃત્તિના કાઇ કી ઘણાગેવાનો તેમજ કાઈ કાછ યુવક ’ દિવસ તરીકે પાળવે તેના સંબંધમાં શ્રા અને વિવાદ ઉો થયા છે, એક યા બીજી રીતે સામેલ થઈ રહ્યા છે, ત્યારે ત્યારની પરિસ્થિતિ જે સમાજમાં અનેક પતિ હય વસ્તુને મારીઝથી નિહાળવાની ટેવ સબુધે મારે એક નિવેદન બહાર પાડવું જોઇ, ગેમ હા, પ્રચા ઉપર બહુજ ભાર આપવામાં ભાવના હોય ત્યાં મારી લાગવાથી મારા મનને ભંગ કરવાની મને ફરજ પઢ છે.
ભાબત ઉપર મતભેદ પડે સ્વાભાવિક છે. પણ આ મતલોદ સંવત્સરી પર્વ છેટલે શું ?
પ્રમાણુ મર્યાદાની બહાર જાય ને કદાપ્રહનું સ્વરૂપ પકડે આની જૈન સમાજમાં સંવત્સરી એટલે મા ખાં માં નક્કી થએલે
ઝીણુી થાશ્વત ઉપર પોતાના પ્રિાચને વળગી રહેતાં ૫ને તે એક એ દિવસ, કે જયારે દરેક જૈન ચાલુ વર્ષ દરમિયાન થમેથી
૧૪ ૧૫ દરમિયાન ધમેડા મુજજ સમાજને અનુસરવાનું કહેતાં તેનાં કેવા પરિણામે ભાવે પ્રવૃત્તિઓનું આરંજ-સમારંભનું બારીક નિરીક્ષણું કર, જૈન ધર્મની
કોમરિ નું "પરીક રીફાઈ , જેમ તેને મત વિવેક ભુલી જવામાં ગ્યા ત્યારે તેમાંથી અનW" દષ્ટિએ અાગ્ય ગણ્યાતા માનસિક, વાચિક, કે ફાવિક કૃત્યે વિષે
પર પર જન્મે છે, પ્રચાતાપ ચિંતવે, મારૂ દુત મિસ્યા થા. એમ શુદ્ધ અંત:કરણુથી છેટી ભ્રમણાઓ ભાવના ભાવે અને પ્રશસ્ત પ્રવૃત્તિ પ્રત્યે ચિત્તને વિૌષ -તૈક્ત પ્રથમ તે એજ પેટી મમણા કેળવવામાં આવી છે કે ગાંવકરે. માથી ક્રિયા દરેક જૈન પૈતાને અનુકૂળ જણાય એવા કેઈ પણું રિક પ્રતિકમતે અમુક દિવ સાજ ગાઢ સંબંધ છે. તે એટલે દિવસે કરી શકૈ છે, પણ્ સામુદાજિક સરળતા અને સમૂહગત માન્દાલન મથી કે તે તે માનેલા અમુક દિવસથી શૈક ક્વિસે માગળ ૐ કેળવાય એ થાશ્રયથી ભાદરવા સુદ ૪ તે સંવત્સરીના દિવસે તરી પાછળ એ મિા કરવામાં આવે તો વાખી ક્રિયા યર્ચ અને પાળવાની પ્રથા જૈન શ્વેતામ્બર મૂર્તિ પૂજક વિભાગમાં કેટલાક વર્ષ દરમ્યાન કરેલું પાપે વલે થઈ જૂથ ! જો સ વારિક વર્ષથી ચાલતી આવી છે. વિરોધ માંથી જન્મે ?
પ્રતિક્રમણુની ભાવના વિચારવામાં પ્રખ્યાવે તેમાં એક દિવસના આ વર્ષનું પંચમિ વિચારતાં ભાદરવા સુદ ૪ ને સંવારી
મામ્ કે તેમ ફેરફારથી શું મહત્વના નફાર્વત પડતા હશે તે સમજ તરીકે પાળવામાં કરો વાંધે વિરાધ કે મતભેદ ઉભા થવા સંધવ
શકાતું નથી. ગામ પણું ૩૬ = શત્રી દિવસનું કહેવાતું સાંસર્િક
પ્રતિકમણ્ ખરી રીતે એટલા દિવમનું’ હોતુ નથી, કારણુંકૅ બ્રેિક ન ટોૌ, કારણુંકે તિથિની કાઈપણુ વધાઢ પણું ઘણુ દરમિઆન
" માસવાળું વર્ષ બાદ કરીએ તો એક સંવત્સરિ ને બીજી સંવત્સરિ આવતી નથી. પશુ કેમ નથીબે ભાદરવા સુદ્ર ૫ બે છે અને પાંચઅને પૂર્વ તિથિ ગણુવામાં અાવે છે, અને સ્વ* તિશ્ચિમાં વધઘટ
વચ્ચે ખરી રીતે ૩૫૪ લગભગ દિવસને ગા હોલ છે, એટલે હેય ત્યારે વધારે છે તે આગળની’ તિષિત બેવડી કરવી અને
5 પાપ માલાચના માટે સાંવત્સરિક પ્રતિકણુમાં છ દિવસ સુધીની પર્વ તિથિને એક રાખી હોય તો પાછળની તિથિનો ક્ષય કરી ને
5 કાળ મર્યાદા વધારે સમાવી શકાય તેમ છે. પર્વ તિથિને કાયમ રાષ્ટ્રની એવી જૈન પરંપરા છે, રીતે છે '
- પા શુ મતભેશને તેડ કે નિકાલ નથી? ગષ્ણુતાં માળની ચેય બે કરવી પડે પણ્ ભાદરવા મહિનાની ચેય બીજું મારા મતભેદો કદાપિ બામધનું સ્વરૂપ પકડે તે પણ પણું પર્વ તિથિ છે, તેથી તે બેહી થઈ શકે નહિ. ઘુમાંથી હું તેના કરું તાડ કે નિકાલ આવી શજ નહિં. બે ગાયા વર ગણા બધા મતભેદ ઉભા થયા છે, અને આ યુગનો હલ સુચકવા મતભેદ પઢા હોય એવા કોઈ ત્રીજા મધ્યસ્થ શ્રાચાર્ય ગળી ભિન્ન ભિન્ન વિકલ્પ ઉભા થયા છે. દાઈ કહે છે કે બે પાંકમ સજ નદ્ધિ કે જેની પાસે બન્ને પક્ષની દલીલે રજુ કરવામાં કાયમ રાખથી, કોઈ બે કરવાનું કહે છે. કોઈ બે ત્રીજ બનાવવાનું આવે અને જેને નિર્જી ઉભય પક્ષને માન્ય થઇ શ ! દુનિશ્રાના સૂચવે છે, એય બે થાય પણ પાછળ સૈમ ઇંચ ઉભી થાય છે અનેક બીર પ્રશ્નો મૂ'મારની તૈક મુંઝની દુચિના નિકાલ * સંવતસરિ પહેલી ચેયને ગળુવી ને ખીજી ચેયને ? આમ ભિન્ન ઘવાદીથી આવી શકે છે. પણ જેણે સંસાર હાડ છે અને રાગદ્વેષ ક્રિને માથાના જુદા જુદા અભિપ્રાય અનુસાર સંવત્સરિ ઘોષા છે, એવા નિર્મથ જેન સાધુની ગાંઠ | ડાવી શકતું બુધનાર વેલ ગુન્નાર ઉપર ગાવાય છે,
નથી. એ વર્તમાન કાળનું પરમ માર્યું છે.